Xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi lấn đất - Từ thực tiễn thành phố Cần Thơ

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

TRẦN THANH KHỎE

XỬ PHẠT VI PHẠM HÀNH CHÍNH

ĐỐI VỚI HÀNH VI LẤN ĐẤT - TỪ

THỰC TIỄN THÀNH PHỐ CẦN THƠ

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH – THÁNG 12 NĂM 2021

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

XỬ PHẠT VI PHẠM HÀNH CHÍNH

ĐỐI VỚI HÀNH VI LẤN ĐẤT - TỪ

THỰC TIỄN THÀNH PHỐ CẦN THƠ

Chuyên ngành: Luật Hiến pháp và Luật hành chính

Mã số: 8380102

Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS. Nguyễn Cửu Việt

Học viên: Trần Thanh Khỏe

Lớp: Luật Hiến pháp và Luật hành chính

Khóa: 03- Cần Thơ

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH – THÁNG 12 NĂM 2021

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu khoa học của tôi, dưới sự hướng

dẫn của PGS. TS. Nguyễn Cửu Việt. Các số liệu và kết quả được trình bày trong Luận

văn tốt nghiệp là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng và được trích dẫn đầy đủ theo quy

định.

TP Hồ Chí Minh, ngày tháng 12 năm 2021

Người thực hiện

MỤC LỤC

PHẦN MỞ ĐẦU........................................................................................................1

Chương 1: QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT VỀ XỬ PHẠT VI PHẠM HÀNH CHÍNH

ĐỐI VỚI HÀNH VI LẤN ĐẤT ...............................................................................6

1.1. Khái niệm lấn đất, vi phạm hành chính đối với hành vi lấn đất ..........................6

1.2. Quy định pháp luật về các nhóm hành vi vi phạm hành chính cụ thể về lấn đất.9

1.3. Thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi lấn đất....................14

1.4. Những vướng mắc, bất cập của quy định pháp luật về đối tượng bị xử phạt và

mức xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi lấn đất.........................................18

Chương 2: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG XỬ PHẠT VI PHẠM HÀNH CHÍNH

ĐỐI VỚI HÀNH VI LẤN ĐẤT VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN ....25

2.1. Những vướng mắc từ thực tiễn áp dụng pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính

đối với hành vi lấn đất và kiến nghị hoàn thiện ........................................................25

2.2. Vấn đề giao quyền trong xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi lấn đất từ

thực tiễn Thành phố Cần Thơ ...................................................................................29

2.3. Những vướng mắc, bất cập về thẩm quyền áp dụng biện pháp buộc khôi phục

tình trạng ban đầu của đất trước khi vi phạm với hành vi lấn đất từ thực tiễn Thành

phố Cần Thơ..............................................................................................................34

2.4. Một số bất cập, vướng mắc khác và kiến nghị hoàn thiện.................................38

KẾT LUẬN..............................................................................................................43

1

PHẦN MỞ ĐẦU

i) Lý do chọn đề tài

Đất đai là tài sản quý giá của quốc gia, dân tộc và con người. Đất đai có một vai

trò quan trọng trong đời sống xã hội, có thể nhận thấy, khi chuyển từ nền kinh tế kế

hoạch, tập trung bao cấp sang kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, đất

nước ngày một hội nhập cùng với nền kinh tế thế giới, đòi hỏi pháp luật đất đai cũng

phải thường xuyên thay đổi nhằm phù hợp với thời đại. Tuy nhiên, thực tế cho thấy

pháp luật điều chỉnh trực tiếp liên quan đến lĩnh vực đất đai, cũng như xử phạt hành

chính trong lĩnh vực đất đai vẫn tồn tại những hạn chế và bất cập nhất định, khi đây

cũng là lĩnh vực nhạy cảm, phức tạp, đòi hỏi công tác quản lý nhà nước tại các địa

phương trong lĩnh vực đất đai cần đảm bảo khách quan, công bằng, đặc biệt trong vấn

đề xử lý vi phạm hành chính. Vì vậy, việc ban hành chính sách, các quy định pháp

luật liên quan đến đất đai luôn đóng chiếm vai trò quan trọng hàng đầu. Trong đó, sự

ra đời Nghị định 102/2014/NĐ-CP của Chính phủ Quy định về Xử phạt vi phạm hành

chính trong lĩnh vực đất đai có hiệu lực thi hành từ ngày 25/12/2014 (Nghị định

102/2014/NĐ-CP) góp phần tạo hành lang pháp lý trong việc phát hiện, xử phạt đối

với các hành vi phạm liên quan đến đất đai. Trải qua 05 năm triển khai Nghị định đã

bộc lộ những bất cập, hạn chế nhất định, đòi hỏi cần có quy định thay thế.

Từ việc kế thừa và phát triển, sự ra đời của Nghị định 91/2019/NĐ-CP ngày 19

tháng 11 năm 2019 của Chính phủ Quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong

lĩnh vực đất đai (Nghị định 91/2019/NĐ-CP) đã khắc phục được những hạn chế của

Nghị định 102/2014/NĐ-CP. Tuy nhiên, điều này vẫn chưa xóa bỏ triệt để những

thiếu sót cần được tháo gỡ

1

. Bên cạnh đó, đối với hành vi lấn đất, ngoài việc bị xử

phạt vi phạm hành chính (XPVPHC) thì chủ thể bị XPVPHC còn bị áp dụng biện

pháp khắc phục hậu quả như khôi phục lại tình trạng ban đầu của đất trước khi vi

phạm đối với các hành vi vi phạm. Tuy nhiên, chưa quy định rõ nếu chủ thể không

tuân thủ sẽ áp dụng chế tài nào, cũng như cơ quan nào có chức năng thực hiện giám

sát vấn đề này. Ngoài ra, vẫn tồn tại nhiều quy định chưa cụ thể, gây khó khăn trong

việc áp dụng như: với quy định Chủ tịch Ủy ban Nhân dân cấp xã chỉ được áp dụng

biện pháp khắc phục hậu quả “buộc khôi phục lại tình trạng của đất trước khi vi

phạm” do vậy, chưa xử lý triệt để hậu quả của hành vi lấn đất gây ra từ đó vô hình

1 Nguyễn Thành Phương (2020), “Hoàn thiện pháp luật về Xử phạt hành chính trong lĩnh vực đất đai nhìn từ

Nghị định 91/2019/NĐ-CP”, Tạp chí Khoa học Xã hội và Nhân văn, Tập 6, Số 6, tr.666.