Xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT TP HỒ CHÍ MINH

LÊ VĂN HIỀN

XỬ PHẠT VI PHẠM HÀNH CHÍNH ĐỐI VỚI HÀNH VI

CHUYỂN MỤC ĐÍCH SỬ DỤNG ĐẤT TRỒNG LÚA

KHÔNG ĐƯỢC CƠ QUAN NHÀ NƯỚC

CÓ THẨM QUYỀN CHO PHÉP

LUẬN VĂN THẠC SĨ CHUYÊN NGÀNH LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH

TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM 2018

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

XỬ PHẠT VI PHẠM HÀNH CHÍNH ĐỐI VỚI HÀNH VI

CHUYỂN MỤC ĐÍCH SỬ DỤNG ĐẤT TRỒNG LÚA

KHÔNG ĐƯỢC CƠ QUAN NHÀ NƯỚC

CÓ THẨM QUYỀN CHO PHÉP

Chuyên ngành: Luật Hiến pháp và Luật Hành chính

Mã số: 60380102

Người hướng dẫn khoa học: TS Cao Vũ Minh

Học viên: Lê Văn Hiền

Lớp: Cao học Luật Hiến pháp và Luật Hành chính

Khóa: 25-26

Thành phố Hồ Chí Minh, năm 2018

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan Luận văn Thạc sĩ luật học với đề tài: “Xử phạt vi phạm

hành chính đối với hành vi chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa không được

cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép” là công trình nghiên cứu do chính tôi

thực hiện dưới sự hướng dẫn khoa học của TS. Cao Vũ Minh. Luận văn có sử

dụng, trích dẫn một số ý kiến, quan điểm khoa học của một số tác giả. Các thông tin

này đều được trích dẫn nguồn cụ thể và chính xác. Các số liệu, thông tin được sử

dụng trong Luận văn là hoàn toàn khách quan và trung thực.

Tác giả

Lê Văn Hiền

MỤC LỤC

PHẦN MỞ ĐẦU......................................................................................................1

1. Tính cấp thiết của đề tài .................................................................................1

2. Tình hình nghiên cứu và sự lựa chọn đề tài ..................................................2

3. Mục đích, phạm vi nghiên cứu đề tài.............................................................3

4. Phương pháp nghiên cứu................................................................................4

5. Ý nghĩa khoa học và giá trị ứng dụng của đề tài ..........................................4

6. Cơ cấu của đề tài .............................................................................................5

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LÝ CỦA XỬ PHẠT VI PHẠM

HÀNH CHÍNH ĐỐI VỚI HÀNH VI CHUYỂN MỤC ĐÍCH SỬ DỤNG ĐẤT

TRỒNG LÚA KHÔNG ĐƯỢC CƠ QUAN NHÀ NƯỚC CÓ THẨM QUYỀN

CHO PHÉP..............................................................................................................6

1.1. Vi phạm hành chính liên quan đến hành vi chuyển mục đích sử dụng

đất trồng lúa không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép ..........6

1.1.1. Khái niệm đất đai.................................................................................6

1.1.2. Khái niệm, đặc điểm vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai ......8

1.1.3. Vi phạm hành chính liên quan đến hành vi chuyển mục đích sử

dụng đất trồng lúa không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép

- một loại vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai................................15

1.2. Xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi chuyển mục đích sử dụng

đất trồng lúa không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép ........20

1.2.1. Khái niệm, đặc điểm xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi

chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa không được cơ quan nhà nước có

thẩm quyền cho phép...................................................................................20

1.2.2. Mục đích xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi chuyển mục

đích sử dụng đất trồng lúa không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền

cho phép.......................................................................................................25

1.2.3. Nguyên tắc xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi chuyển mục

đích sử dụng đất trồng lúa không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền

cho phép.......................................................................................................27

1.2.4. Hình thức xử phạt, biện pháp khắc phục hậu quả trong xử phạt vi

phạm hành chính đối với hành vi chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa

không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép...........................33

1.2.5. Thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi chuyển

mục đích sử dụng đất trồng lúa không được cơ quan nhà nước có thẩm

quyền cho phép ............................................................................................35

1.2.6. Thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi chuyển mục

đích sử dụng đất trồng lúa không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền

cho phép.......................................................................................................37

1.2.7. Thủ tục xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi chuyển mục

đích sử dụng đất trồng lúa không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền

cho phép.......................................................................................................38

Kết luận chương 1 .................................................................................................41

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VÀ THỰC TRẠNG HOẠT

ĐỘNG XỬ PHẠT VI PHẠM HÀNH CHÍNH ĐỐI VỚI HÀNH VI CHUYỂN

MỤC ĐÍCH SỬ DỤNG ĐẤT TRỒNG LÚA KHÔNG ĐƯỢC CƠ QUAN NHÀ

NƯỚC CÓ THẨM QUYỀN CHO PHÉP VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN

THIỆN....................................................................................................................43

2.1. Tình hình vi phạm hành chính về hành vi chuyển mục đích sử dụng đất

trồng lúa không được cơ quan có thẩm quyền cho phép và nguyên nhân....43

2.2. Thực trạng pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi

chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa không được cơ quan có thẩm quyền

cho phép và giải pháp hoàn thiện.....................................................................46

2.2.1. Những mặt tích cực ...........................................................................46

2.2.2. Những vướng mắc, bất cập và giải pháp hoàn thiện........................47

2.3. Thực trạng xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi chuyển mục

đích sử dụng đất trồng lúa không được cơ quan có thẩm quyền cho phép và

giải pháp hoàn thiện..........................................................................................58

2.3.1. Những mặt tích cực ...........................................................................58

2.3.2. Những vướng mắc, bất cập và giải pháp hoàn thiện........................60

Kết luận chương 2 .................................................................................................68

Kết luận chung.......................................................................................................70

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

1

PHẦN MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Đất đai không chỉ là tài nguyên thiên nhiên quý giá của quốc gia mà còn là

yếu tố mang tính quyết định sự tồn tại, phát triển của xã hội. Ngoài ra, đất đai còn là

tư liệu sản xuất chính, là một bộ phận không thể tách rời của lãnh thổ quốc gia, gắn

liền với chủ quyền quốc gia.

Với việc đô thị hóa ở các huyện ngoại thành ngày càng nhanh, dưới áp lực

tăng dân số, cũng như nhu cầu về nhà ở của người dân ngày càng cao đã nảy sinh

xu hướng chuyển dịch cơ cấu sử dụng đất từ đất trồng lúa sang các đất loại đất

khác. Bên cạnh hành vi chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa được cơ quan nhà

nước có thẩm quyền cho phép thì vẫn tồn tại tình trạng chuyển mục đích sử dụng

đất trồng lúa không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép. Hiện nay, tại

các huyện ngoại thành Thành phố Hồ Chí Minh như Nhà Bè, Bình Chánh, Củ Chi,

Hóc Môn, hành vi chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa không được cơ quan nhà

nước có thẩm quyền cho phép nhằm mục đích trục lợi diễn ra phổ biến và nghiêm

trọng, gây khó khăn trong công tác quản lý nhà nước.

Vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai nói chung và hành vi chuyển mục

đích sử dụng đất trồng lúa không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép

tuy không nguy hiểm bằng tội phạm nhưng lại diễn ra rất phức tạp, gây thiệt hại cho

Nhà nước, lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức. Nhằm bảo đảm hiệu quả công tác

đấu tranh, phòng chống vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai thì xử phạt hành

chính được xem là một giải pháp hữu hiệu. Hiện nay, Chính phủ đã ban hành Nghị

định số 102/2014/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai.

Bên cạnh tiến bộ đạt được thì những quy định hiện hành về xử phạt vi phạm hành

chính trong lĩnh vực đất đai vẫn còn nhiều bất cập. Nhiều quy định pháp luật chưa

cụ thể, rõ ràng, từ đó gây khó khăn trong việc áp dụng vào thực tiễn. Song song đó,

về mặt thực tiễn do một bộ phận cơ quan nhà nước có sự xem nhẹ trong công tác

quản lý, xử phạt các vi phạm hành chính, coi thường những vi phạm hành chính

nhỏ, hoặc có sự tiếp tay của một bộ phận cán bộ nhà nước nên dẫn đến việc xử lý

không cương quyết, không nghiêm minh, không triệt để các hành vi chuyển mục

đích sử dụng đất trồng lúa không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép.

2

Vì vậy, việc nghiên cứu lý luận và thực tiễn hành vi vi phạm và xử phạt vi phạm

hành chính trong lĩnh vực đất đai cụ thể là xử phạt đối với hành vi chuyển mục đích

sử dụng đất trồng lúa không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép góp

phần lập lại trật tự, kỷ cương, phòng chống vi phạm pháp luật trong lĩnh vực đất

đai. Vì những lý do nêu trên, tác giả đã chọn đề tài “Xử phạt vi phạm hành chính

đối với hành vi chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa không được cơ quan nhà

nước có thẩm quyền cho phép” để nghiên cứu và làm Luận văn Cao học.

2. Tình hình nghiên cứu và sự lựa chọn đề tài

Thông qua quá trình nghiên cứu, tác giả nhận thấy liên quan đến đề tài của

mình đã có một số công trình nghiên cứu sau đây:

Sách chuyên khảo Bình luận khoa học Luật Xử lý vi phạm hành chính năm

2012 do PGS.TS Nguyễn Cảnh Hợp làm chủ biên, Nxb. Hồng Đức năm 2017. Đây

là công trình nghiên cứu, bình luận chuyên sâu các quy định của Luật Xử lý vi

phạm hành chính năm 2012. Trong đó có các quy định về vi phạm hành chính xử

phạt vi phạm hành chính nói chung. Tuy nhiên, nội dung của cuốn sách chỉ dừng lại

ở góc độ bình luận các điều luật trong Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012

chứ chưa phân tích, đánh giá, bình luận một cách toàn diện các quy định xử phạt vi

phạm hành chính đối với hành vi chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa không

được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép. Trên tinh thần tiếp thu các kết quả

nghiên cứu trong cuốn sách này, tác giả sẽ tiếp tục phát triển, mở rộng để phân tích,

đánh giá một cách đầy đủ, chi tiết hơn các quy định của pháp luật có liên quan về

vấn đề này.

Bài viết “Kiến nghị hoàn thiện các quy định pháp luật về xử phạt vi phạm

hành chính trong lĩnh vực đất đai” của tác giả Cao Vũ Minh trên Tạp chí Nhà nước

và pháp luật số 4, năm 2017. Đây là một bài viết mang tính chất “tiểu nghiên cứu”

liên quan trực tiếp đến nội dung của đề tài. Tuy nhiên, bài viết chỉ mới đi sâu phân

tích bất cập trong các quy định pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh

vực đất đai chứ chưa đánh giá một cách toàn diện các quy định về xử phạt vi phạm

hành chính đối với hành vi chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa không được cơ

quan nhà nước có thẩm quyền cho phép. Luận văn sẽ kế thừa kết quả nghiên cứu

trong bài viết này và tiếp tục phát triển, mở rộng để nghiên cứu một cách chuyên