Trách nhiệm bồi thường thiệt hại do người thi hành công vụ gây ra trong hoạt động thi hành án dân sự

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƢỜNG ĐẠI HỌC LUẬT TP HỒ CHÍ MINH

LÊ MẠNH HÙNG

TRÁCH NHIỆM BỒI THƢỜNG THIỆT HẠI DO

NGƢỜI THI HÀNH CÔNG VỤ GÂY RA TRONG

HOẠT ĐỘNG THI HÀNH ÁN DÂN SỰ

TP. HỒ CHÍ MINH - 9 - 2016

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƢỜNG ĐẠI HỌC LUẬT TP HỒ CHÍ MINH

TRÁCH NHIỆM BỒI THƢỜNG THIỆT HẠI DO

NGƢỜI THI HÀNH CÔNG VỤ GÂY RA TRONG

HOẠT ĐỘNG THI HÀNH ÁN DÂN SỰ

Chuyên ngành Luật Dân sự và Tố tụng dân sự

Mã số: 60380103

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Đỗ Văn Đại

Học viên: Lê Mạnh Hùng

Lớp cao học Luật: Khóa 1 – Khánh Hòa

TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM 2016

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi thực hiện

dưới sự hướng dẫn khoa học của PGS.TS Đỗ Văn Đại, các số liệu kết quả nêu

trong Luận văn là trung thực, chính xác, chưa được công bố ở bất cứ công trình

nào và có trích dẫn nguồn đầy đủ.

Học Viên

Lê Mạnh Hùng

BẢNG DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

BLDS : Bộ Luật dân sự

THADS : Thi hành án dân sự

TNBTCNN : Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước

TNBTTH : Trách nhiệm bồi thường thiệt hại

MỤC LỤC

Trang

PHẦN MỠ ĐẦU...................................................................................................1

CHƢƠNG 1. NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ TRÁCH NHIỆM BỒI THIỆT HẠI

DO NGƢỜI THI HÀNH CÔNG VỤ GÂY RA TRONG HOẠT ĐỘNG THI

HÀNH ÁN DÂN SỰ.............................................................................................10

1.1. Khái niệm, đặc điểm của trách nhiệm bồi thƣờng thiệt hại do ngƣời thi

hành công vụ gây ra trong hoạt động thi hành án dân sự..............................10

1.1.1. Khái niệm trách nhiệm bồi thường thiệt hại do người thi hành công vụ gây

ra trong hoạt động Thi hành án dân sự ...............................................................10

1.1.2. Đặc điểm trách nhiệm bồi thiệt hại dân sự do người thi hành công vụ gây

ra trong hoạt động Thi hành án dân sự ...............................................................13

1.3. Căn cứ xác định trách nhiệm bồi thƣờng thiệt hại trong hoạt động Thi

hành án dân sự....................................................................................................15

1.3.1. Có thiệt hại thực tế xảy ra ...........................................................................16

1.3.2. Có hành vi trái pháp luật gây ra thiệt hại của người thi hành công vụ

thuộc trường hợp được quy định..........................................................................18

1.3.3. Có mối quan hệ nhân quả giữa thiệt hại thực tế xảy ra và hành vi trái

pháp luật ..............................................................................................................30

1.3.4. Yếu tố lỗi trong trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong Thi hành án dân sự

..............................................................................................................................32

1.3.5. Trường hợp không được bồi thường ..........................................................35

1.4. Xác định thiệt hại đƣợc bồi thƣờng...........................................................37

1.4.1. Thiệt hại vật chất được bồi thường............................................................37

1.4.2. Thiệt hại về tinh thần..................................................................................41

1.5. Nguyên tắc và thủ tục giải quyết bồi thƣờng............................................43

1.5.1. Nguyên tắc giải quyết yêu cầu bồi thường của Nhà nước .........................43

1.5.2. Thủ tục yêu cầu giải quyết bồi thường ......................................................45

1.6. Chủ thể có trách nhiệm bồi thƣờng ..........................................................53

KẾT LUẬN CHƢƠNG 1...................................................................................55

CHƢƠNG 2. NHỮNG BẤT CẬP VÀ KIẾN NGHỊ VỀ TRÁCH NHIỆM

BỒI THƢỜNG THIỆT HẠI DO NGƢỜI THI HÀNH CÔNG VỤ GÂY RA

TRONG HOẠT ĐỘNG THI HÀNH ÁN DÂN SỰ...................................................57

2.1. Bất cập và kiến nghị hoàn thiện về căn cứ xác định hành vi trái pháp

luật của ngƣời thi hành công vụ........................................................................57

2.2. Bất cập và kiến nghị hoàn thiện về thời hiệu yêu cầu bồi thƣờng..........64

2.2.1. Bất cập và kiến nghị hoàn thiện về căn cứ xác định hành vi trái pháp luật

của người thi hành công vụ..................................................................................64

2.2.2. Bất cập và kiến nghị hoàn thiệu về thời hạn yêu cầu cơ quan có trách

nhiệm bồi thường giải quyết yêu cầu bồi thường.................................................66

2.3. Bất cập và kiến nghị hoàn thiện về thiệt hại không đƣợc bồi thƣờng....68

2.4. Bất cập và kiến nghị hoàn thiện về bồi thƣờng tổn thất tinh thần.........72

KẾT LUẬN CHƢƠNG 2...................................................................................76

KẾT LUẬN ........................................................................................................78

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

1

PHẦN MỠ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Bình đẳng trước pháp luật là một trong những nguyên tắc quan trọng nhất

trong đời sống xã hội. Đây cũng đồng thời là một nguyên tắc pháp lý hiến định

(Điều 16 Hiến pháp 2013). Trong một Nhà nước pháp quyền, dân chủ thì quyền

bình đẳng được thể hiện rõ nét trong mối quan hệ giữa Nhà nước và công dân.

Trên nguyên tắc bình đẳng này, trong quá trình Nhà nước thực hiện các chức

năng, nhiệm vụ của mình thông qua các hành vi của người thực thi công vụ nếu

gây ra thiệt hại cho cá nhân, tổ chức thì Nhà nước phải bồi thường. Cơ sở pháp

lý để giải quyết bồi thường thiệt hại do người thi hành công vụ gây ra trước đây

đã được quy định trong nhiều văn bản quy phạm pháp luật như BLDS 1995,

BLDS 2005; Nghị định số 47/CP ngày 03/05/1997 của Chính phủ về việc giải

quyết bồi thường thiệt hại do công chức, viên chức Nhà nước, người có thẩm

quyền của cơ quan tiến hành tố tụng gây ra; Nghị quyết số 388/2003/NQ￾UBTVQH11… Đặc biệt là với việc Luật TNBTCNN được Quốc hội thông qua

ngày 18/6/2009 (có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2010) đã tạo cơ sở pháp lý

quan trọng cho việc thực hiện quyền yêu cầu bồi thường cũng như việc giải

quyết bồi thường do người thi hành công vụ gây ra. THADS là một trong những

hoạt động thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật TNBTCNN và trên cơ sở các quy

định của Luật, các cơ quan có thẩm quyền đã ban hành các văn bản quy phạm

pháp luật để cụ thể hóa và hướng dẫn thi hành như: Nghị định số 16/2010/NĐ￾CP ngày 03/3/2010 của Chính phủ; Thông tư liên tịch số 24/2011/TTLT-BTP￾BQP ngày 15/12/2011 hướng dẫn thực hiện TNBTCNN trong hoạt động

THADS (đến nay đã được thay thế Thông tư liên tịch số 17/2015/TTLT-BTP￾BQP ngày 07 tháng 12 năm 2015 của Bộ Tư pháp và Bộ Quốc phòng hướng dẫn

thực hiện TNBTCNN)... Như vậy, Luật TNBTCNN và các văn bản hướng dẫn

thi hành đã thiết lập cơ chế pháp lý cho việc thực hiện TNBTTH do người thi

hành công vụ gây ra; nâng cao kỷ cương, trách nhiệm công vụ của cán bộ, công

chức và đảm bảo quyền được bồi thường của các nhân, tổ chức khi bị thiệt hại

nói chung cũng như trong hoạt động THADS nói riêng…Tuy nhiên, thực tiễn

thực hiện TNBTTH do người thi hành công vụ gây ra trong hoạt động THADS

thời gian qua đã phát sinh nhiều vướng mắc, bất cập, trong đó, nhiều vướng mắc,

2

bất cập có nguyên nhân xuất phát từ chính những quy định hiện hành của Luật

cũng như của các văn bản hướng dẫn thi hành, trong đó có:

Một là, Căn cứ xác định trách nhiệm bồi thường chưa thực sự tạo thuận lợi

cho người bị thiệt hại. Theo Luật TNBTCNN thì một trong những căn cứ để xác

định trách nhiệm bồi thường là phải có văn bản của cơ quan Nhà nước có thẩm

quyền xác định hành vi của người thi hành công vụ là trái pháp luật và thuộc

phạm vi trách nhiệm bồi thường quy định trong hoạt động THADS tại Điều 38

của Luật. Tuy nhiên, để có văn bản này, người bị thiệt hại phải yêu cầu cơ quan

THADS giải quyết thông qua trình tự, thủ tục giải quyết của Luật Khiếu nại. Thực

tế, hiện nay còn nhiều trường hợp cá nhân, tổ chức bị thiệt hại do hành vi trái pháp

luật trong tổ chức THADS của cơ quan THADS gây ra, nhưng người bị thiệt hại

đang phải chờ cơ quan THADS giải quyết để ban hành quyết định giải quyết khiếu

nại và xác định hành vi trái pháp luật của người thi hành công vụ.

Hai là, thời hiệu yêu cầu bồi thường theo quy định Luật TNBTCNN là 02

năm kể từ ngày có văn bản xác định hành vi trái pháp luật của người thi hành

công vụ. Quy định về thời hiệu yêu cầu bồi thường như Luật TNBTCNN hiện

hành là chưa thống nhất với những quy định của pháp luật dân sự, gây khó hiểu

và nhầm lẫn cho người bị thiệt hại. Theo quy định của Bộ luật dân sự năm 2015

thì thời hiệu khởi kiện yêu cầu bồi thường thiệt hại là 03 năm, kể từ ngày người

có quyền yêu cầu biết hoặc phải biết quyền, lợi ích hợp pháp của mình bị xâm

phạm. Mặt khác việc quy định thời hiệu khởi kiện yêu cầu tòa án giải quyết bồi

thường chỉ cho phép trong thời hạn mười lăm ngày kể từ ngày nhận được quyết

định giải quyết bồi thường hoặc hết thời hạn ra quyết định mà cơ quan có trách

nhiệm bồi thường không ra quyết định là quá ngắn, không tạo thuận lợi cho

người bị thiệt hại.

Ba là, Luật TNBTCNN chưa có quy định bồi thường thiệt hại trong trường

hợp người bị thiệt hại cũng có lỗi đã gây ra khó khăn trong việc áp dụng pháp

luật khi giải quyết các trường hợp này. Điều này cũng đã ảnh hưởng trực tiếp

đến hiệu quả hoạt động giải quyết bồi thường;

Bốn là, vấn đề bồi thường thiệt hại về tổn thất tinh thần trong hoạt động

THADS vẫn chưa được quy định rõ ràng trong Luật TNBTCNN hiện hành, dẫn

đến quan điểm và cách giải quyết việc bồi thường tổn thất tinh thần trong hoạt

3

động THADS chưa được thống, rõ ràng và không còn phù hợp với quy định tại

Điều 30 và Điều 31 của Hiến pháp năm 2013.

Thực trạng nêu trên, đòi hỏi phải tổng kết, đánh giá một cách thực chất

tình hình thực hiện TNBTTH của Nhà nước do người thi hành công vụ gây ra

trong hoạt động THADS từ cả góc độ thể chế và thực tiễn thi hành có ý nghĩa

quan trọng để từ đó đưa ra kiến nghị, khuyến nghị góp phần hoàn thiện pháp luật

và nâng cao hiệu lực, hiệu quả thi hành pháp luật về TNBTTH do người thi hành

công vụ gây ra trong hoạt động THADS. Từ đó, học viên lựa chọn nghiên cứu đề

tài “TNBTTH do người thi hành công vụ gây ra trong hoạt động THADS” làm

luận văn thạc sỹ luật học có ý nghĩa cấp thiết cả về mặt lý luận và thực tiễn.

2. Tình hình nghiên cứu đề tài

Bồi thường thiệt hại do người thi hành công vụ gây ra trong hoạt động

THADS là một vấn đề mới và chưa được đề cập, nghiên cứu nhiều dưới cả góc

độ khoa học và thực tiễn thi hành pháp luật. Một số công trình liên quan đến đề

tài ở những góc độ nhất định được công bố như sau:

Lê Thái Phương (2006), Một số vấn đề lý luận và thực tiễn của TNBTTH

của Nhà nước, Luận văn thạc sĩ Luật học1

. Luận văn đã khái quát một số nội

dung về TNBTTH của Nhà nước, thực trạng pháp luật Việt Nam về bồi thường

thiệt hại, trong đó tác giả đã so sánh một số chế định cụ thể của pháp luật bồi

thường thiệt hại Việt Nam với chế định tương ứng của một số nước trên thế giới.

Tuy nhiên do lựa chọn đề tài rất rộng, nên luận văn của tác giả chưa đi sâu phân

tích, làm rõ TNBTCNN trong hoạt động thi hành án dân sự mà chỉ đề cập tới vấn

đề lý luận cũng như thực tiễn về một hoặc một số khía cạnh trong pháp luật về

TNBTCNN, hơn nữa luận văn của tác giả được nghiên cứu trong bố cảnh trước

khi Luật TNBTCNN được ban hành nên các căn cứ quy định, cũng như số liệu

phân tích, minh hoạt trong luận văn tương đối lạc hậu và chưa đề cập một cách

toàn diện tới việc TNBTCNN do người thi hành công vụ gây ra trong hoạt động

THADS.

Nguyễn Đỗ Kiên (2014), Thực hiện pháp luật về TNBTCNN do công chức

cơ quan hành chính Nhà nước gây ra ở Việt Nam, Luận án tiến sĩ luật học, Học

1 Lê Thái Phương (2006), Một số vấn đề lý luận và thực tiễn của TNBTTH của nhà nước, Luận văn thạc sĩ

Luật học, Trường Đại học luật Hà Nội.

4

viện Chính trị - Hành chính Quốc gia Hồ Chí Minh2

. Luận án đã xây dựng khái

niệm, phân tích rõ nội dung thực hiện pháp luật về TNBTCNN, xác định các yếu tố

đảm bảo thực hiện pháp luật về bồi thường của Nhà nước cũng như đánh giá kết

quả, hạn chế trong việc thực hiện pháp luật về TNBTCNN. Trong Luận án tác giả

đã tập trung nghiên cứu về TNBTCNN ở nhiều cơ quan, trong đó có cơ quan

THADS, tuy nhiên do đề tài quá rộng nên tác giả chưa đi sâu vào lĩnh vực THADS,

cụ thể là TNBTTH do người thi hành công vụ gây ra trong hoạt động THADS.

Đỗ Văn Đại và Nguyễn Trương Tín (2014), “Pháp luật Việt Nam về

TNBTCNN”, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội3

. Trong cuốn sách này, trên cơ sở

bình luận những bản án có tính điển hình, các tác giả đi sâu phân tích những quy

định của pháp luật Việt Nam về TNBTCNN, từ đó bình luận, so sánh với những

nội dung tương ứng của pháp luật quốc tế và pháp luật nhiều quốc gia khác nhau.

Qua đó, đưa ra một số ý kiến, đánh giá, nhận xét góp phần hoàn thiện pháp luật

về TNBTCNN nói chung và TNBTTH do người thi hành công vụ gây ra trong

hoạt động THADS nói riêng ở nước ta. Đây là một tài liệu hữu ích, có giá trị

tham khảo cao đối với những người làm công tác pháp luật và những học giả

nghiên cứu về pháp luật bồi thường của Nhà nước. Đặc biệt cuốn sách này đã

giúp cho học viên được nghiên cứu một cách toàn diện về TNBTTH trong hoạt

động THADS để hoàn thành cơ bản luận văn.

Lê Thị Kim Dung và Nguyễn Văn Điệp (2014), “Thực tiễn giải quyết bồi

thường Nhà nước trong hoạt động THADS”, Tạp chí Dân chủ và pháp luật (Số

chuyên đề Thực tiễn thi hành Luật Luật TNBTCNN), NXB Tư pháp, Hà Nội4

. Nội

dung bài viết đề cập tương đối toàn diện về cơ sở pháp lý và phạm vi của việc giải

quyết TNBTCNN trong công tác THADS; thực tiễn triển khai và thực hiện Luật

TNBTCNN trong hệ thống cơ quan THADS và một số kinh nghiệm thực tiễn giải

quyết bồi thường Nhà nước trong THADS. Trong bài viết này các tác giả chủ yếu

nêu lên các quy định của pháp luật và kinh nghiệm giải quyết các vụ việc cụ thể

trong hoạt động giải quyết trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong hoạt động thi

2 Nguyễn Đỗ Kiên (2014), Thực hiện pháp luật về trách nhiệm bồi thường của Nhà nước do công chức cơ

quan hành chính nhà nước gây ra ở Việt Nam, Luận án tiến sĩ luật học, Học viện Chính trị - Hành chính

Quốc gia Hồ Chí Minh.

3 Đỗ Văn Đại và Nguyễn Trương Tín (2014), Pháp luật Việt Nam về trách nhiệm bồi thường của nhà nước,

NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội.

4 Lê Thị Kim Dung và Nguyễn Văn Điệp (2014), "Thực tiễn giải quyết bồi thường nhà nước trong hoạt động

Thi hành án dân sự”, Tạp chí Dân chủ và pháp luật (Số chuyên đề Thực tiễn thi hành Luật Luật TNBTCNN),

NXB Tư pháp, Hà Nội.

5

hành án dân sự sự mà chưa đi sâu phân tích những bất cập của pháp luật và kiến

nghị hoàn thiện pháp luật về TNBTCNN trong hoạt động THADS.

Ngoài ra, còn có một số bài viết có liên quan đến bồi thường thiệt hại do

người thi hành công vụ gây ra trong hoạt động THADS được công bố trên các

tạp chí, các trang web, một số bài báo, bài tham luận được trình bày trong các

buổi hội thảo, tọa đàm về các lĩnh vực này... cũng là những tài liệu nghiên cứu

quan trọng được học viên lựa chọn tham khảo khi thực hiện luận văn.

Các công trình nghiên cứu về TNBTCNN đã được công bố chủ yếu tập

trung nghiên cứu lý luận và thực tiễn về giải quyết bồi thường thiệt hại do người

có thẩm quyền của cơ quan tiến hành tố tụng và người thi hành công vụ trong

lĩnh vực quản lý hành chính Nhà nước gây ra mà chưa đề cập, nghiên cứu đầy

đủ, toàn diện về TNBTTH trong lĩnh vực THADS với những đặc thù nhất định.

Do vậy, việc nghiên cứu TNBTTH do người thi hành công vụ gây ra trong hoạt

động THADS gắn với những đặc thù riêng của hoạt động này có ý nghĩa cả về

mặt lý luận và thực tiễn, góp phần kiến nghị hoàn thiện pháp luật, nâng cao hiệu

quả giải quyết bồi thường thiệt hại do người công vụ gây ra trong hoạt động

THADS cũng như ngăn ngừa những hành vi vi phạm công vụ gây thiệt hại dẫn

đến trách nhiệm bồi thường.

Cho tới thời điểm hiện tại, chưa có công trình khoa học nào tìm hiểu một

cách có hệ thống, chi tiết và đặc biệt chỉ ra những điểm bất hợp lý trong pháp

luật hiện nay và đề ra phướng hướng hoàn thiện pháp luật về TNBTCNN trong

hoạt động THADS theo tinh thần của Hiến pháp 2013, Bộ Luật dân sự 2015,

Luật TNBTCNN năm 2009 và các văn bản pháp luật khác có liện quan.

3. Mục đích nghiên cứu của đề tài

Khi nghiên cứu đề tài, học viên hướng tới mục đích đầu tiên là hiểu rõ các

quy định của pháp luật liên quan đến TNBTTH do người thi hành công vụ gây ra

trong hoạt động THADS, bằng việc nghiên cứu các văn bản pháp luật như Bộ

Luật dân sự 2015; Luật TNBTCNN; Luật THADS và các văn bản dưới luật, học

viên mong muốn nêu lên một cách khái quát, toàn diện và đầy đủ về TNBTTH

do người thi hành công vụ gây ra trong hoạt động THADS theo quy định của

pháp luật, góp phần làm sáng tỏ một số vấn đề lý luận và thực tiễn về TNBTTH

do người thi hành công vụ gây ra trong hoạt động THADS, từ đó tiếp thu được

cơ sở lý luận, đánh giá thực tiễn thi hành pháp luật về TNBTTH do người thi

6

hành công vụ gây ra trong hoạt động THADS, nhận diện được những bấp cập

của quy định pháp luật, đề xuất giải pháp và kiến nghị hoàn thiện pháp luật bồi

thường thiệt hại trong THADS ở Việt Nam trong giai đoạn hiện nay.

Mục đích tiếp theo mà học viên mong muốn, hướng tới là luận văn sẽ trở

thành một tài liệu khoa học pháp lý có giá trị khoa học nhất định phục vụ cho

việc nghiên cứu, học tập và có thể là tài liệu tham khảo cho việc nghiên cứu, giải

quyết bồi thường thiệt hại trong hoạt động THADS. Kết quả nghiên cứu của luận

văn góp phần bổ sung lý luận về bồi thường thiệt hại do người thi hành công vụ

gây ra trong hoạt động THADS từ góc độ lý luận và thực tiễn thi hành pháp luật.

Những bất cập, đề xuất, giải pháp và kiến nghị được học viên trình bày trong

luận văn, hy vọng sẽ có giá trị tham khảo, nghiên cứu trong việc xem xét sửa

đổi, bổ sung và hoàn thiện pháp luật về TNBTCNN nói chung và TNBTTH do

người thi hành công vụ gây ra trong hoạt động THADS nói riêng. Mục đích

chính mà học viên mong muốn đạt được khi nghiên cứu và thực hiện đề tài khoa

học này là tham gia đóng góp những giải pháp, đề xuất và kiến nghị những nội

dung có giá trị pháp lý góp phần sửa đổi, bổ sung Luật TNBTCNN phù hợp và

theo kịp với yêu cầu thực tiễn của xã hội.

4. Phƣơng pháp nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu của luận văn

4.1. Phƣơng pháp nghiên cứu

Luận văn được thực hiện trên cơ sở sử dụng các phương pháp nghiên cứu

khoa học cụ thể như: Phương pháp lịch sử, phương pháp phân tích, Phương pháp

so sánh, Phương pháp tổng hợp, phương pháp duy vật biện chứng và một số

phương pháp nghiên cứu khoa học phù hợp khác để làm rõ TNBTTH do người

thi hành công vụ gây ra trong hoạt động THADS, đánh giá thực trạng áp dụng

pháp luật về TNBTCNN trong hoạt động THADS và kiến nghị một số giải pháp

hoàn thiện pháp luật về TNBTTH do người thi hành công vụ gây ra trong hoạt

động THADS. Các phương pháp được dùng cụ thể như sau:

Phương pháp lịch sử được sử dụng nhiều tại Chương 1 của Luận văn, học

viên dùng phương pháp này để làm rõ chế định bồi thường thiệt hại của Nhà

nước và TNBTTH do người thi hành công vụ gây ra trong hoạt động THADS

được hình thành và phát triển như thế nào. Học viên còn tiếp tục vận dụng

phương pháp này trong Chương 2 để đánh giá thực trạng việc bồi thường thiệt

hại của Nhà nước trước và sau khi áp dụng Luật TNBTCNN.

7

Phương pháp so sánh được sử dụng ở một số mục của Chương 1. Áp dụng

phương pháp so sánh này, học viên muốn trả lời câu hỏi, TNBTTH của Nhà

nước có phải là một dạng của TNBTTH ngoài hợp đồng hay không. Đồng thời

phân tích, so sánh các quy định của pháp luật Việt Nam về TNBTCNN với các

quy định cơ bản về TNBTCNN ở một số nước trên thế giới, từ đó nêu lên quan

điểm của học viên.

Phương pháp tổng hợp, phương pháp phân tích và phương pháp bình luận

được vận dụng xuyên suốt trong cả 2 chương của luận văn nhằm làm rõ

TNBTTH của người thi hành công vụ gây ra trong hoạt động THADS như: căn

cứ xác định trách nhiệm bồi thường, các loại thiệt hại được bồi thường, nguyên

tắc và thủ tục giải quyết bồi thường, chủ thể có trách nhiệm bồi thường,

Thông qua các phương pháp khoa học nêu trên học viên muốn làm rõ vấn

đề là khi người thi hành công vụ trong hoạt động THADS mà gây ra thiệt hại cho

tổ chức, cá nhân thì được Nhà nước bồi thường, từ đó phân tích những bất cập,

hạn chế của pháp luật Việt Nam hiện hành về TNBTTH của Nhà nước trong hoạt

động THADS và đề xuất, kiến nghị góp phần hoàn thiện pháp luật Việt Nam về

TNBTTH của Nhà nước nói chung và trong hoạt động THADS nói riêng.

4.2. Phạm vi nghiên cứu

Trong khuôn khổ đề tài khoa học luận văn thạc sĩ, học viên tập trung

nghiên cứu TNBTTH do người thi hành công vụ gây ra trong hoạt động THADS

theo quy định pháp luật hiện hành ở nước ta. TNBTTH do người thi hành công

vụ gây ra trong hoạt động THADS thực chất là TNBTCNN và còn bao gồm cả

trách nhiệm hoàn trả tài sản, trách nhiệm hoàn trả của người thi hành công vụ đối

với thiệt hại do có hành vi trái pháp luật gây ra. Ở đây học viên chỉ nghiên cứu

về TNBTTH mà không nghiên cứu trách nhiệm hoàn trả. Do vậy phạm vi mà

học viên nghiên cứu bao gồm:

- Những vấn đề có bản về TNBTTH do người thi hành công vụ gây ra

trong hoạt động THADS.

- Căn cứ là phát sinh TNBTTH do người thi hành công vụ gây ra trong

hoạt động THADS.

- Những thiệt hại được bồi thường và không được bồi thường trong hoạt

động THADS.

8

- Trình tự, thủ tục giải quyết bồi thường trong hoạt động THADS.

- Chủ thể có trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong hoạt động THADS.

- Những bấp cập và kiến nghị hoàn thiện pháp luật về TNBTCNN nói chung

và TNBTTH do người thi hành công vụ gây ra trong hoạt động THADS riêng.

Qua việc nghiên cứu, phân tích, đánh giá các quy định của pháp luật về

TNBTTH do người thi hành công vụ có hành vi trái pháp luật gây ra khi trong

hoạt động THADS và các quy định pháp luật về TNBTCNN, học viên mạnh dạn

giới thiệu, nêu lên một vài quy định cơ bản về TNBTCNN ở một số nước trên

thế giới như Pháp; Mỹ; Trung Quốc;…

Trong chương 2 của luận văn, học viên cung cấp những vụ việc trong thực

tế đã được các cơ quan có thẩm quyền có văn bản giải quyết và tiến hành thực

hiện việc bồi thường thiệt hại, để tham khảo và cho thấy các bất cập, hạn chế

trong việc áp dụng luật tại một số Tòa án và các cơ quan THADS. Từ những bất

cập, hạn chế, học viên mạnh dạn đưa ra quan điểm cá nhân, đề xuất các giải

pháp, kiến nghị việc sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật về TNBTCNN

trong lĩnh vực THADS cho phù hợp với yêu cầu thực tiễn.

5. Các vấn đề dự kiến cần giải quyết

Thông qua việc nghiên cứu toàn diện, có hệ thống đề tài này nội dung

luận văn có một số điểm mới là:

Trong chương 1 của luận văn, học viên tập trung giải quyết những vấn đề

mang tính lý luận, mạnh dạn xây dựng khái niệm pháp lý về khái niệm TNBTTH

do người thi hành công vụ gây ra trong hoạt động THADS, nghiên cứu, phân

tích các căn cứ phát sinh và đặc điểm của TNBTTH do người thi hành công vụ

gây ra trong hoạt động THADS, cũng như làm rõ các quy định về TNBTTH

trong hoạt động THADS theo quy định của Luật TNBTCNN, có minh họa bằng

những vụ việc cụ thể mà các cơ quan THADS phải bồi thường thiệt hại do người

thi hành công vụ thuộc mình trực tiếp quản lý gây ra cho cá nhân, tổ chức bị thiệt

hại trong phạm vi cả nước. Ngoài ra, học viên còn nghiên cứu, tham khảo các

quy định về TNBTCNN do người thi hành công vụ gây ra ở một số nước trên thế

giới có thể được tìm hiểu theo nhiều cách khác nhau, nhằm cung cấp, đánh giá

một cách tổng thể toàn diện về TNBTCNN ở một số nước điển hình trên thế giới

có tính chất tham khảo cho việc nghiên cứu, hoàn thiện pháp luật ở Việt Nam về

9

TNBTTH do người thi hành công vụ gây ra nói chung và TNBTTH do người thi

hành công vụ gây ra trong hoạt động THADS nói riêng.

Trong chương 2 của luận văn, học viên cập nhập những thông tin về số

liệu bồi thường trong hoạt động thi hành án dân sự, chỉ ra những bấp cập của

pháp luật về TNBTCNN nói chung và bồi thường thiệt hại trong hoạt động

THADS nói riêng, từ đó đề xuất, kiến nghị hoàn thiện những quy định pháp luật

về TNBTTH trong hoạt động THADS.

6. Kết cấu của luận văn

Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, luận văn được

kết cấu gồm 2 chương:

Chương 1: Những vấn đề cơ bản về TNBTTH do người thi hành công vụ

gây ra trong hoạt động THADS.

Chương 2: Những bất cập và kiến nghị về TNBTTH do người thi hành

công vụ gây ra trong hoạt động THADS ở Việt Nam hiện nay.