“Thực trạng triển khai và giải pháp để tiếp tục phát triển nghiệp vụ bảo hiểm thân tàu biển tại Bảo

Lêi më ®Çu

B¶o hiÓm Hµng H¶i xuÊt hiÖn lÇn ®Çu tiªn vµo thÕ kû thø 14 nh mét gi¶i ph¸p

t×nh thÕ gióp c¸c chñ tµu, chñ hµng øng phã víi nh÷ng tai n¹n mang tÝnh chÊt th¶m

ho¹ do thiªn nhiªn kh¾c nghiÖt g©y ra. Dï lµ ®ang neo ®Ëu t¹i c¶ng hay chuÈn bÞ

khëi hµnh, dï sÏ vît qua Ên §é D¬ng, §¹i T©y D¬ng hay Th¸i B×nh D¬ng... th×

hµnh tr×nh cña nh÷ng con tµu khæng lå lu«n ®îc coi lµ “Nh÷ng cuéc phiªu lu

lín”. Vµo n¨m 1912, b¾t nguån tõ mét t¶ng b¨ng tr«i tëng nh v« h¹i, con tµu

Titanic huyÒn tho¹i ®· bÞ nhÊn ch×m cïng víi niÒm kiªu h·nh cña nã bÊt chÊp mäi

lêi c¶nh b¸o. Ngµy nay, viÖc th«ng th¬ng bu«n b¸n gi÷a c¸c quèc gia, c¸c ch©u lôc

b»ng ®êng biÓn ngµy cµng ®îc më réng, ngêi ta ®· lùa chän “B¶o hiÓm th©n tµu

biÓn” nh mét sù ®¶m b¶o an toµn cho nh÷ng m¹o hiÓm mµ hä ph¶i ®èi phã trong

suèt hµnh tr×nh cña m×nh.

Cã vÞ trÝ nh mét chiÕc cÇu nèi ®Êt liÒn víi c¸c quÇn ®¶o lín nhá ë §«ng Nam

¸, ViÖt Nam gi÷ vai trß lµ “cöa ngâ” trong giao lu bu«n b¸n quèc tÕ b»ng ®êng

biÓn. H¬n n÷a, ngµnh Hµng h¶i ViÖt Nam ngµy cµng ®¹t ®îc nh÷ng bíc tiÕn kh¶

quan, t¹o ra cho nghiÖp vô b¶o hiÓm th©n tµu biÓn mét thÞ trêng tiÒm n¨ng dåi dµo.

V× vËy trong triÓn khai nghiÖp vô b¶o hiÓm nµy, B¶o ViÖt Hµ Néi ®· ®¹t ®îc nhiÒu

kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ nhng ®ång thêi vÉn cßn tån t¹i mét sè vÊn ®Ò cÇn kh¾c phôc.

TÇm quan träng vµ thùc tr¹ng triÓn khai cña nghiÖp vô b¶o hiÓm th©n tµu biÓn t¹i

B¶o ViÖt Hµ Néi ®· th«i thóc em lùa chän “Thùc tr¹ng triÓn khai vµ gi¶i ph¸p

®Ó tiÕp tôc ph¸t triÓn nghiÖp vô b¶o hiÓm th©n tµu biÓn t¹i B¶o ViÖt Hµ Néi”

lµm ®Ò tµi cho luËn v¨n tèt nghiÖp cña m×nh.

Trong khu«n khæ mét luËn v¨n tèt nghiÖp, em kh«ng cã tham väng ®Ò cËp tíi

tÊt c¶ c¸c vÊn ®Ò cña B¶o hiÓm th©n tµu biÓn mµ tËp trung vµo 3 néi dung chñ yÕu

sau:

 PhÇn I: Lý luËn chung vÒ nghiÖp vô b¶o hiÓm th©n tµu biÓn

 PhÇn II: Thùc tr¹ng triÓn khai nghiÖp vô b¶o hiÓm th©n tµu biÓn

t¹i B¶o ViÖt Hµ Néi

1

 PhÇn III: Mét sè ®Ò xuÊt nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng

nghiÖp vô b¶o hiÓm th©n tµu biÓn t¹i B¶o ViÖt Hµ Néi

Do h¹n chÕ vÒ mÆt thêi gian vµ kiÕn thøc thùc tiÔn trong triÓn khai nghiÖp vô

b¶o hiÓm th©n tµu biÓn nªn luËn v¨n kh«ng tr¸nh khái s¬ suÊt. Em rÊt mong nhËn

®îc sù gãp ý cña thÇy c« vµ c¸c b¹n ®Ó hoµn thiÖn h¬n ®Ò tµi cña m×nh.

LuËn v¨n tèt nghiÖp còng lµ lêi c¶m ¬n tr©n träng nhÊt mµ em muèn göi tíi

thÇy gi¸o Hå SÜ Sµ, c« gi¸o NguyÔn ThÞ Ngäc H¬ng cïng c¸c thÇy c« trong

bé m«n, c¸c anh chÞ phßng b¶o hiÓm Hµng h¶i cña B¶o ViÖt Hµ Néi vµ b¹n bÌ ®·

gióp ®ì em rÊt nhiÒu trong thêi gian qua.

Hµ Néi ngµy 27/05/2002

2

PhÇn I

Lý luËn chung vÒ nghiÖp vô b¶o hiÓm th©n tµu biÓn

I. Vai trß vµ t¸c dông cña b¶o hiÓm th©n tµu biÓn

1. Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña b¶o hiÓm hµng h¶i

VËn chuyÓn ®êng biÓn lu«n ®îc coi lµ “nh÷ng cuéc phiªu lu lín”: lîi nhuËn

khæng lå ®Æt bªn c¹nh nh÷ng hiÓm häa thùc tÕ x¶y ra. Tríc møc ®é vµ sè lîng rñi

ro mµ ngµnh hµng h¶i ph¶i øng phã, c¸c chñ tµu, c¸c nhµ vËn t¶i, th¬ng thuyÕt ë

mäi thêi ®¹i ®· kh«ng thÓ kh«ng tÝnh ®Õn kh¶ n¨ng ph¸ s¶n nÕu tù hä ph¶i g¸nh

chÞu nh÷ng rñi ro trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn.

H×nh thøc cho vay ®èi víi “c¸c cuéc phiªu lu lín” ra ®êi nh mét gi¶i ph¸p h÷u

hiÖu, kÞp thêi tríc nh÷ng hiÓm häa mµ biÓn c¶ vÉn ngµy ®ªm ®e däa c¸c con tµu ra

kh¬i. Nã xuÊt ph¸t tõ nguyªn t¾c ®oµn kÕt, t¬ng trî cña loµi ngêi trong cuéc chiÕn

®Êu sinh tån víi thiªn nhiªn. H×nh thøc cho vay nµy b¾t nguån tõ Ên §é cæ xa,

Babylon hay tõ c¸c nhµ bu«n Hy L¹p vµ ®· ®îc chuyÓn giao qua nhiÒu thÕ kû.

N¨m 1237, mét chØ dô cña cha Gregoire VI cÊm viÖc cho vay nÆng l·i chÝnh

lµ ®¹o luËt hµ kh¾c cña gi¸o héi ®· tíc ®o¹t ®i sù ®¶m b¶o an toµn vÒ tµi chÝnh cña

nh÷ng ngêi tham gia bu«n b¸n b»ng ®êng biÓn. Kh«ng ®îc tiÕn hµnh viÖc “cho vay

®èi víi c¸c cuéc phiªu lín” ngêi ta nghÜ ®Õn viÖc thiÕt lËp mét hîp ®ång mua b¸n

trong ®ã ngêi vËn chuyÓn sÏ ph¶i mua hµng ho¸ vµ tr¶ gi¸ trong trêng hîp tµu,

hµng kh«ng tíi bÕn an toµn. §©y chÝnh lµ h×nh thøc s¬ khai cña hîp ®ång b¶o

hiÓm.

§Õn thÕ kû 14 th× b¶o hiÓm hµng h¶i chÝnh thøc xuÊt hiÖn, ®Çu tiªn lµ ë

Genois, Florenxo vµ Flande. C¸c hîp ®ång b¶o hiÓm xuÊt hiÖn, theo ®ã nhµ b¶o

hiÓm cam kÕt sÏ båi thêng nh÷ng thiÖt h¹i vÒ tµi s¶n trong suèt hµnh tr×nh, bï l¹i

hä ®îc nhËn ®îc mét kho¶n tiÒn gäi lµ phÝ b¶o hiÓm.

N¨m 1336 ë Gene, Uû ban BETHUNE, thiÕt lËp phßng b¶o hiÓm. ë Bå §µo

Nha, mét chØ dô cña vua Ferdinand, vµo nöa thÕ kû sau cña thÕ kû14 thiÕt lËp b¶o

3

hiÓm t¬ng hç b¾t buéc ®èi víi c¸c chñ tµu 500 tÊn trë lªn. Hîp ®ång b¶o hiÓm cæ

xa nhÊt ngêi ta t×m thÊy ghi ngµy 22/4/1329 hiÖn cßn lu gi÷ t¹i Florenxo∗

. TiÕp

theo ®ã, sù ph¸t hiÖn ra Ên §é D¬ng vµ viÖc t×m ra Ch©u Mü l¹i cµng thóc ®Èy sù

ph¸t triÓn cña B¶o hiÓm hµng h¶i v× giê ®©y viÖc th«ng th¬ng giao lu bu«n b¸n gi÷a

c¸c quèc gia, gi÷a c¸c Ch©u lôc ®ang ®îc më réng m¹nh mÏ.

Ngêi ta ®· t×m thÊy c¸c v¨n b¶n cæ xa chøng tá sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña B¶o

hiÓm hµng h¶i nh:

- C¸c s¾c lÖnh Barcelona 24/10/1345, ®îc hoµn chØnh vµ söa ®æi nhiÒu lÇn vµo

c¸c n¨m 1436, 1458, 1414.

- S¾c lÖnh cña Phillipe de Burgogne n¨m 1558.

- S¾c lÖnh PhÇn Lan 1536 liªn quan ®Õn hîp ®ång b¶o hiÓm hµng ho¸.

Cïng vµo thêi kú ®ã, c«ng tr×nh nghiªn cøu “ChØ dÉn trªn biÓn” cña nhµ bu«n

Roen xuÊt b¶n thÕ kû 15 lµ mét trong nh÷ng c«ng tr×nh ®iÓn h×nh nghiªn cøu vÒ

qui t¾c vµ phong tôc b¶o hiÓm.

Vµo thÕ kû 17, luËt b¶o hiÓm hµng h¶i ®îc lµm phong phó h¬n bëi “S¾c lÖnh

Hµng h¶i” xuÊt b¶n 1680 theo s¸ng kiÕn cña Colbert, t¸c phÈm nµy ®· cã ¶nh hëng

tíi rÊt nhiÒu bé luËt hµng h¶i ngµy nay.

N¨m 1906, LuËt b¶o hiÓm hµng h¶i cña Anh ban hµnh ®· ngù trÞ trªn toµn thÕ

giíi. Bªn c¹nh ®ã lµ sù tån t¹i cña LuËt b¶o hiÓm hµng h¶i Ph¸p víi nh÷ng dÆc trng

c¬ b¶n rÊt riªng.

Bªn c¹nh viÖc xuÊt hiÖn c¸c nhµ b¶o hiÓm riªng rÏ, b¶o hiÓm hµng h¶i cßn

minh chøng ®îc tiÒm lùc vµ søc m¹nh cña m×nh b»ng sù xuÊt hiÖn cña c¸c Héi b¶o

hiÓm t¬ng hç. ¤ng chñ cña mét qu¸n cµ phª næi tiÕng víi nh÷ng c«ng thøc pha chÕ

®éc ®¸o ®· l«i cuèn ®îc rÊt nhiÒu nhµ bu«n, thuyÒn trëng, thuû thñ sau nh÷ng cuéc

hµnh tr×nh dµi ngµy ®Çy sãng giã. Giê ®©y hä ®ang hng phÊn, say sa kÓ l¹i nh÷ng

chiÕn c«ng hiÓn h¸ch cña m×nh trong nh÷ng cuéc vËt lén víi b·o t¸p cuång phong,

víi sãng thÇn hay bän cíp biÓn. Kh«ng nh÷ng thÕ, hä cßn vç vÒ an ñi nh÷ng “®ång



“Kü thuËt b¶o hiÓm” tËp V

4

nghiÖp” kÐm may m¾n h¬n ®· ph¶i chÞu nh÷ng tæn thÊt nÆng nÒ. DÇn dµ, n¬i ®©y

trë thµnh n¬i tËp trung vµ cung cÊp mäi th«ng tin ®· vµ ®ang diÔn ra trªn ®¹i d¬ng

mªnh m«ng. ¤ng chñ qu¸n cµ phª Êy giê ®©y ®· trë thµnh chñ tÞch cña Héi b¶o

hiÓm t¬ng hç Lloyd’s. Cßn c¸c con tµu khæng lå th× dêng nh ®îc tiÕp thªm søc

m¹nh, niÒm tin vµ sù kiªu h·nh mçi khi ra kh¬i, ngay c¶ khi ph¶i ®èi mÆt víi

nh÷ng thö th¸ch cña biÓn c¶.

B¶o hiÓm hµng h¶i ®· khëi ®Çu nh vËy vµ ph¸t triÓn tíi tËn ngµy nay b»ng

nh÷ng bíc nh¶y vät ®¸ng khÝch lÖ. B¶o hiÓm hµng h¶i bao gåm hai ho¹t ®éng

chÝnh ®ã lµ: B¶o hiÓm th©n tµu biÓn vµ b¶o hiÓm hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu. Trong

nh÷ng n¨m gÇn ®©y, thÕ giíi ph¸t triÓn theo xu híng khu vùc ho¸ vµ toµn cÇu ho¸.

Th¬ng m¹i quèc tÕ ra ®êi vµ ph¸t triÓn nh mét ®ßi hái tÊt yÕu, hµng ho¸ bu«n b¸n

gi÷a c¸c quèc gia lµ thùc sù cÇn thiÕt vµ ngµy cµng ®îc më réng c¶ vÒ chñng lo¹i

vµ sè lîng. VËn t¶i ®a ph¬ng thøc h×nh thµnh trong ®ã vËn t¶i biÓn lµ mét trong

nh÷ng kh©u vËn t¶i chñ chèt. VÊn ®Ò ®¶m b¶o an toµn cho tµu, con ngêi vµ hµng

ho¸ chuyªn chë trªn nã trë thµnh vÊn ®Ò quan träng hµng ®Çu.

2. §Æc ®iÓm cña ph¬ng thøc vËn t¶i biÓn.

Tõ l©u con ngêi ®· biÕt lîi dông bÒ mÆt c¸c ®¹i d¬ng lµm c¸c tuyÕn ®êng giao

th«ng ®Ó chuyªn chë hµnh kh¸ch vµ hµng ho¸ gi÷a c¸c quèc gia víi nhau. ChÝnh

v× vËy mµ vËn t¶i biÓn lµ mét ph¬ng thøc vËn t¶i hiÖn ®¹i trong hÖ thèng vËn t¶i

quèc tÕ. VËn chuyÓn theo ph¬ng thøc vËn t¶i biÓn cã thÓ ph¸t huy ®îc ®îc nhiÒu

lîi thÕ h¬n nhng ®ång thêi còng ph¶i ®èi mÆt víi kh«ng Ýt nguy c¬ rñi ro lu«n lu«n

r×nh rËp.

¦u ®iÓm

* C¸c tuyÕn vËn t¶i trªn biÓn hÇu hÕt lµ nh÷ng tuyÕn ®êng giao th«ng tù nhiªn

(trõ viÖc x©y dùng c¸c h¶i c¶ng, kªnh ®µo quèc tÕ...) do ®ã kh«ng ®ßi hái ph¶i ®Çu

t nhiÒu vµo viÖc x©y dùng vµ b¶o qu¶n c¸c tuyÕn ®êng vËn t¶i biÓn. ChÝnh v× thÕ

mµ gi¸ thµnh vËn t¶i thÊp h¬n so víi c¸c ph¬ng thøc vËn t¶i kh¸c.

* N¨ng lùc chuyªn chë cña vËn t¶i ®êng biÓn rÊt lín, kh«ng bÞ h¹n chÕ bëi ph-

¬ng tiÖn vËn t¶i nh c¸c ph¬ng thøc vËn t¶i kh¸c. Trªn cïng mét tuyÕn ®êng biÓn

5

cã thÓ tæ chøc ch¹y nhiÒu chuyÕn tµu trong cïng mét lóc cho c¶ hai chiÒu. Träng

t¶i cña tµu biÓn còng vËy. MÆt kh¸c, do tiÕn bé cña khoa häc kü thuËt nªn träng t¶i

trung b×nh cña c¸c nhãm tµu kh«ng ngõng t¨ng lªn. C¬ chÕ qu¶n lý trong ngµnh

vËn t¶i biÓn hoµn thiÖn h¬n cµng lµm t¨ng hiÖu qu¶ kinh tÕ cña ph¬ng thøc vËn

chuyÓn ®êng biÓn.

Bªn c¹nh ®ã, vËn t¶i biÓn còng cã nh÷ng nhîc ®iÓm mµ c¸c nhµ th¬ng m¹i

quèc tÕ kh«ng thÓ kh«ng quan t©m.

Nh îc ®iÓm

* VËn t¶i ®êng biÓn phô thuéc rÊt nhiÒu vµo ®iÒu kiÖn tù nhiªn chÝnh v× vËy

mµ thêi tiÕt, khÝ hËu, ®iÒu kiÖn thuû v¨n... lu«n ¶nh hëng trùc tiÕp tíi qu¸ tr×nh

chuyªn chë. Nh÷ng rñi ro do thiªn tai, tai n¹n bÊt ngê trªn biÓn thêng g©y ra nh÷ng

tæn thÊt lín cho tµu, hµng ho¸ vµ sinh m¹ng con ngêi trªn tµu. N¨m 1992 cã 111

chiÕc tµu víi tæng träng t¶i 1.079.000 DWT bÞ tai n¹n trªn biÓn.

* Tèc ®é cña tµu biÓn cßn thÊp vµ viÖc t¨ng tèc ®é khai th¸c cña tµu biÓn cßn

h¹n chÕ do ®ã thêi gian giao hµng chËm, vËn t¶i ®êng biÓn kh«ng thÝch hîp víi

viÖc chuyªn chë hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu ®ßi hái thêi gian giao hµng nhanh.

HiÖn nay, vËn t¶i ®êng biÓn gi÷ vÞ trÝ sè mét trong viÖc phôc vô chuyªn chë

hµng ho¸ bu«n b¸n trªn thÕ giíi. Nã ®¶m b¶o chuyªn chë gÇn 80% sè lîng hµng

ho¸ trong bu«n b¸n quèc tÕ. Khèi lîng hµng ho¸ bu«n b¸n quèc tÕ t¨ng nhanh vµ

liªn tôc.

Vai trß cña vËn t¶i ®êng biÓn trong viÖc phôc vô ngo¹i th¬ng cña mçi quèc

gia kh«ng gièng nhau. §iÒu nµy ®îc quyÕt ®Þnh bëi vÞ trÝ ®Þa lý, kh¶ n¨ng ph¸t

triÓn cña ®éi tµu biÓn, khèi lîng, c¬ cÊu hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu cña mçi níc.

Nhng vai trß cña vËn t¶i ®êng biÓn ®èi víi mçi quèc gia nãi riªng vµ quèc tÕ nãi

chung lµ rÊt quan träng. V× vËy mµ b¶o hiÓm hµng h¶i ra ®êi bao gåm trong nã

ho¹t ®éng b¶o hiÓm th©n tµu biÓn lµ mét ®ßi hái kh¸ch quan.

3. T¸c dông cña b¶o hiÓm th©n tµu biÓn

6

§Æc ®iÓm cña ph¬ng thøc vËn t¶i biÓn quyÕt ®Þnh ®é an toµn cña con tµu vµ

hµng ho¸ ®îc chuyªn chë trªn nã. §¹i d¬ng kh«ng bao giê chÞu sù kiÓm so¸t hay

kiÒm chÕ cña con ngêi. Nh÷ng con sè vÒ tai n¹n trªn biÓn lµ dÉn chøng thuyÕt phôc

cho søc m¹nh vµ sù hung d÷ cña biÓn c¶. Theo thèng kª cña tæ chøc hµng h¶i thÕ

giíi IMO, n¨m 1776 cã 277 vô ®¾m tµu víi tæng träng t¶i 2,7 triÖu GRT. ChØ trong

vßng tõ n¨m 1770 ®Õn 1776 mµ tæng sè tiÒn thiÖt h¹i ®· t¨ng lªn gÊp ®«i. N¨m

1982 cã 402 tµu gÆp tai n¹n, 250 tµu bÞ ®¾m. Ngêi ta íc tÝnh trung b×nh mét ngµy

cã mét tµu träng t¶i 500 GRT bÞ ®¾m, x¸c suÊt 0,5%/n¨m. Tríc nh÷ng ®e däa vÒ

nguy c¬ tæn thÊt nh vËy, c¸c nhµ b¶o hiÓm chÝnh lµ ngêi hç trî tµi chÝnh vµ b¶o

®¶m cho viÖc kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp ®îc duy tr× liªn tôc.

Trªn biÓn kh¬i, khi ®· x¶y ra tai n¹n, viÖc cøu hé tho¸t hiÓm lµ viÖc rÊt khã

kh¨n vµ cã hiÖu qu¶ thÊp. Ngêi ta t×m ®Õn c¸c nhµ b¶o hiÓm ®Ó ®îc trang bÞ nh÷ng

kü thuËt ®Ò phßng vµ nh÷ng chØ dÉn khi ph¶i ®èi mÆt trùc tiÕp víi rñi ro.

§Ó h¹n chÕ bít nh÷ng nguy c¬ cã thÓ x¶y ra, chÝnh c¸c nhµ b¶o hiÓm l¹i b¾t

tay vµo c«ng cuéc t×m kiÕm nh÷ng ph¬ng ¸n tèi u nhÊt cho viÖc ®Ò phßng tæn thÊt.

C¸c híng dÉn chØ ®êng, c¸c tuyÕn ®êng biÓn ®îc n©ng cÊp, c¸c c«ng tr×nh v× sù an

toµn ®êng biÓn... chÝnh lµ c¸c biÖn ph¸p h÷u hiÖu trong ®Ò phßng h¹n chÕ tæn thÊt.

Lîi Ých cña tõng c¸ nh©n, tõng ®¬n vÞ riªng lÎ giê ®©y ®· mang l¹i lîi Ých cho c¶ x·

héi, céng ®ång. Hao phÝ x· héi v× thÕ mµ ®îc tèi thiÓu ho¸.

Kh«ng chØ ng¨n chÆn hay b¶o hiÓm cho c¸c tæn thÊt do thiªn tai g©y ra, b¶o

hiÓm hµng h¶i nãi chung vµ b¶o hiÓm th©n tµu biÓn nãi riªng cßn b¶o vÖ an toµn

cho hµnh tr×nh cña c¸c con tµu tríc nguy c¬ ®e däa cña chÝnh con ngêi. Sè trêng

hîp tµu biÓn bÞ mÊt tÝch hoÆc bÞ tÊn c«ng bëi bän cíp biÓn trong thêi gian qua ®Æc

biÖt lµ nh÷ng n¨m cuèi thÕ kû 20 ngµy cµng gia t¨ng. Theo thèng kª, sè tµu bÞ tÊn

c«ng tõ n¨m 1991 ®Õn 1999 lµ 1556 vô trong ®ã:

B¶ng 1: Sè lîng tµu bÞ cíp biÓn tÊn c«ng (1991-1999)

7

N¨m 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999

Sè vô 107 106 103 90 188 228 247 202 285

(Nguån: T¹p chÝ b¶o hiÓm sè 4/2000)

Qua ®ã ta cã thÓ thÊy ®îc trong mÊy n¨m trë l¹i ®©y, tõ n¨m 1995, sè vô cíp

biÓn hµng n¨m t¨ng m¹nh vµ liªn tôc. Cho ®Õn n¨m 1999, con sè nµy lµ 285 vô.

Nh÷ng con sè thèng kª nµy minh chøng r»ng rñi ro cíp biÓn ®ang thùc sù lµ mét

hiÓm ho¹ lín.

Kh«ng chØ cã thÕ, nh÷ng ®e däa vÒ hiÓm ho¹ « nhiÔm m«i trêng do ®¾m tµu

g©y ra ®ang lµ vÊn ®Ò lµm ®au ®Çu c¸c nhµ chøc tr¸ch. Liªn minh Ch©u ¢u dù ®Þnh

¸p dông c¸c biÖn ph¸p an toµn hµng h¶i t¨ng cêng vµo ®Çu n¨m 2002. ViÖc nµy ®-

îc ®a ra sau vô tµu chë dÇu ERIKA bÞ ®¾m ngoµi kh¬i vïng biÓn Atlantic níc

Ph¸p. TÊt nhiªn ®Ó thùc hiÖn ®îc cÇn ph¶i cã sù tham gia cña c¸c nhµ b¶o hiÓm

th©n tµu biÓn, vµ nh mét ®iÒu tÊt yÕu, møc phÝ b¶o hiÓm v× thÕ mµ sÏ t¨ng cao h¬n

tríc.

Ngoµi ra, nh÷ng tuyÕn ®êng biÓn th«ng suèt, nh÷ng chuyÕn tµu cËp bÕn an

toµn, nh÷ng l« hµng giao ®óng hÑn, ®¶m b¶o chÊt lîng... ®· gãp phÇn th¾t chÆt

t×nh h÷u nghÞ gi÷a c¸c quèc gia, thóc ®Èy sù giao lu bu«n b¸n toµn cÇu. §©y chÝnh

lµ vai trß mang ý nghÜa chÝnh trÞ ngo¹i giao; Nh÷ng con ngêi ®îc ®¶m b¶o vÒ tÝnh

m¹ng vµ søc khoÎ, nh÷ng kiÖn hµng viÖn trî tõ c¸c n¬i trªn thÕ giíi ®îc vËn

chuyÓn vµ cËp bÕn kÞp thêi... ®ã chÝnh lµ ý nghÜa x· héi cao c¶ cña b¶o hiÓm th©n

tµu biÓn.

II. Néi dung c¬ b¶n cña nghiÖp vô b¶o hiÓm th©n tµu biÓn

1. C¸c lo¹i rñi ro trong b¶o hiÓm th©n tµu biÓn

Theo lÞch sö ph¸t triÓn cña b¶o hiÓm hµng h¶i, ban ®Çu ngêi b¶o hiÓm chØ

nhËn b¶o hiÓm 4 rñi ro hiÓm ho¹ chÝnh: Ch×m ®¾m, M¾c c¹n, Ch¸y, §©m va. Cïng

víi sù ph¸t triÓn cña th¬ng m¹i quèc tÕ vµ c¸c ®éi tµu, nhiÒu rñi ro ph¸t sinh. §Ó

8

thu hót kh¸ch hµng, ngêi b¶o hiÓm ngµy cµng nhËn b¶o hiÓm thªm cho nhiÒu rñi

ro, tuy nhiªn nh×n chung chóng vÉn ®îc chia thµnh c¸c nhãm chÝnh sau:

1.1 Nhãm rñi ro chÝnh

Nhãm rñi ro chÝnh lµ nh÷ng rñi ro ®îc b¶o hiÓm ngay tõ nh÷ng ngµy ®Çu s¬

khai cña b¶o hiÓm hµng h¶i. Nh÷ng rñi ro ®ã thêng g©y nªn nh÷ng tæn thÊt lín:

M¾c c¹n

M¾c c¹n lµ hiÖn tîng ®¸y tµu s¸t víi ®¸y biÓn hoÆc va ch¹m vµo mét chíng

ng¹i vËt kh¸c lµm cho tµu kh«ng ch¹y ®îc n÷a vµ thêng nhê ®Õn ngo¹i lùc tµu míi

næi hoÆc tho¸t khái c¹n. NÕu rñi ro ®îc qui cho lµ m¾c c¹n th× nã ph¶i tho¶ m·n

hai ®iÒu kiÖn ®ã lµ tµu ra khái hµnh tr×nh b×nh thêng vµ hiÖn tîng bÊt thêng kh«ng

lêng tríc ®îc.

M¾c c¹n ph¶i tho¶ m·n ®iÒu kiÖn lµ hiÖn tîng bÊt b×nh thêng. BÞ m¾c c¹n do

thuû triÒu hay do ®i qua c¸c kªnh ®µo s«ng r¹ch theo qui ®Þnh cña b¶o hiÓm lµ

nh÷ng rñi ro lêng tríc ®îc. BÞ m¾c c¹n do tµu cã nguy c¬ ®¾m, cè t×nh lao vµo chç

c¹n, tuy lêng tríc ®îc nhng vÉn thuéc rñi ro ®îc b¶o hiÓm. Rñi ro m¾c c¹n lµ

nguyªn nh©n gi¸n tiÕp g©y ra tæn thÊt vÉn thuéc ph¹m vi ®îc b¶o hiÓm vµ kh«ng

ph©n biÖt tæn thÊt ®ã x¶y ra tríc hay sau khi bÞ m¾c c¹n.

Ch×m ®¾m

Lµ hiÖn tîng ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn ch×m h¼n xuèng níc, kh«ng tiÕp tôc ch¹y

®îc vµ hµnh tr×nh coi nh bÞ chÊm døt. NÕu tµu chØ ngËp mét phÇn hoÆc cßn bËp

bÒnh trªn mÆt níc th× kh«ng gäi lµ tµu ®¾m v× trêng hîp nµy thêng x¶y ra khi sãng

to giã lín trõ phi ngêi ta chøng minh lµ do tÝnh chÊt cña hµng nªn tµu kh«ng thÓ

ch×m s©u h¬n ®îc n÷a. Ch¨ng h¹n tµu chØ chë gç diªm hoÆc c¸c lo¹i thïng rçng, dï

níc vµo nã còng bËp bÒnh trªn mÆt níc chø kh«ng ch×m h¼n xuèng ®¸y.

Khi tµu bÞ ch×m th× hµng ho¸ ®îc coi nh tæn thÊt toµn bé vµ tæn thÊt bé phËn vÉn

®îc båi thêng trong trêng hîp kh¸ch tham gia mua b¶o hiÓm víi ®iÒu kiÖn FPA.

Ch¸y

9