Thực hành quyền công tố trong xét xử sơ thẩm vụ án hình sự

1

Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o

Tr-êng ®¹i häc luËt tp. Hå chÝ minh

Bïi v¨n h-ng

Thùc hµnh quyÒn c«ng tè

Trong xÐt xö s¬ thÈm vô ¸n h×nh sù

Chuyªn ngµnh: LuËt h×nh sù

M· sè : 60.38.40

LuËn v¨n th¹c sÜ luËt häc

Ng-êi h-íng dÉn khoa häc: PGS. TS. TrÇn V¨n §é

TP. Hå ChÝ Minh, n¨m 2006

2

Nh÷ng ch÷ viÕt t¾t trong luËn v¨n

- BLHS Bé luËt h×nh sù

- BLTTHS Bé luËt Tè tông h×nh sù

- H§XX Héi ®ång xÐt xö

- KSV KiÓm s¸t viªn

- TAND Toµ ¸n nh©n d©n

- VKS ViÖn kiÓm s¸t

- VKSND ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n

PhÇn më §ÇU

1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi

Hoµn thiÖn BLTTHS, n©ng cao chÊt l-îng ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan t￾ph¸p lµ mét trong nh÷ng nhiÖm vô träng t©m cña §¶ng ta trong giai ®o¹n hiÖn

nay. Trong ®ã, viÖc n©ng cao chÊt l-îng ho¹t ®éng cña VKSND c¸c cÊp ®-îc

NghÞ quyÕt 08-NQ/TW ngµy 02-01-2002 cña Bé ChÝnh trÞ vÒ mét sè nhiÖm vô

trong t©m c«ng t¸c t- ph¸p trong thêi gian tíi x²c ®Þnh: “ViÖn kiÓm s²t nh©n

d©n c¸c cÊp thùc hiÖn tèt chøc n¨ng c«ng tè vµ kiÓm s¸t viÖc tu©n theo ph¸p

luËt trong ho¹t ®éng t- ph¸p. Ho¹t ®éng c«ng tè ph¶i ®-îc thùc hiÖn ngay tõ

khi khëi tè vô ¸n vµ trong suèt qu¸ tr×nh tè tông nh»m b¶o ®¶m kh«ng bá lät

téi ph¹m vµ ng-êi ph¹m téi, kh«ng lµm oan ng-êi v« téi … N©ng cao chÊt

l-îng c«ng tè cña KSV t¹i phiªn toµ, b¶o ®¶m tranh tông d©n chñ víi LuËt s-,

ng­êi b¯o chöa v¯ nhöng ng­êi tham gia tè tóng kh²c”.

Trªn tinh thÇn ®ã, BLTTHS n¨m 2003 ®· cã nh÷ng söa ®æi, bæ sung

theo h-íng quy ®Þnh râ h¬n vÒ nguyªn t¾c, tr×nh tù, thñ tôc tè tông còng nh￾vÒ chøc n¨ng, nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n cña VKS trong tè tông h×nh sù víi môc

®Ých: VKS thùc hµnh quyÒn c«ng tè vµ kiÓm s¸t viÖc tu©n theo ph¸p luËt trong

3

tè tông h×nh sù nh»m b¶o ®¶m mäi hµnh vi ph¹m téi ®Òu ph¶i ®-îc xö lý kÞp

thêi; viÖc khëi tè, ®iÒu tra, truy tè, xÐt xö, thi hµnh ¸n ®óng ng-êi, ®óng téi,

®óng ph¸p luËt, kh«ng ®Ó lät téi ph¹m vµ ng-êi ph¹m téi, kh«ng lµm oan

ng-êi v« téi (§iÒu 23). Víi quy ®Þnh cã tÝnh nguyªn t¾c nh- vËy, cã thÓ x¸c

®Þnh vai trß cña VKS cã mét ý nghÜa xuyªn suèt vµ rÊt quan träng trong c¸c

giai ®o¹n tè tông h×nh sù vµ gãp phÇn vµo ho¹t ®éng ®Êu tranh chèng téi ph¹m

mét c¸ch cã hiÖu qu¶ cña c¸c c¬ quan t- ph¸p. Trong nh÷ng n¨m qua, chÊt

l-îng c«ng t¸c thùc hµnh quyÒn c«ng tè vµ kiÓm s¸t c¸c ho¹t ®éng t- ph¸p

trong tè tông h×nh sù cña VKS ®· ®-îc n©ng lªn tõng b-íc. Víi vai trß chñ

®éng, tÝch cùc cña ®a sè KSV cña VKS c¸c cÊp trong qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt vô

¸n, do ®ã ®· kh¾c phôc ®-îc t×nh tr¹ng bá lät téi ph¹m vµ ng-êi ph¹m téi,

còng nh- viÖc kh«ng lµm oan ng-êi v« téi.

Tuy nhiªn, ®ã míi chØ lµ nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®-îc b-íc ®Çu cña VKS nãi

riªng vµ cña c¸c c¬ quan t- ph¸p nãi chung trong c«ng cuéc c¶i c¸ch t- ph¸p

cña §¶ng ta trong giai ®o¹n hiÖn nay. Thùc tiÔn, ho¹t ®éng thùc hµnh quyÒn

c«ng tè vµ kiÓm s¸t c¸c ho¹t ®éng t- ph¸p trong tè tông h×nh sù vÉn cßn béc

lé nhiÒu h¹n chÕ, bÊt cËp nhÊt ®Þnh ë tÊt c¶ c¸c giai ®o¹n tè tông, trong ®ã cã

ho¹t ®éng thùc hµnh quyÒn c«ng tè trong xÐt xö s¬ thÈm vô ¸n h×nh sù - ho¹t

®éng trung t©m vµ cã tÝnh quyÕt ®Þnh cña VKS. Mét sè KSV thùc hµnh quyÒn

c«ng tè t¹i phiªn toµ vÉn cßn ch-a nhËn thøc ®óng ®¾n vÒ vai trß nhiÖm vô,

quyÒn h¹n cña m×nh trong qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt vô ¸n, do ®ã cßn chñ quan,

ch-a chñ ®éng, tÝch cùc tham gia vµo viÖc lµm s¸ng tá sù thËt kh¸ch quan cña

vô ¸n. Bªn c¹nh ®ã, mét sè quy ®Þnh cña ph¸p luËt tè tông h×nh sù hiÖn hµnh

kh«ng thùc sù t¹o cho KSV cã ®-îc vai trß chñ ®éng trong viÖc chøng minh

téi ph¹m vµ ng-êi ph¹m téi nªn ®· ¶nh h-ëng kh«ng nhá tíi chÊt l-îng c«ng

t¸c thùc hµnh quyÒn c«ng tè cña VKS, c¸c vô ¸n cã bÞ c¸o bÞ Toµ ¸n tuyªn

kh«ng ph¹m téi hµng n¨m vÉn cßn x¶y ra .v.v.

Tr-íc thùc tr¹ng trªn, NghÞ quyÕt 49-NQ/TW, ngµy 02-6-2005 cña Bé

ChÝnh trÞ vÒ chiÕn l-îc c¶i c¸ch t- ph¸p ®Õn n¨m 2020 ®· x¸c ®Þnh c¸c nhiÖm

4

vó: “Sím ho¯n thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt liªn quan ®Õn lÜnh vùc t- ph¸p phï

hîp víi môc tiªu cña chiÕn l-îc x©y dùng vµ hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt.

Coi träng viÖc hoµn thiÖn chÝnh s¸ch h×nh sù vµ tè tông t- ph¸p … §æi míi

viÖc tæ chøc phiªn toµ xÐt xö, x¸c ®Þnh râ h¬n vÞ trÝ, quyÒn h¹n, tr¸ch nhiÖm

cña ng-êi tiÕn hµnh tè tông vµ ng-êi tham gia tè tông theo h-íng b¶o ®¶m

tÝnh c«ng khai, d©n chñ, nghiªm minh; n©ng cao chÊt l-îng tranh tông t¹i c¸c

phiªn toµ xÐt xö, coi ®©y lµ kh©u ®ét ph¸ cña ho¹t ®éng t- ph¸p”.

Tõ nh÷ng lý do trªn, ®Ó n©ng cao chÊt l-îng thùc hµnh quyÒn c«ng tè

cña VKS trong tè tông h×nh sù nãi chung vµ trong xÐt xö s¬ thÈm vô ¸n h×nh

sù nãi riªng gãp phÇn hiÖu qu¶ vµo qu¸ tr×nh ®Êu tranh chèng téi ph¹m cña

c¸c c¬ quan t- ph¸p, cho thÊy viÖc nghiªn cøu lµm râ vÒ mÆt lý luËn còng nh￾thùc tr¹ng ho¹t ®éng thùc hµnh quyÒn c«ng tè trong xÐt xö s¬ thÈm vô ¸n h×nh

sù lµ mét yªu cÇu cÇn thiÕt.

2. T×nh h×nh nghiªn cøu

Thêi gian qua, vÊn ®Ò quyÒn c«ng tè vµ thùc hµnh quyÒn c«ng tè trong

tè tông h×nh sù ®-îc nhiÒu nhµ khoa häc LuËt còng nh- nh÷ng ng-êi lµm

c«ng t¸c thùc tiÔn quan t©m nghiªn cøu hoÆc ®Ò cËp trªn c¸c ph-¬ng diÖn kh¸c

nhau nh­: LuËn v¨n Th³c sü LuËt hãc n¨m 1998 “Mét sè vÊn ®Ò lý luËn v¯

thøc tiÔn vÒ quyÒn c«ng tè cða ViÖn kiÓm s²t nh©n d©n trong tè tóng h×nh sø”

cña t¸c gi¶ NguyÔn Xu©n Thanh; LuËn v¨n Th³c sü LuËt hãc n¨m 2005 “Thøc

h¯nh quyÒn c«ng tè theo Bé luËt tè tóng h×nh sø n¨m 2003” cða t²c gi° Phan

Vñ Trang; §Ò t¯i khoa hãc cÊp Bé n¨m 1999 “Nhöng vÊn ®Ò lý luËn vÒ quyÒn

c«ng tè vµ thùc tiÔn ho¹t ®éng c«ng tè ViÖt Nam tõ n¨m 1945 ®Õn nay” do TS.

Lª H÷u ThÓ lµm chñ nhiÖm. §¸ng chó ý lµ chuyªn kh¶o “Thøc h¯nh quyÒn

c«ng tè v¯ kiÓm s²t c²c ho³t ®éng t­ ph²p trong giai ®o³n ®iÒu tra” (n¨m

2005) cña TS. Lª H÷u ThÓ. Bªn c¹nh ®ã, cßn nhiÒu bµi viÕt, bµi nghiªn cøu

cña c¸c t¸c gi¶ vµ c¸c nhµ nghiªn cøu trªn nh÷ng t¹p chÝ khoa häc vÒ vÊn ®Ò

quyÒn c«ng tè vµ thùc hµnh quyÒn c«ng tè. Tuy nhiªn, cã t¸c gi¶ ®i s©u nghiªn

5

cøu vÒ quyÒn c«ng tè vµ thùc hµnh quyÒn c«ng tè; song còng cã t¸c gi¶ chØ ®Ò

cËp tíi nh÷ng vÊn ®Ò nµy mét c¸ch kh¸i qu¸t trong ph¹m vi bµi viÕt cña m×nh

®Ó nghiªn cøu vÊn ®Ò tè tông h×nh sù kh¸c cã liªn quan. Cho ®Õn nay, ch-a cã

mét c«ng tr×nh chuyªn kh¶o nµo nghiªn cøu s©u vÒ ho¹t ®éng thùc hµnh quyÒn

c«ng tè trong xÐt xö s¬ thÈm vô ¸n h×nh sù, nªn ch-a ®-a ra ®-îc nh÷ng gi¶i

ph¸p cô thÓ nh»m hoµn thiÖn ph¸p luËt tè tông h×nh sù vµ n©ng cao chÊt l-îng

thùc hµnh quyÒn c«ng tè trong xÐt xö s¬ thÈm vô ¸n h×nh sù.

Tõ nh÷ng lý do trªn, tiÕp thu kÕt qu¶ nghiªn cøu cña c¸c t¸c gi¶ ®i tr-íc,

kÕt hîp víi kinh nghiÖm thùc tiÔn cña m×nh trong qu¸ tr×nh c«ng t¸c nghiÖp

vô, chuyªn m«n t¹i ngµnh KiÓm s¸t, t¸c gi¶ m¹nh d¹n lùa chän §Ò t¯i: “Thùc

hµnh quyÒn c«ng tè trong xÐt xö s¬ thÈm vô ¸n h×nh sù” cho luËn v¨n Th¹c

sÜ LuËt häc cña m×nh.

3. Môc ®Ých, nhiÖm vô nghiªn cøu

- Môc ®Ých nghiªn cøu: Trªn c¬ së nghiªn cøu mét sè vÊn ®Ò lý luËn vÒ

quyÒn c«ng tè vµ thùc hµnh quyÒn c«ng tè trong tè tông h×nh sù, thùc tr¹ng

ho¹t ®éng thùc hµnh quyÒn c«ng tè trong xÐt xö s¬ thÈm vô ¸n h×nh sù nh»m

®-a ra c¸c gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt l-îng thùc hµnh quyÒn c«ng tè trong xÐt

xö s¬ thÈm vô ¸n h×nh sù.

- NhiÖm vô nghiªn cøu: Tõ môc ®Ých nghiªn cøu nªu trªn, luËn v¨n cã

nhiÖm vô nghiªn cøu lµ: ph©n tÝch nh÷ng quan ®iÓm lý luËn chung vÒ quyÒn

c«ng tè vµ thùc hµnh quyÒn c«ng tè trong tè tông h×nh sù, th«ng qua ®ã x©y

dùng quan ®iÓm khoa häc vÒ quyÒn c«ng tè vµ thùc hµnh quyÒn c«ng tè; lµm

râ nh÷ng ho¹t ®éng thùc hµnh quyÒn c«ng tè trong xÐt xö s¬ thÈm vô ¸n h×nh

sù; ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng còng nh- nh÷ng bÊt cËp, h¹n chÕ trong thùc hµnh

quyÒn c«ng tè cña VKS trong xÐt xö s¬ thÈm vô ¸n h×nh sù, t×m ra c¸c nguyªn

nh©n cña nh÷ng bÊt cËp vµ h¹n chÕ ®ã, ®-a ra c¸c gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao

chÊt l-îng thùc hµnh quyÒn c«ng tè trong xÐt xö s¬ thÈm vô ¸n h×nh sù.

4. C¬ së ph-¬ng ph¸p luËn vµ ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu

6

- LuËn v¨n ®-îc thùc hiÖn trªn c¬ së ph-¬ng ph¸p luËn Duy vËt biÖn

chøng, Duy vËt lÞch sö vµ c¸c quan ®iÓm cña §¶ng, Nhµ n-íc ta vÒ c¶i c¸ch

bé m¸y nhµ n-íc vµ c¶i c¸ch t- ph¸p trong giai ®o¹n hiÖn nay.

- C¸c ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu ®-îc sö dông lµ ph-¬ng ph¸p thèng kª,

ph-¬ng ph¸p ph©n tÝch, tæng hîp, ph-¬ng ph¸p so s¸nh, kh¶o s¸t thùc tiÔn vµ

tham kh¶o chuyªn gia.

5. ý nghÜa cña viÖc nghiªn cøu:

LuËn v¨n lµm râ nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn thùc hµnh quyÒn

c«ng tè trong xÐt xö s¬ thÈm vô ¸n h×nh sù. Trªn c¬ së ®ã, ®-a ra c¸c gi¶i

ph¸p hoµn thiÖn c¸c quy ®Þnh cña BLTTHS vÒ thùc hµnh quyÒn c«ng tè trong

xÐt xö s¬ thÈm vô ¸n h×nh sù vµ n©ng cao chÊt l-îng thùc hµnh quyÒn c«ng tè

cña VKS trong giai ®o¹n xÐt xö s¬ thÈm vô ¸n h×nh sù. Bªn c¹nh ®ã, LuËn v¨n

cã thÓ ®-îc dïng lµm tµi liÖu tham kh¶o phôc vô cho c«ng t¸c nghiªn cøu, häc

tËp còng nh- phôc vô cho nh÷ng ho¹t ®éng chuyªn m«n, nghiÖp vô liªn quan

tíi vÊn ®Ò thùc hµnh quyÒn c«ng tè trong tè tông h×nh sù cña VKSND.

6. C¬ cÊu cña LuËn v¨n:

Ngoµi PhÇn më ®Çu vµ KÕt luËn, LuËn v¨n gåm cã 2 ch-¬ng:

Ch-¬ng 1: Mét sè vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ quyÒn c«ng tè vµ thùc hµnh

quyÒn c«ng tè trong tè tông h×nh sù.

Ch-¬ng 2: Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt l-îng thùc hµnh quyÒn

c«ng tè trong xÐt xö s¬ thÈm vô ¸n h×nh sù.

7

Ch-¬ng 1

MéT Sè VÊN §Ò Lý LUËN CHUNG VÒ QUYÒN C¤NG Tè

Vµ THùC HµNH QUYÒN C¤NG Tè TRONG Tè TôNG H×NH Sù

1.1. QuyÒn c«ng tè trong tè tông h×nh sù

1.1.1. Kh¸i niÖm quyÒn c«ng tè:

§iÒu 138 cña HiÕn ph¸p n¨m 1980 n-íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa

ViÖt Nam quy ®Þnh: “ ViÖn kiÓm s²t nh©n d©n tèi cao n­íc Céng ho¯ x± héi

chñ nghÜa ViÖt Nam kiÓm s¸t viÖc tu©n theo ph¸p luËt…, thùc hµnh quyÒn

c«ng tè, b¶o ®¶m cho ph¸p luËt ®-îc chÊp hµnh nghiªm chØnh vµ thèng nhÊt.

C¸c ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n ®Þa ph-¬ng, c¸c viÖn kiÓm s¸t qu©n sù kiÓm

s¸t tu©n theo ph¸p luËt, thùc hµnh quyÒn c«ng tè trong ph¹m vi tr¸ch nhiÖm

cða m×nh”. Nh­ vËy, thuËt ngö “thøc h¯nh quyÒn c«ng tè” lÇn ®Çu tiªn ®-îc

ghi nhËn trong mét v¨n b¶n ph¸p lý cao nhÊt cña Nhµ n-íc. Trªn tinh thÇn ®ã,

LuËt Tæ chøc VKSND vµ BLTTHS còng cã nh÷ng quy ®Þnh vÒ thùc hµnh

quyÒn c«ng tè trong tè tông h×nh sù. Tõ ®ã ®Õn nay, thuËt ngö “quyÒn c«ng

tè” v¯ “thøc h¯nh quyÒn c«ng tè” vÉn v¯ ®ang câ tÝnh thêi sø, ®­îc c²c t²c gi°

8

còng nh- c¸c nhµ khoa häc ®Ò cËp tíi trong c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu, c¸c t¹p

chÝ khoa häc kh¸c nhau. Tuy nhiªn, xung quanh kh¸i niÖm quyÒn c«ng tè vµ

thùc hµnh quyÒn c«ng tè vÉn lµ vÊn ®Ò cßn nhiÒu tranh luËn, ch-a ®-îc nhËn

thøc thèng nhÊt chung, thËm chÝ cã nh÷ng quan ®iÓm hoµn toµn tr¸i ng-îc

nhau.

Nghiªn c÷u ho¯n thiÖn kh²i niÖm “quyÒn c«ng tè” v¯ “thøc h¯nh quyÒn

c«ng tè” l¯ vÊn ®Ò câ ý nghÜa rÊt quan trãng cho viÖc nhËn th÷c ®òng vÞ trÝ, vai

trß vµ chøc n¨ng cña VKSND trong giai ®o¹n hiÖn nay. Qua ®ã, gãp phÇn

n©ng cao chÊt l-îng thùc hµnh quyÒn c«ng tè trong tè tông h×nh sù nh»m ®Êu

tranh phßng chèng téi ph¹m cã hiÖu qu¶ b¶o ®¶m trËt tù an ninh, an toµn x·

héi. §Ó lµm râ vÊn ®Ò nªu trªn, tr-íc hÕt chóng t«i xin kh¸i qu¸t mét sè quan

®iÓm cña c¸c t¸c gi¶ vÒ quyÒn c«ng tè nh- sau:

Quan ®iÓm thø nhÊt, ®ång nhÊt kh¸i niÖm quyÒn c«ng tè víi ho¹t ®éng

kiÓm s¸t tu©n theo ph¸p luËt cña VKSND. Cã thÓ thÊy râ quan ®iÓm nµy ®·

xuÊt ph¸t tõ chøc n¨ng cña VKSND ®Ó xem xÐt quyÒn c«ng tè. Theo quan

®iÓm nµy, th× tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng kiÓm s¸t viÖc tu©n theo ph¸p luËt ®Òu lµ

thùc hµnh quyÒn c«ng tè. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ, ngay c¶ khi VKS kiÕn nghÞ yªu

cÇu c¸c c¬ quan nhµ n-íc söa ch÷a nh÷ng vi ph¹m ph¸p luËt cña m×nh trong

lÜnh vùc hµnh chÝnh, kinh tÕ, x· héi (mét thêi chóng ta gäi lµ kiÓm s¸t chung)

còng lµ thùc hµnh quyÒn c«ng tè. Vµ bëi vËy, cã nhiÒu n-íc gäi VKS lµ ViÖn

c«ng tè. Theo quan ®iÓm nµy, c«ng tè kh«ng ph¶i lµ mét chøc n¨ng ®éc lËp

cña ViÖn kiÓm s¸t, mµ chØ lµ mét quyÒn n¨ng, mét h×nh thøc thùc hiÖn chøc

n¨ng kiÓm s¸t viÖc tu©n theo ph¸p luËt [38,tr.10].

Cã thÓ nãi ®©y lµ quan ®iÓm kh¸ phæ biÕn, ®Æc biÖt tån t¹i trong ngµnh

KiÓm s¸t tõ tr-íc ®Õn nay. Nh÷ng ng-êi theo quan ®iÓm nµy, chñ yÕu lËp luËn

dùa trªn c¬ së c¸c néi dung c¸c ®iÒu luËt ®-îc quy ®Þnh trong LuËt Tæ chøc

VKSND n¨m 1981 vµ 1992, c¸c §iÒu 137, 138 HiÕn ph¸p n¨m 1992 vµ mét

sè ®iÒu trong BLTTHS n¨m 1988. §iÒu 3 LuËt Tæ chøc VKSND n¨m 1992

9

quy ®Þnh: “VKSND thùc hiÖn chøc n¨ng kiÓm s¸t viÖc tu©n theo ph¸p luËt vµ

thùc hµnh quyÒn c«ng tè b»ng 6 c«ng t¸c. §ã lµ, c«ng t¸c kiÓm s¸t tu©n theo

ph¸p luËt trªn lÜnh vùc hµnh chÝnh, kinh tÕ, x· héi; c«ng t¸c kiÓm s¸t ®iÒu tra;

c«ng t¸c kiÓm s¸t xÐt xö, c«ng t¸c kiÓm s¸t giam, g÷ vµ c¶i t¹o; c«ng t¸c kiÓm

s¸t thi hµh ¸n vµ c«ng t¸c ®iÒu tra téi ph¹m”. Chóng t«i thÊy r»ng, hiÓu kh¸i

niÖm quyÒn c«ng tè nh- vËy lµ ch-a chÝnh x¸c, cã ph¹m vi vµ néi dung qu¸

réng, cã phÇn nµo kh«ng phï hîp víi HiÕn ph¸p vµ c¸c LuËt kh¸c. Theo quy

®Þnh cña ph¸p luËt hiÖn hµnh th× VKSND cã hai chøc n¨ng rÊt cô thÓ, ®ã lµ

chøc n¨ng kiÓm s¸t viÖc tu©n theo ph¸p luËt vµ chøc n¨ng thùc hµnh quyÒn

c«ng tè. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn, gi÷a hai chøc n¨ng nµy cã mét sè néi dung

®an xen, liªn hÖ vµ t¸c ®éng qua l¹i víi nhau, nh-ng chóng t«i thÊy r»ng

kh«ng thÓ phñ nhËn ®-îc tÝnh ®éc lËp c¶ vÒ ph¹m vi vµ néi dung cña chøc

n¨ng kiÓm s¸t viÖc tu©n theo ph¸p luËt vµ chøc n¨ng thùc hµnh quyÒn c«ng tè.

Do ®ã, kh«ng thÓ ®ång nhÊt hai chøc n¨ng nµy víi nhau nh- c¸ch hiÓu nªu

trªn.

Quan ®iÓm thø hai cho r»ng, quyÒn c«ng tè lµ quyÒn cña Nhµ n-íc giao

cho VKS truy tè kÎ ph¹m téi ra tr-íc Toµ ¸n, thùc hiÖn sù buéc téi t¹i phiªn

toµ (thùc hµnh quyÒn c«ng tè) [38,tr.11]. Quan ®iÓm nµy nhÊn m¹nh duy nhÊt

chØ cã VKS míi cã quyÒn nµy, nã chØ diÔn ra trong mét lÜnh vùc duy nhÊt lµ

Tè tông h×nh sù vµ còng chØ ë mét giai ®o¹n duy nhÊt cña tè tông h×nh sù lµ

giai ®o¹n xÐt xö s¬ thÈm.

Chóng t«i thÊy r»ng, quan ®iÓm nµy ®· qu¸ thu hÑp kh¸i niÖm, néi dung

vµ ph¹m vi quyÒn c«ng tè. Trªn thùc tÕ, ho¹t ®éng buéc téi t¹i phiªn toµ chØ lµ

mét trong nh÷ng néi dung cña viÖc thùc hµnh quyÒn c«ng tè. Hay nãi râ h¬n,

®ã chØ lµ mét trong nh÷ng quyÒn h¹n cña VKS khi thùc hµnh quyÒn c«ng tè.

Quan ®iÓm thø ba cho r»ng, quyÒn c«ng tè lµ quyÒn ®¹i diÖn cho Nhµ

n-íc ®Ó ®-a c¸c vô viÖc vi ph¹m trËt tù ph¸p luËt thèng trÞ ra c¬ quan xÐt xö

®Ó b¶o vÖ lîi Ých cña nhµ n-íc, b¶o vÖ trËt tù ph¸p luËt. §©y lµ quan ®iÓm tõ

10

tr-íc ®Õn nay cña ngµnh KiÓm s¸t nh©n d©n, ®-îc ®-a vµo gi¶ng d¹y chÝnh

thøc cña Tr-êng Cao ®¼ng KiÓm s¸t Hµ Néi. Vµ th-êng xuyªn ®-îc nh¾c ®Õn

trong c¸c v¨n b¶n h-íng dÉn nghiÖp vô, c¸c chuyªn ®Ò h-íng dÉn cña ngµnh

KiÓm s¸t. Nh÷ng ng-êi theo quan ®iÓm nµy cho r»ng, quyÒn c«ng tè xuÊt hiÖn

tõ khi cã Nhµ n-íc vµ ph¸p luËt, ®-îc thÓ hiÖn ®Çu tiªn trong lÜnh vùc h×nh

sù, tè tông h×nh sù, cïng víi sù ph¸t triÓn cña x· héi, cña c¸c ngµnh luËt,

quyÒn c«ng tè ®-îc më réng sang lÜnh vùc d©n sù, tè tông d©n sù vµ ngµy nay

tiÕp tôc më réng sang c¸c lÜnh tè tông t- ph¸p kh¸c [38,tr.12].

Chóng t«i thÊy r»ng, quan ®iÓm nµy ®· qu¸ më réng kh¸i niÖm, ph¹m vi

cña quyÒn c«ng tè. C¸ch hiÓu nµy ®· dÉn ®Õn sù xo¸ nhoµ ranh giíi, ®Æc thï

gi÷a tè tông h×nh sù vµ c¸c lÜnh vùc tè tông t- ph¸p kh¸c. Còng nh- vËy, quan

®iÓm nµy ®· ®ång nhÊt kh¸i niÖm quyÒn c«ng tè víi kh¸i niÖm thÈm quyÒn

cña VKS trong qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n d©n sù, hµnh chÝnh, kinh tÕ vµ

lao ®éng.

Quan ®iÓm thø t- cho r»ng, quyÒn c«ng tè lµ quyÒn Nhµ n-íc giao cho

c¬ quan tiÕn hµnh tè tông trong viÖc truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù vµ ¸p dông

c¸c chÕ tµi h×nh sù ®èi víi ng-êi ph¹m téi. Nãi c¸ch kh¸c, quyÒn c«ng tè do

c¸c c¬ quan tiÕn hµnh tè tông thùc hiÖn trong qu¸ tr×nh khëi tè, ®iÒu tra, truy

tè, xÐt xö c¸c vô ¸n h×nh sù vµ thi hµnh ¸n h×nh sù. §ã lµ ho¹t ®éng tè tông

cña §iÒu tra viªn, KiÓm s¸t viªn vµ nh÷ng ng-êi kh¸c ®-îc luËt quy ®Þnh cã

tr¸ch nhiÖm x¸c ®Þnh kÎ ph¹m téi còng nh- c¨n cø ®Ó kÕt téi vµ ¸p dông c¸c

h×nh ph¹t ®èi víi ng-êi ph¹m téi [38,tr.12].

Nh÷ng ng-êi kh«ng ®ång ý víi quan ®iÓm nµy cho r»ng, hiÓu kh¸i niÖm

quyÒn c«ng tè nh- trªn lµ ch-a chÝnh x¸c, ®· cã sù ®ång nhÊt gi÷a quyÒn c«ng

tè víi nguyªn t¾c c«ng tè. Theo ®ã, mäi téi ph¹m x¶y ra ®Òu x©m ph¹m ®Õn

lîi Ých chung cña toµn x· héi, do ®ã ng-êi ph¹m téi ph¶i bÞ truy cøu tr¸ch

nhiÖm h×nh sù vµ ph¶i bÞ trõng ph¹t b»ng c¸c chÕ tµi h×nh sù. ViÖc truy cøu

tr¸ch nhiÖm h×nh sù vµ ¸p dông h×nh ph¹t ®èi víi ng-êi ph¹m téi ®-îc thùc