Thiết kế trò chơi học tập trong dạy học môn tự nhiên và xã hội lớp 2

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM ĐÀ NẴNG

KHOA GIÁO DỤC TIỂU HỌC

------------

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

Đề tài:

THIẾT KẾ TRÒ CHƠI HỌC TẬP TRONG DẠY HỌC MÔN

TỰ NHIÊN VÀ XÃ HỘI LỚP 2

Giáo viên hướng dẫn : Th.S Nguyễn Phan Lâm Quyên

Sinh viên thực hiện : Hoàng Thị Kim Chi

Thuộc nhóm ngành : Giáo dục Tiểu học

Lớp : 15STH

Đà Nẵng, tháng 1 năm 2019

MỤC LỤC

DANH MỤC VIẾT TẮT .......................................................................................................................1

DANH MỤC CÁC BẢNG .....................................................................................................................2

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ................................................................................................................3

PHẦN MỞ ĐẦU.....................................................................................................................................4

1. Lý do chọn đề tài ................................................................................................................................4

2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề.................................................................................................................5

3. Mục đích nghiên cứu..........................................................................................................................6

4. Nhiệm vụ nghiên cứu .........................................................................................................................6

5. Giả thuyết nghiên cứu........................................................................................................................6

6. Phương pháp nghiên cứu...................................................................................................................6

6.1.Phương pháp nghiên cứu tài liệu........................................................................................ 6

6.2.Phương pháp nghiên cứu bằng Anket ................................................................................ 6

6.3. Phương pháp quan sát sư phạm ........................................................................................ 6

6.4. Phương pháp điều tra........................................................................................................ 6

6.5. Phương pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động.................................................................. 7

7. Đối tượng, khách thể và phạm vi nghiên cứu..................................................................................7

7.1. Đối tượng nghiên cứu........................................................................................................ 7

7.2. Khách thể nghiên cứu........................................................................................................ 7

7.3. Phạm vi nghiên cứu........................................................................................................... 7

8. Cấu trúc đề tài:...................................................................................................................................7

PHẦN NỘI DUNG.................................................................................................................................8

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI ...................................................8

1.1. Cơ sở lí luận.....................................................................................................................................8

1.1.1. Một số vấn đề về trò chơi học tập ...............................................................................................8

1.1.1.1. Khái niệm .................................................................................................................... 8

1.1.1.2. Tác dụng của trò chơi học tập.................................................................................... 10

1.1.1.3. Đặc điểm trò chơi học tập .......................................................................................... 11

1.1.1.4. Một số điểm cần lưu ý khi sử dụng trò chơi học tập................................................... 13

1.1.2. Tầm quan trọng của việc dạy học môn Tự nhiên và Xã hội lớp 2 .........................................14

1.1.3.Vai trò của trò chơi học tập đối với việc nâng cao hiệu quả dạy học môn Tự nhiên và Xã

hội ..........................................................................................................................................................15

1.1.3.1.Vai trò của trò chơi học tập đối với sự phát triển trí tuệ của học sinh......................... 15

1.1.3.2. Vai trò của trò chơi học tập đối với việc nâng cao hiệu quả dạy học môn Tự nhiên và Xã

hội ..........................................................................................................................................................16

1.1.4. Phương pháp trò chơi học tập trong dạy học môn Tự nhiên và Xã hội................................16

1.1.5. Đặc điểm tâm lý và quá trình nhận thức của học sinh tiểu học ............................................17

1.1.5.1. Đặc điểm tâm lý của học sinh tiểu học ....................................................................... 17

1.1.5.2. Quá trình nhận thức của học sinh tiểu học................................................................. 20

1.2. Cơ sở thực tiễn...............................................................................................................................21

1.2.1. Đặc điểm và cấu trúc chương trình môn Tự nhiên và Xã hội lớp 2 ......................................21

1.2.1.1. Đặc điểm môn Tự nhiên và Xã hội ở tiểu học............................................................. 21

1.2.1.2. Đặc điểm môn Tự nhiên và Xã hội lớp 2 .................................................................... 22

1.2.1.3. Cấu trúc chương trình môn Tự nhiên và Xã hội lớp 2 ............................................... 24

1.2.2. Thực trạng của việc thiết kế và sử dụng trò chơi học tập trong dạy học môn Tự nhiên và

Xã hội ở lớp 2........................................................................................................................................26

1.2.2.1. Mục đích, yêu cầu khảo sát........................................................................................ 26

1.2.2.2. Nội dung khảo sát...................................................................................................... 26

1.2.2.3. Đối tượng khảo sát..................................................................................................... 26

1.2.2.4. Phương pháp khảo sát ............................................................................................... 26

1.2.2.5. Đánh giá kết quả khảo sát ......................................................................................................27

Tiểu kết chương 1..................................................................................................................................34

CHƯƠNG 2: THIẾT KẾ TRÒ CHƠI HỌC TẬP TRONG MÔN TỰ NHIÊN VÀ XÃ HỘI LỚP

2..............................................................................................................................................................35

2.1.Nguyên tắc thiết kế trò chơi học tập nhằm nâng cao hiệu quả dạy học trong môn tự nhiên và

Xã hội lớp 2...........................................................................................................................................35

2.1.1. Nguyên tắc đảm bảo mục tiêu chương trình............................................................................35

2.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính vừa sức của học sinh.......................................................................35

2.1.3. Nguyên tắc đảm bảo sự thống nhất giữa vai trò tự giác, tích cực của học sinh và vai trò tổ

chức, hỗ trợ của giáo viên....................................................................................................................36

2.2. Quy trình thiết kế trò chơi học tập môn Tự nhiên và Xã hội lớp 2 ..........................................36

2.2.1. Phân tích qui trình thiết kế trò chơi học tập............................................................................36

2.2.2. Ví dụ minh họa qui trình thiết kế trò chơi học tập .................................................................39

2.3. Thiết kế một số trò chơi học tập trong môn Tự nhiên và Xã hội lớp 2 ....................................40

2.3.1. Thiết kế trò chơi học tập chủ đề “ Con người và sức khoẻ”...................................................40

2.3.2. Thiết kế trò chơi học tập chủ đề “ Xã hội ” .............................................................................44

2.3.3. Thiết kế trò chơi học tập chủ đề “Tự nhiên”...........................................................................47

Tiểu kết chương 2..................................................................................................................................50

CHƯƠNG 3: THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM.......................................................................................51

3.1. Mục đích thực nghiệm ..................................................................................................................51

3.2. Nhiệm vụ thực nghiệm..................................................................................................................51

3.3. Phương pháp tiến hành thực nghiệm ..........................................................................................51

3.3.1. Chọn đối tượng thực nghiệm.....................................................................................................51

3.3.2. Nội dung thực nghiệm................................................................................................................51

3.4. Kết quả...........................................................................................................................................52

3.4.1. Tiêu chí đánh giá ........................................................................................................................52

3.4.2. Kết quả thực nghiệm..................................................................................................................52

Tiểu kết chương 3.................................................................................................................................54

PHẦN KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.................................................................................................55

1. Kết luận.............................................................................................................................................55

2. Kiến nghị...........................................................................................................................................56

TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................................................57

PHỤ LỤC..............................................................................................................................................58

Lời cảm ơn

Để hoàn thành khoá luận tốt nghiệp này, lời đầu tiên tôi xin bày tỏ lòng biết

ơn chân thành và sâu sắc nhất đối với giáo viên hướng dẫn - Thạc Sĩ Nguyễn Phan

Lâm Quyên đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình nghiên cứu và

thực hiện đề tài.

Tôi xin gửi lời cảm ơn đến tất cả các thầy cô giáo khoa Giáo dục Tiểu học,

các thầy cô giáo trong trường Đại học Sư phạm Đà Nẵng đã trang bị cho tôi những

kiến thức, truyền đạt những kinh nghiệm quý giá trong quá trình tôi học tập tại

trường và tạo điều kiện, giúp đỡ tôi trong quá trình thực hiện đề tài này.

Tôi xin cảm ơn ban lãnh đạo nhà trường và các thầy cô giáo trong trường

Tiểu học Nguyễn Văn Trỗi và Tiểu học Huỳnh Ngọc Huệ đã nhiệt tình giúp đỡ tôi

hoàn khoá luận tốt nghiệp này.

Mặc dù đã có nhiều cố gắng nhưng do thời gian nghiên cứu có hạn, trình độ

năng lực của bản thân còn nhiều hạn chế nên khoá luận tốt nghiệp này không

tránh khỏi những thiếu sót, hạn chế. Rất mong nhận được sự đóng, chỉ bảo, bổ

sung của thầy cô và các bạn.

Một lần nữa tôi xin chân thành cảm ơn !

Đà Nẵng, tháng 1 năm 2019

Sinh viên thực hiện

Hoàng Thị Kim Chi

1

DANH MỤC VIẾT TẮT

GV Giáo viên

HS Học sinh

TCHT Trò chơi học tập

TN - XH Tự nhiên và Xã hội

SGK Sách giáo khoa

2

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng Trang

Bảng 1 Mức độ sử dụng trò chơi trong môn Tự nhiên và Xã hội 27

Bảng 2 Mức độ sử dụng trò chơi trong môn Tự nhiên và Xã hội 28

Bảng 3 Những khó khăn thường gặp khi thiết kế và tổ chức trò chơi 30

Bảng 4 Mức độ sử dụng trò chơi trong dạy học 32

Bảng 5 Mong muốn của học sinh đối với trò chơi trong môn Tự nhiên và Xã

hội

32

Bảng 6 Mức độ tiếp thu bài học ở lớp 2/1 và 2/2 53

3

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ

Biểu đồ Trang

Biểu đồ 1 Nội dung được thiết kế trong TCHT môn Tự nhiên và Xã hội 28

Biểu đồ 2 Thái độ học sinh khi tham gia trò chơi 29

Biểu đồ 3 Mức độ hứng thú của học sinh 31