Thiết kế trò chơi học tập môn tự nhiên và xã hội lớp 3 với sự hỗ trợ của vba powerpoint.

1

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

KHOA GIÁO DỤC TIỂU HỌC

----------

Đề tài:

THIẾT KẾ TRÒ CHƠI HỌC TẬP

MÔN TỰ NHIÊN VÀ XÃ HỘI LỚP 3 VỚI

SỰ HỖ TRỢ CỦA VBA POWERPOINT

Sinh viên: : Bùi Thị Thảo Phƣơng

Thuộc nhóm ngành : Giáo dục (GD)

Giáo viên hướng dẫn : ThS. Nguyễn Phan Lâm Quyên

Lớp : 12STH2

Đà Nẵng, năm 2016

2

Lời đầu tiên em xin gởi lời cảm ơn đến các thầy cô giáo trong khoa Giáo dục

Tiểu học – Trường Đại học Sư Phạm, Đại học Đà Nẵng đã nhiệt tình hướng dẫn và

truyền đạt kiến thức cho em trong thời gian học tập tại trường. Đặc biệt, em xin gởi lời

cảm ơn chân thành nhất đến cô giáo – ThS. Nguyễn Phan Lâm Quyên, người đã

hướng dẫn em chu đáo, tận tình trong suốt quá trình làm nghiên cứu và hoàn thành

khóa luận này.

Vì lần đầu tiên làm khóa luận tốt nghiệp, kinh nghiệm và năng lực của bản thân

có hạn nên khóa luận không tránh khỏi những thiếu sót. Kính mong nhận được sự

đóng góp ý kiến của quý thầy cô và các bạn để đề tài được hoàn thiện hơn. Em xin

chân thành cảm ơn!

Đà Nẵng, tháng 4 năm 2016

Sinh viên

Bùi Thị Thảo Phương

3

MỤC LỤC

DANH MỤC VIẾT TẮT

DANH MỤC CÁC BẢNG

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ

1. Lí do chọn đề tài......................................................................................... 9

2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề........................................................................ 10

3. Mục đích nghiên cứu................................................................................ 11

4. Giả thuyết khoa học.................................................................................. 11

5. Đối tượng, khách thể và phạm vi nghiên cứu............................................. 12

5.1. Đối tượng nghiên cứu ............................................................................... 12

5.2. Khách thể nghiên cứu ............................................................................... 12

5.3. Phạm vi nghiên cứu.................................................................................. 12

6. Nhiệm vụ nghiên cứu............................................................................... 12

7. Phương pháp nghiên cứu ......................................................................... 12

7.1. Phương pháp nghiên cứu tài liệu................................................................ 12

7.2. Phương pháp nghiên cứu bằng Anket ......................................................... 12

7.3. Phương pháp quan sát sư phạm................................................................. 12

7.4. Phương pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động............................................ 12

7.5. Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia............................................................ 12

8. Cấu trúc đề tài.......................................................................................... 13

NỘI DUNG ....................................................................................................... 14

CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI............................ 14

1.1. Cơ sở lí luận............................................................................................ 14

1.1.1. Một số vấn đề về trò chơi học tập.............................................................. 14

1.1.1.1.Khái niệm............................................................................................... 14

1.1.1.2.Tác dụng................................................................................................. 15

1.1.1.3.Phân loại................................................................................................ 16

1.1.1.4.Các loại phương tiện kĩ thuật và phần mềm sử dụng để thiết kế TCHT ......... 17

1.1.1.5.Một số điểm cần lưu ý khi sử dụng trò chơi học tập .................................... 19

1.1.2. Tổng quan về VBA trong Powerpoint........................................................ 20

1.1.2.1.Khái niệm............................................................................................... 20

4

1.1.2.2.Các dạng ứng dụng của VBA Powerpoint trong dạy học ............................. 21

1.1.3. Ý nghĩa của việc sử dụng VBA Powerpoint để thiết kế trò chơi học tập ở Tiểu

học ............................................................................................................... 21

1.1.4. Đặc điểm tâm sinh lí của HSTH............................................................... 22

1.1.4.1.Đặc điểm quá trình nhận thức................................................................... 22

1.1.4.2.Đặc điểm nhân cách ................................................................................ 23

1.2. Cơ sở thực tiễn ........................................................................................ 23

1.2.1. Chương trình sách giáo khoa môn TN & XH lớp 3.................................... 23

1.2.1.1.Đặc điểm chương trình ............................................................................ 23

1.2.1.2.Nội dung chương trình ............................................................................. 24

1.2.2. Thực trạng thiết kế TCHT môn TN & XH lớp 3 với sự hỗ trợ của CNTT và

VBA Powerpoint ở trường TH............................................................................ 25

1.2.2.1.Mục đích điều tra .................................................................................... 25

1.2.2.2.Đối tượng điều tra................................................................................... 25

1.2.2.3.Nội dung điều tra..................................................................................... 25

1.2.2.4.Phương pháp điều tra .............................................................................. 25

1.2.2.5.Kết quả điều tra thực trạng....................................................................... 26

CHƢƠNG 2: THIẾT KẾ TCHT MÔN TỰ NHIÊN XÃ HỘI LỚP 3 VỚI SỰ HỖ TRỢ

CỦA VBA POWERPOINT................................................................................. 38

2.1. Các nguyên tắc thiết kế TCHT môn TN & XH lớp 3 với sự hỗ trợ của VBA

Powerpoint ....................................................................................................... 38

2.1.1. Nguyên tắc 1: Đảm bảo mục tiêu, nội dung chương trình môn TN & XH lớp

3 ............................................................................................................... 38

2.1.2. Nguyên tắc 2: Phù hợp với đặc điểm tâm lí HSTH..................................... 38

2.1.3. Nguyên tắc 3: Phù hợp với các dạng ứng dụng của VBA Powerpoint trong

dạy học ............................................................................................................. 39

2.2. Qui trình thiết kế TCHT môn TN & XH lớp 3 với sự hỗ trợ của VBA

Powerpoint ....................................................................................................... 39

2.2.1. Thiết kế TCHT môn TN & XH lớp 3......................................................... 39

2.2.2. Thiết kế TCHT môn TN & XH lớp 3 trên VBA Powerpoint........................ 41

2.2.2.1.Thiết lập ban đầu..................................................................................... 41

2.2.2.2. Công nghệ thông tin hóa nội dung trò chơi với sự hỗ trợ của VBA Powerpoint.

............................................................................................................... 43

a) Dạng trò chơi Tìm đối tượng tương ứng với tranh ảnh, âm thanh, video.............. 43

5

b) Dạng trò chơi Ô chữ....................................................................................... 46

c) Dạng trò chơi Kéo – thả (có sẵn phương án trả lời)........................................... 47

d) Dạng trò chơi Điền vào ô trống (không cho sẵn phương án trả lời)..................... 49

2.3. Thiết kế một số TCHT môn TN & XH lớp 3 với sự hỗ trợ của VBA

Powerpoint ....................................................................................................... 50

2.3.1. TCHT chủ đề Con người và sức khỏe ....................................................... 50

2.3.1.1.Trò chơi: Đúng đúng – Sai sai................................................................. 51

2.3.1.2.Trò chơi: Nhìn nhanh – Đoán nhanh...................................................... 52

2.3.2. TCHT chủ đề Xã hội................................................................................ 54

Trò chơi: Em là công an giao thông.......................................................... 54

2.3.3. Trò chơi học tập chủ đề Tự nhiên............................................................. 57

2.3.3.1.Trò chơi: Monkey – Monkey.................................................................... 57

2.3.3.2.Trò chơi: Trúc xanh ............................................................................... 58

CHƢƠNG 3: THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM .......................................................... 61

3.1. Mục đích thực nghiệm............................................................................. 61

3.2. Nhiệm vụ thực nghiệm............................................................................. 61

3.3. Phƣơng pháp tiến hành thực nghiệm....................................................... 61

3.3.1. Chọn đối tượng thực nghiệm.................................................................... 61

3.3.2. Nội dung thực nghiệm ............................................................................. 62

3.4. Kết Quả................................................................................................... 63

3.4.1. Tiêu chí đánh giá .................................................................................... 63

3.4.2. Kết quả thực nghiệm............................................................................... 63

PHẦN KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ................................................................... 66

1. Kết luận......................................................................................................... 66

2. Kiến nghị....................................................................................................... 66

TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................... 68

PHỤ LỤC

6

DANH MỤC VIẾT TẮT

GV Giáo viên

TCHT Trò chơi học tập

VBA Visual Basic for Applications

MS Powerpoint Microsoft Powerpoint

CNTT Công nghệ thông tin

TN – XH Tự nhiên và xã hội

TH Tiểu học

HSTH Học sinh Tiểu học

HS Học sinh

7

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng Trang

Bảng 1.1 Mức độ sử dụng TCHT trong môn TN & XH 26

Bảng 1.2 Các phần mềm đƣợc GV sử dụng khi thiết kế TCHT 27

Bảng 1.3 Mục đích sử dụng TCHT trong môn TN & XH 28

Bảng 1.4 Những khó khăn thƣờng gặp khi thiết kế và tổ chức TCHT 30

Bảng 1.5 Mức độ hiểu biết của HS về môn học TN – XH 32

Bảng 1.6 Mức độ sử dụng TCHT trong giờ học môn TN & XH 34

Bảng 1.7 Nội dung trong các TCHT môn TN & XH 34

Bảng 1.8 Mong muốn của HS đối với TCHT trong môn TN – XH 35

Bảng 3.1 Trình độ học sinh ở 2 lớp thực nghiệm 62

Bảng 3.2 Mức độ tiếp thu bài học ở lớp 3/1 và 3/2 63

8

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ

Biểu đồ Trang

Biểu đồ 1.1 Nội dung đƣợc thiết kế trong TCHT trong môn TN & XH 27

Biểu đồ 1.2 Đánh giá của GV về thái độ của HS khi tham gia TCHT 29

Biểu đồ 1.3 Mức độ biết đến phần mềm VBA Powerpoint của GV 31

Biểu đồ 1.4 Mức độ hứng thú của HS đối với môn TN & XH 32

Biểu đồ 1.5 Hứng thú của HS khi tham gia TCHT 33

9

PHẦN MỞ ĐẦU

1. Lí do chọn đề tài

Ngày nay, đất nƣớc ta đang sống trong thời đại của hai cuộc cách mạng là cách

mạng khoa học – kỹ thuật (CMKH-KT) và cách mạng xã hội. Trong đó, công nghệ

thông tin (CNTT) là một thành tựu lớn của cuộc CMKH-KT hiện nay. Nó thâm nhập

và chi phối hầu hết các lĩnh vực nghiên cứu trong đời sống con ngƣời, từ sản xuất, giáo

dục, đào tạo đến các hoạt động chính trị, xã hội khác. Trong giáo dục – đào tạo, CNTT

đƣợc sử dụng vào tất cả các môn học. Thực tế cho thấy, nó mang lại hiệu quả rõ rệt

nhƣ là chất lựơng giáo dục tăng lên cả về mặt lý thuyết và thực hành. Vì thế, CNTT là

chủ đề lớn đƣợc tổ chức văn hóa giáo dục thế giới UNESCO chính thức đƣa ra thành

chƣơng trình hành động trƣớc ngƣỡng cửa của thế kỷ XXI và dự đoán “Sẽ có sự thay

đổi nền giáo dục một cách căn bản vào đầu thế kỷ XXI do ảnh hưởng của CNTT”. Nhƣ

vậy, CNTT đã ảnh hƣởng sâu sắc tới giáo dục - đào tạo, đặc biệt là trong đổi mới

phƣơng pháp dạy học (PPDH), đang tạo ra những thay đổi của một cuộc cách mạng

giáo dục, vì nhờ có cuộc cách mạng này mà giáo dục đã có thể thực hiện đƣợc các tiêu

chí mới: Học mọi nơi - Học mọi lúc - Học suốt đời - Dạy cho mọi người và mọi trình

độ tiếp thu khác nhau. Bên cạnh đó, sử dụng CNTT trong dạy học góp phần thay đổi

mô hình dạy học truyền thống “Thầy là trung tâm kiến thức, HS là người nhận kiến

thức” sang mô hình dạy học mới “Thầy là người hướng dẫn, định hướng, HS là người

tự tìm tòi và lĩnh hội kiến thức đó”.

CNTT đƣợc sử dụng rộng rãi trong hầu hết các cấp bậc của giáo dục, đặc biệt là

cấp TH. Bởi vì, học sinh Tiểu học, nhất là các em đầu cấp (1,2,3) thƣờng hiếu động,

khó tập trung vào bài học,…nên đòi hỏi ngƣời GV cần phải tìm ra các phƣơng pháp,

hình thức dạy học để thu hút các em với bài học. Và TCHT là phƣơng pháp đƣợc GV

sử dụng nhiều. TCHT ngày nay đƣợc các thầy cô giáo TH thiết kế phần lớn nhờ vào

CNTT, điều đó làm cho mục đích thiết kế trò chơi càng đƣợc thực hiện tốt. Ngoài ra,

đối với HS thì TCHT giúp cho tiết học khô khan, máy móc, lý thuyết trở nên vui vẻ,

nhẹ nhàng, thoải mái, gần gũi với các em hơn. Và đặc biệt là HSTH, việc học chủ yếu

theo cảm tính nên khi sử dụng TCHT với những hình ảnh sinh động, âm thanh vui

nhộn sẽ tạo động lực cho các em tham gia chơi, thông qua đó tiếp nhận nguồn kiến

thức mới.