Quản Lý Vốn Đầu Tư Xây Dựng Cơ Bản Từ Ngân Sách Nhà Nước Trên Địa Bàn Huyện Văn Yên Tỉnh Yên Bái

BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PTNT BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP

NGUYỄN QUỐC ĐẠI

QUẢN LÝ VỐN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN

TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN

HUYỆN VĂN YÊN, TỈNH YÊN BÁI

CHUYÊN NGÀNH QUẢN LÝ KINH TẾ

MÃ SỐ: 8310110

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:

TS. HOÀNG THỊ HẢO

Hà Nội, 2021

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan rằng số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này

là trung thực và chưa hề được sử dụng để bảo vệ một học vị nào.

Tôi xin cam đoan rằng, mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này

đã được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn được chỉ rõ nguồn

gốc. Đồng thời tôi xin cam đoan rằng trong quá trình thực hiện đề tài tại địa

phương, tôi luôn chấp hành đúng mọi quy định của địa phương nơi thực hiện

đề tài.

Hà Nội, ngày 19 tháng 11 năm 2021

Tác giả luận văn

Nguyễn Quốc Đại

ii

LỜI CẢM ƠN

Trong quá trình thực hiện đề tài, tôi đã nhận được sự giúp đỡ và được

tạo điều kiện thuận lợi từ nhiều cá nhân và tập thể. Tôi xin bày tỏ lòng cảm ơn

sâu sắc đến Ban Giám hiệu trường Đại học Lâm Nghiệp, Phòng Đào tạo sau

đại học, đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi học tập, nghiên cứu và hoàn

thành luận án.

Đặc biệt tôi xin nói lời cảm ơn chân thành nhất tới người hướng dẫn

khoa học - TS. Hoàng Thị Hảo đã giúp đỡ tận tình và trực tiếp hướng dẫn

trong suốt thời gian tôi thực hiện nghiên cứu đề tài.

Tôi xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ nhiệt tình của lãnh đạo và cán bộ

công nhân viên làm việc tại các cơ quan, sở, ban ngành trên địa bàn huyện

Văn Yên: Ủy ban nhân dân huyện Văn Yên, Phòng Tài chính - Kế hoạch, Chi

cục Thống kê, Phòng Kinh tế và Hạ tầng, Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng

huyện Văn Yên. Đồng thời tôi xin gửi lời cảm ơn đến các cá nhân, tổ chức là

các phòng ban, doanh nghiệp…. đã tạo điều kiện và giúp đỡ tôi cung cấp số

liệu, tư liệu khách quan, nói lên những suy nghĩ của mình để giúp tôi hoàn

thành luận án này.

Tôi xin chân thành cám ơn lãnh đạo, bạn bè đồng nghiệp nơi tôi công

tác đạo điều kiện giúp tôi trong suốt quá trình thực hiện Luận văn.

Tôi xin chân thành cám ơn./.

Hà Nội, ngày 25 tháng 10 năm 2021

Tác giả luận văn

Nguyễn Quốc Đại

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... i

LỜI CẢM ƠN........................................................................................................... ii

MỤC LỤC................................................................................................................ iii

DANH MỤC CÁC BẢNG ...................................................................................... vi

DANH MỤC HÌNH............................................................................................... viii

DANH MỤC SƠ ĐỒ ............................................................................................. viii

ĐẶT VẤN ĐỀ............................................................................................................1

Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ

VỐN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC .............4

1.1. Cơ sở lý luận về quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước 4

1.1.1. Vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước ................................4

1.1.2. Quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước ...................9

1.1.3. Nội dung quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước ..13

1.1.4. Các yếu tố ảnh hưởng tới công tác quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản

từ ngân sách nhà nước.......................................................................................19

1.2. Cơ sở thực tiễn về quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà

nước .......................................................................................................................22

1.2.1. Kinh nghiệm quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước

của một số địa phương cấp huyện ở Việt Nam..................................................22

1.2.2. Bài học kinh nghiệm về quản lý vốn xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà

nước cho huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái..............................................................24

Chương 2. ĐẶC ĐIỂM ĐỊA BÀN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.........26

2.1. Đặc điểm cơ bản của huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái......................................26

2.1.1. Điều kiện tự nhiên....................................................................................26

2.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội.........................................................................29

2.1.3. Đánh giá chung về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội ảnh hưởng đến

công tác quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước trên địa

bàn huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái.......................................................................32

2.2. Phương pháp nghiên cứu................................................................................34

iv

2.2.1. Phương pháp thu thập thông tin..............................................................34

2.2.2. Phương pháp xử lý, phân tích số liệu ......................................................35

2.2.3. Các chỉ tiêu đánh giá sử dụng trong luận văn ........................................36

Chương 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ..................................................................38

3.1. Thực trạng công tác vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước trên

địa bàn huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái...................................................................38

3.1.1. Công tác phân cấp quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà

nước trên địa bàn huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái................................................38

3.2.2. Quy mô và cơ cấu vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước

trên địa bàn huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái.........................................................41

3.2. Thực trạng công tác quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà

nước trên địa bàn huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái...................................................44

3.2.1. Công tác lập kế hoạch, thẩm tra phân bổ vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ

ngân sách nhà nước ...........................................................................................44

3.2.2. Công tác quản lý chi phí, tạm ứng và thanh toán khối lượng xây dựng cơ

bản hoàn thành ..................................................................................................48

3.2.3. Công tác quyết toán vốn đầu tư xây dựng cơ bản công trình hoàn thành

...........................................................................................................................54

3.2.4. Công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm toán vốn ĐTXDCB từ NSNN ...........58

3.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý vốn ĐTXDCB từ NSNN trên địa bàn

huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái................................................................................61

3.3.1. Hệ thống văn bản pháp luật về quản lý vốn ĐTXDCB từ NSNN ............61

3.3.2. Công tác quy hoạch và kế hoạch đầu tư..................................................62

3.3.3. Công tác phân cấp quản lý vốn ĐTXDCB từ NSNN ...............................63

3.3.4. Công tác kiểm tra, giám sát.....................................................................65

3.3.5. Năng lực công tác của đội ngũ cán bộ, công chức quản lý dự án ..........66

3.4. Đánh giá chung về công tác quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách

nhà nước trên địa bàn huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái............................................67

3.4.1. Những kết quả đạt được...........................................................................67

3.4.2. Những hạn chế, nguyên nhân ..................................................................69

v

3.5. Giải pháp hoàn thiện công tác quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân

sách nhà nước trên địa bàn huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái....................................73

3.5.1. Quan điểm, mục tiêu định hướng về quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản

từ ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái ...................73

3.5.2. Đề xuất giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý vốn đầu tư xây

dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái

...........................................................................................................................75

3.6. Khuyến nghị ...................................................................................................81

3.6.1. Đối với Ủy ban nhân dân tỉnh Yên Bái....................................................81

3.6.2. Đối với các sở, ban ngành của tỉnh Yên Bái ...........................................82

KẾT LUẬN..............................................................................................................83

TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................86

vi

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2.1. Cơ cấu đất đai huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái qua 3 năm (2018-2020)....28

Bảng 2.2. Tốc độ tăng trưởng kinh tế và cơ cấu ngành trong tổng sản phẩm huyện

Văn Yên qua 3 năm (2018-2020)..............................................................................30

Bảng 2.3. Mức điểm đánh giá của các tổ chức cá nhân............................................35

Bảng 3.1. Quy mô dự án đầu tư từ nguồn NSNN cho ĐTXDCB trên địa bàn huyện

Văn Yên.....................................................................................................................42

Bảng 3.2. Số lượng dự án, công trình ĐTXDCB phân theo lĩnh vực trên địa bàn

huyện Văn Yên..........................................................................................................43

giai đoạn (2018 – 2020) ............................................................................................43

Bảng 3.3. Kế hoạch phân bổ NSNN cho ĐTXDCB ở các lĩnh vực của huyện Văn

Yên giai đoạn 2018 - 2020........................................................................................45

Bảng 3.4. Kết quả khảo sát công tác lập kế hoạch, thẩm tra.....................................47

phân bổ vốn ĐTXDCB..............................................................................................47

Bảng 3.5. Kết quả chấp hành dự toán chi NSNN cho ĐTXDCB huyện Văn Yên giai

đoạn 2018 - 2020.......................................................................................................49

Bảng 3.6. Kết quả công tác thực hiện chi NSNN cho ĐTXDCB trên địa bàn huyện

Văn Yên giai đoạn 2018-2020 ..................................................................................52

Bảng 3.7. Kết quả đánh giá về công tác quản lý chi phí, tạm ứng và thanh toán khối

lượng hoàn thành.......................................................................................................53

Bảng 3.8. Kết quả thực hiện công tác quyết toán vốn ĐTXDCB.............................56

huyện Văn Yên giai đoạn (2018 – 2020) ..................................................................56

Bảng 3.9. Kết quả đánh giá về công tác quyết toán vốn ĐTXDCB .........................58

Bảng 3.10. Kết quả thực hiện công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm toán vốn ĐTXDCB

giai đoạn 2018-2020..................................................................................................59

Bảng 3.11. Kết quả đánh giá về công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm toán vốn

ĐTXDCB ..................................................................................................................60

Bảng 3.12. Kết quả đánh mức độ ảnh hưởng của hệ thống văn bản pháp luật đến

công tác quản lý vốn ĐTXDCB từ NSNN................................................................61

vii

Bảng 3.13. Kết quả đánh mức độ ảnh hưởng của công tác quy hoạch, kế hoạch đầu

tư đến công tác quản lý vốn ĐTXDCB từ NSNN.....................................................62

Bảng 3.14. Kết quả đánh mức độ ảnh hưởng của yếu tố phân cấp quản lý vốn

ĐTXDCB từ NSNN ..................................................................................................64

Bảng 3.15. Kết quả đánh mức độ ảnh hưởng của yếu tố kiểm tra, giám sát đến công

tác quản lý vốn ĐTXDCB.........................................................................................65

Bảng 3.16. Kết quả đánh giá yếu tố năng lực công tác của đội ngũ cán bộ, công

chức quản lý dự án đến công tác quản lý vốn ĐTXDCB..........................................66

viii

DANH MỤC HÌNH

Hình 3.1. Sơ đồ bộ máy quản lý vốn ĐTXDCB từ NSNN huyện Văn Yên.............38

DANH MỤC SƠ ĐỒ

Sơ đồ 1.1. Quy trình quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản .......................................12

1

ĐẶT VẤN ĐỀ

1. Sự cần thiết của đề tài nghiên cứu

Vốn ĐTXDCB là một bộ phận chủ yếu và rất quan trọng trong toàn bộ vốn

đầu tư quốc gia; chiếm tỷ trọng lớn trong tổng chi NSNN hàng năm. Vai trò quan

trọng của nó không những đối với các lĩnh vực kinh tế - xã hội mà còn trong cả lĩnh

vực quốc phòng - an ninh. Trong quá trình phát triển nền kinh tế xã hội, công việc

đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng là một trong những vấn đề then chốt nhất. Thực hiện

đường lối đổi mới của Đảng và Nhà nước về phát triển đất nước, đặc biệt được sự

hỗ trợ của nguồn vốn NSNN, các tổ chức quốc tế và nguồn huy động từ nội bộ nền

kinh tế của huyện Văn Yên, công tác ĐTXDCB ở huyện Văn Yên thời gian qua đã

có nhiều khởi sắc, góp phần làm cho diện mạo của đô thị ngày một đổi mới. Bên

cạnh những kết quả đạt được của việc sử dụng vốn NSNN cho ĐTXDCB, còn có

những tồn tại và hạn chế như: đầu tư dàn trải... dẫn đến kém hiệu quả và làm thất

thoát nguồn vốn của Nhà nước. Việc quản lý yếu kém trong đầu tư và sử dụng vốn

NSNN, cũng không ngoài nhận định tại chỉ thị 1792/CT-TTg của Thủ tướng Chính

phủ ngày 15/10/2011 về tăng cường quản lý đầu tư từ vốn NSNN và vốn trái phiếu

Chính phủ: “do phân cấp quá rộng lại thiếu các biện pháp quản lý đồng bộ dẫn tới

tình trạng phê duyệt quá nhiều dự án vượt khả năng cân đối vốn NSNN và vốn trái

phiếu Chính phủ, thời gian thi công kéo dài, kế hoạch đầu tư bị cắt khúc ra từng

năm, hiệu quả đầu tư kém, gây phân tán và lãng phí nguồn lực của Nhà nước. Trong

khi đó, thời gian tới vốn NSNN rất hạn hẹp,vốn trái phiếu Chính phủ không thể phát

hành tăng thêm so với năm 2011 để thực hiện mục tiêu kiềm chế lạm phát, giảm dần

bội chi NSNN, bảo đảm anninh tài chính quốc gia, dư nợ công ở mức cho phép”.

Ngân sách nhà nước đóng vai trò quan trọng trong việc tài trợ cho các dự án đầu tư

xây dựng cơ bản và chiếm tỷ trọng lớn trong tổng số vốn đầu tư phát triển ở các địa

phương. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai các dự án đầu tư xây dựng cơ bản thì

việc sử dụng vốn ngân sách còn tồn tại nhiều khó khăn, thách thức.

Bên cạnh đó, huyện Văn Yên là một huyện có nền kinh tế với xuất phát điểm

thấp, việc huy động nguồn vốn đầu tư từ nội bộ nền kinh tế của tỉnh còn hạn chế,