Quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước ở huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

ĐÀO VĂN HƢỜNG

QUẢN LÝ VỐN ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CƠ BẢN

TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC Ở HUYỆN BÁT XÁT,

TỈNH LÀO CAI

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƢỚNG ỨNG DỤNG

NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ

THÁI NGUYÊN – 2022

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

ĐÀO VĂN HƢỜNG

QUẢN LÝ VỐN ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CƠ BẢN

TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC Ở HUYỆN BÁT XÁT,

TỈNH LÀO CAI

NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ

Mã số: 8.34.04.10

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƢỚNG ỨNG DỤNG

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN THỊ KIM

THÁI NGUYÊN - 2022

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đề tài luận văn là của riêng tôi, các số liệu, kết quả nghiên

cứu trong luận văn này là trung thực và chưa được sử dụng để bảo vệ một học vị

nào khác. Các vấn đề trong luận văn là xuất phát từ tình hình thực tế công tác quản

lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ Ngân sách Nhà nước Huyện Bát Xát, tỉnh Lào

Cai.

Ngày …….. tháng .. năm 2022

Tác giả luận văn

Đào Văn Hƣờng

ii

LỜI CẢM ƠN

Luận văn này là tổng hợp kết quả của quá trình học tập, nghiên cứu kết hợp

với kinh nghiệm thực tiễn trong quá trình công tác và sự nỗ lực cố gắng của bản

thân. Trong khi học tập và thực hiện luận văn tôi đã nhận được rất nhiều sự giúp đỡ

của các cá nhân, tập thể trong và ngoài nhà trường.

Tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến TS. NGUYỄN THỊ KIM ANH là

người trực tiếp hướng dẫn khoa học và giúp đỡ tôi suốt quá trình thực hiện luận

văn này.

Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành tới Ban Giám hiệu, Lãnh đạo phòng

Đào tạo, bộ phận Sau Đại học cùng các thầy cô giáo trường Đại học Kinh tế và

Quản trị Kinh doanh - Đại học Thái Nguyên và phân hiệu Lào Cai, đã tận tình giúp

đỡ tôi trong suốt quá trình học tập tại trường.

Tôi cũng chân thành cảm ơn lãnh đạo cơ quan và các đồng nghiệp, các đơn

vị thụ hưởng ngân sách Nhà nước, trên địa bàn Huyện Bát Xát đã tạo điều kiện giúp

đỡ tôi thực hiện thành công luận văn này. Tuy đã có sự nỗ lực, cố gắng nhưng luận

văn không thể tránh khỏi những khiếm khuyết, tôi rất mong nhận được sự góp ý

chân thành của quý thầy, cô và bạn bè để luận văn này được hoàn thiện hơn.

Tôi xin trân trọng cảm ơn !

Ngày ... tháng ... năm 2022

Tác giả luận văn

Đào Văn Hƣờng

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ...............................................................................................i

LỜI CẢM ƠN....................................................................................................ii

MỤC LỤC ........................................................................................................iii

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT........................................................................vii

DANH MỤC CÁC BẢNG, SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ ...............................................viii

MỞ ĐẦU............................................................................................................ 1

1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................... 1

2. Mục tiêu nghiên cứu ........................................................................................ 2

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu..................................................................... 2

4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài nghiên cứu ......................................... 3

5. Kết cấu của luận văn........................................................................................ 3

Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN QUẢN LÝ VỐN ĐẦU TƢ XÂY

DỰNG CƠ BẢN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC ............................................. 4

1.1. Cơ sở lý luận quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước ....... 4

1.1.1. Đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn NSNN.............................................. 4

1.1.2. Vốn đầu tư XDCB từ nguồn NSNN ............................................................ 5

1.1.3. Đặc điểm của vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách Nhà nước ............... 6

1.1.4. Vai trò của đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước .......................... 6

1.1.5. Khái niệm quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước......... 7

1.1.6. Mục tiêu quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách Nhà nước .......... 8

1.1.7. Đặc điểm quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách Nhà nước ......... 9

1.1.8. Nguyên tắc quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách Nhà nước ...... 9

1.1.9. Tổ chức bộ máy quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước

......................................................................................................................... 10

1.1.10. Nội dung quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách Nhà nước...... 14

1.1.11. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách

nhà nước ........................................................................................................... 23

1.2. Cơ sở thực tiễn trong quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà

nước ................................................................................................................. 25

iv

1.2.1. Kinh nghiệm quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN của Huyện Vĩnh Tường,

tỉnh Vĩnh Phúc [42] ........................................................................................... 25

1.2.2. Kinh nghiệm quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN của Huyện Mai Châu, tỉnh

Hoà Bình [43] ................................................................................................... 26

1.2.3. Một số bài học kinh nghiệm rút ra cho Huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai .......... 29

Chƣơng 2 PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................................................... 30

2.1. Các câu hỏi nghiên cứu ............................................................................... 30

2.2. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................. 30

2.2.1. Phương pháp thu thập thông tin ................................................................ 30

2.2.2. Phương pháp xử lý thông tin...........................................................................30

2.2.3. Phương pháp phân tích thông tin............................................................... 31

2.3. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu ....................................................................... 32

3.1. Khái quát tình hình kinh tế - xã hội của Huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai............ 34

3.1.1. Đặc điểm về điều kiện tự nhiên................................................................. 34

3.1.2. Đặc điểm văn hoá xã hội .......................................................................... 37

3.1.3. Đặc điểm kinh tế xã hội............................................................................ 39

3.2. Thực trạng quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước trên địa

bàn Huyện Bát Xát ............................................................................................ 43

3.2.1. Bộ máy quản lý đầu tư xây dựng cơ bản trên địa bàn Huyện Bát Xát.......... 43

3.2.2. Xây dựng, ban hành văn bản quản lý về đầu tư xây dựng cơ bản trên địa bàn

Huyện Bát Xát................................................................................................... 45

3.2.3. Công tác phân bổ vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước ........ 47

3.2.4. Công tác giải ngân vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước ...... 51

3.2.5. Quyết toán vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách Nhà nước trên địa bàn

Huyện Bát Xát................................................................................................... 56

3.2.6. Hoạt động giám sát, thanh tra quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản trên địa

bàn Huyện Bát Xát ............................................................................................ 62

3.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách

nhà nước trên địa bàn Huyện Bát Xát ................................................................. 64

3.3.1. Cơ chế chính sách quản lý của nhà nước ........................................................64

3.3.2. Điều kiện tự nhiên...........................................................................................65

3.3.3. Các yếu tố thị trường.......................................................................................65

v

3.3.4 Năng lực và đạo đức cán bộ quản lý ...............................................................65

3.3.5. Trang thiết bị cơ sở vật chất............................................................................66

3.4. Đánh giá chung về quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước

trên địa bàn Huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai ........................................................... 66

3.4.1. Kết quả đạt được ...................................................................................... 66

3.4.2. Những hạn chế ......................................................................................... 67

3.4.3. Nguyên nhân của hạn chế ......................................................................... 68

Chƣơng 4 MỘT SỐ GIẢI PHÁP TĂNG CƢỜNG QUẢN LÝ VỐN ĐẦU TƢ

XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC TRÊN ĐỊA BÀN

HUYỆN BÁT XÁT, TỈNH LÀO CAI.............................................................. 72

4.1. Định hướng và mục tiêu quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà

nước trên địa bàn Huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai giai đoạn 2020 – 2030................. 72

4.1.1. Định hướng (Huyện uỷ Bát xát, Đề án số 03-ĐA/ HU ngày 1/12/2020; Nghị

quyết đại hội Đảng bộ Huyện Bát Xát lần thứ XXIII, nhiệm kỳ 2020-2025)......... 72

4.1.2. Mục tiêu (Huyện uỷ Bát xát, Đề án số 03-ĐA/ HU ngày 1/12/2020)........... 73

4.2. Một số giải pháp nhằm tăng cường quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân

sách nhà nước trên địa bàn Huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai giai đoạn 2020 – 2030... 74

4.2.1. Xác định chủ trương đầu tư xây dựng cơ bản đúng mức............................. 74

4.2.2. Nâng cao chất lượng công tác lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch xây dựng

......................................................................................................................... 75

4.2.3. Nâng cao chất lượng lập và giao kế hoạch vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ

ngân sách nhà nước ........................................................................................... 75

4.2.4. Đẩy nhanh tiến độ giải ngân, thanh toán vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân

sách nhà nước.................................................................................................... 77

4.2.5. Nâng cao chất lượng quyết toán vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà

nước ................................................................................................................. 77

4.2.6. Tăng cường hoạt động giám sát các dự án sử dụng vốn đầu tư xây dựng cơ

bản từ ngân sách nhà nước ................................................................................. 78

4.2.7. Nâng cao chất lượng công tác thanh tra của các cơ quan trong quản lý vốn

đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước ................................................... 80

4.2.8. Nâng cao năng lực bộ máy và cán bộ quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ

ngân sách nhà nước ........................................................................................... 81

4.2.9. Quy định trách nhiệm của người đứng đầu trong quản lý vốn đầu tư xây dựng

cơ bản từ ngân sách nhà nước ............................................................................ 83

vi

KẾT LUẬN...................................................................................................... 85

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.......................................................... 87

PHỤ LỤC ........................................................................................................ 91

vii

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

Chữ viết tắt Nguyên nghĩa

BQL : Ban quản lý

ĐTXD : Đầu tư xây dựng

GPMB : Giải phóng mặt bằng

GRDP : Tăng trưởng tổng sản phẩm

HĐND : Hội dồng nhân dân

KBNN : Kho bạc nhà nước

KT – XH : Kinh tế - xã hội

KTKT : Kinh tế kỹ thuật

NSNN : Ngân sách nhà nước

QLDA : Quản lý dự án

TNHH : Trách nhiệm hữu hạn

TSCĐ : Tài sản cố định

UBND : Uỷ ban nhân dân

VĐT : Vốn đầu tư

XDCB : Xây dựng cơ bản

viii

DANH MỤC CÁC BẢNG, SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ

Bảng

Bảng 3.1. Diện tích tự nhiên các xã Huyện Bát Xát............................................. 36

Bảng 3.2: Giá trị sản xuất Huyện Bát Xát giai đoạn 2018 – 2020......................... 40

Bảng 3.3. Kế hoạch phân bổ nguồn vốn đầu tư XDCB Huyện Bát Xát qua các năm

......................................................................................................... 48

Bảng 3.4. Thực trạng phân bổ vốn ngân sách cho xây dựng cơ bản theo tiến độ đầu

tư ở Huyện Bát Xát ........................................................................... 49

Bảng 3.5. Vốn đầu tư XDCB từ NSNN chia theo các ngành ở Huyện Bát Xát...... 50

Bảng 3.6. Kết quả khảo sát đánh giá công tác lập kế hoạch và phân bổ vốn XDCB

từ NSNN Huyện Bát Xát ................................................................... 51

Bảng 3.7. Giải ngân vốn đầu tư XDCB từ NSNN Huyện Bát Xát giai đoạn 2018-

2020 phân theo ngân sách các cấp...................................................... 51

Bảng 3.8. Nguồn vốn NSNN bố trí cho các công trình XDCB ở Huyện Bát Xát... 53

Bảng 3.9. Tình hình tiến độ giải ngân vốn đầu tư XDCB từ NSNN ở Huyện Bát

Xát ................................................................................................... 54

Bảng 3.10. Kết quả khảo sát đánh giá công tác giải ngân vốn NSNN cho XDCB trên

địa bàn Huyện Bát Xát ...................................................................... 56

Bảng 3.11. Tình hình thẩm tra quyết toán vốn NSNN cho các dự án hoàn thành trên

địa bàn Huyện Bát Xát ...................................................................... 60

Bảng 3.12. Kết quả khảo sát đánh giá công tác quyết toán vốn NSNN cho XDCB

trên địa bàn Huyện Bát Xát................................................................ 61

Bảng 3.13. Kết quả kiểm tra, giám sát vốn đầu tư xây dựng cơ bản tại Huyện Bát

Xát giai đoạn 2018-2020 ................................................................... 62

Bảng 3.14. Kết quả khảo sát đánh giá của các đơn vị trong công tác kiểm tra, giám

sát vốn NSNN cho XDCB trên địa bàn Huyện Bát Xát ....................... 63