Quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Mường Khương

ỌC T N UY N

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

------- -------

NGUYỄN DUY HIẾU

QUẢN LÝ VỐN ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGÂN SÁCH

NHÀ NƢỚC TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN MƢỜNG KHƢƠNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ

CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ

Mã số: 8.34.04.10

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. NGUYỄN THỊ GẤM

THÁI NGUYÊN - 2020

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu do tôi thực hiện bằng sự

nhận thức chính xác của bản thân. Các số liệu và trích dẫn được sử dụng

trong luận văn là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng đáng tin cậy và chưa từng

được sử dụng để bảo vệ bất kỳ một học vị nào.

Tác giả luận văn

Nguyễn Duy Hiếu

ii

LỜI CẢM ƠN

ể hoàn thành chƣơng trình học cao học và viết luận văn này, tôi xin gửi

lời cảm ơn chân thành tới Ban iám iệu trƣờng ại học học Thái Nguyên,

cảm ơn các Thầy, Cô giáo đã truyền đạt cho tôi những kiến thức quý báu

trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu.

Tôi bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới PGS.TS. Nguyễn Thị Gấm đã dành

rất nhiều thời gian và tâm huyết hƣớng dẫn nghiên cứu và giúp tôi hoàn thành

luận văn thạc sĩ.

Tôi xin gửi lời cảm ơn tới gia đình, bạn bè, đồng nghiệp đã chia sẻ, động

viên, khích lệ và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu để

hoàn thiện luận văn này.

Mặc dù, bản thân đã có nhiều cố gắng. Song, do điều kiện về thời gian

và trình độ nghiên cứu còn nhiều hạn chế nên luận văn khó tránh khỏi những

thiếu sót. Vì vậy, tôi rất mong nhận đƣợc sự đóng góp ý kiến của Thầy Cô và

các bạn để luận văn đƣợc hoàn thiện hơn.

Một lần nữa tôi xin chân thành cảm ơn!

Tác giả luận văn

Nguyễn Duy Hiếu

iii

MỤC LỤC

LỜ CAM OAN .............................................................................................. i

LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................ii

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ................................................................ vii

MỤC LỤC BẢNG BIỂU...............................................................................viii

DANH MỤC SƠ Ồ .....................................................................................viii

MỞ ẦU........................................................................................................... 1

1. Tính cấp thiết của đề tài .............................................................................. 1

2. Mục tiêu nghiên cứu của luận văn .............................................................. 2

2.1. Mục tiêu chung....................................................................................... 2

2.2. Mục tiêu cụ thể....................................................................................... 2

3. ối tƣợng và phạm vi nghiên cứu............................................................... 2

4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài .................................................... 3

4.1. Ý nghĩa khoa học ................................................................................... 3

4.2. Ý nghĩa thực tiễn.................................................................................... 3

5. Kết cấu đề tài............................................................................................... 4

C ƢƠN 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ VỐN ẦU TƢ XÂY

DỰN CƠ BẢN TỪ N ÂN S C N À NƢỚC CỦA ỊA P ƢƠN ...... 5

1.1. Cơ sở lý luận về quản lý vốn đầu tƣ xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà

nƣớc................................................................................................................. 5

1.1.1. Hoạt động đầu tƣ xây dựng cơ bản ..................................................... 5

1.1.2. Vốn đầu tƣ xây dựng cơ bản............................................................... 8

1.1.3. Quản lý vốn đầu tƣ xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nƣớc.......... 13

1.1.4. Nội dung quản lý vốn đầu tƣ xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nƣớc17

1.1.5. Các nhân tố ảnh hƣởng đến quản lý vốn đầu tƣ xây dựng cơ bản từ

ngân sách nhà nƣớc ..................................................................................... 25

iv

1.2. Kinh nghiệm quản lý vốn đầu tƣ xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà

nƣớc............................................................................................................... 30

1.2.1. Kinh nghiệm quản lý vốn đầu tƣ XDCB từ nguồn NSNN của huyện

Sông Lô ....................................................................................................... 30

1.2.3. Bài học kinh nghiệm cho quản lý vốn đầu tƣ xây dựng cơ bản từ

ngân sách nhà nƣớc trên địa bàn huyện Mƣờng Khƣơng........................... 38

C ƢƠN 2: P ƢƠN P P N N CỨU............................................ 39

2.1. Câu hỏi nghiên cứu ................................................................................ 39

2.2. Phƣơng pháp thu thập thông tin ............................................................. 39

2.3. Phƣơng pháp phân tích dữ liệu .............................................................. 39

2.3.1. Phƣơng pháp so sánh......................................................................... 39

2.3.3. Phƣơng pháp thống kê mô tả ............................................................ 40

2.4. Phƣơng pháp xử lý thông tin.................................................................. 41

2.5. Chỉ tiêu nghiên cứu .............................................................................. 41

C ƢƠN 3: THỰC TR NG CÔNG TÁC QUẢN LÝ VỐN ẦU TƢ XÂY

DỰN CƠ BẢN TỪ N ÂN S C N À NƢỚC TR N ỊA BÀN HUYỆN

MƢỜN K ƢƠN ....................................................................................... 44

3.1. Tình hình kinh tế - xã hội và bộ máy quản lý ngân sách huyện Mƣờng

Khƣơng.......................................................................................................... 44

3.1.1. ặc điểm địa bàn huyện Mƣờng Khƣơng......................................... 44

3.1.2. Khái quát tổ chức bộ máy quản lý NSNN huyện Mƣờng Khƣơng .. 47

3.1.3. Tình hình thực hiện đầu tƣ xây dựng cơ bản trên địa bàn huyện

Mƣờng Khƣơng........................................................................................... 49

3.2. Thực trạng quản lý vốn đầu tƣ xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nƣớc

trên địa bàn huyện Mƣờng Khƣơng.............................................................. 53

3.2.1. Về công tác xây dựng và tổ chức thực hiện chƣơng trình, kế hoạch

đầu tƣ xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nƣớc.......................................... 53

v

3.2.2. Xây dựng, ban hành và tổ chức thực hiện các văn bản quy phạm pháp

luật trong lĩnh vực quản lý vốn đầu tƣ XDCB từ nguồn NSNN................. 55

3.2.3. Triển khai các dự án vốn đầu tƣ xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà

nƣớc............................................................................................................. 57

3.3. Các nhân tố ảnh hƣởng đến quản lý vốn đầu tƣ xây dựng cơ bản từ ngân

sách nhà nƣớc trên địa bàn huyện Mƣờng Khƣơng...................................... 68

3.3.1. Các nhân tố chủ quan........................................................................ 68

3.3.2. Các nhân tố khách quan .................................................................... 70

3.4. ánh giá công tác quản lý vốn đầu tƣ xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà

nƣớc trên địa bàn huyện Mƣờng Khƣơng..................................................... 72

3.4.1. Kết quả đạt đƣợc ............................................................................... 72

3.3.2. Những hạn chế .................................................................................. 74

3.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế ...................................................... 77

C ƢƠN 4: ẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC HOÀN THIỆN

QUẢN LÝ VỐN ẦU TƢ XÂY DỰN CƠ BẢN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ

NƢỚC TR N ỊA BÀN HUYỆN MƢỜN K ƢƠN .............................. 80

4.1. Mục tiêu, định hƣớng phát triển kinh tế - xã hội tại huyện Mƣờng

Khƣơng đến năm 2025.................................................................................. 80

4.1.1. Mục tiêu tổng quát ............................................................................ 80

4.1.2. ịnh hƣớng vốn đầu tƣ XDCB từ nguồn NSNN tại huyện Mƣờng

Khƣơng........................................................................................................ 81

4.2. Giải pháp hoàn thiện công tác quản lý vốn đầu tƣ xây dựng cơ bản từ

ngân sách nhà nƣớc tại huyện Mƣờng Khƣơng ............................................ 81

4.2.1. Hoàn thiện công tác lập dự án, lập kế hoạch vốn đầu tƣ .................. 81

4.2.2 . Nâng cao chất lƣợng thẩm định và phê duyệt dự án đầu tƣ............. 82

4.2.3. Hoàn thiện công tác đấu thầu, lựa chọn nhà thầu ............................. 83

vi

4.2.4. Nâng cao chất lƣợng kiểm soát thanh toán vốn đầu tƣ xây dựng cơ

bản ............................................................................................................... 84

4.2.5. ẩy nhanh công tác quyết toán vốn đầu tƣ....................................... 86

4.2.6. Tăng cƣờng công tác thanh tra, giám sát .......................................... 87

4.3. Kiến nghị................................................................................................ 88

4.3.1. Kiến nghị với nhà nƣớc..................................................................... 88

4.3.2. Kiến nghị với Sở, ban ngành và UBND huyện Mƣờng Khƣơng ..... 89

KẾT LUẬN..................................................................................................... 91

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO........................................................ 92

vii

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

CNH- : Công nghiệp hoá - hiện đại hoá

CP : Chính phủ

DA : Dự án

HSMT : Hồ sơ mời thầu

KH : Kế hoạch

N : Nghị định

NSNN : Ngân sách nhà nƣớc

XDCB : Xây dựng cơ bản

Q : Quyết định

QLDA : Quản lý dự án

TM T : Tổng mức đầu tƣ

TSC : Tài sản cố định

UBND : Uỷ ban nhân dân

XDCB : Xây dựng cơ bản

viii

MỤC LỤC BẢNG BIỂU

Biểu 3.1: Vốn đầu tƣ XDCB từ ngân sách Nhà nƣớc trên địa bàn huyện

Mƣờng Khƣơng từ năm 2016-2019 ................................................................ 50

Biểu 3.2: Cơ cấu vốn đầu tƣ XDCB trên địa bàn huyện Mƣờng Khƣơng từ

năm 2016 - 2019.............................................................................................. 52

Biểu 3.3: Tình hình thực hiện thẩm định, phê duyệt dự án đầu tƣ xây dựng

trên địa bàn huyện Mƣờng Khƣơng từ năm 2016-2019 ................................. 57

Biểu 3.4: Kết quả thanh toán vốn đầu tƣ XDCB trên địa bàn huyện Mƣờng

Khƣơng từ năm 2016 - 2019............................................................................ 64

Biểu 3.5: Kết quả quyết toán công trình hoàn thành trên địa bàn huyện Mƣờng

Khƣơng từ năm 2016 - 2019............................................................................ 66

Biểu 3.6: Tổng hợp công trình thanh tra, kiểm tra trên địa bàn huyện Mƣờng

Khƣơng từ năm 2016 - 2019............................................................................ 68

DANH MỤC SƠ ĐỒ

Sơ đồ 1.1: Trình bị giai đoạn chuẩn bị đầu tƣ................................................. 22

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Lịch sử phát triển của các nƣớc trên thế giới đã chứng minh rất rõ: Vốn

là một trong những yếu tố quan trọng nhất tác động đến sự phát triển nói

chung và tăng trƣởng kinh tế nói riêng của mỗi quốc gia. Vốn không những

góp phần quan trọng tạo lập cơ sở vật chất kỹ thuật cho nền kinh tế, mà còn

có tính định hƣớng đầu tƣ, góp phần quan trọng vào việc thực hiện những vấn

đề xã hội, bảo vệ môi trƣờng. Trong tổng vốn đầu tƣ xã hội, bộ phận chiếm tỷ

trọng lớn và hết sức quan trọng đó là ngân sách nhà nƣớc (NSNN). Do có vai

trò quan trọng nhƣ vậy nên từ lâu, quản lý vốn từ NSNN đã đƣợc chú trọng

đặc biệt. Nhiều nội dung quản lý nguồn vốn này đã đƣợc hình thành: từ việc

ban hành pháp luật, xây dựng và thực hiện cơ chế, chính sách quản lý đến

việc xây dựng quy trình, thủ tục cấp phát và quản lý sử dụng vốn.

Mƣờng Khƣơng là một huyện vùng cao biên giới nằm ở phía đông bắc

của tỉnh Lào Cai có 73,6 km đƣờng biên giới giáp với Trung Quốc, địa hình

phức tạp, có nhiều vực sâu chia cắt. Trong những năm qua, quản lý nhà nƣớc

(QLNN) đối với vốn ở các dự án đầu tƣ xây dựng cơ bản (XDCB) thuộc ngân

sách trên địa bàn huyện đã có những chuyển biến tích cực. Các cấp chính

quyền trên địa bàn đã có nhiều nỗ lực trong việc triển khai thực hiện cơ chế

chính sách chung, cải tiến quy trình, thủ tục cấp phát và quản lý sử dụng, tăng

cƣờng công tác thanh tra, kiểm tra. Những nỗ lực không mệt mỏi đó đã góp

phần quan trọng vào việc sử dụng nguồn vốn này đúng mục đích, đúng luật và

có hiệu quả cao; kịp thời phát hiện những khoản chi đầu tƣ XDCB sai mục

đích, sai nguyên tắc, vi phạm quy trình, sai định mức chi tiêu... Tuy vậy, cũng

nhƣ tình hình chung trong cả nƣớc, công tác quản lý vốn đối với các dự án

đầu tƣ XDCB thuộc ngân sách trên địa bàn huyện Mƣờng Khƣơng vẫn còn

bộc lộ những mặt hạn chế, bất cập trong nhiều nội dung dẫn tới tình trạng thất

thoát, lãng phí vốn đầu tƣ từ ngân sách còn nhiều.