Quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước tại Tỉnh Vĩnh Phúc

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

–––––––––––––––––––––––––––––––

CAO THỊ BÍCH HỒNG

QUẢN LÝ VỐN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN

TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC

TẠI TỈNH VĨNH PHÚC

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ

THÁI NGUYÊN - 2017

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

–––––––––––––––––––––––––––––––

CAO THỊ BÍCH HỒNG

QUẢN LÝ VỐN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN

TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC

TẠI TỈNH VĨNH PHÚC

Chuyên ngành: Quản lý kinh tế

Mã số: 60.34.04.10

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

Người hướng dẫn khoa học: GS. TSKH VŨ HUY TỪ

THÁI NGUYÊN - 2017

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan luận văn là công trình nghiên cứu khoa học, độc lập

của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và có

nguồn gốc rõ ràng.

TÁC GIẢ LUẬN VĂN

Cao Thị Bích Hồng

ii

LỜI CẢM ƠN

Trong quá trình thực hiện đề tài: “Quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ

bản từ ngân sách nhà nước tại Tỉnh Vĩnh Phúc”, tôi đã nhận được sự

hướng dẫn, giúp đỡ, động viên của nhiều cá nhân và tập thể. Tôi xin được bày

tỏ sự cảm ơn sâu sắc nhất tới tất cả các cá nhân và tập thể đã tạo điều kiện

giúp đỡ tôi trong học tập và nghiên cứu.

Tôi xin trân trọng cảm ơn Ban Giám hiệu, Phòng Đào tạo, các khoa,

phòng của Trường Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh - Đại học Thái

Nguyên đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi về mọi mặt trong quá trình học tập và

hoàn thành luận văn này.

Tôi xin trân trọng cảm ơn sự giúp đỡ tận tình của giáo viên hướng dẫn

GS.TSKH VŨ HUY TỪ.

Tôi xin cảm ơn sự giúp đỡ, đóng góp nhiều ý kiến quý báu của các nhà

khoa học, các thầy, cô giáo trong Trường Đại học Kinh tế và Quản trị Kinh

doanh - Đại học Thái Nguyên.

Trong quá trình thực hiện đề tài, tôi còn được sự giúp đỡ và cộng tác

của các đồng chí tại các địa điểm nghiên cứu, tôi xin chân thành cảm ơn các

bạn bè, đồng nghiệp và gia đình đã tạo điều kiện mọi mặt để tôi hoàn thành

nghiên cứu này.

Tôi xin bày tỏ sự cảm ơn sâu sắc đối với mọi sự giúp đỡ quý báu đó.

Thái Nguyên, ngày ….. tháng … năm 2017

Tác giả

Cao Thị Bích Hồng

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. i

LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................ii

MỤC LỤC........................................................................................................iii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT .............................................................. vi

DANH MỤC CÁC BẢNG.............................................................................. vii

MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1

1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................ 1

2. Mục tiêu nghiên cứu...................................................................................... 2

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu................................................................. 2

4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài ...................................................... 3

5. Kết cấu của luận văn ..................................................................................... 4

Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ VỐN

ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC............. 5

1.1. Cơ sở lý luận .............................................................................................. 5

1.1.1. Vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ NSNN ................................................... 5

1.1.2. Quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ NSNN....................................... 8

1.2. Cơ sở thực tiễn ......................................................................................... 34

1.2.1. Kinh nghiệm quản lý vốn đầu từ xây dựng cơ bản từ nguồn vốn

NSNN của một số tỉnh ở nước ta .................................................................... 34

1.2.2. Bài học kinh nghiệm đối với tỉnh Vĩnh Phúc........................................ 38

Chương 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU............................................. 40

2.1. Câu hỏi nghiên cứu................................................................................... 40

2.2. Phương pháp nghiên cứu .......................................................................... 40

2.2.1. Phương pháp thu thập thông tin............................................................. 40

2.2.2. Phương pháp tổng hợp và xử lý số liệu ................................................. 41

2.2.3. Phương pháp phân tích thông tin........................................................... 42

iv

2.3. Hệ thống các tiêu chí nghiên cứu ............................................................. 43

2.3.1. Tiêu chí lập kế hoạch phân bổ vốn........................................................ 43

2.3.2. Tiêu chí thanh toán vốn đầu tư .............................................................. 43

2.3.3. Tiêu chí quyết toán vốn đầu tư .............................................................. 44

2.3.4. Tiêu chí phân tích về hoạt động giám sát, thanh tra .............................. 44

Chương 3: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ VỐN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG

CƠ BẢN TỪ NGUỒN VỐN NSNN CỦA TỈNH VĨNH PHÚC................ 46

3.1. Đặc điểm tự nhiên và điều kiện kinh tế xã hội tỉnh Vĩnh Phúc ............... 46

3.1.1. Đặc điểm tự nhiên của Vĩnh Phúc ........................................................ 46

3.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội...................................................................... 48

3.2. Thực trạng quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản ..................................... 50

3.2.1. Lập kế hoạch phân bổ vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ NSNN.............. 50

3.2.2. Thanh toán vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ NSNN ............................... 58

3.2.3. Quyết toán vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ NSNN................................ 64

3.2.4. Hoạt động giám sát, thanh tra quản lý vốn đầu tư XDCB..................... 69

3.2.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản tỉnh

Vĩnh Phúc........................................................................................................ 71

3.3. Đánh giá công tác quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản tỉnh Vĩnh Phúc....... 74

3.3.1. Kết quả đạt được ................................................................................... 74

3.3.2. Những tồn tại, hạn chế .......................................................................... 76

3.4.3. Nguyên nhân tồn tại, hạn chế................................................................ 78

Chương 4: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ VỐN ĐẦU TƯ

XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TẠI TỈNH

VĨNH PHÚC.................................................................................................. 81

4.1. Định hướng, mục tiêu hoàn thiện công tác quản lý vốn đầu tư xây

dựng cơ bản của tỉnh Vĩnh Phúc tới năm 2020............................................... 81

4.1.1.Định hướng hoàn thiện công tác quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản

của tỉnh Vĩnh Phúc tới năm 2020.................................................................... 81

v

4.1.2. Mục tiêu quản lý công tác quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản của

tỉnh Vĩnh Phúc tới năm 2020 .......................................................................... 85

4.2. Giải pháp hoàn thiện quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản trên địa bàn

tỉnh Vĩnh Phúc................................................................................................. 87

4.2.1.Nâng cao chất lượng công tác quy hoạch .............................................. 87

4.2.2. Xây dựng chiến lược đầu tư dài hạn và hoàn thiện khâu xác định

chủ trương đầu tư ............................................................................................ 87

4.2.3. Đổi mới và hoàn thiện cơ chế phân công, phân cấp và uỷ quyền

trong quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản................................................... 88

4.2.4. Nâng cao năng lực và ý thức trách nhiệm cá nhân tham gia quản lý

đầu tư xây dựng cơ bản ................................................................................... 90

4.2.5. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát đối với hoạt động

đầu tư XDCB................................................................................................... 91

4.2.6. Cải tiến công tác kế hoạch vốn đầu tư hàng năm ................................. 92

4.2.7. Nâng cao chất lượng công tác thẩm định, phê duyệt dự án .................. 93

4.2.8. Nâng cao chất lượng công tác thanh toán vốn và quyết toán dự án

hoàn thành ....................................................................................................... 93

4.2.9. Tăng cường kỷ cương, kỷ luật trong đấu thầu lựa chọn nhà thầu ........ 95

4.3. Kiến nghị đối với các bên liên quan......................................................... 96

4.3.1. Kiến nghị với trung ương...................................................................... 96

4.3.2. Kiến nghị với địa phương ..................................................................... 97

KẾT LUẬN.................................................................................................... 98

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO..................................................... 99

PHỤ LỤC ..................................................................................................... 101

vi

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

ANQP : An ninh quốc phòng

CNH, HĐH : Công nghiệp hóa, hiện đại hóa

ĐT XDCB : Đầu tư xây dựng cơ bản

HĐHND : Hội đồng nhân dân

KBNN : Kho bạc nhà nước

KT - XH : Kinh tế - Xã hội

NSĐP : Ngân sách địa phương

NSNN : Ngân sách nhà nước

NSTW : Ngân sách trung ương

UBND : Ủy ban nhân dân

XDCB : Xây dựng cơ bản

XDCB : Xây dựng cơ bản

vii

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 3.1: Dân số tỉnh Vĩnh Phúc giai đoạn 2014-2016 ................................. 48

Bảng 3.2: Các chỉ tiêu kinh tế xã hội giai đoạn 2014-2016............................ 49

Bảng 3.3: Tình hình thực hiện vốn đầu tư XDCB của tỉnh Vĩnh Phúc giai

đoạn 2014 - 2016 ............................................................................ 54

Bảng 3.4: Cơ cấu vốn đầu tư xây dựng cơ bản theo ngành kinh tế của tỉnh

Vĩnh Phúc giai đoạn 2014 - 2016 ................................................... 56

Bảng 3.5: Tạm ứng vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước

giai đoạn 2014-2016 ....................................................................... 58

Bảng 3.6: Thanh toán vốn đầu tư xây dựng từ vốn NSNN tính đến ngày

31/12/2016 ...................................................................................... 61

Bảng 3.7: Đánh giá công tác tạm ứng thanh toán vốn đầu tư xây dựng cơ

bản từ NSNN................................................................................... 63

Bảng 3.8: Số lượng công trình lập báo cáo quyết toán đúng thời hạn giai

đoạn 2014-2016 .............................................................................. 65

Bảng 3.9: Số lượng công trình lập và thẩm định phê duyệt quyết toán vốn

đầu tư XDCB từ NSNN giai đoạn 2014-2016................................ 66

Bảng 3.10: Tổng giá trị quyết toán vốn đầu tư XDCB từ nguồn NSNN

theo lĩnh vực giai đoạn 2014 - 2016 ............................................... 67

Bảng 3.11: Đánh giá về công tác phê duyệt quyết toán vốn đầu tư xây

dựng cơ bản từ NSNN..................................................................... 68

Bảng 3.12: Kết quả kiểm tra, giám sát vốn đầu tư xây dựng cơ bản tại

tỉnh Vĩnh Phúc giai đoạn 2014-2016 ............................................ 70

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Đầu tư XDCB là lĩnh vực hết sức quan trọng trong quá trình phát triển

kinh tế xã hội. Kết quả đầu tư XDCB sẽ tạo ra sản phẩm về các cơ sở hạ tầng

kinh tế, hạ tầng kỹ thuật, các công trình, thuộc các vùng, các ngành. Từ đó

mỗi quốc gia có nền kinh tế với cơ cấu ngày càng hợp lý hơn, vững mạnh

hơn, theo đó mọi hoạt động xã hội, đời sống của nhân dân được nâng cao.

Đầu tư XDCB có vai trò rất quan trọng và là nhân tố thúc đẩy sự phát

triển nền kinh tế quốc dân, đầu tư XDCB sẽ tái tạo và tăng cường năng lực

sản xuất để tăng năng suất lao động, tăng thu nhập cho xã hội. Đầu tư XDCB

làm tăng tích lũy vốn, thu hút người lao động, sử dụng có hiệu quả các nguồn

tài nguyên đất nước và thúc đẩy phát triển công nghệ mới góp phần đẩy

nhanh sự nghiệp hóa, công nghiệp hóa đất nước.

Quản lý đầu tư xây dựng cơ bản từ NSNN, là một hoạt động quản lý

kinh tế phức tạp, luôn biến động, nhất là trong điều kiện các cơ chế chính

sách quản lý còn chưa hoàn chỉnh, bên cạnh đó là sự biến động của thị trường

giá cả không ổn định. Quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ NSNN là một

khâu hết sức quan trọng, vì có làm tốt công tác này sẽ phát huy được hiệu quả

của vốn đầu tư, đảm bảo chất lượng công trình và tránh được những lãng phí,

tiêu cực xảy ra trong quá trình sử dụng vốn.

Trong những năm qua, hoạt động đầu tư XDCB được xem như là đòn

bẩy quan trọng kích thích tăng trưởng của tỉnh Vĩnh Phúc. Tỉnh đã sử dụng

vốn đầu tư vào XDCB khá lớn, chiếm xấp xỉ 40% GDP. Nhờ những lỗ lực

này, bức tranh kinh tế xã hội Vĩnh Phúc đã có những chuyển biến tích cực.

Tuy nhiên, công tác quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ NSNN của

tỉnh Vĩnh Phúc còn những tồn tại như: Một số cơ chế chính sách chưa phù

hợp, thiếu và chưa đồng bộ; kế hoạch phân bổ vốn chưa hợp lý; thanh toán

vốn còn chậm, công tác quyết toán chưa kịp thời; công tác giám sát, thanh tra

2

chưa phát huy được hiệu quả, dẫn đến thất thoát, lãng phí vốn của Nhà nước.

Từ những tồn tại nói trên, việc tăng cường quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ

bản từ NSNN của tỉnh Vĩnh Phúc là hết sức cần thiết, nhằm nâng cao hiệu quả

đầu tư, chống thất thoát lãng phí, dàn trải nợ đọng vốn đầu tư cơ bản từ ngân

sách. Đây là vấn đề quan trọng cần được nghiên cứu về mặt lý luận và thực

tiễn. Xuất phát từ những phân tích nêu trên: “Quản lý vốn đầu tư xây dựng

cơ bản từ ngân sách nhà nước tại Tỉnh Vĩnh Phúc” được chọn làm đề tài

Luận văn thạc sĩ kinh tế.

2. Mục tiêu nghiên cứu

2.1.Mục tiêu chung

Từ thực trạng quản lý vốn đầu tư XDCB từ ngân sách Nhà nước tại tỉnh

Vĩnh Phúc, từ đó đề xuất giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý vốn đầu

tư xây dựng cơ bản từ NSNN của tỉnh Vĩnh Phúc giai đoạn năm 2016-2020.

2.2.Mục tiêu cụ thể

- Hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý vốn đầu tư xây

dựng cơ bản từ NSNN.

- Đánh giá, phân tích thực trạng công tác quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ

bản từ NSNN, thấy được những hạn chế, tồn tại và nguyên nhân ảnh hưởng

đến quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ NSNN của tỉnh Vĩnh Phúc giai

đoạn năm 2014 - 2016.

- Đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ

bản từ NSNN của tỉnh Vĩnh Phúc giai đoạn năm 2016 - 2020.

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

3.1. Đối tượng nghiên cứu

Luận văn nghiên cứu thực trạng công tác quản lý vốn đầu tư xây dựng

cơ bản từ NSNN của tỉnh Vĩnh Phúc.