Quản lý thu thuế đối với các doanh nghiệp FDI trên địa bàn tỉnh Bắc Giang

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

LÊ THỊ THU GIANG

QUẢN LÝ THU THUẾ ĐỐI VỚI CÁC DOANH NGHIỆP FDI

TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BẮC GIANG

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ

THÁI NGUYÊN - 2020

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

LÊ THỊ THU GIANG

QUẢN LÝ THU THUẾ ĐỐI VỚI CÁC DOANH NGHIỆP FDI

TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BẮC GIANG

NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ

Mã số: 8.34.04.10

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Thị Lan Anh

THÁI NGUYÊN - 2020

i

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

LỜI CAM ĐOAN

Xin cam đoan, luận văn thạc sĩ này là công trình nghiên cứu của riêng

cá nhân tôi, được thực hiện trên cơ sở nghiên cứu tổng hợp lý thuyết từ nhiều

nguồn tài liệu tham khảo đã nêu ở phần danh mục tài liệu tham khảo của luận

văn. Các tài liệu, số liệu thực tế được thu thập và tổng hợp lại của Cục thuế tỉnh

Bắc Giang; không sao chép bất kỳ luận văn nào trước đây và dưới sự hướng dẫn

khoa học của TS. Nguyễn Thị Lan Anh.

Trong suốt quá trình thực hiện luận văn tôi đã tìm hiểu và nghiên cứu

thông qua một số giáo trình chuyên ngành, tài liệu ở thư viện, tài liệu số liệu

thực tế. Các dữ liệu được thu thập từ những nguồn hợp pháp; nội dung nghiên

cứu và kết quả trong đề tài này là trung thực và chưa từng được ai công bố trong

bất kỳ một luận văn nào khác. Tôi xin cam đoan đây là đề tài nghiên cứu do chính

bản thân tôi thực hiện.

Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về nội dung của luận văn.

Thái Nguyên, tháng 3 năm 2020

Tác giả

Lê Thị Thu Giang

ii

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

LỜI CẢM ƠN

Trong suốt thời gian học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn, tôi đã

nhận được sự hướng dẫn, chỉ bảo tận tình của các thầy cô giáo, sự giúp đỡ,

động viên của bạn bè, đồng nghiệp và gia đình.

Nhân dịp hoàn thành luận văn, cho phép tôi được bày tỏ lòng kính trọng và

biết ơn sâu sắc cô giáo TS. Nguyễn Thị Lan Anh -Phó Ban đào tạo - Trường Đại

học Thái Nguyên đã tận tình hướng dẫn, dành nhiều công sức, thời gian và tạo

điều kiện cho tôi trong suốt quá trình học tập và thực hiện đề tài.

Tôi xin chân thành cảm ơn tập thể lãnh đạo, cán bộ công chức Cục Thuế

tỉnh Bắc Giang, đặc biệt là Phòng Thanh tra - Kiểm tra số 2 thuế đã giúp đỡ và

tạo điều kiện cho tôi trong suốt quá trình thực hiện đề tài.

Xin chân thành cảm ơn gia đình, người thân, bạn bè, đồng nghiệp đã tạo

mọi điều kiện thuận lợi và giúp đỡ tôi về mọi mặt, động viên khuyến khích tôi

hoàn thành luận văn.

Tuy có nhiều cố gắng, nhưng trong luận văn không tránh khỏi thiếu sót,

hạn chế. Tôi kính mong quý thầy, cô giáo, các chuyên gia, những người quan

tâm đến đề tài, đồng nghiệp, gia đình và bạn bè tiếp tục giúp đỡ, đóng góp ý

kiến để đề tài của tôi được hoàn thiện hơn.

Tôi xin chân thành cảm ơn!

iii

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN.................................................................................................................. i

LỜI CẢM ƠN.......................................................................................................................ii

MỤC LỤC ............................................................................................................................iii

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT .......................................................... vi

DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU.....................................................................................vii

DANH MỤC CÁC HÌNH .................................................................................................vii

MỞ ĐẦU................................................................................................................................ 1

1. Tính cấp thiết đề tài.................................................................................................1

2. Mục tiêu nghiên cứu................................................................................................2

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu..........................................................................3

4. Ý nghĩa khoa học của đề tài ....................................................................................3

5. Bố cục của luận văn ................................................................................................3

CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄNVỀ QUẢN LÝ THU THUẾ ĐỐI

VỚI CÁC DOANH NGHIỆP FDI .................................................................................... 5

1.1. Cơ sở lý luận về quản lý thuế đối với doanh nghiệp FDI ....................................5

1.1.1.Tổng quan về quản lý thuế .................................................................................5

1.1.2.Quản lý thuế đối với doanh nghiệp FDI.............................................................7

1.1.3.Nội dung quản lý thuế đối với doanh nghiệp FDI ...........................................12

1.1.4.Các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý thuế đối với doanh nghiệp FDI ..............19

1.2. Kinh nghiệm quản lý thuế với doanh nghiệp FDI của một số Cục Thuế trong

nước và bài học kinh nghiệm cho Cục thuế tỉnh Bắc Giang.....................................21

1.2.1.Kinh nghiệm quản lý thuế đối với doanh nghiệp FDI của một số Cục Thuế trong

nước...........................................................................................................................21

1.2.2. Bài học kinh nghiệm cho công tác quản lý thuế cho Cục thuế tỉnh Bắc

Giang .........................................................................................................................25

CHƯƠNG 2 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU............................................................ 27

2.1.Các câu hỏi nghiên cứu .......................................................................................27

2.2.Phương pháp nghiên cứu.....................................................................................27

2.2.1.Phương pháp thu thập số liệu thứ cấp ..............................................................27

iv

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

2.2.2.Phương pháp thu thập số liệu sơ cấp................................................................28

2.2.3.Phương pháp phân tích số liệu .........................................................................28

2.2.4. Hệ thống chỉ tiêu .............................................................................................29

CHƯƠNG 3 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ THU THUẾ ĐỐI VỚI CÁC DOANH

NGHIỆP FDI TẠI CỤC THUẾ TỈNH BẮC GIANG.................................................. 31

3.1. Giới thiệu tổng quan về Cục thuế tỉnh Bắc Giang .............................................31

3.1.1. Quá trình hình thành và phát triển Cục thuế tỉnh Bắc Giang..........................31

3.1.2. Chức năng và nhiệm vụ của Cục Thuế ...........................................................31

3.1.3. Cơ cấu tổ chức của Cục thuế tỉnh Bắc Giang .................................................34

3.1.4. Kết quả thu ngân sách Nhà nước đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh

tại Cục thuế tỉnh Bắc Giang giai đoạn 2017 - 2019..................................................38

3.2. Tình hình hoạt động của doanh nghiệp FDI trên địa bàn tỉnh Bắc Giang 39

3.3. Thực trạng công tác quản lý thuế đối với doanh nghiệp FDI tại Cục thuế tỉnh Bắc

Giang .........................................................................................................................42

3.3.1. Công tác lập kế hoạch thu thuế .......................................................................42

3.3.2. Công tác tổ chức thực hiện thu thuế................................................................44

3.3.3.Công tác thanh tra, kiểm tra, quản lý và chế nợ thuế......................................50

3.4. Kết quả đánh giá qua khảo sát............................................................................55

3.4.1. Điều tra đối với Giám đốc DN........................................................................55

3.4.2. Điều tra đối với cán bộ thuế quản lý ...............................................................56

3.5. Phân tích các nhân tố ảnh hưởng công tác quản lý thu thuế của doanh nghiệp FDI.57

3.5.1. Nội dung các quy định của pháp luật về căn cứ tính thuế ..............................57

3.5.2. Đội ngũ cán bộ thuế ........................................................................................57

3.5.3. Ý thức chấp hành pháp luật của doanh nghiệp ...............................................58

3.5.4. Tình hình kinh tế, chính trị trong nước ...........................................................58

3.5.5. Xu hướng hội nhập kinh tế quốc tế ở Việt Nam .............................................59

3.6. Đánh giá quản lý thuế đối với doanh nghiệp FDI trên địa bàn tỉnh Bắc Giang.60

3.6.1.Kết quả đạt được ..............................................................................................60

3.6.2.Hạn chế, tồn tại và nguyên nhân ......................................................................65

CHƯƠNG 4 GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN VỀ QUẢN LÝ THUẾ ĐỐI VỚI DOANH

v

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

NGHIỆP FDI TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BẮC GIANG.................................................. 70

4.1. Quan điểm-Phương hướng-Mục tiêu của Cục thuế tỉnh Bắc Giang trong công tác

quản lý thuế đối với doanh nghiệp FDI ....................................................................70

4.1.1 Quan điểm của Cục thuế tỉnh Bắc Giang.........................................................70

4.1.2. Phương hướng của Cục thuế tỉnh Bắc Giang..................................................71

4.1.3. Mục tiêu của Cục thuế tỉnh Bắc Giang ...........................................................71

4.2. Một số giải pháp hoàn thiện quản lý thuế đối với doanh nghiệp FDI trên địa bàn

tỉnh Bắc Giang...........................................................................................................72

4.2.1. Hoàn thiện bộ máy quản lý thu thuế ...............................................................72

4.2.2.Đổi mới công tác tuyên truyền, hỗ trợ Người nộp thuế. ..................................74

4.2.3.Hiện đại hóa công tác quản lý đăng ký, khai thuế và nộp thuế........................76

4.2.4.Đổi mới công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát tuân thủ pháp luật đối với người

nộp thuế .....................................................................................................................78

4.2.5. Tăng cường công tác đôn đốc thu và quản lý nợ thuế ....................................87

4.2.6. Hoàn thiện quản lý thu thuế đối với các doanh nghiệp nói chung và doanh

nghiệp FDI nói riêng tại Cục Thuế tỉnh Bắc Giang ..................................................88

4.3. Một số kiến nghị.................................................................................................89

4.3.1 Kiến nghị với Tổng cục Thuế - Bộ Tài chính ..................................................89

4.3.2. Kiến nghị đối với các cấp chính quyền tỉnh Bắc Giang..................................90

KẾT LUẬN ......................................................................................................................... 92

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO........................................................................ 93

PHỤ LỤC ...................................................................................................................95

vi

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT

Chữ cái viết tắt/ký hiệu Cụm từ đầy đủ

BTC Bộ Tài chính

KTXH Kinh tế xã hội

DN Doanh nghiệp

FDI Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài

TNDN Thuế Thu nhập doanh nghiệp

MST Mã số thuế

NNT Người nộp thuế

NSNN Ngân sách nhà nước

SX Sản xuất

TTĐB Thuế tiêu thụ đặc biệt

UBND Ủy ban nhân dân

GTGT Thuế giá trị gia tăng

QLT Quản lý thuế

CBCNV Cán bộ công nhân viên

SXKD Sản xuất kinh doanh

NVL Nguyên vật liệu

TTKT Thanh tra kiểm tra

QĐXL Quyết định xử lý

vii

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU

Bảng 2.1: Tình hình phân bổ mẫu phiếu điều tra và phỏng vấn..................... 28

Bảng 3.1: Kết quả thu ngân sách Nhà nước đối với các doanh nghiệp FDI giai

đoạn 2017 - 2019 tại Cục thuế tỉnh Bắc Giang............................... 38

Bảng 3.2. Số lượng doanh nghiệp, doanh nghiệp FDI đăng ký kinh doanh giai

đoạn 2017 - 2019 ............................................................................ 39

Bảng 3.3. Quy mô vốn doanh nghiệp, doanh nghiệp FDI đăng ký kinh doanh

giai đoạn 2017-2019 ....................................................................... 40

Bảng 3.4. Tình hình thu ngân sách từ các doanh nghiệp ................................ 41

Bảng 3.5: Tình hình thực hiện dự toán thu thuế đối với các DN FDI tại Cục

thuế tỉnh Bắc Giang giai đoạn 2017-2019 ...................................... 43

Bảng 3.6: Kết quả thực hiện công tác tuyên truyền, hỗ trợ NNT................... 45

Bảng 3.7: Kết quả thu nộp thuế đối với các doanh nghiệp FDI tại Cục thuế tỉnh

Bắc Giang quản lý........................................................................... 49

Bảng 3.8: Kết quả kiểm tra, thanh tra tại trụ sở doanh nghiệp đối với các doanh

nghiệp FDI tại Cục thuế tỉnh Bắc Giang ........................................ 51

Bảng 3.9: Số tiền nợ thuế đối với các doanh nghiệp FDI tại Cục thuế tỉnh Bắc

Giang............................................................................................... 53

Bảng 3.10: Tỷ lệ nợ thuế trên tổng thu thuế đối với các doanh nghiệp FDI tại

Cục thuế tỉnh Bắc Giang................................................................. 54

Bảng 3.11. Kết quả điều tra đối với Giám đốc doanh nghiệp FDI ................. 55

Bảng 3.12. Kết quả điều tra đối với cán bộ thuế quản lý................................ 56

DANH MỤC CÁC HÌNH

Hình 3.1: Cơ cấu tổ chức Cục Thuế tỉnh Bắc Giang ...................................... 35

1

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết đề tài

Thuế là nguồn thu chủ yếu của ngân sách nhà nước phản ánh bản chất

của chế độ xã hội. Do vậy trong quản lý thuế cần phải luôn đổi mới hoàn thiện

chính sách, pháp luật thuế để một mặt đảm bảo nguồn thu, mặt khác động viên

sự đóng góp của toàn dân trong việc tạo ra nguồn lực tài chính đủ mạnh để phát

triển kinh tế, xây dựng đất nước.

Trải qua gần 30 năm hoạt động, vai trò của đầu tư trực tiếp nước ngoài

đối với sự phát triển kinh tế xã hội Việt Nam được thể hiện rõ nét và không thể

phủ nhận. Các dự án đầu tư nước ngoài góp phần tăng thu ngân sách, cải thiện

cán cân thanh toán, là nguồn vốn bổ sung quan trọng cho công cuộc phát triển

kinh tế, chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng hiện đại hóa, nâng cao trình độ

kỹ thuật công nghệ, phát triển kinh tế thị trường ở Việt Nam, giải quyết công

ăn việc làm, đào tạo nguồn nhân lực, nâng cao mức sống cho người lao động.

Bên cạnh những đóng góp tích cực cho nền kinh tế, đầu tư nước trực tiếp nước

ngoài cũng đã và đang bộc lộ những mặt tiêu cực đến tính bền vững của tăng

trưởng. Gần đây, đã xuất hiện hàng loạt sự việc xấu đến sự phát triển của Việt

Nam, gây bức xúc cho dư luận xã hội, nổi cộm lên là những vấn đề như chuyển

giá, báo lỗ triền miên, thực thu ngân sách thấp, trốn thuế, tạo nên tình trạng lỗ

giả, lãi thật gian lận tiền hoàn thuế, gây thất thu ngân sách, tạo sự cạnh tranh

không lành mạnh với các doanh nghiệp trong nước, tác động không tốt đến môi

trường đầu tư... Để định hướng, kiểm soát cũng như có chế tài xử phạt nghiêm

minh đối với doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài cần một hệ thống pháp

luật về thuế thật rõ ràng, minh bạch. Trong nền kinh tế hiện đại, thuế không chỉ

là công cụ thu Ngân sách nhà nước mà còn là một công cụ của Nhà nước để

quản lý vĩ mô nền kinh tế.

Bắc Giang nằm ở khu vực chuyển tiếp từ vùng trung du và miền núi phía

Bắc đến vùng đồng bằng Sông Hồng, có vị trí địa lý thuận lợi để thu hút đầu tư