Quản lý giáo dục hòa nhập cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi ở các trường mầm non thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

BÙI THỊ MAI HƢƠNG

QUẢN LÝ GIÁO DỤC HÒA NHẬP CHO

TRẺ MẪU GIÁO 5 - 6 TUỔI Ở CÁC TRƢỜNG MẦM NON

THÀNH PHỐ LÀO CAI, TỈNH LÀO CAI

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN - 2021

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

BÙI THỊ MAI HƢƠNG

QUẢN LÝ GIÁO DỤC HÒA NHẬP CHO

TRẺ MẪU GIÁO 5 - 6 TUỔI Ở CÁC TRƢỜNG MẦM NON

THÀNH PHỐ LÀO CAI, TỈNH LÀO CAI

Ngành: Quản lý giáo dục

Mã số: 8.14.01.14

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Thị Ngọc

THÁI NGUYÊN - 2021

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan rằng số liệu và các kết quả nghiên cứu trong luận văn

này là hoàn toàn trung thực, khách quan, không trùng lặp với các luận văn

khác. Thông tin trích dẫn trong luận văn đã đƣợc ghi rõ nguồn gốc. Nếu sai tôi

xin hoàn toàn chịu trách nhiệm.

Thái Nguyên, tháng 11 năm 2021

Tác giả luận văn

Bùi Thị Mai Hƣơng

ii

LỜI CẢM ƠN

Trong suốt quá trình học tập và hoàn thành luận văn này, tôi đã nhận

đƣợc sự giúp đỡ tận tình của các thầy cô giáo, đồng nghiệp và các bạn. Tôi xin

bày tỏ sự biết ơn sâu sắc đến TS. Nguyễn Thị Ngọc, ngƣời đã tận tâm, trực

tiếp hƣớng dẫn và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập và quá trình nghiên

cứu luận văn. Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn đến các thầy cô giáo khoa Tâm lý -

Giáo dục trƣờng Đại học Sƣ phạm - Đại học Thái Nguyên đã trực tiếp giảng

dạy lớp Thạc sỹ QLGD K27B.

Tôi chân thành cảm ơn sự giúp đỡ nhiệt tình, tạo mọi điều kiện của các

đồng chí trong Ban Giám hiệu, các thầy giáo, cô giáo, nhân viên, cha mẹ học

sinh và học sinh các trƣờng mầm non thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai đã tạo

điều kiện thuận lợi và nhiệt tình giúp đỡ tác giả có đƣợc các thông tin cần thiết,

hữu ích để phục vụ cho đề tài nghiên cứu của mình.

Mặc dù đã cố gắng nhƣng luận văn cũng không thể tránh khỏi một số

thiếu sót. Tác giả mong nhận đƣợc sự đóng góp ý kiến từ thầy cô, đồng nghiệp

và bạn bè.

Xin chân thành cảm ơn!

Thái Nguyên, tháng 11 năm 2021

Tác giả luận văn

Bùi Thị Mai Hương

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN.................................................................................................i

LỜI CẢM ƠN......................................................................................................ii

MỤC LỤC ..........................................................................................................iii

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT....................................................................iv

DANH MỤC CÁC BẢNG..................................................................................v

MỞ ĐẦU.............................................................................................................1

1. Lý do chọn đề tài .............................................................................................1

2. Mục đích nghiên cứu .......................................................................................2

3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu.................................................................2

4. Nhiệm vụ nghiên cứu ......................................................................................3

5. Giả thuyết khoa học.........................................................................................3

6. Giới hạn, phạm vi nghiên cứu .........................................................................3

7. Phƣơng pháp nghiên cứu .................................................................................4

8. Cấu trúc luận văn.............................................................................................5

Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ GIÁO DỤC HÒA

NHẬP CHO TRẺ MẪU GIÁO 5 - 6 TUỔI Ở TRƢỜNG MẦM NON ........6

1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề.......................................................................6

1.1.1. Những nghiên cứu ở nƣớc ngoài ...............................................................6

1.1.2. Những nghiên cứu ở Việt Nam .................................................................9

1.2. Những khái niệm cơ bản của đề tài ............................................................12

1.2.1. Quản lý và quản lý giáo dục ....................................................................12

1.2.2. Giáo dục hoà nhập ...................................................................................14

1.2.3. Trẻ khuyết tật...........................................................................................15

1.2.3. Quản lý giáo dục hòa nhập và quản lý giáo dục hòa nhập cho

trẻ mẫu giáo ......................................................................................................16

1.3. Giáo dục hòa nhập cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi ở trƣờng mầm non............17

iv

1.3.1. Những đặc điểm tâm lý cơ bản của trẻ mầm non bị khuyết tật...............17

1.3.2. Mục tiêu của giáo dục hòa nhập cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi ở

trƣờng mầm non.................................................................................................19

1.3.3. Nội dung của giáo dục hòa nhập cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi ở

trƣờng mầm non.................................................................................................21

1.3.4. Phƣơng pháp giáo dục hòa nhập cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi ở

trƣờng mầm non.................................................................................................24

1.3.5. Hình thức giáo dục hòa nhập cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi ở

trƣờng mầm non................................................................................................26

1.3.6. Kiểm tra, đánh giá kết quả giáo dục hòa nhập cho trẻ mẫu giáo 5 -

6 tuổi ở trƣờng mầm non ...................................................................................28

1.3.7. Các lực lƣợng tham gia giáo dục hòa nhập cho trẻ mẫu giáo 5 - 6

tuổi ở trƣờng mầm non ......................................................................................28

1.4. Quản lý giáo dục hòa nhập cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi ở trƣờng

mầm non............................................................................................................29

1.4.1. Quản lý mục tiêu giáo dục hòa nhập cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi ở

trƣờng mầm non.................................................................................................29

1.4.2. Quản lý lập kế hoạch giáo dục hòa nhập cho trẻ mẫu giáo 5 - 6

tuổi ở trƣờng mầm non ......................................................................................30

1.4.3. Quản lý nội dung giáo dục hòa nhập cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi ở

trƣờng mầm non.................................................................................................32

1.4.4. Quản lý phƣơng pháp giáo dục hòa nhập cho trẻ mẫu giáo 5 - 6

tuổi ở trƣờng mầm non ......................................................................................34

1.4.5. Quản lý hình thức tổ chức giáo dục hòa nhập cho trẻ mẫu giáo 5 -

6 tuổi ở trƣờng mầm non ...................................................................................35

1.4.6. Chỉ đạo kiểm tra, đánh giá kết quả giáo dục hòa nhập cho trẻ mẫu

giáo 5 - 6 tuổi ở trƣờng mầm non......................................................................36

v

1.5. Các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý giáo dục hòa nhập cho trẻ mẫu

giáo 5 - 6 tuổi ở trƣờng mầm non......................................................................38

1.5.1. Yếu tố chủ quan.......................................................................................38

1.5.2. Yếu tố khách quan ...................................................................................39

Tiểu kết chƣơng 1..............................................................................................41

Chƣơng 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ GIÁO DỤC HÒA NHẬP

CHO TRẺ MẪU GIÁO 5 - 6 TUỔI Ở CÁC TRƢỜNG MẦM NON

THÀNH PHỐ LÀO CAI, TỈNH LÀO CAI ..................................................42

2.1. Khái quát về địa bàn nghiên cứu thực trạng...............................................42

2.1.1. Đặc điểm tự nhiên, kinh tế - xã hội của thành phố Lào Cai,

tỉnh Lào Cai......................................................................................................42

2.1.2. Những nét chủ yếu về các trƣờng mầm non và trẻ em khuyết tật ở

thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai........................................................................42

2.2. Tổ chức khảo sát thực trạng .......................................................................45

2.2.1. Mục tiêu khảo sát.....................................................................................45

2.2.2. Nội dung khảo sát....................................................................................45

2.2.3. Đối tƣợng khảo sát...................................................................................45

2.2.4. Phƣơng pháp khảo sát..............................................................................46

2.2.5. Phƣơng pháp xử lý số liệu .......................................................................46

2.3. Thực trạng giáo dục hòa nhập cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi ở các

trƣờng mầm non thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai............................................47

2.3.1. Thực trạng nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên và phụ huynh

về giáo dục hòa nhập cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi ở các trƣờng mầm non

thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai........................................................................47

2.3.2. Thực trạng mục tiêu giáo dục hòa nhập cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi

ở các trƣờng mầm non thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai .................................48

2.3.3. Thực trạng nội dung giáo dục hòa nhập cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi

ở các trƣờng mầm non thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai ..................................50

vi

2.3.4. Thực trạng phƣơng pháp giáo dục hòa nhập cho trẻ mẫu giáo 5 -

6 tuổi ở các trƣờng mầm non thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai ....................53

2.3.5. Thực trạng hình thức giáo dục hòa nhập cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi

ở các trƣờng mầm non thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai ..................................55

2.3.6. Thực trạng kiểm tra, đánh giá kết quả giáo dục hòa nhập cho trẻ mẫu

giáo 5 - 6 tuổi ở các trƣờng mầm non thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai ..............57

2.3.7. Thực trạng về sự tham gia của các lực lƣợng trong giáo dục hòa

nhập cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi ở các trƣờng mầm non thành phố Lào

Cai, tỉnh Lào Cai................................................................................................58

2.4. Thực trạng quản lý giáo dục hòa nhập cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi ở

các trƣờng mầm non thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai .....................................60

2.4.1. Thực trạng quản lý mục tiêu giáo dục hòa nhập cho trẻ mẫu giáo

5-6 tuổi ở các trƣờng mầm non thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai ....................60

2.4.2. Thực trạng lập kế hoạch quản lí giáo dục hòa nhập cho trẻ mẫu

giáo 5 - 6 tuổi ở các trƣờng mầm non thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai...........62

2.4.3. Thực trạng quản lý nội dung giáo dục hòa nhập cho trẻ mẫu giáo 5

- 6 tuổi ở các trƣờng mầm non thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai .....................64

2.4.4. Thực trạng quản lý phƣơng pháp giáo dục hòa nhập cho trẻ mẫu

giáo 5 - 6 tuổi ở các trƣờng mầm non thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai...........66

2.4.5. Thực trạng quản lý hình thức tổ chức giáo dục hòa nhập cho trẻ mẫu

giáo 5 - 6 tuổi ở các trƣờng mầm non thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai ..............67

2.4.6. Thực trạng chỉ đạo kiểm tra, đánh giá kết quả giáo dục hòa nhập

cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi ở các trƣờng mầm non thành phố Lào Cai,

tỉnh Lào Cai.......................................................................................................69

2.5. Thực trạng mức độ các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý giáo dục hòa

nhập cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi ở trƣờng mầm non thành phố Lào Cai,

tỉnh Lào Cai .......................................................................................................70

vii

2.6. Đánh giá chung thực trạng quản lý giáo dục hòa nhập cho trẻ mẫu

giáo 5 - 6 tuổi ở các trƣờng mầm non thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai...........72

2.6.1.Ƣu điểm ....................................................................................................72

2.6.2. Hạn chế ....................................................................................................73

2.6.3. Nguyên nhân của hạn chế........................................................................73

Tiểu kết chƣơng 2..............................................................................................75

Chƣơng 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ GIÁO DỤC HOÀ NHẬP CHO

TRẺ MẪU GIÁO 5 - 6 TUỔI Ở CÁC TRƢỜNG MẦM NON

THÀNH PHỐ LÀO CAI, TỈNH LÀO CAI ..................................................76

3.1. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp ..............................................................76

3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo mục tiêu của giáo dục mầm non............................76

3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi.............................................................76

3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính khoa học .........................................................77

3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa ............................................................77

3.1.5. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả ..........................................................78

3.2. Các biện pháp quản lý giáo dục hòa nhập cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi

ở các trƣờng mầm non thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai .................................78

3.2.1. Tăng cƣờng nâng cao nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên, phụ

huynh về giáo dục hòa nhập và quản lý giáo dục hòa nhập cho trẻ mẫu

giáo 5 - 6 tuổi ở các trƣờng mầm non ...............................................................78

3.2.2. Đổi mới công tác lập kế hoạch quản lý giáo dục hòa nhập cho trẻ

mẫu giáo 5 - 6 tuổi ở các trƣờng mầm non........................................................80

3.2.3. Tổ chức bồi dƣỡng năng lực chuyên môn cho giáo viên và những

ngƣời tham gia quản lý giáo dục hòa nhập cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi ở

các trƣờng mầm non ..........................................................................................85

3.2.4. Đổi mới đánh giá kết quả hoạt động giáo dục hòa nhập cho trẻ

mẫu giáo 5 - 6 tuổi ở các trƣờng mầm non........................................................90

viii

3.2.5. Tăng cƣờng cơ sở vật chất, thiết bị phục giáo dục hòa nhập cho trẻ

mẫu giáo 5 - 6 tuổi ở các trƣờng mầm non........................................................92

3.2.6. Xác định rõ nhiệm vụ của các lực lƣợng phối hợp trong giáo dục

hòa nhập để nâng cao hiệu quả giáo dục hòa nhập của trƣờng mầm non .........94

3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp.................................................................78

3.4. Khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp quản lý giáo dục hòa

nhập cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi ở các trƣờng mầm non thành phố Lào

Cai, tỉnh Lào Cai................................................................................................99

3.4.1. Mục đích khảo nghiệm ............................................................................99

3.4.2. Nội dung và đối tƣợng khảo nghiệm.......................................................99

3.4.3. Cách tiến hành .........................................................................................99

3.4.4. Kết quả khảo nghiệm.............................................................................100

Tiểu kết chƣơng 3............................................................................................103

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ...............................................................104

1. Kết luận........................................................................................................104

2.Kiến nghị ......................................................................................................105

2.1. Đối với Phòng Giáo dục và Đào tạo thành phố Lào Cai..........................105

2.2. Đối với Cấp ủy chính quyền địa phƣơng trên địa bàn TP Lào Cai..........106

2.3. Đối với cán bộ quản lý các trƣờng mầm non ở thành phố Lào Cai .........106

2.4. Đối với giáo viên các trƣờng mầm non ở thành phố Lào Cai ..................107

TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................................................108

PHỤ LỤC

iv

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

CBQL : Cán bộ quản lý

CSVC : Cơ sở vật chất

GD&ĐT : Giáo dục và đào tạo

GDHN : Giáo dục hƣớng nghiệp

GV : Giáo viên

HS : Học sinh

HSKT : Học sinh khuyết tật

KT : Khuyết tật

QL : Quản lý

QLGD : Quản lý giáo dục

TKT : Trẻ khuyết tật

v

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2.1. Quy mô trƣờng, lớp, trẻ em mầm non thành phố Lào Cai trong 3

năm học gần đây........................................................................................ 43

Bảng 2.2. Tỷ lệ trẻ em khuyết tật ở các trƣờng MN thành phố Lào Cai .................... 44

Bảng 2.3. Thực trạng nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên và phụ huynh về

giáo dục hòa nhập cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi ở các trƣờng mầm

non thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai ........................................................ 48

Bảng 2.4.Thực trạng mục tiêu giáo dục hòa nhập cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi ở

các trƣờng mầm non thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai ............................. 49

Bảng 2.5. Thực trạng nội dung giáo dục hòa nhập cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi ở

các trƣờng mầm non thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai............................. 51

Bảng 2.6. Thực trạng phƣơng pháp giáo dục hòa nhập cho trẻ mẫu giáo 5 - 6

tuổi ở các trƣờng mầm non thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai................... 53

Bảng 2.7. Thực trạng hình thức giáo dục hòa nhập cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi

ở các trƣờng mầm non thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai.......................... 55

Bảng 2.8. Thực trạng kiểm tra, đánh giá kết quả giáo dục hòa nhập cho trẻ

mẫu giáo 5 - 6 tuổi ở các trƣờng mầm non thành phố Lào Cai, tỉnh

Lào Cai ...................................................................................................... 57

Bảng 2.9. Thực trạng về sự tham gia của các lực lƣợng trong giáo dục hòa

nhập cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi ở các trƣờng mầm non thành phố

Lào Cai, tỉnh Lào Cai ................................................................................ 58

Bảng 2.10. Thực trạng quản lý mục tiêu giáo dục hòa nhập cho trẻ mẫu giáo 5-

6 tuổi ở các trƣờng mầm non thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai................ 60

Bảng 2.11. Thực trạng lập kế hoạch quản lí giáo dục hòa nhập cho trẻ mẫu giáo 5

- 6 tuổi ở các trƣờng mầm non thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai ................. 62

Bảng 2.12. Thực trạng quản lý nội dung giáo dục hòa nhập cho trẻ mẫu giáo 5

- 6 tuổi ở các trƣờng mầm non thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai ............. 64

Bảng 2.13. Thực trạng quản lý phƣơng pháp giáo dục hòa nhập cho trẻ mẫu

giáo 5 - 6 tuổi ở các trƣờng mầm non TP. Lào Cai, tỉnh Lào Cai............. 66

vi

Bảng 2.14. Thực trạng quản lý hình thức tổ chức giáo dục hòa nhập cho trẻ

mẫu giáo 5 - 6 tuổi ở các trƣờng mầm non thành phố Lào Cai, tỉnh

Lào Cai ...................................................................................................... 68

Bảng 2.15. Thực trạng chỉ đạo kiểm tra, đánh giá kết quả giáo dục hòa nhập

cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi ở các trƣờng mầm non thành phố Lào

Cai, tỉnh Lào Cai ....................................................................................... 69

Bảng 2.16. Thực trạng mức độ các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý giáo dục hòa

nhập cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi ở trƣờng mầm non thành phố Lào

Cai, tỉnh Lào Cai ....................................................................................... 71

Bảng 3.1: Kết quả khảo sát mức độ cấp thiết của các biện pháp quản lý giáo

dục hòa nhập cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi ở các trƣờng mầm non

thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai ............................................................. 100

Bảng 3.2: Kết quả khảo sát mức độ khả thi của các biện pháp quản lý giáo dục

hòa nhập cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi ở các trƣờng mầm non thành

phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai ....................................................................... 101