Một phương pháp thí nghiệm đánh giá độ êm dịu của xe lu rung

Lê Văn Quỳnh và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 118(04): 55 - 59

55

MỘT PHƯƠNG PHÁP THÍ NGHIỆM ĐÁNH GIÁ ĐỘ ÊM DỊU CỦA XE LU RUNG

Lê Văn Quỳnh*

, Nguyễn Khắc Tuân

Trường ĐH Kỹ thuật Công nghiệp – ĐH Thái Nguyên

TÓM TẮT

Dao động là một những nguyên nhân chính gây ra bệnh nghề nghiệp cho người điều khiển xe lu

rung. Bài báo này trình bày một phương pháp thí nghiệm xác định dao động của ghế ngồi người lái

xe lu rung bánh đơn trong một số điều kiện hoạt động. Kết quả đo được phân tích, đánh giá theo

tiêu chuẩn ISO 2631-1 (1997-E). Kết quả đánh giá cho thấy độ êm dịu của xe chưa thỏa mãn được

tiêu chuẩn ISO, đồng thời nó cũng không đảm bảo được thời gian yêu cầu làm việc 4 giờ của

người điều khiển khi xe hoạt động. Ngoài ra kết quả này có thể căn cứ về mặt thực nghiệm cho

thiết kế tối ưu hệ thống đệm cách dao động cabin xe lu rung.

Từ khóa: Xe lu rung, thí nghiệm, độ êm dịu, tiêu chuẩn quốc tế, đánh giá.

GIỚI THIỆU

*

Độ êm dịu là một thông số rất quan trọng khi

thiết kế xe lu. Ngày nay, độ êm dịu của xe

thường được xác định và đánh giá bằng

phương pháp mô phỏng số và thí nghiệm. Sử

dụng phương pháp thí nghiệm đã được các

nhà nghiên cứu trên thế giới tiến hành nghiên

cứu từ rất sớm, GS. Wu Guoliang và các cộng

sự (1987) đã tiến hành đo và đánh giá độ êm

dịu hoạt động xe lu rung CA25 thông qua tiêu

chuẩn đánh giá quốc tế [9] và đến sau đó một

số tác giả như Zeng Xianke và cộng sự (1990

)[10]; Beck L và cộng sự (2003) [2]; Ario

Kordetansi và cộng sự (2010) [1]; Hou Jingnu

và cộng sự (2011) [5], các công bố này đều

tiến hành đo và kết quả đo được phân tích

đánh giá theo tiêu chuẩn ISO2631-1 (1997-E)

[4]. Tuy nhiên, công trình này chưa chỉ rõ

được thời gian gây mệt mỏi - giảm hiệu suất

làm việc của người điều khiển mà chỉ đánh

giá độ êm dịu thông qua gia tốc dao động

bình phương trung bình, điều đó sẽ không

đánh hết ảnh hưởng của điều kiện hoạt động

đến hiệu suất làm việc của người điều khiển.

Mục tiêu chính của nghiên cứu này là xây

dựng phương pháp thí nghiệm nhằm xác định

mức độ dao động của ghế ngồi và thời gian

gây mệt mỏi giảm năng suất lao động của

người lái khi điều khiển xe lu rung bánh lu

đơn trong một số điều kiện hoạt động. Các kết

quả đo được so sánh với tiêu chuẩn ISO2631-

1(1997-E).

*

Tel: 0943141653; Email: [email protected]

CHỈ TIÊU ĐÁNH GIÁ DAO ĐỘNG

Để đánh giá ảnh hưởng của dao động đến cơ

thể người, hiệp hội tiêu chuẩn quốc tế đã đưa

ra tiêu chuẩn ISO 2631-1 (1997). Theo tiêu

chuẩn này tần số dao động kích thích từ

nguồn phát kích thích đến các vị trí khảo sát

nằm trong khoảng từ 0.5 đến 80Hz.

Cả hai thông số là gia tốc bình phương trung

bình (aw) và thời gian mệt mỏi - giảm hiệu

suất làm việc (TFD0) trong tiêu chuẩn ISO

2631-1(1997) được chọn làm chỉ tiêu đánh

giá kết quả đo dao động ghế ngồi người điều

khiển xe lu rung khi xe hoạt động ở các điều

kiện khác nhau.

Gia tốc bình phương trung bình

Theo tiêu chuẩn ISO 2631-1(1997) thì gia tốc

bình phương trung bình được xác định theo

công thức dưới đây:

2

1

0

2

( )

1













= ∫

T

W aW

t dt

T

a (1)

Trong đó: aw là gia tốc dao động bình phương

trung bình; aw(t) là gia tốc dao động theo thời

gian(m/s2

) và T là thời gian khảo sát(s).

Tổng gia tốc dao động bình phương trung

bình theo 3 phương X, Y, Z được xác định

theo công thức dưới đây:

[ ( ) ( ) ]

/1 2 2 2

4.1 4.1 v wx wy wz a = a + a + a (2)