MIỀN ĐẤT HUYỀN ẢO - Các dân tộc miền núi Nam Đông Dương - Phần 15 pps

232

PHầN XV

Lời khấn lúc rảy nước thiêng lên quan tài

"Hỡi Thần của những vong hồn người chết - người đã mục ruỗng như gốc rạ - đã

chết như ngọn cỏ - bọn ma và quỷ đã bắt người và mang người đi - Bây giờ các cây

cây cọc đã làm xong rồi - quan tài đã đẽo rồi - ngày mai, ngày kia người sẽ ở trong

đất - đỏ ở dưới, đen ở trên - người ở trong quan tài, người sẽ ở trong mộ - Các

ngón tay người sẽ thành chim cu gáy, móng tay người thành chim đại bàng - người

sẽ thành thần, người sẽ thành núi - người sẽ thành chim kền kền, người sẽ thành

sông -... Người muốn ăn cơm, hãy xin Thần sao - người muốn ăn gà, hãy xin Thần

Trăng - Bụng người đói, hay xin Ông Chủ trên Trời - một ông chủ khác coi sóc

chúng tôi, một ông chủ khác bảo vệ chúng tôi - Ngày mai, ngày kia, đừng đến đây,

đừng lại gần - đừng yêu thương vợ người nữa, đừng yêu thương các con người nữa

- từ nay người đã cách xa như chiếc lá xa cây, như lá đa đã cách xa rồi - thôi từ

nay thế là hết..."

Lời khấn trên mộ.

"...Người đã ở với tất cả các người họ hàng của người đã chết - Ngày mai, ngày

kia, chúng tôi đi đến làng nào đó, đến nhà nào đó - xin đừng ngược đãi chúng tôi,

xin đừng làm hại chúng tôi, đừng quấy rầy chúng tôi - Chúng tôi bày ra đây cua,

tôm, cơm và rau, để lại đây cho người... - Ngày mai, chúng tôi sẽ đi làm việc -

Người, là Thần, xin đừng nói gì, xin đừng hiện lên..."

Lời khấn của người Mnông Röbut.

Can den dut

ôm den dut

jong ren prih mböi

jo tuih krah

tömah tuih rany...

233

"Nó đã chết - nó đã thối rữa - tôi xin được sống lâu, thật lâu - cho họ sống đến tuổi

tóc bạc - cho họ hát đến tuổi già -... Cho họ tiếp tục làm đồng, tỉa lúa để được có

lúa mãi..."

Lời khấn của người Mnông Budong

O brah ö Yang

dum brah dum Yang

nöm mai khit

nöm mai um

"Hỡi Thần Brah và Thần Yang - tất cả các Brah và tất cả các Yang - ông chủ của

các ngươi đã chết [1]

- ông chủ của các ngươi đã thối rữa - lễ vật này bây giờ là để

cho các ngươi -... Ðừng nên sợ gì nữa; đừng nên lo gì nữa - với con lợn này và

rượu này mọi sự đã hết - Hỡi các Thần."

Các bản văn này cho thấy đối với người Tây Nguyên rất rõ ràng là người vừa từ giã

thế giới này được coi như sống ở thế giới bên kia; chúng biểu hiện nỗi lo sợ ngấm

ngầm, ám ảnh, rằng linh hồn người chết sẽ trở lại trên trái đất - và đấy là một lý do

của việc hiến sinh.

Bài thơ huyền bí về những người chết.- Ở vùng Srê, trong đêm tang lễ, người ta hát

bài thơ này, mà chúng tôi xin dẫn lại toàn bộ bởi nó thật sự là một công trình độc

nhất trong văn học Tây Nguyên và là một bằng chứng đáng chú ý về tinh thần tôn

giáo của người Tây Nguyên.

(Bài ca bắt đầu bằng một phúng dụ)

"Con kền kền bay, như nó thích,

Quanh con quạ chết, cũng là thích,

Quanh con chó rên, cũng là thích,

Và con người khóc, cũng là thích."