MIỀN ĐẤT HUYỀN ẢO - Các dân tộc miền núi Nam Đông Dương - Phần 10 pps

140

PHầN X

Truyền thuyết Srê về Dong-Rong

"...Rong, em gái của Dong, làm việc cho một người giàu dưới Ðịa ngục. Dong

chờ cơ hội để đi thăm chị... Trước tiên, anh ta đến thăm một ông bác, chết đã lâu;

người ta cho anh uống rượu, anh say. Sáng hôm sau anh chuẩn bị lên đường đi gặp

em. Người bác đặt vào trong gùi của anh một chiếc bùa để làm cho anh trở nên

dũng cảm, và dặn anh: "Ðừng đưa cho em cháu thấy những gì cháu có trong gùi."

"... Dong, nghe em nài nỉ mãi, bằng lòng để cho em nhìn vào trong gùi. Từ đó họ

yêu nhau và sống cùng nhau. Tức thì Kon-dis, con quỷ của những mối quan hệ bất

chính nhập vào người Rong khiến cô ốm; nó đe dọa cậu anh và cô em, me blö dam

blö [1] và đi tìm muối và những mắm để ăn thịt me blö dam blö.

"Ðêm đã qua, Dong và Rong trở lên mặt đất, và từ đó đi lên trời để trình bày với

các Kon-dis. Họ chỉ gặp bọn con quỷ con, bố mẹ của Kon-dis chưa về... Dong và

Rong hỏi bọn quỷ con cách làm ra mưa rào: "Họ lấy cái xà gạc nhanh này để làm

ra chớp; họ dậm xuống sàn nhà, ném cái bát này, kéo quả bầu trên sàn nhà và bửa

củi để làm ra sấm". Dong bèn lấy cái xà gạc, dậm xuống sàn nhà và ném cái bát;

rồi anh giết bọn quỷ con và chờ. Khi quỷ bố mẹ về, anh đánh nhau với chúng; nhờ

có cái xà gạc, cuối cùng anh thắng. Bấy giờ các vị chủ của sét mới nói với anh: "Ôi

Dong, chính anh là người mạnh hơn. Anh hãy ở lại đây. Từ nay về sau chính anh sẽ

phán quyết cái chết: kẻ nào đắp chăn trắng chung với chăn sẫm, bị tội sét đánh;

trộn gạo đỏ với gạo trắng, tội sét đánh, lợn đen với lợn trắng, tội sét đánh; kẻ nào

ăn chung với em gái, tội sét đánh."

"Dong trả lời hắn: "Các ngươi lo việc của con người mà tâm địa xấu xa quá; bây

giờ hãy để cho ta làm."Bọn Kon-dis bèn ra đi, dời nhà của chúng thật xa, phía mặt

trời lặn. Dong Rong bây giờ ở trên trời, phía mặt trời mọc. Chính họ giữ chiếc rìu

làm ra sét; từ khi họ nắm quyền, chẳng còn xảy ra chuyện gì cho những ai trộn lẫn

chăn trắng với chăn sẫm, gạo đỏ với gạo trắng nữa."

141

Truyền thuyết Rơngao về Bö Brök :

"Trong tất cả các Thần, hùng mạnh nhất là thần sấm và sét. Khi ông tức giận một

người nào đó, ông đánh họ bằng một cái rìu đá... Ông quy định những điều cấm kỵ

liên quan đến tất cả những gì bị coi là trái với trật tự của mọi vật đã được tạo hóa

sắp đặt, mà ông là người coi giữ. Cho nên không được làm thay đổi mọi vật khác

với công dụng tự nhiên của chúng... (tiếp theo là một loạt những điều cấm kỵ,

chẳng hạn như "chơi trò cột một con chuột hay một con thằn lằnrồi cho nó chạy

vòng quanh cây cột tế như con trâu", những điều cấm kỵ hoàn toàn giống hệt như ở

vùng Srê).

"Thần Sấm không thể nhìn thấy hai kẻ thù cùng ngồi ăn chung với nhau mà không

đánh cho một cú sét, ngài thấy sự lộn xộn này là rất nghiêm trọng (cấm những thứ

trộn lẫn...) "Vị thần Jupiter của người Rơngao trừng phạt những vụ vi phạm những

điều cấm kỵ đó, cũng như những sự lộn xộn nghiêm trọng hơn, như chuyện giao

hợp với thú. Tất cả nước cái đó bị coi như là thách thức đối với vị thần sáng thế và

những kẻ vi phạm phải hứng lấy sự giận dữ của Thần." [2]

Truyền thuyết về Gönröh :

"Thoạt tiên, một ông già và một bà già đi bắt cá; họ thấy trên một cây xoài có một

quả đã thật chín; chỉ có mỗi một quả. Bà già bảo ông già trèo lên cây hái cho

mình; khi ông leo lên đến nơi, quả xoài tự rơi ra và rụng dưới chân bà già, bà ăn

hết luôn. Ông già trèo xuống, trách bà không để phần cho ông.

"Vừa về đến nhà, bà già đã có thai; hai hay ba ngày sau, bà sinh ra một cậu con

trai, nó gọi ngay bà là "bà nội", vì bà đã già. Bà xấu hổ vì đã có con trong những

điều kiện như vậy, lại thêm thằng bé đen thui, đen như cái đáy nồi; cho nên bà gọi

nó là Glah [3]. Từ khi sinh ra, nó đã đen kịt; gặp nó người ta quay mặt đi: "Bẩn

lắm!"

"Khi Glah lớn lên, mọi người khuyên bà già nên bỏ thằng con ghê tởm đó đi. Bà sợ

bẩn khi giữ nó bên mình và nhốt nó trong một cái chuồng. Ðể rửa sạnh mình, bà