Luận Văn Thạc Sỹ Ngành Quản Lý Kinh Tế Đề Tài Tăng Cường Quản Lý Thu Thuế Hộ Kinh Doanh Cá Thể Trên

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Đây là đề tài luận văn

Thạc sỹ kinh tế, chuyên ngành Quản lý kinh tế, luận văn này chưa được ai công bố

dưới bất kỳ hình thức nào. Các thông tin trích dẫn trong luận này đều đã được trân

trọng chỉ rõ nguồn gốc.

Tác giả luận văn

Hà Thanh Thảo

ii

LỜI CẢM ƠN

Trong quá trình thực hiện và hoàn thiện luận văn này, tôi đã nhận được sự quan tâm,

tạo điều kiện giúp đỡ của Ban Giám Hiệu, Khoa Đào Tạo sau Đại học, Trường Đại

học Thủy Lợi; Cán bộ, công chức tại Chi cục thuế Huyện Thanh Oai, Thành phố Hà

Nội và một số hộ kinh doanh trên địa bàn huyện. Nhân dịp này, tôi xin bày tỏ lòng biết

ơn tới sự quan tâm giúp đỡ nhiệt tình có trách nhiệm và quý báu đó.

Tôi bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến TS Trân Quốc Hưng với tư cách là người hướng

dẫn khoa học đã tận tình giúp đỡ và có những ý kiến đóng góp sâu sắc và giá trị đối

với luận văn này. Mặc dù đã cố gắng nghiên cứu tài liệu và viết bài, nhưng do sự hiểu

biết và thông tin thu thập được còn hạn chế nên bài viết của tôi không tránh khỏi

những thiếu sót. Tôi rất mong được sự đóng góp ý kiến của các thầy cô.

Tôi xin gửi lời cảm ơn sự ủng hộ giúp đỡ của gia đình, cảm ơn những nhận xét, đóng

góp ý kiến và sự động viên của bạn bè và đồng nghiệp.

Tác giả

Hà Thanh Thảo

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN.............................................................................................................i

LỜI CẢM ƠN................................................................................................................. ii

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT......................................................................................vi

DANH MỤC BẢNG BIỂU.......................................................................................... vii

DANH MỤC SƠ ĐỒ HÌNH VẼ ................................................................................. viii

PHẦN MỞ ĐẦU .............................................................................................................1

CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ THU THUẾ HỘ

KINH DOANH CÁ THỂ ................................................................................................5

1.1 Những vấn đề cơ bản về thuế và hộ kinh doanh cá thể ......................5

1.1.1 Khái niệm, chức năng và vai trò của thuế ....................................5

1.1.2 Khái niệm, vai trò và đặc điểm của hộ kinh doanh cá thể.............7

1.1.3 Các sắc thuế chủ yếu áp dụng đối với hộ kinh doanh cá thể .......11

1.2 Quản lý thu thuế hộ kinh doanh cá thể ............................................14

1.2.1 Khái niệm, mục tiêu quản lý thu thuế ........................................14

1.2.2 Các nội dung quản lý thu thuế hộ kinh doanh cá thể ..................15

1.2.3 Các tiêu chí đánh giá công tác quản lý thu thuế .........................23

1.3 Các nhân tố ảnh hưởng đến công tác quản lý thu thuế hộ kinh doanh

cá thể ....................................................................................................25

1.3.1 Nhân tố khách quan...................................................................25

1.3.2 Các nhân tố chủ quan ................................................................26

1.4 Bài học kinh nghiệm về công tác quản lý thu thuế hộ kinh doanh cá

thể .........................................................................................................27

1.4.1 Bài học kinh nghiệm của Chi cục thuế huyện Thường Tín, Hà Nội

..........................................................................................................27

1.4.2 Bài học kinh nghiệm rút ra cho huyện Thanh Oai về công tác quản

lý thu thuế hộ kinh doanh cá thể.........................................................29

1.5 Tổng quan các công trình nghiên cứu có liên quan..........................29

Kết luận Chương 1 ................................................................................30

iv

CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ THU THUẾ HỘ KINH DOANH CÁ THỂ

TRÊN ĐIA BÀN HUYỆN THANH OAI, TP HÀ NỘI. ..............................................31

2.1 Giới thiệu về huyện Thanh Oai và hoạt động quản lý thu thuế tại địa

bàn huyện Thanh Oai, TP Hà Nội......................................................... 31

2.1.1 Đặc điểm tự nhiên .................................................................... 31

2.1.2 Điều kiện kinh tế xã hội............................................................ 31

2.1.3 Tình hình hoạt động của hộ kinh doanh cá thể trên địa bàn huyện

Thanh Oai, TP Hà Nội....................................................................... 32

2.1.4 Khái quát về chi cục thuế huyện Thanh Oai .............................. 33

2.2 Các nhân tố ảnh hưởng công tác quản lý thu thuế hộ kinh doanh cá

thể trên địa bàn huyện Thanh Oai, TP Hà Nội ...................................... 35

2.2.1 Nhân tố thuộc về cơ quan thuế .................................................. 35

2.2.2 Nhân tố thuộc về bản thân hộ cá thể.......................................... 36

2.2.3 Nhân tố khác ............................................................................ 36

2.3 Thực trạng quản lý thu thuế hộ kinh doanh cá thể trên địa bàn huyện

Thanh Oai giai đoạn 2015-2018............................................................ 37

2.3.1 Thực trạng quản lý các thủ tục hành chính thuế hộ kinh doanh cá

thể..................................................................................................... 37

2.3.2 Thực trạng giám sát việc tuân thủ pháp luật thuế....................... 43

2.3.3 Thực trạng quản lý quy trình thu thuế ....................................... 45

2.4 Đánh giá công tác quản lý thu thuế tại huyện Thanh Oai theo các tiêu

chí đánh giá chung về công tác quản lý thu thuế................................... 49

2.4.1 Kết quả thực hiện dự toán thu thuế............................................ 49

2.4.2 Quản lý đối tượng nộp thuế, doanh thu tính thuế....................... 50

2.4.3 Chỉ tiêu quản lý thu thuế nợ đọng ............................................. 50

2.4.4 Chi tiêu thanh tra, kiểm tra thuế hộ kinh doanh ......................... 51

2.4.5 Chỉ tiêu về sự hài lòng người nộp thuế...................................... 51

2.5 Đánh giá thực trạng công tác quản lý thu thuế hộ kinh doanh cá thể

trên địa bàn huyện Thanh Oai theo các chỉ tiêu đánh giá công tác quản lý

thu thuế ................................................................................................ 53

v

2.5.1 Những kết quả đã đạt được ........................................................53

2.5.2 Một số hạn chế, nguyên nhân những hạn chế .............................55

Kết luận chương 2 .................................................................................59

CHƯƠNG 3 PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ THU

THUẾ HỘ KINH DOANH CÁ THỂ TẠI ĐỊA BÀN HUYỆN THANH OAI, THÀNH

PHỐ HÀ NỘI ................................................................................................................60

3.1 Mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội huyện Thanh Oai giai đoạn 2020 -

2025 ......................................................................................................60

3.1.1 Mục tiêu, định hướng về quản lý thu thuế hộ kinh doanh cá thể

trên địa bàn huyện Thanh Oai ............................................................60

3.1.2 Những thuận lợi và khó khăn trong công tác quản lý thu thuế hộ

kinh doanh cá thể trên địa bàn huyện Thanh Oai trong giai đoạn 2020-

2025 ..................................................................................................64

3.2 Một số giải pháp tăng cường quản lý thu thuế hộ kinh doanh cá thể

tại Chi cục thuế huyện Thanh Oai .........................................................66

3.2.1 Hoàn thiện bộ máy tổ chức quản lý thu thuế ..............................66

3.2.2 Nâng cao năng lực và đạo đức cán bộ thuế ................................67

3.2.3 Nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền hỗ trợ người nộp thuế 69

3.2.4 Tăng cường công tác quản lý nợ thuế hộ kinh doanh .................71

3.2.5 Tăng cường thanh tra, kiểm tra thuế hộ kinh doanh ...................73

3.2.6 Chú trọng ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác quản lý thu

thuế ...................................................................................................74

3.3 Một số kiến nghị .............................................................................80

Kết luận chương 3 .................................................................................82

KẾT LUẬN ...................................................................................................................83

PHỤ LỤC ......................................................................................................................86

vi

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

HKD

MST

NNT

GTGT

TNDN

TNCN

DN

TTĐB

NSNN

UBND

HĐND

CNTT

CQT

GDP

SXKD

CCHC

CBCC

: Hộ kinh doanh

: Mã số thuế

: Người nộp thuế

: Giá trị gia tăng

: Thu nhập doanh nghiệp

: Thu nhập cá nhân

: Doanh nghiệp

: Tiêu thụ đặc biệt

: Ngân sách nhà nước

: Ủy ban nhân dân

: Hội đồng nhân dân

: Công nghệ thông tin

: Cơ quan thuế

: Tổng sản phẩm quốc nội

: Sản xuất kinh doanh

: Cải cách hành chính

: Cán bộ công chức

vii

DANH MỤC BẢNG BIỂU

Bảng 2.1: Tình hình quy mô phát triển hộ kinh doanh tại huyện Thanh Oai................33

Bảng 2.2: Tình hình quản lý hộ đối với hộ khoán........................................................38

Bảng 2.3: Tình hình thu thuế của hộ nộp thuế khoán....................................................40

Bảng 2.4: Tình hình quản lý hộ khoán qua các năm ....................................................41

Bảng 2.5: Kết quả kiểm tra hộ nghỉ kinh doanh............................................................44

Bảng 2.6: Dự toán thuế HKD giai đoạn 2015-2018......................................................45

Bảng 2. : Tình hình nợ thuế hộ kinh doanh tại chi cục thuế huyện Thanh Oai...........48

Bảng 2.8: Kết quả thực hiện dự toán thu thuế hộ kinh doanh tại chi cục thuế Huyện

Thanh Oai ......................................................................................................................49

Bảng 2.9: Thống kế số lượng đăng ký Mã số thuế Hộ kinh doanh..............................50

Bảng 2.10: Tình hình thu thuế nợ đọng tại chi cục thuế huyện Thanh Oai .................50

Bảng 2.11: Tình hình kiểm tra hộ tạm nghỉ kinh doanh tại chi cục thuế huyện Thanh

Oai .................................................................................................................................51

Bảng 3.1 Bảng phân loại đối tượng hộ quản lý thu thuế ...............................................71

viii

DANH MỤC SƠ ĐỒ HÌNH VẼ

Hình 2.1: Sơ đồ tổ chức bộ máy tại Chi cục Thuế huyện Thanh Oai ...........................34

1

PHẦN MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam là nhà nước pháp quyền, nhà nước của

dân do dân và vì dân dưới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Việt nam là điều kiện cơ bản

để bảo đảm cho sự hoạt động ổn định của hệ thống chính trị và giữ vững bản chất của

một nhà nước của dân, do dân vì dân, mọi người sống và làm việc theo hiến pháp và

pháp luật. Đảm bảo quyền làm chủ của nhân dân trên mọi mặt của đời sống xã hội,

đồng thời phải xây dựng hệ thống pháp luật nhà nước đồng bộ, cải cách nền hành

chính quốc gia, xây dựng bộ máy hành chính tinh gọn, phát huy hoạt động hiệu quả tối

đa trên mọi lĩnh vực.

Ngành Tài chính Việt Nam nói chung và ngành thuế nói riêng là một trong những

công cụ quan trọng trong hệ thống công cụ quản lý nhà nước. Thuế là nguồn thu chủ

yếu của ngân sách quốc gia là công cụ quan trọng của nhà nước để quản lý, điều tiết

mọi hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ và phân phối tiêu dùng. Ở nước ta hiện

nay nguồn thu từ thuế không những đáp ứng nhu cầu chi thường xuyên ngày càng tăng

của ngân sách nhà nước mà còn dùng để chi cho đầu tư phát triển hạ tầng, chi cho các

chương trình phát triển kinh tế xã hội. Vấn đề quản lý thu thuế sao cho thu đúng, thu

đủ luôn được đặt ra để tạo nguồn thu cho ngân sách và đảm bảo sự công bằng trong

nghĩa vụ đóng góp của người dân.

Tăng cường quản lý thuế hộ kinh doanh cá thể sẽ tạo điều kiện để ngành thuế tập trung

các ngồn thu, đảm bảo hoàn thành công tác thuế và góp phần thực hiện các mục tiêu

kinh tế - xã hội tại địa phương. Đây là vấn đề cấp thiết và có ý nghĩa thực tiễn. Hoàn

thiện quản lý thu thuế nói chung, quản lý thu thuế hộ kinh doanh cá thể nói riêng sẽ tạo

điều kiện để ngành thuế tập trung nguồn lực cho các nguồn thu lớn; đảm bảo hoàn

thành công tác thuế và góp phần thực hiện các mục tiêu kinh tế - xã hội tại địa phương.

Huyện Thanh Oai, TP Hà Nội là một huyện thuộc địa bàn TP Hà Nội, có số thu chủ

yếu từ khu vực ngoài quốc doanh. Khu vực hộ kinh doanh tại huyện có vai trò quan

trọng trong tạo việc làm, tăng thu nhập và đóng góp ngân sách. Tỷ trọng trung bình

thuế thu được từ Khu vực hộ kinh doanh cá thể giai đoạn 2010-2018 không cao (5%).

2

Song đây là nguồn thu phức tạp, số lượng hộ kinh doanh rất lớn và không ngừng tăng

lên, tình trạng thất thu, nợ đọng thuế phổ biến, nhân lực và chi phí quản lý khá lớn

trong khi nguồn lực quản lý thu thuế có hạn.

Xuất phát từ những lý do trên, để công tác quản lý thu thuế hộ kinh doanh cá thể tại

địa phương đạt hiệu quả tốt hơn nữa, tôi xin chọn nghiên cứu đề tài: “ Tăng cường

quản lý thu thuế hộ kinh doanh cá thể trên địa bàn huyện Thanh Oai, TP Hà Nội”

2. Mục đích của đề tài

Đề xuất phương hướng và giải pháp nhằm tăng cường quản lý thu thuế đối với các hộ

kinh doanh cá thể trên cơ sở nghiên cứu các vấn đề lý luận và thực tiễn hoạt động quản

lý thu thuế đối với hộ kinh doanh và việc chấp hành pháp luật thuế của hộ kinh doanh

cá thể.

3. Câu hỏi nghiên cứu

Những bất cập trong quản lý thu thuế hộ kinh doanh cá thể tại địa bàn huyện Thanh

oai là gì?

Các giải pháp nhằm tăng cường công tác quản lý thu thuế đối với các hộ kinh doanh cá

thể trên địa bàn huyện Thanh Oai, Thành phố Hà Nội?

4. Nhiệm vụ nghiên cứu

Khái quát và hệ thống hóa một số cơ sở lý luận về thuế và công tác quản lý thu thuế hộ

kinh doanh cá thể tại Việt Nam

Phân tích và đánh giá thực trạng quản lý thu thuế hộ kinh doanh cá thể trên địa bàn

huyện Thanh Oai, Thành phố Hà Nội.

Đề xuất một số giải pháp tăng cường quản lý thu thuế hộ kinh doanh cá thể trên địa

bàn huyện Thanh Oai, Thành phố Hà Nội.

5. Phương pháp nghiên cứu

Dựa trên phương pháp luận duy vật biện chứng và duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mác –

Lê Nin. Luận văn sử dụng phương pháp thu thập dữ liệu kết hợp với các phương pháp

3

chuyên gia, phân tích, so sánh, tổng hợp để rút ra các kết luận có căn cứ khoa học.

6. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

a. Đối tượng nghiên cứu:

Đối tượng nghiên cứu của đề tài là các vấn đề lý thuyết và thực tiễn của việc quản lý

thu thuế hộ kinh doanh cá thể tại Chi cục thuế Huyện Thanh Oai, Hà Nội.

b. Phạm vi nghiên cứu:

- Phạm vi nội dung: Đề tài chỉ tập trung nghiên cứu đánh giá về quy trình quản lý thu

thuế hộ kinh doanh cá thể và tình hình thực hiện quy trình đó ở Chi cục thuế huyện

Thanh Oai và đề ra một số giải pháp nâng cao chất lượng công tác quản lý thu thuế hộ

kinh doanh cá thể tại Chi cục thuế Thanh Oai. Cụ thể bao gồm những nội dung sau:

Tình hình thực hiện công tác đăng ký, kê khai thuế; Công tác tuyên truyền hỗ trợ

người nộp thuế; Công tác thu nợ và cưỡng chế thuế.

- Phạm vi không gian: Nghiên cứu trên địa bàn huyện Thanh Oai, Hà Nội.

- Phạm vi về mặt thời gian: Đề tài thu thập và phân tích tài liệu, số liệu về quản lý thu

thuế của Chi cục thuế huyện Thanh Oai, Hà Nội trong thời gian 4 năm gần đây (2015 -

2018). Giải pháp đề xuất áp dụng cho giai đoạn 2020-2025.

7. Kết quả đạt được

Hệ thống hóa được cơ sở lý luận và thực tiễn về công tác quản lý thu thuế hộ kinh

doanh cá thể tại chi cục thuế.

Phân tích được những thực trạng còn tồn tại trong công tác quản lý thu thuế hộ kinh

doanh cá thể tại chi cục thuế huyện Thanh Oai

Đề xuất một số giải pháp tăng cường quản lý thu thuế hộ kinh doanh cá thể tại chi cục

thuế huyện Thanh Oai

8. Nội dung luận văn