Luận văn thạc sĩ UEH xây dựng thị trường quyền chọn chứng khoán tại việt nam để phòng ngừa rủi ro

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HCM

----------------

Nguyễn Hữu Nghĩa

XÂY DỰNG THỊ TRƯỜNG

QUYỀN CHỌN CHỨNG KHOÁN TẠI VIỆT NAM

ĐỂ PHÒNG NGỪA RỦI RO CHO CÁC NHÀ ĐẦU TƯ

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

TP.Hồ Chí Minh – Năm 2011

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HCM

----------------

Nguyễn Hữu Nghĩa

XÂY DỰNG THỊ TRƯỜNG

QUYỀN CHỌN CHỨNG KHOÁN TẠI VIỆT NAM

ĐỂ PHÒNG NGỪA RỦI RO CHO CÁC NHÀ ĐẦU TƯ

Chuyên ngành: Kinh tế tài chính – Ngân hàng

Mã số: 60.31.12

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:

PGS.TS NGUYỄN NGỌC ĐỊNH

TP.Hồ Chí Minh – Năm 2011

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

i

Nguyễn Hữu Nghĩa – ĐHKT Tp.HCM Email: [email protected]

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT............................................................. V

DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ - BẢNG BIỂU ...........................................VI

LỜI MỞ ĐẦU............................................................................................... 1

1. Sự cần thiết và tính thực tiễn của đề tài:..........................................................1

2. Mục tiêu nghiên cứu:.........................................................................................1

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu:....................................................................2

4. Phương pháp nghiên cứu: .................................................................................2

5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài nghiên cứu: .....................................2

6. Kết cấu của luận văn:........................................................................................2

CHƯƠNG 1: KHÁI QUÁT VỀ QUYỀN CHỌN CHỨNG KHOÁN VÀ

ĐẶC ĐIỂM SÀN GIAO DỊCH QUYỀN CHỌN Ở MỘT SỐ NƯỚC....... 3

1.1 Quyền chọn:.....................................................................................................3

1.1.1 Khái niệm:...................................................................................................3

1.1.2 Các loại quyền chọn: ..................................................................................3

1.1.3 Các chủ thể tham gia thị trường quyền chọn:...............................................4

1.2 Quyền chọn chứng khoán: ..............................................................................5

1.2.1 Các kiểu thực hiện quyền chọn chứng khoán cơ bản:...................................5

1.2.2 Các trạng thái của quyền chọn chứng khoán:...............................................6

1.2.3 Chiến lược phòng ngừa rủi ro bằng quyền chọn cho nhà đầu tư:..................6

1.2.4 Giá trị nội tại và giá trị thời gian của hợp đồng quyền chọn chứng khoán:...8

1.2.5 Giao dịch mở và giao dịch đóng của quyền chọn chứng khoán:...................9

1.2.6 Ngang giá quyền chọn mua – quyền chọn bán kiểu Châu Âu:......................9

1.3 Những rủi ro khi giao dịch quyền chọn đơn lẻ kiểu Mỹ và các yếu tố ảnh

hưởng đến phí quyền chọn chứng khoán: ..........................................................10

1.3.1 Những rủi ro khi giao dịch quyền chọn chứng khoán đơn lẻ Kiểu Mỹ: ......10

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

ii

Nguyễn Hữu Nghĩa – ĐHKT Tp.HCM Email: [email protected]

1.3.2 Các yếu tố ảnh hưởng đến phí quyền chọn chứng khoán:...........................11

1.4 Ưu và nhược điểm của quyền chọn...............................................................13

1.5 Vai trò của quyền chọn trong phòng ngừa rủi ro cho các nhà đầu tư: .......15

1.6 Đặc điểm sàn giao dịch quyền chọn chứng khoán ở một số nước: ..............16

1.6.1 Sàn giao dịch quyền chọn chứng khoán CBOE:.........................................16

1.6.1.1 Một số quy định tại CBOE: .................................................................16

1.6.1.2 Những người tham gia giao dịch quyền chọn: .....................................18

1.6.1.3 Cơ chế giao dịch: ................................................................................19

1.6.1.4 Số lượng hợp đồng và doanh thu hoạt động của quyền chọn trên CBOE:

.......................................................................................................................19

1.6.2 Sàn giao dịch chứng khoán quốc gia Ấn Độ (NSE): ..................................20

1.6.2.1 Các chỉ số và chứng khoán được phép giao dịch quyền chọn:..............20

1.6.2.2 Công ty thanh toán bù trừ (NSCCL):...................................................21

1.6.2.3 Một số quy định về giao dịch quyền chọn chứng khoán tại NSE: ........21

1.6.2.4 Số lượng hợp đồng giao dịch quyền chọn trên NSE:............................24

1.6 Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam: .............................................................25

KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 ........................................................................... 27

CHƯƠNG 2: SỰ BIẾN ĐỘNG CỦA THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN

VÀ SỰ CẦN THIẾT XÂY DỰNG THỊ TRƯỜNG QUYỀN CHỌN

CHỨNG KHOÁN TẠI VIỆT NAM.......................................................... 28

2.1 Sự biến động của thị trường chứng khoán Việt Nam: .................................28

2.2 Những rủi ro đối với nhà đầu tư khi đầu tư trên thị trường chứng khoán

Việt Nam:.............................................................................................................33

2.2.1 Rủi ro từ cơ chế chính sách quản lý thị trường:..........................................34

2.2.2 Rủi ro từ phía tổ chức phát hành:...............................................................37

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

iii

Nguyễn Hữu Nghĩa – ĐHKT Tp.HCM Email: [email protected]

2.2.3 Rủi ro từ phía bản thân nhà đầu tư:............................................................39

2.2.4 Rủi ro do tính thanh khoản thấp của chứng khoán: ....................................41

2.3 Sự cần thiết của việc xây dựng thị trường quyền chọn chứng khoán tại Việt

Nam để phòng ngừa rủi ro cho các nhà đầu tư:.................................................45

2.4 Đánh giá khả năng áp dụng quyền chọn chứng khoán vào thị trường chứng

khoán Việt Nam:..................................................................................................46

KẾT LUẬN CHƯƠNG 2:.......................................................................... 50

CHƯƠNG 3: XÂY DỰNG THỊ TRƯỜNG QUYỀN CHỌN CHỨNG

KHOÁN ĐỂ PHÒNG NGỪA RỦI RO CHO CÁC NHÀ ĐẦU TƯ ........ 51

3.1 Thuận lợi và khó khăn khi áp dụng giao dịch quyền chọn vào thị trường

chứng khoán Việt Nam: ......................................................................................51

3.1.1 Thuận lợi khi áp dụng giao dịch quyền chọn chứng khoán: .......................51

3.1.2 Khó khăn khi áp dụng giao dịch quyền chọn chứng khoán: .......................52

3.2 Giải pháp xây dựng thị trường quyền chọn chứng khoán tại Việt Nam:....53

3.2.1 Xây dựng cơ sở pháp lý cho thị trường quyền chọn chứng khoán: .............53

3.2.2 Xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật cho thị trường quyền chọn chứng khoán:

...........................................................................................................................55

3.2.3 Lựa chọn chứng khoán và đề xuất các yếu tố kỹ thuật trong giao dịch quyền

chọn chứng khoán tại thị trường chứng khoán Việt Nam:...................................57

3.2.3.1 Lựa chọn chứng khoán niêm yết giao dịch quyền chọn: ......................57

3.2.3.2 Đề xuất các yếu tố kỹ thuật trong giao dịch quyền chọn chứng khoán: 58

3.2.4 Xây dựng mô hình sàn giao dịch hợp đồng quyền chọn cho thị trường chứng

khoán Việt Nam: ................................................................................................60

3.2.4.1 Tổ chức sàn giao dịch quyền chọn chứng khoán:.................................60

3.2.4.2 Đề xuất mô hình giao dịch quyền chọn chứng khoán cho thị trường

chứng khoán Việt Nam: ..................................................................................62

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

iv

Nguyễn Hữu Nghĩa – ĐHKT Tp.HCM Email: [email protected]

3.2.5 Đào tạo nguồn nhân lực cho thị trường quyền chọn chứng khoán:.............64

3.2.6 Tuyên truyền và phổ biến kiến thức về giao dịch hợp đồng quyền chọn: ...65

3.2.7 Đẩy mạnh việc minh bạch hóa thông tin trên thị trường chứng khoán:.......66

3.2.8 Thành lập tổ chức định mức tín nhiệm cho thị trường chứng khoán:..........69

3.2.9 Nâng cao vai trò của của các công ty chứng khoán Việt Nam:...................70

3.2.10 Ứng dụng mô hình Black-Scholes để định giá, làm cơ sở tính phí quyền

chọn cho các giao dịch trên thị trường chứng khoán Việt Nam trong tương lai:..71

KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 ........................................................................... 74

KẾT LUẬN ĐỀ TÀI .................................................................................. 75

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

v

Nguyễn Hữu Nghĩa – ĐHKT Tp.HCM Email: [email protected]

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

 ATM Ngang giá quyền chọn

 CBOE Sàn giao dịch quyền chọn Chicago

 ĐMTN Định mức tín nhiệm

 HASTC Trung tâm giao dịch chứng khoán Hà Nội

 Hastc-Index Chỉ số giá cổ phiếu tại Trung tâm giao dịch chứng khoán Hà Nội

 HNX Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội

 HNX-Index Chỉ số giá cổ phiếu tại Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội

 HOSE Sở giao dịch chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh

 IISL Công ty dịch vụ và sản phẩm chỉ số Ấn Độ

 ITM Cao giá quyền chọn

 NSCCL Công ty thanh toán bù trừ chứng khoán quốc gia Ấn Độ

 NSE Sàn giao dịch chứng khoán quốc gia của Ấn Độ

 OCC Công ty thanh toán bù trừ quyền chọn trên sàn giao dịch Chicago

 OTM Kiệt giá quyền chọn

 SEBI Securities and Exchange Board of India

 SGDCK Sở giao dịch chứng khoán

 TP.HCM Thành phố Hồ Chí Minh

 TTCK Thị trường chứng khoán

 TTCKVN Thị trường chứng khoán Việt Nam

 TTGDCK Trung tâm giao dịch chứng khoán.

 TTLKCK Trung tâm lưu ký chứng khoán

 TTQCCK Thị trường quyền chọn chứng khoán.

 UBCKNN Ủy Ban Chứng Khoán Nhà Nước

 VN-Index Chỉ số giá cổ phiếu tại Sở giao dịch chứng khoán Tp.HCM

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

vi

Nguyễn Hữu Nghĩa – ĐHKT Tp.HCM Email: [email protected]

DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ - BẢNG BIỂU

A.Danh mục các hình vẽ:

Hình 1.1: Mua cổ phiếu và mua quyền chọn bán…………………………………. ..7

Hình 1.2: Mua cổ phiếu và bán quyền chọn mua……………………………………7

Hình 1.3: Giá trị nội tại và giá trị thời gian quyền chọn chứng khoán ……………...8

Hình 1.4: Số lượng hợp đồng và doanh thu hoạt động của quyền chọn trên BOE...20

Hình 1.5: Số lượng hợp đồng giao dịch quyền chọn trên NSE…………………….24

Hình 2.1: Chỉ Số VN-Index từ tháng 06 năm 2006 đến hết tháng 05 năm 2011…...33

Hình 2.2: Chỉ Số HNX-Index từ tháng 06 năm 2006 đến hết tháng 05 năm 2011…33

Hình 3.1: Mô hình giao dịch quyền chọn chứng khoán cho TTCKVN……………62

Hình 3.2: Phí quyền chọn mua, phí quyền chọn bán trong thời gian ba tháng của cổ

phiếu KLS khi thay đổi độ bất ổn ………………………………………………….74

B. Danh mục các bảng biểu:

Bảng 1.1: Tóm tắt trạng thái quyền chọn……………………………………………6

Bảng 1.2: Tóm tắt các yếu tố ảnh hưởng đến phí quyền chọn chứng khoán khi tăng

một yếu tố và cố định những yếu tố khác …………………………………………13

Bảng 2.1: Thống kê mức độ thanh khoản tuyệt đối theo số lượng mã cổ phiếu…...42

Bảng 2.2: Thống kê mức độ thanh khoản tương đối theo số lượng mã cổ phiếu ….43

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

Trang 1

LỜI MỞ ĐẦU

1. Sự cần thiết và tính thực tiễn của đề tài:

Sau 11 năm hình thành và phát triển, TTCKVN đã có những bước tiến vượt

bậc cả về quy mô cũng như chất lượng và ngày càng trở thành một kênh huy động

vốn có hiệu quả cho nền kinh tế. Tuy nhiên, gắn liền với quá trình phát triển đó là

sự thăng trầm của TTCK, chỉ số thị trường có lúc tăng lên nhanh nhưng cũng giảm

nhanh, có khi lại xoay quanh một điểm và nhiều khi lại gần như đi ngang. Chính

điều này đã làm cho các nhà đầu tư gặp rất nhiều rủi ro vì họ chỉ thu được lợi nhuận

khi giá chứng khoán tăng lên cao hơn mức giá mua vào, nếu giá giảm họ chỉ có

cách là tiếp tục nắm giữ đợi giá lên trở lại hoặc bán đi để cắt giảm lỗ khi triển vọng

tăng giá của chứng khoán là thấp.

TTCKVN là kênh huy động vốn cho nền kinh tế, với việc ngày càng có nhiều

công ty đăng ký niêm yết và đã thu hút một số lượng lớn nhà đầu tư tham gia, khi

đầu tư trên TTCK không phải lúc nào nhà đầu tư cũng đạt được lợi nhuận như

mong đợi mà khả năng thua lỗ là không thể tránh khỏi do sự biến động khó dự đoán

của TTCK. Tuy nhiên cho đến hiện nay, nhà đầu tư vẫn chưa có công cụ nào để tự

bảo vệ mình trước những biến động đó, mặc dù hầu hết các TTCK trên thế giới đã

có TTCK phái sinh với nhiều công cụ mà nhà đầu tư có thể lựa chọn để tự bảo vệ

mình cũng như tìm kiếm thêm lợi nhuận. Do đó việc nghiên cứu ứng dụng, hình

thành và phát triển thị trường phái sinh là một nhu cầu tất yếu phù hợp với quá trình

hội nhập và phát triển của nền kinh tế.

Trong giai đoạn hiện nay, chúng ta cần xây dựng và phát triển công cụ quyền

chọn để các nhà đầu tư có thể tự bảo vệ cũng như có thêm lựa chọn khi đầu tư trên

TTCK. Với lý do đó tác giả lựa chọn đề tài “Xây dựng thị trường quyền chọn chứng

khoán tại Việt Nam để phòng ngừa rủi ro cho các nhà đầu tư”.

2. Mục tiêu nghiên cứu:

Nghiên cứu đặc điểm, vai trò của công cụ quyền chọn, các thành phần cấu

thành cũng như các chiến lược áp dụng trên thị trường quyền chọn trước những xu

hướng biến đổi khác nhau của thị trường. Nhận diện những rủi ro cho nhà đầu tư

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]