Thư viện tri thức trực tuyến
Kho tài liệu với 50,000+ tài liệu học thuật
© 2023 Siêu thị PDF - Kho tài liệu học thuật hàng đầu Việt Nam
Luận văn thạc sĩ UEH ứng dụng các nguyên tắc của hiệp ước BASEL trong quản trị rủi ro tín dụng tại
Nội dung xem thử
Mô tả chi tiết
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
BÙI THU HIỀN
ỨNG DỤNG CÁC NGUYÊN TẮC CỦA HIỆP ƯỚC
BASEL TRONG QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI
NGÂN HÀNG TMCP PHÁT TRIỂN TP.HCM
LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ
TP. Hồ Chí Minh – Năm 2012
LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
BÙI THU HIỀN
ỨNG DỤNG CÁC NGUYÊN TẮC CỦA HIỆP ƯỚC
BASEL TRONG QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI
NGÂN HÀNG TMCP PHÁT TRIỂN TP.HCM
CHUYÊN NGÀNH: KINH TẾ TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG
MÃ SỐ: 60.31.12
LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ
HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS. TS. TRẦN HUY HOÀNG
TP. Hồ Chí Minh – Năm 2012
LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan luận văn này do chính tôi thực hiện.
Tất cả các thông tin, số liệu trích dẫn có nguồn gốc đáng tin cậy.
Tác giả: Bùi Thu Hiền
LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]
1
MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ...................................................................... 5
DANH MỤC CÁC HÌNH, BẢNG SỐ LIỆU .......................................................... 5
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ................................................................................... 6
PHẦN MỞ ĐẦU........................................................................................................ 7
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ RỦI RO TÍN DỤNG, QUẢN TRỊ RỦI RO
TÍN DỤNG VÀ HIỆP ƯỚC BASEL..................................................................... 11
1.1. RỦI RO TÍN DỤNG TRONG HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC NGÂN
HÀNG THƯƠNG MẠI .......................................................................................... 11
1.1.1. Khái niệm rủi ro tín dụng .................................................................. 11
1.1.2. Phân loại rủi ro tín dụng .................................................................... 12
1.1.3. Đo lường rủi ro tín dụng.................................................................... 14
1.1.4. Nguyên nhân và hậu quả của rủi ro tín dụng..................................... 16
1.1.4.1. Nguyên nhân của rủi ro tín dụng................................................. 16
1.1.4.2. Hậu quả của rủi ro tín dụng......................................................... 17
1.2. QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TRONG HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC
NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI THEO HIỆP ƯỚC BASEL.............................. 18
1.2.1. Quản trị rủi ro tín dụng...................................................................... 18
1.2.1.1. Khái niệm quản trị rủi ro tín dụng............................................... 18
1.2.1.2. Vai trò quản trị rủi ro tín dụng .................................................... 19
1.2.1.3. Chính sách quản trị rủi ro tín dụng ............................................. 19
1.2.2. Hiệp ước Basel về an toàn vốn.......................................................... 20
1.2.2.1. Lịch sử ra đời và hoạt động của Ủy ban Basel ........................... 20
1.2.2.2. Hiệp ước Basel I.......................................................................... 21
LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]
2
1.2.2.3. Hiệp ước Basel II ........................................................................ 23
1.3. TẦM QUAN TRỌNG CỦA HIỆP ƯỚC BASEL II ĐỐI VỚI QUẢN
TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG ..................................................... 29
1.4. VIỆC ỨNG DỤNG HIỆP ƯỚC BASEL TẠI CÁC NƯỚC ................ 30
1.4.1. Khảo sát tình hình ứng dụng Hiệp ước Basel tại các nước ............... 30
1.4.2. Kinh nghiệm ứng dụng Basel II trong công tác quản trị rủi ro tín
dụng tại một số nước ................................................................................................. 32
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1........................................................................................ 36
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG ỨNG DỤNG CÁC NGUYÊN TẮC CỦA HIỆP
ƯỚC BASEL II TRONG QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI HDBANK.... 37
2.1. GIỚI THIỆU VỀ HDBANK ........................................................................... 37
2.1.1. Sơ đồ tổ chức....................................................................................... 37
2.1.2. Tình hình hoạt động kinh doanh ......................................................... 39
2.1.2.1. Huy động vốn......................................................................... 40
2.1.2.2. Dư nợ tín dụng ....................................................................... 43
2.1.2.3. Quy mô hoạt động.................................................................. 45
2.1.2.4. Lợi nhuận trước thuế.............................................................. 47
2.1.3. Chiến lược phát triển........................................................................... 53
2.2. THỰC TRẠNG VIỆC ỨNG DỤNG HIỆP ƯỚC BASEL II TRONG
CÔNG TÁC QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI HDBANK ......................... 54
2.2.1. Thực trạng rủi ro tín dụng................................................................... 54
2.2.2. Quy định hiện hành của NHNN Việt Nam về quản trị rủi ro tín dụng.... 59
2.2.3. Thực trạng việc ứng dụng Hiệp ước Basel II trong công tác quản trị
rủi ro tín dụng tại HDBank ................................................................. 65
LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]
3
2.2.3.1. Nguyên tắc về an toàn vốn tối thiểu............................................ 65
2.2.3.2. Xếp hạng tín dụng (nội bộ) ......................................................... 68
2.2.3.3. Phân loại nợ và trích lập dự phòng rủi ro tín dụng ..................... 71
2.2.3.4. Giới hạn mức cho vay ................................................................. 72
2.2.3.5. Kiểm toán và kiểm soát nội bộ.................................................... 73
2.3. NHỮNG HẠN CHẾ VÀ NGUYÊN NHÂN ẢNH HƯỞNG ĐẾN VIỆC
ỨNG DỤNG HIỆP ƯỚC BASEL II TẠI HDBANK........................................... 74
2.3.1. Vốn nhỏ .................................................................................................. 74
2.3.2. Trình độ công nghệ còn kém.................................................................. 75
2.3.3. Thiếu nguồn nhân lực chất lượng cao .................................................... 76
2.3.4. Nội dung Basel II phức tạp..................................................................... 78
2.3.5. Chưa có văn bản hướng dẫn về việc thực hiện Basel II ......................... 78
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2........................................................................................ 80
CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO VIỆC ỨNG DỤNG CÁC NGUYÊN
TẮC CỦA HIỆP ƯỚC BASEL TRONG QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI
HDBANK ................................................................................................................. 81
3.1. VỀ PHÍA NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC .......................................................... 81
3.1.1. Định hướng xây dựng các tiêu chí và lộ trình áp dụng Hiệp ước Basel II...... 81
3.1.2. Hoàn thiện môi trường pháp lý .................................................................. 82
3.1.3. Nâng cao năng lực quản lý, điều hành chính sách tiền tệ tín dụng............ 83
3.1.4. Nâng cao công tác thanh tra, giám sát ngân hàng...................................... 83
3.1.5. Nâng cao chất lượng thông tin, tính minh bạch của thị trường ................. 84
3.1.6. Hoàn thiện hệ thống chỉ tiêu xếp loại, đánh giá khách hàng ..................... 84
3.2. VỀ PHÍA NGÂN HÀNG HDBANK............................................................... 85
3.2.1. Nâng cao năng lực tài chính ................................................................... 85
LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]
4
3.2.2. Định hướng công tác tín dụng của HDBank .......................................... 86
3.2.3. Xây dựng hệ thống văn bản chế độ, quy chế, quy trình, thủ tục cấp tín
dụng ....................................................................................................... 86
3.2.4. Thực hiện đa dạng hóa sản phẩm tín dụng ............................................. 90
3.2.5. Thực hiện nghiêm túc trích lập dự phòng rủi ro..................................... 90
3.2.6. Nâng cao vai trò kiểm tra, kiểm soát nội bộ hoạt động ngân hàng ........ 91
3.2.7. Hoàn thiện và phát triển hạ tầng công nghệ ........................................... 92
3.2.8. Giải pháp về đội ngũ cán bộ ................................................................... 93
KẾT LUẬN CHƯƠNG 3........................................................................................ 95
PHẦN KẾT LUẬN.................................................................................................. 96
TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................... 97
PHỤ LỤC ĐÍNH KÈM......................................................................................... 100
LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]
5
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
BCBS: Ủy ban Basel về Giám sát ngân hàng
NHNN: Ngân hàng nhà nước
NHTM: Ngân hàng thương mại
NHTMCP: Ngân hàng thương mại cổ phần
NHTMNN: Ngân hàng thương mại Nhà nước
NHVN: Ngân hàng Việt Nam
TMCP: Thương mại cổ phần
WTO: Tổ chức Thương mại Thế giới
DANH MỤC CÁC HÌNH, BẢNG SỐ LIỆU
- Hình 1.1 Phân loại rủi ro tín dụng
- Hình 1.2 Các hình thức của rủi ro tín dụng
- Hình 1.3 Ba trụ cột của Hiệp ước Basel II
Bảng 1.1: Trọng số rủi ro theo loại tài sản
Bảng 1.2: Tổng quan việc thực hiện Basel II (Theo số khu vực pháp lý)
Bảng 2.1: Tình hình huy động vốn của HDBank giai đoạn 2008-2011
Bảng 2.2: Dư nợ cho vay tại HDBank giai đoạn 2008-2011
Bảng 2.3: Lợi nhuận trước thuế của HDBank giai đoạn 2008-2011
Bảng 2.4: Kết quả hoạt động kinh doanh của HDBank trong năm 2010.
Bảng 2.5: Kết quả hoạt động kinh doanh của HDBank trong năm 2011.
Bảng 2.6: So sánh kết quả hoạt động kinh doanh của HDBank
LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]
6
Bảng 2.7: Tổng hợp kết quả hoạt động kinh doanh của HDBank
Bảng 2.8: Tổng thu nhập lãi và các khoản thu nhập tương tự
Bảng 2.9: Dư nợ cho vay theo chất lượng nợ cho vay
Bảng 2.10: Tỷ lệ nợ xấu của HDBank
Bảng 2.11: Tỷ lệ nợ xấu của hệ thống NHTM Việt Nam
Bảng 2.12: Tình hình trích lập dự phòng
Bảng 2.13: Tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu
Bảng 2.14: Tình hình trích lập dự phòng
Bảng 2.15: Số liệu hệ số CAR của HDBank giai đoạn 2009 - 2011.
Bảng 2.16: Tình hình nhân sự tại HDBank những năm qua
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 2.1: Tăng trưởng huy động vốn giai đoạn 2008-2011
Biểu đồ 2.2: Tỷ lệ huy động vốn theo thành phần năm 2011
Biểu đồ 2.3: Tổng dư nợ cho vay giai đoạn 2008-2011
Biểu đồ 2.4a: Tăng trưởng vốn điều lệ giai đoạn 2008-2011
Biểu đồ 2.4b: Tăng trưởng tổng tài sản giai đoạn 2008-2011
Biểu đồ 2.5: Tăng trưởng lợi nhuận trước thuế giai đoạn 2008-2011
Biểu đồ 2.6: Tỷ lệ thu nhập lãi và các khoản thu nhập tương tự năm 2009
Biểu đồ 2.7: Tỷ lệ thu nhập lãi và các khoản thu nhập tương tự năm 2010
Biểu đồ 2.8: Tỷ lệ thu nhập lãi và các khoản thu nhập tương tự năm 2011
Biểu đồ 2.9: Tỷ lệ nợ xấu của HDBank
LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]
7
PHẦN MỞ ĐẦU
I. LÝ DO NGHIÊN CỨU:
Chiến lược phát triển cho lĩnh vực hoạt động của ngân hàng Việt Nam đến
năm 2020 là xây dựng một hệ thống ngân hàng vững mạnh, năng động và một cơ
sở hạ tầng tài chính hỗ trợ đủ năng lực đáp ứng các nhu cầu về tài chính và dịch vụ
ngân hàng ngày càng gia tăng của nền kinh tế, hội nhập sâu hơn với khu vực và
quốc tế, tiến lên ngang tầm với các quốc gia dẫn đầu nhóm nước có thu nhập trung
bình trong khu vực ASEAN. Và để làm được điều này, hệ thống ngân hàng Việt
Nam cần phải nhìn nhận hoàn cảnh thực tại và đưa ra những hướng giải pháp thích
hợp. Một trong những giải pháp đó là dần tiếp cận các chuẩn mực quốc tế trong
quản lý ngân hàng.
Trên thế giới hiện nay, Hiệp ước vốn Basel, hay còn gọi là Hiệp ước quốc tế
về an toàn vốn tối thiểu, được các nhà quản trị, đặc biệt là nhà quản trị rủi ro tín
dụng rất quan tâm. Từ khi ra đời (1988) đến nay, không chỉ các nước thuộc Tổ
chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) và một số quốc gia đang phát triển áp
dụng mà cả những nước ngoài Tổ chức OECD cũng ứng dụng Hiệp ước này nhằm
đảm bảo cho sự an toàn và hiệu quả của hệ thống tài chính nói chung.
Các ngân hàng trong hệ thống Ngân hàng Việt Nam nói chung, Ngân hàng
Phát triển Tp. HCM nói riêng hiện nay mới chỉ dừng lại ở việc đáp ứng một số tiêu
chí đơn giản của Hiệp ước vốn Basel I và tiếp cận dần Basel II. Trong khi đó, hoạt
động chủ yếu của HDBank là hoạt động tín dụng, lợi nhuận mang lại từ hoạt động
này là khá cao, (chiếm khoảng 70 – 80% trong tổng các nguồn thu của Ngân hàng).
Điều này cũng đồng nghĩa với việc rủi ro từ hoạt động này mang lại cũng rất lớn.
Đây là mặt hạn chế của HDBank. Do đó, trong thời gian tới, việc nghiên cứu các
nguyên tắc của Basel, cụ thể là Basel II và tìm hiểu nguyên nhân của hạn chế trong
việc ứng dụng là rất cần thiết để cải thiện chất lượng hoạt động, nâng cao năng lực
cạnh tranh cho Ngân hàng. Tác giả chọn đề tài “Ứng dụng các nguyên tắc của
LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]
8
Hiệp ƣớc Basel trong quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Phát triển
Tp.HCM (HDBank)” cũng vì lý do trên.
II. MỤC TIÊU VÀ Ý NGHĨA NGHIÊN CỨU:
Mục tiêu nghiên cứu: Việc thực hiện quản lý rủi ro tín dụng theo các
tiêu chuẩn, tiêu chí có tính thông lệ quốc tế (Hiệp ước vốn Basel) của
ngân hàng HDBank, từ đó phát triển Ngân hàng theo hướng bền
vững, nâng cao khả năng cạnh tranh với các ngân hàng khác trong
cùng hệ thống NHVN và quốc tế, gia tăng giá trị cho bản thân Ngân
hàng HDBank, mở rộng thị trường trong nước và quốc tế.
Ý nghĩa nghiên cứu: Giúp Ngân hàng đánh giá công tác quản trị rủi
ro tín dụng thông qua việc ứng dụng các nguyên tắc Basel. Nêu ra
những biện pháp để nâng cao việc ứng dụng, giúp Ngân hàng dự báo,
kiểm soát, phòng ngừa, khắc phục hậu quả khi rủi ro tín dụng xảy ra,
tránh những thiệt hại, tổn thất cho ngân hàng.
III. ĐỐI TƢỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU:
Đối tượng nghiên cứu: Đề tài nghiên cứu những nội dung và các
nguyên tắc của Hiệp ước vốn Basel và những rủi ro, công tác quản
trị rủi ro trong hoạt động tín dụng tại ngân hàng HDBank.
Phạm vi nghiên cứu: trên thực tế Hiệp ước Basel II có nhiều quy tắc
và chuẩn mực liên quan đến quy trình giám sát hoạt động ngân hàng.
Tuy nhiên trong phạm vi nghiên cứu của mình, đề tài chỉ giới hạn
nghiên cứu các chuẩn mực liên quan đến rủi ro tín dụng nhằm giúp
ngân hàng đối phó với rủi ro tín dụng xảy ra, cũng như là thực hiện
tốt công tác quản trị rủi ro tín dụng.
LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]