Luận văn thạc sĩ UEH sai lệch tỷ giá hối đoái thực và tăng trưởng kinh tế tại việt nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH

____________________

Nguyễn Ngọc Thụy Vy

SAI LỆCH TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI THỰC

VÀ TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ TẠI VIỆT NAM

LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ

Tp. Hồ Chí Minh – Năm 2014

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH

Nguyễn Ngọc Thụy Vy

SAI LỆCH TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI THỰC

VÀ TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ TẠI VIỆT NAM

Chuyên ngành: Tài Chính – Ngân Hàng

Mã số: 60340201

LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:

PGS. TS. Phan Thị Bích Nguyệt

Tp. Hồ Chí Minh – Năm 2014

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan luận văn này hoàn toàn do tôi thực hiện. Các số liệu và trích dẫn

trong luận văn này đều được dẫn nguồn và có tính chính xác cao nhất trong phạm vi

hiểu biết của tôi. Các lập luận và kết quả trình bày trong luận văn này hoàn toàn thể

hiện quan điểm của bản thân tôi.

Tp. Hồ Chí Minh, ngày 15 tháng 10 năm 2014

Tác giả luận văn

Nguyễn Ngọc Thụy Vy

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

78

MỤC LỤC

TRANG PHỤ BÌA

LỜI CAM ĐOAN

MỤC LỤC

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

DANH MỤC BẢNG

DANH MỤC HÌNH

CHƢƠNG 1 - GIỚI THIỆU ..................................................................................1

CHƢƠNG 2 - TỔNG QUAN LÝ THUYẾT.........................................................4

2.1. Tỷ giá hối đoái thực cân bằng............................................................................................4

2.1.1. Tỷ giá hối đoái thực – Định nghĩa và cách đo lƣờng............................................. 4

2.1.1.1. Tỷ giá hối đoái thực – Khái niệm cơ bản ....................................................... 4

2.1.1.2. Giá cả hàng hóa mậu dịch và hàng hóa phi mậu dịch .................................. 5

2.1.2. Phƣơng pháp ƣớc lƣợng tỷ giá hối đoái thực cân bằng ........................................ 8

2.1.2.1. Phƣơng pháp ƣớc lƣợng tỷ giá hối đoái thực cân bằng ................................ 8

2.1.2.2. Ƣu nhƣợc điểm của từng phƣơng pháp ....................................................... 16

2.1.2.3. Mô hình tỷ giá thực cân bằng cho Việt Nam ............................................... 19

2.2. Sai lệch tỷ giá hối đoái thực và tăng trƣởng kinh tế....................................................25

2.2.1. Sai lệch tỷ giá hối đoái thực................................................................................... 25

2.2.2. Mối quan hệ giữa sai lệch tỷ giá thực và tăng trƣởng kinh tế............................ 26

2.2.3. Mô hình tăng trƣởng cho Việt Nam ..................................................................... 29

2.3. Cơ chế và diễn biến tỷ giá tại Việt Nam.........................................................................33

CHƢƠNG 3 - DỮ LIỆU VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU......................35

3.1. Dữ liệu...................................................................................................................................35

3.2. Phƣơng pháp nghiên cứu..................................................................................................36

CHƢƠNG 4 - KẾT QUẢ THỰC NGHIỆM ......................................................39

4.1. Mô tả số liệu.........................................................................................................................39

4.2. Ƣớc lƣợng tỷ giá thực hối đoái thực cân bằng và mức độ sai lệch tỷ giá thực.......40

4.3. Kiểm định mối quan hệ giữa sai lệch tỷ giá thực và tăng trƣởng kinh tế...............64

CHƢƠNG 5 - KẾT LUẬN...................................................................................76

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

Chữ viết tắt Tiếng Anh Tiếng Việt

ADF Augmented Dicky-Fuller Test Kiểm định Dicky-Fukker tích hợp

ARDL Autoregressive Distributed

Lag

Mô hình phân phối trễ tự hồi quy

BEER Behavioural Equilibirum

Exchange Rate

Tỷ giá cân bằng theo hành vi

CA Current Account Tài khoản vãng lai

CAD Canadian Dollar Đô la Canada

CPI Consumer Price Index Chỉ số giá tiêu dùng

CUSUM Cumulative Sum of Recursive

Residuals

Tổng dồn tích của phần dư đệ

quy

CUSUMSQ Cumulative Sum of Squared

Recursive Residuals

Tổng dồn tích của phần dư đệ

quy bình phương

DEER Desired Equilibrium Exchange

Rate

Tỷ giá cân bằng mong muốn

DR Interest Differentials Chênh lệch lãi suất

ECM Error Correction Model Mô hình hiệu chỉnh sai số

ECT Error Correction Term Hệ số hiệu chỉnh

EMEs Emerging Market Economies Các nền kinh tế mới nổi

ERER Equilibrium Real Exchange

Rate

Tỷ giá hối đoái thực cân bằng

FEER Fundamental Equlibrium

Exchange Rate

Tỷ giá cân bằng căn bản

F-Stat F Statistics Thống kê F

GBP Great British Pounds Bảng Anh

GDP Gross Domestic Product Tổng sản phẩm quốc nội

GOVEX Government Expenditure Chi tiêu chính phủ

IFS International Financial System Hệ thống tài chính quốc tế

IMF International Monetary Fund Quỹ Tiền tệ Quốc Tế

JPY Japanese Yen Yên Nhật

KPSS Kwiatkowski-Phillips￾Schmidt-Shin

Kiểm định Kwiatkowski-Phillips￾Schmidt-Shin

LICs Low Incomw Countries Các nước thu nhập thấp

LOP Law of One Price Luật một giá

NATREX Natural Rate of Exchange Tỷ giá tự nhiên

NER Nominal Exchange Rate Tỷ giá danh nghĩa

NFA Net Foreign Assets Tài sản nước ngoài ròng

NT Non-tradable Phi mậu dịch

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

Chữ viết tắt Tiếng Anh Tiếng Việt

NTB Net Trade Balance Cán cân thương mại ròng

OER Official Exchange Rate Tỷ giá chính thức

PD Productivity Differentials Chênh lệch năng suất

PEER Permanent Equilibrium

Exchange Rate

Tỷ giá cân bằng dài hạn

PIM Perpetual Inventory Method Kê khai thường xuyên

PP Phillips-Peron Kiểm định Phillips-Peron

PPI Producer Price Index Chỉ số giá sản xuất

PPP Purchasing Power Parity Ngang bằng sức mua

REER Real Effective Exchange Rate Tỷ giá hối đoái thực hiệu dụng

RER Real Exchange Rate Tỷ giá hối đoái thực

T Tradable Mậu dịch

TFP Total Factor Productivity Năng suất các yếu tố tổng hợp

TO Trade Openess Độ mở thương mại

TOT Terms of Trade Tỷ giá thương mai

t-Stat t Statistic Thống kê t

UIP Uncovered Interest Parity Ngang bằng lãi suất không phòng

ngừa

USD US Dollar Đô la Mỹ

VND Vietnam Dong Đồng Việt Nam

WB World Bank Ngân Hàng Thế Giới

WPI Wholesale Price Index Chỉ số giá bán buôn

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

DANH MỤC BẢNG

Bảng Tên

Bảng 2 Tóm tắt kết quả ước lượng RER cho các nước thu nhập thấp (LICs) và

các nền kinh tế mới nổi (EMEs)

Bảng 4.1 Kết quả thống kê mô tả

Bảng 4.2 Kỳ vọng dấu của các biến trong mô hình tỷ giá thực

Bảng 4.3 Kết quả kiểm định nghiệm đơn vị của các biến trong mô hình tỷ giá

thực

Bảng 4.4 Giá trị tham chiếu cho ADF Test

Bảng 4.5 Giá trị tham chiếu cho PP Test

Bảng 4.6 Giá trị tham chiếu cho KPSS Test

Bảng 4.7 Bậc dừng của các biến trong mô hình tỷ giá thực

Bảng 4.8 Ước lượng cấu trúc độ trễ cho mô hình tỷ giá thực

Bảng 4.9 Độ trễ của các biến trong mô hình tỷ giá thực

Bảng 4.10 Kết quả ước lượng mô hình Unrestricted ECM cho tỷ giá thực

Bảng 4.11 Kết quả kiểm định Breusch-Godfrey LM Test cho phần dư của mô hình

tỷ giá thực

Bảng 4.12 Kết quả kiểm định Engle ARCH Test cho phần dư của mô hình tỷ giá

thực

Bảng 4.13 Kết quả Bounds Test cho mô hình tỷ giá thực

Bảng 4.14 Hệ số ngắn hạn và dài hạn của mô hình tỷ giá thực

Bảng 4.15 Kết quả mô hình Restricted ECM cho tỷ giá thực

Bảng 4.16 Kết quả phân rã phương sai

Bảng 4.17 Bậc dừng của các biến trong mô hình tăng trưởng

Bảng 4.18 Ước lượng cấu trúc độ trễ cho mô hình tăng trưởng LOG_YI

Bảng 4.19 Kết quả ước lượng mô hình Unrestricted ECM cho tăng trưởng

LOG_YI

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

Bảng Tên

Bảng 4.20 Kết quả kiểm định Breusch-Godfrey LM Test cho phần dư của mô hình

tăng trưởng LOG_YI

Bảng 4.21 Kết quả kiểm định Engle ARCH Test cho phần dư của mô hình tăng

trưởng LOG_YI

Bảng 4.22 Kết quả Bounds Test cho mô hình tăng trưởng LOG_YI

Bảng 4.23 Hệ số ngắn hạn và dài hạn của mô hình tăng trưởng LOG_YI

Bảng 4.24 Ước lượng cấu trúc độ trễ cho mô hình tăng trưởng LOG_YII

Bảng 4.25 Kết quả ước lượng mô hình Unrestricted ECM cho tăng trưởng

LOG_YII

Bảng 4.26 Kết quả Bounds Test cho mô hình tăng trưởng LOG_YII

Bảng 4.27 Hệ số ước lượng trong ngắn hạn và dài hạn cho mô hình tăng trưởng

LOG_YII

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

DANH MỤC HÌNH

Hình Tên

Hình 2 Tỷ giá thực và tỷ giá danh nghĩa VND/USD 2000-2013

Hình 4.1 Đồ thị giá trị thực tế và ước lượng của ∆LOG_RER

Hình 4.2 Đồ thị phần dư của mô hình tỷ giá thực

Hình 4.3 Đồ thị Histogram cho phần dư của mô hình tỷ giá thực

Hình 4.4 Đồ thị CUSUM và CUSUMSQ của phương trình tỷ giá thực

Hình 4.5 Đồ thị chuỗi tỷ giá thực tế (LOG_RER) và chuỗi tỷ giá dự báo

(LOG_RERF)

Hình 4.6 Đồ thị chuỗi biến động tỷ giá thực tế (∆LOG_RER) và chuỗi biến động

tỷ giá dự báo (∆LOG_RERF)

Hình 4.7 Đồ thị chuỗi tỷ giá thực thực tế và tỷ giá thực cân bằng của Việt Nam

Hình 4.8 Đồ thị mức độ sai lệch tỷ giá thực giai đoạn 2000-2013

Hình 4.9 Đồ thị Histogram cho phần dư của mô hình tăng trưởng LOG_YI

Hình 4.10 Đồ thị CUMSUM và CUSUMSQ cho phần dư của mô hình tăng

trưởng LOG_YI

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

1

CHƢƠNG 1 - GIỚI THIỆU

Trên thế giới những nghiên cứu về chênh lệch tỷ giá hối đoái thực bắt đầu phát

triển mạnh từ cuối những năm 1980 (Edward, 1988; Cottani, Cavallo & Khan,

1990; Ghura & Grennes, 1993; Calvo, Reihart & Végh, 1995; …). Những nghiên

cứu này tập trung vào việc xây dựng một mô hình tỷ giá hối đoái thực cân bằng theo

những cách tiếp cận khác nhau như (PPP, UIP, FEER, BEER, PEER, NATREX…),

sau đó xác định mức độ sai lệch của tỷ giá thực tế so với mức tỷ giá cân bằng này.

Tiếp theo các nhà nghiên cứu tập trung vào việc xem xét ảnh hưởng của mức độ sai

lệch tỷ giá hối đoái thực đến tình hình vĩ mô, cụ thể ở đây là sản lượng của nền kinh

tế. Hướng nghiên cứu này được mở đầu bằng bài nghiên cứu của Razin & Collins

(1997) và sau đó là một loạt những nghiên cứu thực nghiệm được thực hiện với mẫu

các quốc gia và thời kỳ khác nhau (Gala & Lucinda, 2006; Rodrik, 2008;

Eichengreen, 2008; MacDonald & Viera, 2010; Berg & Miao, 2010; …) . Những

nghiên cứu thực nghiệm về mối quan hệ giữa tỷ giá hối đoái thực và tăng trưởng

trên thế giới chủ yếu được thực hiện trên dữ liệu bảng cho một nhóm các quốc gia,

rất ít nghiên cứu về đề tài này sử dụng dữ liệu chuỗi thời gian cho một quốc gia

riêng lẻ.

Tại Việt Nam hiện nay các nghiên cứu về tỷ giá hối đoái thực tập trung theo

hai hướng. Thứ nhất, nghiên cứu xây dựng mô hình xác định các biến kinh tế cơ

bản quyết định tỷ giá thực (Ha Thi Thieu Dao et al, 2012). Thứ hai, nghiên cứu ước

lượng tỷ giá hối đoái thực cân bằng sau đó xác định mức độ sai lệch của nó và tác

động của sự sai lệch này đến các biến kinh tế khác như cán cân thương mại, thành

quả xuất khẩu (Ha Thi Thieu Dao et al, 2012; Vu Quoc Huy et al, 2013). Theo tìm

hiểu của tác giả cho đến thời điểm này chưa có nghiên cứu nào tại Việt Nam kiểm

định mối quan hệ giữa sai lệch tỷ giá hối đoái thực đến tăng trưởng kinh tế.

Để kiểm định mối quan hệ giữa sai lệch tỷ giá thực và tăng trưởng kinh tế,

trước tiên ta cần ước lượng mức tỷ giá thực cân bằng từ đó xác định mức độ sai lệch,

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]