Luận văn thạc sĩ UEH nghiên cứu hoạt động của các quỹ đầu tư tại việt nam , luận văn thạc sĩ

BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO

TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP. HOÀ CHÍ MINH

  

PHAÏM THÒ MINH HUEÄ

LUAÄN VAÊN THAÏC SÓ KINH TEÁ

TP. HOÀ CHÍ MINH – NAÊM 2011

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO

TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP. HOÀ CHÍ MINH

  

PHAÏM THÒ MINH HUEÄ

Chuyeân ngaønh: Kinh teá Taøi chính – Ngaân haøng

Maõ soá : 60.31.12

LUAÄN VAÊN THAÏC SÓ KINH TEÁ

NGÖÔØI HÖÔÙNG DAÃN KHOA HOÏC

TS. NGUYEÃN VAÊN LÖÔNG

TP. HOÀ CHÍ MINH – NAÊM 2011 LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

- 88 -

MỤC LỤC

CHƯƠNG 1 ................................................................................................................1

TỔNG QUAN VỀ QUỸ ĐẦU TƯ VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA QUỸ ĐẦU TƯ .......1

1.1. TỔNG QUAN VỀ QUỸ ĐẦU TƯ .................................................................... 1

1.1.1. Khái niệm:........................................................................................................ 1

1.1.1.1. Khái niệm quỹ đầu tư: ....................................................................... 1

1.1.1.2. Khái niệm công ty quản lý quỹ:......................................................... 1

1.1.2. Các rủi ro trong hoạt động của Quỹ đầu tư:................................................ 2

1.1.3. Vai trò và sự cần thiết của quỹ đầu tư đối với sự phát triển nền kinh tế:. 4

1.2. CÁC LOẠI QUỸ ĐẦU TƯ ............................................................................... 7

1.2.1. Căn cứ vào quy mô, cách thức và tính chất góp vốn:.................................. 7

1.2.1.1. Quỹ đầu tư dạng đóng (Closed – end funds):................................... 7

1.2.1.2. Quỹ đầu tư dạng mở (Open end funds): ........................................... 8

1.2.2. Căn cứ vào cơ cấu tổ chức – điều hành: ..................................................... 10

1.2.2.1. Quỹ đầu tư dạng công ty: ................................................................ 10

1.2.2.2. Quỹ đầu tư dạng tín thác (quỹ đầu tư dạng hợp đồng): ................ 11

1.2.3. Căn cứ vào nguồn vốn huy động: ................................................................ 11

1.2.3.1. Quỹ đầu tư tập thể (Quỹ đại chúng): .............................................. 11

1.2.3.2. Quỹ đầu tư tư nhân (Quỹ thành viên):........................................... 12

1.2.4. Căn cứ vào đối tượng đầu tư: ...................................................................... 13

1.2.4.1. Quỹ đầu tư cổ phiếu (stock fund):................................................... 13

1.2.4.2. Quỹ đầu tư trái phiếu và thu nhập (bond and income fund):........ 14

1.2.4.3. Quỹ đầu tư thị trường tiền tệ (money market fund):...................... 15

1.2.4.4. Một số dạng Quỹ khác:.................................................................... 15

1.3. CƠ CẤU TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA QUỸ ĐẦU TƯ ................... 15

1.3.1. Cơ cấu tổ chức:.............................................................................................. 15

1.3.2. Hoạt động của quỹ đầu tư:........................................................................... 17

1.4. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG QUỸ

ĐẦU TƯ ................................................................................................................... 21 LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

- 89 -

1.5. HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC QUỸ ĐẦU TƯ TRÊN THẾ GIỚI VÀ BÀI HỌC

KINH NGHIỆM CHO VIỆT NAM ...................................................................... 22

1.5.1. Hoạt động của các quỹ đầu tư trên thế giới: .............................................. 22

1.5.2. Bài học kinh nghiệm rút ra cho Việt Nam:................................................. 24

CHƯƠNG 2 ..............................................................................................................27

THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC QUỸ ĐẦU TƯ TẠI VIỆT NAM

(2005-2011) ................................................................................................................27

2.1. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC QUỸ ĐẦU TƯ TẠI VIỆT NAM

........................................................................................................................... 27

2.1.1. Khái quát về TTCK Việt Nam hiện nay:.................................................... 27

2.1.2. Thực trạng hoạt động của các quỹ đầu tư tại Việt Nam (2005-2011):..... 29

2.1.2.1. Quy mô vốn của các quỹ đầu tư thành lập tại Việt Nam:.............. 29

2.1.2.2. Thực trạng huy động vốn:............................................................... 30

2.1.2.3. Thực trạng đầu tư:........................................................................... 31

2.2. ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG CỦA QUỸ ĐẦU

TƯ TẠI VIỆT NAM (2005-2011) .......................................................................... 45

2.2.1. Kết quả đạt được:.......................................................................................... 45

2.2.2. Những tồn tại – hạn chế: .............................................................................. 46

2.2.3. Nguyên nhân của những tồn tại – hạn chế: ................................................ 49

2.2.3.1. Các nhân tố chủ quan: .................................................................... 49

2.2.3.2. Môi trường kinh tế - tác động của khủng hoảng kinh tế thế giới: 52

2.2.3.3. Môi trường pháp lý:......................................................................... 53

2.2.3.4. Môi trường vĩ mô:............................................................................ 56

2.2.3.5. Môi trường kinh doanh:.................................................................. 59

CHƯƠNG 3 ..............................................................................................................62

GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC QUỸ ĐẦU TƯ TẠI

VIỆT NAM ...............................................................................................................62

3.1. TIỀM NĂNG VÀ ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN QUỸ ĐẦU TƯ Ở VIỆT

NAM ......................................................................................................................... 62

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

- 90 -

3.1.1. Tiềm năng phát triển quỹ đầu tư ở Việt Nam:........................................... 62

3.1.2. Định hướng phát triển:................................................................................. 66

3.1.2.1. Định hướng phát triển TTCK Việt Nam giai đoạn 2011-2020:..... 66

3.1.2.2. Định hướng phát triển hoạt động quỹ đầu tư ở Việt Nam giai đoạn

2011-2020:..................................................................................................... 68

3.2. GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC QUỸ ĐẦU TƯ TẠI

VIỆT NAM GIAI ĐOẠN 2012-2020 ..................................................................... 68

3.2.1. Giải pháp phát triển TTCK giai đoạn 2012-2020:..................................... 69

3.2.2. Giải pháp từ phía công ty quản lý quỹ và quỹ đầu tư:.............................. 70

3.2.2.1. Công ty quản lý quỹ:........................................................................ 70

3.2.2.2. Quỹ đầu tư:....................................................................................... 72

3.2.3. Giải pháp từ phía cơ quan quản lý Nhà nước:........................................... 74

3.2.4. Giải pháp về phía nhà đầu tư: ..................................................................... 82

3.2.5. Giải pháp từ phía bản thân các doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam:..... 82

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

- 91 -

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2.1: Mức giảm NAV của 5 quỹ đại chúng niêm yết năm 2010........................40

Bảng 2.2: Các dự án lớn của Quỹ bất động sản VinaLand........................................42

Bảng 2.3: Số lượng Công ty Quản lý quỹ và quỹ đầu tư tại TTCK Việt Nam..........46

Bảng 2.4: Thống kê quy mô vốn điều lệ các công ty quản lý quỹ Việt Nam tính đến

thời điểm 30/6/2011 .................................................................................................. 49

Bảng 2.5: Các quỹ đầu tư do Công ty Cổ phần QLQ đầu tư MB quản lý...................51

Bảng 2.6: So sánh tăng/ giảm của các chỉ số chứng khoán trong khu vực................57

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

- 92 -

DANH MỤC CÁC HÌNH

Hình 1: Cơ cấu tổ chức của quỹ đầu tư .....................................................................16

Hình 2.1: Biến động NAV Quỹ Tầm nhìn SSI từ 31/12/2007 đến 31/3/2011 ..........31

Hình 2.2: Diễn biến chỉ số VN-Index từ tháng 29/6/2007 đến tháng 31/3/2011.......32

Hình 2.3: Tăng trưởng NAV lũy kế từ khi hoạt động của Quỹ tầm nhìn SSI...........32

so với chỉ số VN-Index đến thời điểm ngày 31/3/2011.............................................32

Hình 2.4: Tỷ lệ %/NAV các danh mục đầu tư của Quỹ Tầm nhìn SSI .....................33

Hình 2.5: Biểu đồ tăng trưởng NAV theo năm (%) từ khi hoạt động của VF1 so với

VN-Index và HN-Index (20/5/2004 = 0) ................................................................... 34

Hình 2.6: Tỷ lệ chiết khấu giữa NAV và thị giá CCQ VF1...................................... 35

Hình 2.7: Cơ cấu danh mục đầu tư của Quỹ VF1 năm 2009, năm 2010...................35

Hình 2.8: Cơ cấu danh mục của Quỹ bất động sản VinaLand thời điểm 31/12/2010....42

Hình 3: So sánh tăng trưởng GDP bình quân đầu người, 1990 - 2009......................62

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

CCQ : chứng chỉ quỹ

DNNVV : doanh nghiệp nhỏ và vừa

DNNN : doanh nghiệp Nhà nước

DNTN : doanh nghiệp tư nhân

HĐQT : Hội đồng Quản trị

NAV : giá trị tài sản ròng

NHNN : Ngân hàng Nhà nước

OTC : thị trường phi tập trung

QLQ : quản lý quỹ

TTCK : thị trường chứng khoán

UBCKNN : Ủy ban Chứng khoán Nhà nước

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

LỜI MỞ ĐẦU

1. Đặt vấn đề:

Tăng trưởng nhanh và bền vững là mục tiêu hàng đầu đối với mỗi quốc gia.

Tuy nhiên, nền kinh tế muốn tăng trưởng nhanh và bền vững, nhất thiết phải có

nhiều vốn đầu tư. Nhưng làm thế nào để các tổ chức hay cá nhân đang nắm giữ

những nguồn vốn nhàn rỗi và các doanh nghiệp đang có ý tưởng kinh doanh khả thi

có thể gặp và hợp tác với nhau, cùng tìm cơ hội kinh doanh có lợi nhất. Thị trường

tài chính ra đời chính là đáp ứng nhu cầu cần những chiếc “cầu nối” giữa người có

vốn và người cần vốn. Thông qua thị trường tài chính, nhiều khoản vốn nhàn rỗi

được huy động vào tiêu dùng, đầu tư, tạo đòn bẩy cho phát triển kinh tế.

Thị trường tài chính, căn cứ vào thời gian luân chuyển vốn, bao gồm: thị

trường tiền tệ - đáp ứng nhu cầu về vốn ngắn hạn và thị trường vốn – đáp ứng nhu

cầu vốn trung và dài hạn. Trong đó, thị trường chứng khoán (TTCK) là một bộ phận

quan trọng của thị trường vốn, hoạt động của nó nhằm huy động nguồn vốn trong xã

hội tài trợ cho doanh nghiệp, các tổ chức kinh tế và Chính phủ để phát triển sản

xuất, tăng trưởng kinh tế hay cho các dự án đầu tư. Cùng với sự phát triển đa dạng

của các định chế tài chính trung gian, thị trường đã hình thành và phát triển một định

chế giúp các nhà đầu tư, đặc biệt là các nhà đầu tư nhỏ lẻ có nhu cầu đầu tư nhưng

không có điều kiện trực tiếp tham gia đầu tư, thực hiện những khoản đầu tư tốt nhất

vào thị trường, đó là quỹ đầu tư. Mặc dù có trình độ phát triển khác nhau giữa các

nước, quỹ đầu tư đã và đang trở thành một kênh huy động vốn đầu tư quan trọng cho

nền kinh tế, các quỹ đầu tư không ngừng ra đời và phát triển để đáp ứng nhu cầu

ngày càng gia tăng của các nhà đầu tư cũng như góp phần làm tăng tính ổn định cho

TTCK. Với những lợi ích tiềm tàng có thể mang lại cho các nhà đầu tư cá nhân và tổ

chức, cũng như khả năng đóng góp vào sự phát triển của TTCK, quỹ đầu tư thật sự

đang đứng trước một cơ hội phát triển to lớn.

TTCK Việt Nam được hình thành trong bối cảnh cải cách kinh tế toàn diện và

xu hướng hội nhập. Trong quá trình phát triển, TTCK Việt Nam đang phải đối mặt

với rất nhiều thách thức cơ bản, trong đó, đa số các nhà đầu tư lại là những chủ thể LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

không chuyên nghiệp. Vì vậy, để TTCK Việt Nam có thể tăng trưởng bền vững và

ổn định hơn, cần có nhiều giải pháp thực thi. Trong giai đoạn hiện nay, sự tham gia

của các nhà đầu tư tổ chức chuyên nghiệp như quỹ đầu tư lại là vấn đề rất thiết thực

đóng vai trò tạo lập và dẫn dắt thị trường, đồng thời là lực lượng nền tảng giúp cho

thị trường vận hành đúng quy luật, chuyên nghiệp hơn và hạn chế rủi ro, hướng tới

sự phát triển bền vững.

Vì vậy, Phát triển hoạt động của các quỹ đầu tư tại Việt Nam là sự cần thiết

và xu hướng tất yếu trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế xây dựng thành công sự

nghiệp công nghiệp hóa – hiện đại hóa của Việt Nam.

2. Mục tiêu, đối tượng, phạm vi và phương pháp nghiên cứu của Đề tài:

- Mục tiêu nghiên cứu: tìm ra hướng đi nào phù hợp nhất cho hoạt động của

các quỹ đầu tư tại Việt Nam trong bối cảnh hiện nay.

- Đối tượng và phạm vi nghiên cứu: tập trung vào các quỹ đầu tư nội địa và

các quỹ nước ngoài đã đang hoạt động tại Việt Nam, đặc biệt là các quỹ đang hoạt

động trong giai đoạn (2005-2011).

- Phương pháp nghiên cứu:

+ Dựa trên mục tiêu nghiên cứu, tôi sử dụng những phương pháp

nghiên cứu khác nhau, trong đó, phương pháp chủ yếu được sử dụng là

phương pháp phân tích nhằm làm rõ những hạn chế - tồn tại trong thực trạng

hoạt động của các quỹ đầu tư tại Việt Nam hiện nay. Ngoài ra, phương pháp

so sánh cũng được sử dụng để so sánh hình thức quỹ đóng – quỹ mở, so sánh

một số quy định pháp lý của Việt Nam với thông lệ quốc tế. Phương pháp

thống kê được sử dụng để làm rõ hơn một số nội dung của Đề tài.

+ Nguồn dữ liệu: trong nghiên cứu này, tôi sử dụng phần lớn các

nguồn dữ liệu thứ cấp – tức là những dữ liệu trong quá khứ. Những dữ liệu

này sẽ được sử dụng chủ yếu trong Chương 1 và Chương 2 của Luận văn, bao

gồm các tài liệu lý thuyết từ các tác giả trong, ngoài nước và các dữ liệu

trong, ngoài nước từ các tài liệu chuyên môn, báo chí, website…

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]