Luận văn thạc sĩ UEH nghiên cứu ảnh hưởng của lãi suất công cụ thị trường mở lên tỷ suất sinh lợi

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

___________________

Nguyễn Thị Thanh Bình

NGHIÊN CỨU ẢNH HƯỞNG CỦA LÃI

SUẤT CÔNG CỤ THỊ TRƯỜNG MỞ LÊN

TỶ SUẤT SINH LỢI CỦA CỔ PHIẾU Ở

VIỆT NAM

LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ

TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2013

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

___________________

Nguyễn Thị Thanh Bình

NGHIÊN CỨU ẢNH HƯỞNG CỦA LÃI

SUẤT CÔNG CỤ THỊ TRƯỜNG MỞ LÊN

TỶ SUẤT SINH LỢI CỦA CỔ PHIẾU Ở

VIỆT NAM

Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng

Mã số: 60340201

LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ

Người hướng dẫn khoa học:

PGS.TS. Trần Thị Thùy Linh

TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2013

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan luận văn “Nghiên cứu ảnh hưởng của lãi suất công cụ thị

trường mở đến tỷ suất sinh lợi của cổ phiếu ở Việt Nam” là công trình

nghiên cứu của riêng tôi. Kết quả nghiên cứu trong luận văn là trung thực và

chưa từng được công bố trong bất kỳ công trình nào khác.

TP.HCM, ngày tháng năm 2013

Tác giả

NGUYỄN THỊ THANH BÌNH

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

MỤC LỤC

Trang

Trang phụ bìa

Lời cam đoan

Mục lục

Danh mục các từ viết tắt

Danh mục các bảng biểu

Danh mục hình vẽ

Tóm tắt nghiên cứu .......................................................................................... 1

CHƯƠNG 1 GIỚI THIỆU .............................................................................. 2

1.1 Lý do nghiên cứu ........................................................................................ 2

1.2 Mục tiêu nghiên cứu và câu hỏi nghiên cứu ............................................ 3

1.2.1 Mục tiêu nghiên cứu .............................................................................. 3

1.2.2 Câu hỏi nghiên cứu ............................................................................... 3

1.3 Đối tượng nghiên cứu – Phạm vi nghiên cứu .......................................... 4

1.3.1 Đối tượng nghiên cứu ........................................................................... 4

1.3.2 Phạm vi nghiên cứu ............................................................................... 4

1.4 Phương pháp nghiên cứu ........................................................................... 4

1.5 Kết cấu của bài viết .................................................................................... 5

CHƯƠNG 2 TỔNG QUAN VỀ ẢNH HƯỞNG CỦA LÃI SUẤT ĐẾN TỶ

SUẤT SINH LỢI CỦA CỔ PHIẾU ................................................................ 6

2.1 Nghiên cứu thực nghiệm về tác động của cú sốc chính sách tiền tệ đến

tỷ suất sinh lợi cổ phiếu .................................................................................... 6

2.2 Nghiên cứu thực nghiệm về tác động của sự thay đổi trong lãi suất

đến tỷ suất sinh lợi cổ phiếu ............................................................................ 7

2.3 Tóm lược về các kết quả nghiên cứu thực nghiệm ................................. 11

CHƯƠNG 3 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............................................ 16

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

3.1 Dữ liệu nghiên cứu ..................................................................................... 16

3.2 Mô hình nghiên cứu ................................................................................... 19

3.2.1 Mô tả biến ............................................................................................. 19

3.2.2 Mô hình nghiên cứu .............................................................................. 22

3.3 Phương pháp kiểm định mô hình ............................................................. 24

3.4.1 Kiểm tra tính dừng ................................................................................ 24

3.4.2 Kiểm tra đa cộng tuyến ......................................................................... 26

3.4.3 Kiểm tra phương sai thay đổi ................................................................ 27

CHƯƠNG 4 PHÂN TÍCH DỮ LIỆU VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ....... 29

4.1 Phân tích mối quan hệ giữa lãi suất công cụ thị trường mở và tỷ suất

sinh lợi trên thị trường chứng khoán giai đoạn 2008 – 2012 ........................ 29

4.1.1 Tác động của chính sách thắt chặt tiền tệ (tăng lãi suất) năm 2008 đến

thị trường chứng khoán ...................................................................................... 29

4.1.2 Tác động của chính sách nới lỏng tiền tệ (giảm lãi suất) cuối năm

2008 đầu năm 2009 đến thị trường chứng khoán .............................................. 31

4.1.3 Tác động của chính sách thắt chặt tiền tệ (tăng lãi suất) năm 2011 đến

thị trường chứng khoán ...................................................................................... 32

4.1.4 Tác động của chính sách nới lỏng tiền tệ (giảm lãi suất) năm 2012

đến thị trường chứng khoán ............................................................................... 34

4.2 Phân tích dữ liệu và kết quả nghiên cứu .................................................. 36

4.2.1 Kiểm tra tính dừng của sự thay đổi trong lãi suất công cụ thị trường

mở ....................................................................................................................... 36

4.2.2 Kiểm tra hiện tượng đa cộng tuyến giữa các biến độc lập .................... 38

4.2.3 Phân tích kết quả của mô hình nghiên cứu ở mức độ thị trường .......... 47

4.2.4 Phân tích kết quả của nghiên cứu ở mức độ công ty ........................... 51

4.3 Tổng hợp kết quả nghiên cứu và so sánh ................................................. 55

CHƯƠNG 5 KẾT LUẬN ................................................................................. 60

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

5.1 Kết quả nghiên cứu .................................................................................... 60

5.2 Hạn chế của đề tài - Hướng nghiên cứu tiếp theo .................................. 62

5.2.1 Hạn chế của đề tài ................................................................................. 62

5.2.2 Hướng nghiên cứu tiếp theo .................................................................. 62

Tài liệu tham khảo

Phụ lục

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

Chữ viết tắt Tên đầy đủ tiếng Anh Tên đầy đủ tiếng Việt

CPI Consumer Price Index Chỉ số giá tiêu dùng

Fed Federal Reserve System Cục Dự Trữ Liên Bang

FFR Fed Funds Rate

Lãi suất qua đêm liên ngân

hàng

FGLS

Feasible Generalized Least

Squares

Bình phương tối thiểu tổng

quát

G7 Group of Seven

Các nước công nghệ tiên

tiến trên thế giới: Pháp,

Đức, Ý, Nhật, Anh, Hoa

Kỳ, Canada

GARCH

Generalized Autoregressive

Conditional Heteroskedasticity

Tự hổi quy tổng quát khi có

phương sai thay đổi

NASDAQ

National Association of

Securities Dealers Automated

Quotations

Hiệp Hội Quốc gia của

người Mua bán Chứng

khoán có bảng giá được

điện toán hóa

OECD

Organization for Economic Co￾operation and Development

Tổ chức hợp tác và phát

triển kinh tế

OLS Ordinary Least Squares Bình phương nhỏ nhất

S & P 500 Standard & Poor's 500

VAR Vector Autoregression Vector tự hồi quy

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU

Bảng 2.1 Tổng hợp các nghiên cứu thực nghiệm

Bảng 3.1 Số lần thông báo lãi suất qua từng năm

Bảng 3.2 Số lượng các công ty trong mẫu

Bảng 3.3 Dữ liệu nghiên cứu của đề tài

Bảng 3.4 Tóm tắt các biến nghiên cứu trong đề tài

Bảng 4.1 Kết quả kiểm định tính dừng của lãi suất thị trường mở hàng tháng

giai đoạn 2007 – 2012

Bảng 4.2 Sự thay đổi trong lãi suất (I), sự thay đổi được mong đợi (IE) và

không được mong đợi trong lãi suất (IU)

Bảng 4.3 Kiểm tra đa cộng tuyến giữa biến IU và IE trong mô hình (3.3) và

(3.4)

Bảng 4.4 Kiểm tra đa cộng tuyến giữa biến I với biến BM và Beta

Bảng 4.5 Kiểm tra đa cộng tuyến giữa biến BM với biến I và Beta

Bảng 4.6 Kiểm tra đa cộng tuyến giữa biến Beta với biến I và BM

Bảng 4.7 Kiểm tra đa cộng tuyến giữa biến IE với biến IU, Beta, BM

Bảng 4.8 Kiểm tra đa cộng tuyến giữa biến IU với biến IE, Beta, BM

Bảng 4.9 Kiểm tra đa cộng tuyến giữa biến BM với biến IE, IU và Beta

Bảng 4.10 Kiểm tra đa cộng tuyến giữa biến Beta với biến IE, IU và BM

Bảng 4.11 Phản ứng của chỉ số VN – Index đối với thay đổi trong lãi suất

công cụ thị trường mở

Bảng 4.12 Phản ứng của chỉ số HN – Index đối với thay đổi trong lãi suất

công cụ thị trường mở

Bảng 4.13 Phản ứng của chỉ số VN – Index đối với thay đổi được mong đợi

và không được mong đơi trong lãi suất công cụ thị trường mở

Bảng 4.14 Phản ứng của chỉ số HN – Index đối với thay đổi được mong đợi

và không được mong đợi trong lãi suất công cụ thị trường mở

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

Bảng 4.15 Phản ứng của tỷ suất sinh lợi chứng khoán đối với thay đổi trong

lãi suất công cụ thị trường mở

Bảng 4.16 Phản ứng của tỷ suất sinh lợi chứng khoán đối với thay đổi trong

lãi suất công cụ thị trường mở sau khi khắc phục hiện tượng phương sai thay

đổi

Bảng 4.17 Phản ứng tỷ suất sinh lợi cổ phiếu đối với sự thay đổi được mong

đợi và không được mong đợi trong lãi suất công cụ thị trường mở

Bảng 4.18 Phản ứng của tỷ suất sinh lợi chứng khoán đối với thay đổi được

mong đợi và không được mong đợi trong lãi suất công cụ thị trường mở sau

khi khắc phục hiện tượng phương sai thay đổi

Bảng 4.19 Tổng hợp và so sánh kết quả nghiên cứu

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

DANH MỤC HÌNH VẼ

Hình 4.1 Diễn biến tình hình lạm phát năm 2008

Hình 4.2 Diễn biến thị trường chứng khoán và lãi suất huy động năm 2008

Hình 4.3 Diễn biến thị trường chứng khoán và tình hình lãi suất năm 2009

Hình 4.4 Diễn biến lãi suất năm 2011

Hình 4.5 Diễn biến thị trường chứng khoán năm 2011

Hình 4.6 Diễn biến thị trường chứng khoán năm 2012

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

1

TÓM TẮT NGHIÊN CỨU

Luận văn nghiên cứu ảnh hưởng của lãi suất công cụ thị trường mở đến tỷ suất sinh

lợi của cổ phiếu ở Việt Nam giai đoạn 2008 – 2012 bằng cách sử dụng phương pháp

nghiên cứu sự kiện dựa trên hồi quy. Bài viết sử dụng 42 thông báo về lãi suất thị

trường mở ở Việt Nam giai đoạn 2008 – 2012 để xem xét sự thay đổi lãi suất tác

động như thế nào tỷ suất sinh lợi của cổ phiếu ở mức độ thị trường và mức độ công

ty. Kết quả hồi quy cho thấy dù ở mức độ thị trường hay mức độ công ty, tỷ suất sinh

lợi của cổ phiếu phản ứng ngược chiều với sự thay đổi trong lãi suất công cụ thị

trường mở. Ngoài ra, đề tài này còn phát hiện sự thay đổi được mong đợi trong lãi

suất có ảnh hưởng tiêu cực đến tỷ suất sinh lợi của cổ phiếu và có ý nghĩa về mặt

thống kê. Trong khi đó, tác động của sự thay đổi không được mong đợi trong lãi suất

đến tỷ suất sinh lợi chứng khoán là tiêu cực và chỉ có ý nghĩa thống kê ở mức độ thị

trường, còn ở mức độ công ty, tác động của sự thay đổi không được mong đợi không

có ý nghĩa về mặt thống kê. Kết quả này phù hợp với nghiên cứu thực nghiệm của

Chaiporn Vithessonthi và Yaowaluk Techarongrojwong (2011).

Từ khóa: chính sách tiền tệ, tỷ suất sinh lợi cổ phiếu, lãi suất công cụ thị trường mở.

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]