Luận văn thạc sĩ UEH kiểm định ảnh hưởng của lạm phát, giá vàng thế giới và tỷ giá hối đoái đến giá

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HỒ CHÍ MINH

PHẠM VĂN THANH

KIỂM ĐỊNH ẢNH HƯỞNG CỦA LẠM

PHÁT, GIÁ VÀNG THẾ GIỚI VÀ TỶ GIÁ

HỐI ĐOÁI ĐẾN GIÁ VÀNG TẠI VIỆT NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2014

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HỒ CHÍ MINH

PHẠM VĂN THANH

KIỂM ĐỊNH ẢNH HƯỞNG CỦA LẠM

PHÁT, GIÁ VÀNG THẾ GIỚI VÀ TỶ GIÁ

HỐI ĐOÁI ĐẾN GIÁ VÀNG TẠI VIỆT NAM

Chuyên ngành TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG

Mã số: : 60340201

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC

PGS.TS PHẠM VĂN NĂNG

TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2014

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan Luận văn Thạc sĩ Kinh tế với đề tài “Kiểm định ảnh hưởng

của lạm phát, giá vàng thế giới và tỷ giá hối đoái đến giá vàng tại Việt Nam” là

công trình nghiên cứu của riêng tôi dưới sự hướng dẫn của PGS.TS Phạm Văn

Năng.

Các số liệu, kết quả trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố

trong bất kỳ công trình nào khác. Tôi sẽ chịu trách nhiệm về nội dung tôi đã trình

bày trong luận văn này.

TP.HCM, ngày tháng 10 năm 2014

Tác giả

Phạm Văn Thanh

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

MỤC LỤC

TRANG PHỤ BÌA

LỜI CAM ĐOAN

MỤC LỤC

DANH MỤC CÁC BẢNG

DANH MỤC THUẬT NGỮ VIẾT TẮT

LỜI MỞ ĐẦU

TÓM TẮT

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ ẢNH HƯỞNG CỦA LẠM PHÁT, GIÁ

VÀNG THẾ GIỚI VÀ TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI ĐẾN GIÁ VÀNG TRONG NỀN

KINH TẾ

1.1 Tổng quan về lạm phát ...................................................................................... 1

1.1.1 Khái niệm lạm phát ................................................................................ 1

1.1.2 Phân loại lạm phát .................................................................................. 1

1.1.3 Đo lường lạm phát.................................................................................. 2

1.1.4 Các nguyên nhân gây ra lạm phát .......................................................... 2

1.1.4.1 Tổng cầu ..................................................................................... 2

1.1.4.2 Nhu cầu xuất khẩu ...................................................................... 3

1.1.4.3 Sự gia tăng của các loại chi phí trong nền kinh tế...................... 3

1.1.4.4 Các yếu tố khác........................................................................... 4

1.1.5 Tác động của lạm phát đến nền kinh tế .................................................. 5

1.1.5.1 Tác động tích cực........................................................................ 5

1.1.5.2 Tác động tiêu cực........................................................................ 5

1.2 Tổng quan về tỷ giá hối đoái.............................................................................. 6

1.2.1 Khái niệm về tỷ giá hối đoái .................................................................. 6

1.2.2 Các yếu tố cơ bản ảnh hưởng đến tỷ giá hối đoái .................................. 6

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

1.2.3 Các loại tỷ giá hối đoái cơ bản ............................................................... 7

1.2.3.1 Phân loại theo chế độ quản lý ngoại hối .................................... 7

1.2.3.2 Phân loại theo kỹ thuật giao dịch................................................ 7

1.2.3.3 Phân loại theo tỷ giá hối đoái danh nghĩa, tỷ giá

hối đoái thực .............................................................................. 7

1.2.4 Tác động của tỷ giá hối đoái đối với nền kinh tế ................................... 8

1.3 Tổng quan về giá vàng ....................................................................................... 10

1.3.1 Đôi nét về bản vị vàng ........................................................................... 10

1.3.2 Vai trò của vàng trong nền kinh tế ......................................................... 14

1.3.3 Các yếu tố tác động đến giá vàng .......................................................... 17

1.3.3.1 Chính sách điều hành kinh tế của NHNN .................................. 18

1.3.3.2 Lạm phát ................................................................................... 18

1.3.3.3 Giá dầu ....................................................................................... 19

1.3.3.4 Yếu tố chính trị .......................................................................... 19

1.3.3.5 Cung và cầu vàng........................................................................ 19

1.3.3.6 Niềm tin vào USD ..................................................................... 20

1.3.3.7 Sức khỏe các nền kinh tế lớn ..................................................... 20

1.3.3.8 Một số yếu tố khác ..................................................................... 20

1.4 Tổng quan các nghiên cứu trước đây................................................................. 21

KẾT LUẬN CHƯƠNG 1

CHƯƠNG 2: PHÂN TÍCH TÁC ĐỘNG CỦA LẠM PHÁT, GIÁ VÀNG THẾ

GIỚI VÀ TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI ĐẾN GIÁ VÀNG TẠI VIỆT NAM

2.1 Thực trạng lạm phát tại Việt Nam...................................................................... 26

2.1.1 Giai đoạn 1989-1999............................................................................ 26

2.1.2 Giai đoạn 2000-2013............................................................................ 27

2.2 Thực trạng tỷ giá USD/VND tại Việt Nam........................................................ 29

2.2.1 Giai đoạn 1989-1999............................................................................ 29

2.2.2 Giai đoạn 2000-2013............................................................................ 30

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

2.3 Thực trạng giá vàng Việt Nam và thế giới......................................................... 32

2.3.1 Giai đoạn 1989-1999............................................................................ 32

2.3.2 Giai đoạn 2000-2013............................................................................ 34

2.4 Hậu quả của việc tăng giá vàng.......................................................................... 39

2.5 Phân tích sự tác động lạm phát, giá vàng thế giới và tỷ giá hối

đoái đến giá vàng trong nước .................................................................................. 41

2.5.1 Mô hình nghiên cứu ............................................................................. 41

2.5.2 Dữ liệu.................................................................................................. 44

2.5.2.1 Nguồn dữ liệu ............................................................................. 44

2.5.2.2 Giai đoạn nghiên cứu.................................................................. 44

2.5.2.3 Đơn vị tính của các biến ............................................................. 44

2.5.2.4 Danh mục các biến ..................................................................... 45

2.5.3 Kiểm định sự tác động ......................................................................... 45

2.5.3.1 Đo lường hệ số tương quan giữa các biến .................................. 45

2.5.3.2 Kiểm định sự tác động giữa các biến.......................................... 46

2.5.3.3 Kiểm định biến thừa trong mô hình kiểm định .......................... 47

2.5.3.4 Kiểm định một số khuyết tật của mô hình.................................. 49

2.5.3.4.1 Kiểm định phương sai thay đổi .................................. 49

2.5.3.4.2 Kiểm định hiện tượng tự tương quan ........................ 52

2.6 Đánh giá sự tác động của lạm phát, giá vàng thế giới và tỷ giá

hối đoái USD/VND lên giá vàng trong nước........................................................... 55

KẾT LUẬN CHƯƠNG 2

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP VỀ CHÍNH SÁCH QUẢN LÝ THỊ

TRƯỜNG VÀNG VÀ KIỀM CHẾ TỶ GIÁ

3.1 Rút ngắn khoảng cách giá giữa thị trường vàng trong nước và thế giới............ 58

3.2 Kiểm soát tỷ giá ................................................................................................. 69

KẾT LUẬN CHƯƠNG 3

KẾT LUẬN.............................................................................................................. 76

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

DANH MỤC CÁC HÌNH MINH HỌA VÀ

BẢNG BIỂU

Hình 1.1: Hiệp ước Bretton Woods.......................................................................... 12

Hình 1.2 : Sức mua của USD qua từng năm .......................................................... 15

Hình 1.3: So sánh sức mua của USD và vàng ......................................................... 16

Hình 1.4: So sánh sức mua của vàng trong năm 1971 và 2013 .............................. 17

Hình 1.5: Nhu cầu vàng của thế giới theo từng năm............................................... 19

Hình 2.1: Lạm phát Việt Nam giai đoạn 1989-1999................................................ 26

Hình 2.2: Lạm phát Việt Nam giai đoạn 2000-2013................................................ 27

Hình 2.3: Tỷ giá USD/VND giai đoạn 1989-1999................................................... 29

Hình 2.4: Tỷ giá USD/VND giai đoạn 2000-2013................................................... 30

Hình 2.5: Giá vàng thế giới giai đoạn 1985-2013................................................... 32

Hình 2.6: Giá vàng Việt Nam giai đoạn 1989-1999................................................ 33

Hình 2.7: Giá vàng thế giới năm 2013 .................................................................... 36

Hình 2.8: Giá vàng Việt Nam giai đoạn 2000-2013................................................ 37

Hình 2.9: Giá vàng Việt Nam năm 2013.................................................................. 38

Bảng 2.1: Hệ số tương quan giữa giá vàng, giá dầu và lạm phát........................... 42

Bảng 2.2: Bảng hệ số tương quan giữa các biến kiểm định .................................... 45

Bảng 2.3: Bảng hệ số kiểm định các biến ................................................................ 46

Bảng 2.4: Bảng kiểm định biến thừa trong mô hình kiểm định ............................... 48

Bảng 2.5: Bảng kiểm định phương sai thay đổi trong mô hình kiểm định .............. 50

Bảng 2.6: Bảng kết quả kiểm định phương sai thay đổi mô hình kiểm định ........... 51

Bảng 2.7: Bảng kiểm định hiện tượng tự tương quan.............................................. 53

Bảng 2.8: Bảng kết quả kiểm định hiện tượng tự tương quan ................................. 55

Hình 3.1: Một số chính sách tiêu biêu về quản lý vàng của Chính phủ ................. 60

Hình 3.2: Chênh lệch giá vàng thế giới và giá vàng trong nước ............................ 62

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

DANH MỤC THUẬT NGỮ VIẾT TẮT

NHTW Ngân hàng Trung Ương

NHTM Ngân hàng Thương mại

OLS Ordinary Least Square - Phương pháp ước lượng bình

phương nhỏ nhất

Oz Ounce

SJC Công ty TNHH MTV Vàng Bạc đá quý Sài Gòn

TCTD Tổ chức tín dụng

TGHĐ Tỷ giá hối đoái

USD Đồng Đô la Mỹ

VND Việt Nam Đồng

GOLD_VN Biến giá vàng Việt Nam

INF Biến lạm phát tại Việt Nam

GOLD_WORLD Biến giá vàng thế giới

EXC Biến tỷ giá hối đoái USD/VND

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

LỜI MỞ ĐẦU

*****************************

1.1. Lý do chọn đề tài

Sự biến động của giá vàng được đánh giá là vượt ngoài tầm dự đoán của

hầu hết chính phủ trên thế giới. Vấn đề vàng hóa và USD hóa luôn đe dọa nền kinh

tế. Kiềm chế và kiểm soát tốt giá vàng sẽ đóng góp vai trò đáng kể trong việc điều

hành các chính sách tiền tệ và tài khóa của một quốc gia.

Cùng với tiền đồng Việt Nam và một số loại ngoại tệ khác, vàng luôn được

xem là tài sản tích trữ an toàn của người dân. Không những thế, đối với các nhà đầu

tư thì vàng cũng được xem là một kênh đầu tư hiệu quả ngoài bất động sản và

chứng khoán. Tuy nhiên giá vàng trong nước đã trải qua nhiều biến động trong

những năm qua, đặc biệt là luôn chịu sự tác động của nhiều nhân tố, từ đó gây nên

tình trạng bất ổn cho nền kinh tế.

Hiện có rất nhiều công trình nghiên cứu về việc tác động đến giá vàng của

các yếu tố vĩ mô trên thế giới, tuy nhiên, việc xác định rõ các yếu tố vĩ mô nào có

sự tác động đến giá vàng đặt trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam là một điều hết

sức quan trọng, nó giúp cho các nhà hoạch định kinh tế hiểu và nắm bắt những yếu

tố then chốt trong việc kiểm soát giá vàng trong nước, từ đó chỉ ra các biện pháp

bình ổn giá vàng trong nước.

1.2 Mục tiêu nghiên cứu

Hiểu rõ và phân tích sự tác động của lạm phát đến giá vàng trong nước,

đồng thời tìm hiểu sự tác động của một số biến kinh tế khác như giá vàng thế giới,

tỷ giá hối đoái… nhằm xác định các yếu tố có mối liên quan, từ đó có những biện

pháp tác động trong việc điều hành thị trường theo ý muốn của NHNN và Chính

phủ.

Bài luận văn được tác giả tập trung nghiên cứu về sự tác động của một số

biến vĩ mô đến giá vàng. Có nhiều nguyên nhân gây nên biến động giá vàng, và đã

được nhiều công trình nghiên cứu đề cập đến trong thời gian gần đây. Tuy nhiên,

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]