Luận văn thạc sĩ UEH gỉải pháp phát triển nguồn nhân lực tỉnh tiền giang đến năm 2020 , luận văn

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH

LỮ THỊ THANH THẢO

GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC

TỈNH TIỀN GIANG ĐẾN NĂM 2020

Chuyên ngành: Quản trị Kinh doanh

Mã số: 60.34.01.02

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:

TS. NGUYỄN VĂN DŨNG.

TP. Hồ Chí Minh – Năm 2012

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU ...................................................................................................... 1

1. Lý do chọn đề tài. .................................................................................... 1

2. Mục tiêu nghiên cứu ............................................................................... .1

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ........................................................... 2

4. Khả năng ứng dụng của đề tài. ................................................................ 2

5. Phương pháp nghiên cứu. ........................................................................ 3

6. Kết cấu luận văn. ..................................................................................... 3

CHƯƠNG 1 – TỔNG QUAN VỀ PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC… 4

1.1. Khái niệm, vai trò nguồn nhân lực và phát triển nguồn nhân lực. ....... 4

1.1.1. Khái niệm Nguồn nhân lực. ........................................................... 4

1.1.2. Khái niệm Phát triển nguồn nhân lực. ........................................... 4

1.1.3. Vai trò của phát triển nguồn nhân lực. ........................................... 6

1.1.4. Sự cần thiết phát triển nguồn nhân lực. ......................................... 7

1.2. Các nhân tố ảnh hưởng đến phát triển nguồn nhân lực ...................... .8

1.2.1. Các nhân tố môi trường vĩ mô. ...................................................... 8

1.2.2. Các nhân tố môi trường vi mô. ...................................................... 9

1.2.3. Các nhân tố môi trường nội bộ. ................................................... 10

1.3. Nội dung phát triển nguồn nhân lực. .................................................. 15

1.3.1. Phát triển nguồn nhân lực về quy mô và cơ cấu. ......................... 15

1.3.2. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực ......................................... .16

1.3.3. Phát triển khả năng phối hợp. ...................................................... 17

1.4. Kinh nghiệm phát triển nguồn nhân lực ở một số địa phương ......... .18

1.4.1. Bình Dương. ................................................................................. 18

1.4.2. Đồng Nai. ..................................................................................... 19

1.4.3. Cần Thơ. ....................................................................................... 20

TÓM TẮT CHƯƠNG 1. ........................................................................... 22

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

CHƯƠNG 2 – THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC

TỈNH TIỀN GIANG ................................................................................ .23

2.1.Giới thiệu khái quát về tỉnh Tiền Giang. ............................................ 23

2.1.1. Vị trí địa lý. .................................................................................. 23

2.1.2. Tình hình phát triển kinh tế - xã hội. ........................................... 24

2.1.3. Tiềm năng nguồn nhân lực. .......................................................... 31

2.2. Thực trạng phát triển nguồn nhân lực tỉnh Tiền Giang ..................... 33

2.2.1. Thực trạng nhân lực về số lượng. ............................................... 33

2.2.1.1. Quy mô và tốc độ tăng dân số. ............................................... 33

2.2.1.2. Cơ cấu dân số ......................................................................... 34

2.2.2. Thực trạng nhân lực về chất lượng .............................................. 38

2.2.2.1. Về thể lực (y tế, sức khỏe) ..................................................... 38

2.2.2.2. Trí lực. .................................................................................... 39

2.2.2.3. Đức lực. .................................................................................. 45

2.3. Các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và của tỉnh Tiền

Giang về phát triển nguồn nhân lực ............................................................ 46

2.4. Đánh giá chung về phát triển nguồn nhân lực tỉnh Tiền Giang. ........ 48

2.4.1. Kết quả và thành tựu. ................................................................... 48

2.4.2. Những tồn tại và hạn chế. ............................................................ 49

TÓM TẮT CHƯƠNG 2 ............................................................................ 51

CHƯƠNG 3. GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC PHỤC

VỤ PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI TỈNH TIỀN GIANG. ........... 52

3.1. Dự báo nguồn nhân lực tỉnh Tiền Giang đến năm 2020 ................... .52

3.1.1. Quy mô dân số. ............................................................................ 52

3.1.2 Lực lượng lao động (tổng cung lao động). ................................... 52

3.2. Mục tiêu phát triển nguồn nhân lực tỉnh Tiền Giang đến năm 2020. .... 54

3.2.1. Mục tiêu chung. ............................................................................ 54

3.2.2. Mục tiêu cụ thể. ............................................................................ 54

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

3.3. Giải pháp phát triển nguồn nhân lực tỉnh Tiền Giang đến năm 2020 .... 55

3.3.1. Nhóm giải pháp về nâng cao chất lượng nguồn nhân lực ............ 55

3.3.1.1.Nâng cao trình độ học vấn của nhân lực ................................. 55

3.3.1.2. Nâng cao trình độ chuyên môn kỹ thuật của nhân lực. .......... 56

3.3.1.3. Thu hút và nâng cao hiệu quả sử dụng nhân tài. .................... 57

3.3.1.4. Mở rộng, tăng cường sự phối hợp và hợp tác để phát triển

nhân lực. ...................................................................................................... 59

3.3.1.5. Nâng cao thể lực của người lao động. .................................... 60

3.3.2. Nhóm giải pháp về đảm bảo số lượng và cơ cấu nguồn nhân lực. .. 60

3.3.2.1. Dự báo nhu cầu đào tạo nguồn nhân lực ............................... .60

3.3.2.2. Quy hoạch, đầu tư phát triển mạng lưới đào tạo và dạy nghề ... .63

3.3.2.3. Huy động các nguồn lực trong xã hội cho phát triển nguồn

nhân lực. ...................................................................................................... 65

3.3.3. Nhóm giải pháp về duy trì nguồn nhân lực. ................................. 66

3.3.3.1. Hoàn thiện các chế độ lương bổng, đãi ngộ nhân tài. ............ 66

3.3.3.2. Xây dựng và phát triển văn hóa doanh nghiệp, văn hóa

công sở. ....................................................................................................... 67

3.3.3.3. Định hướng, phát triển nghề nghiệp cho người lao động. ..... 68

3.3.4. Nhóm giải pháp về công tác tổ chức. ........................................... 69

3.3.4.1. Đổi mới quản lý nhà nước về phát triển nhân lực.................. 69

3.3.4.2. Sắp xếp lại bộ máy quản lý phát triển nguồn nhân lực .......... 71

3.4. Một số kiến nghị. ................................................................................ 71

3.4.1. Đối với Chính phủ. ....................................................................... 71

3.4.2. Đối với UBND tỉnh. ..................................................................... 72

TÓM TẮT CHƯƠNG 3 ............................................................................ 73

KẾT LUẬN ................................................................................................ 74

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

ADB: Ngân hàng phát triển châu Á

CCN: Cụm công nghiệp

CBCCVC: Cán bộ, công chức, viên chức

CBCC : Cán bộ, công chức

ĐBSCL: Đồng bằng sông Cửu Long

ĐVT: Đơn vị tính

KCN: Khu công nghiệp

KTQD: Kinh tế quốc dân

KTTĐPN: Kinh tế trọng điểm phía Nam

KT-XH: Kinh tế xã hội

LĐ: Lao động

LLLĐ: Lực lượng lao động

GDP: Tốc độ tăng trưởng kinh tế

TP.HCM: Thành phố Hồ Chí Minh

THPT: Trung học phổ thông

THCS: Trung học cơ sở

TCCN: Trung cấp chuyên nghiệp

TCN: Trung cấp nghề

UBND: Ủy ban nhân dân

WB: Ngân hàng thế giới

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU

Bảng 2.1. Tổng sản phẩm trên địa bàn theo giá so sánh. ............................ 27

Bảng 2.2. Trạng thái hoạt động nhân lực giai đoạn 2000-2010 .................. 31

Bảng 2.3. Dân số và tỷ lệ phát triển dân số theo thời kỳ. ........................... 34

Bảng 2.4. Dân số chia theo độ tuổi giai đoạn 2000-2010 ........................... 35

Bảng 2.5. Tỷ trọng dân số và chỉ số già hóa ............................................... 36

Bảng 2.6. Dân số phân theo đơn vị hành chính của tỉnh ........................ 36

Bảng 2.7. Dân số phân theo thành thị và nông thôn ............................... 37

Bảng 2.8. Cơ sở y tế và cán bộ y tế giai đoạn 2000-2010. ......................... 39

Bảng 2.9. Trình độ học vấn của nhân lực ................................................... 40

Bảng 2.10. Trình độ chuyên môn – kỹ thuật lao động ................................ 41

Bảng 2.11. Trình độ của cán bộ, công chức, viên chức .............................. 43

Bảng 2.12. Số lượng, cơ cấu trình độ CBCC cấp xã. ................................. 44

Bảng 2.13. Lao động phân theo trình độ trong các khu công nghiệp ......... 45

Bảng 3.1. Dự báo tổng dân số Tiền Giang đến năm 2020 .......................... 52

Bảng 3.2. Dự báo dân số trong độ tuổi lao động đến năm 2020 ................. 53

Bảng 3.3. Dự báo lực lượng lao động đến năm 2020 ................................. 54

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

DANH MỤC CÁC HÌNH

Hình 2.1. Tốc độ tăng trưởng kinh tế tỉnh Tiền Giang giai đoạn 2005-2011. .... 24

Hình 2.2. Chuyển dịch cơ cấu kinh tế Tiền Giang giai đoạn 2005 – 2011 ..... 25

Hình 2.3. Biểu đồ tăng trưởng dân số tỉnh Tiền Giang ................................... 38

Hình 2.4. Trình độ chuyên môn kỹ thuật của lực lượng lao động năm 2010 ..... 42

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

1

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài.

Nhân lực là một trong những nguồn lực quan trọng nhất của mỗi quốc

gia. Do đó, phát triển nguồn nhân lực là yêu cầu hết sức cần thiết, là một

trong những yếu tố quyết định đối với tăng trưởng kinh tế cũng như tăng

cường sức mạnh quốc gia.

Cùng với quá trình công nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước, phát triển

nguồn nhân lực trở thành vấn đề cấp thiết để đáp ứng yêu cầu phát triển kinh

tế - xã hội, là khâu đột phá, làm thay đổi sâu sắc nền kinh tế - xã hội của đất

nước.

Tiền Giang là một tỉnh vừa nằm trong Vùng Đồng bằng sông Cửu

Long, vừa nằm trong Vùng Kinh tế trọng điểm Phía Nam. Tiền Giang có

những tiềm năng và điều kiện thuận lợi về vị trí địa lý, tài nguyên thiên nhiên,

khí hậu…Bên cạnh đó, Tiền Giang có quy mô dân số lớn và mật độ dân số

cao, nguồn lao động dồi dào nhưng trình độ lao động và tỷ lệ lao động qua

đào tạo thấp. Vì thế, cho đến nay, Tiền Giang vẫn được xem là tỉnh chậm phát

triển về nhiều mặt kinh tế - xã hội so với các tỉnh trong vùng.

Trong những năm tới, để đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội

theo đúng định hướng đề ra thì việc đào tạo và phát triển nguồn nhân lực là

vấn đề cấp bách đối với Tiền Giang hiện nay. Xuất phát từ thực tiễn trên, để

góp phần tăng cường hiệu quả cho việc xây dựng và phát triển nguồn nhân

lực của tỉnh, phục vụ tốt cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất

nước, nên tôi chọn đề tài “ Giải pháp phát triển nguồn nhân lực tỉnh Tiền

Giang đến năm 2020”

2. Mục tiêu nghiên cứu.

- Phân tích những điều kiện phát triển nhân lực trên địa bàn tỉnh như:

trình độ phát triển kinh tế - xã hội, mạng lưới các cơ sở đào tạo; phân tích

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

2

thực trạng nguồn nhân lực về số lượng và chất lượng; Từ đó đánh giá chung

tình hình phát triển nguồn nhân lực tỉnh Tiền Giang.

- Dựa vào các phân tích, đánh giá chung về thực trạng nguồn nhân lực

cũng như dự báo nguồn nhân lực, đề tài tập trung đề ra một số giải pháp phát

triển nguồn nhân lực đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Tiền

Giang đến năm 2020.

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.

Luận văn nghiên cứu những vấn đề lý luận cơ bản và thực tiễn về phát

triển nguồn nhân lực nói chung và nguồn nhân lực tỉnh Tiền Giang trong giai

đoạn hiện nay. Luận văn nghiên cứu toàn bộ nguồn nhân lực trên địa bàn tỉnh

Tiền Giang với những nội dung nghiên cứu cụ thể như: tiềm năng nguồn nhân

lực; số lượng và chất lượng nguồn nhân lực về trình độ học vấn, trình độ

chuyên môn kỹ thuật. Trọng tâm nghiên cứu là nhóm nhân lực có vai trò

quyết định đối với quá trình phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Tuy nhiên,

đây là một lĩnh vực rất rộng liên quan đến tất cả các ngành của nền kinh tế

quốc dân. Vì vậy, luận văn chỉ đi vào những nội dung cơ bản về thực trạng

phát triển nguồn nhân lực tỉnh Tiền Giang đến năm 2010 và các giải pháp để

phát triển nguồn nhân lực phục vụ cho quá trình phát triển kinh tế - xã hội

tỉnh Tiền Giang đến năm 2020.

4. Khả năng ứng dụng của đề tài.

Luận văn nghiên cứu tương đối có hệ thống các giải pháp về phát triển

nguồn nhân lực phục vụ phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Tiền Giang. Luận văn

có giá trị về mặt lý luận và thực tiễn đối với việc phát triển nguồn nhân lực

phục vụ phát triển kinh tế - xã hội tỉnh đến năm 2020. Luận văn cũng có thể

làm tài liệu tham khảo cho những người quan tâm nghiên cứu về vấn đề

nguồn nhân lực và phát triển nguồn nhân lực.

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]