Luận văn thạc sĩ UEH giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của viễn thông phú yên đến năm 2020 ,

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HỒ CHÍ MINH

------------

NGUYỄN XUÂN PHÚ

GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH

CỦA VIỄN THÔNG PHÚ YÊN ĐẾN NĂM 2020

Chuyên ngành : Quản trị Kinh doanh

Mã số: 6034102

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:

PGS.TS HỒ TIẾN DŨNG

TP. Hồ Chí Minh – Năm 2014

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan công trình nghiên cứu luận văn này là công trình nghiên

cứu của riêng tôi và có sự hướng dẫn của PGS.TS Hồ Tiến Dũng. Toàn bộ số liệu

sử dụng trong luận văn là trung thực và kết quả nghiên cứu chưa được ai công bố

trong bất cứ công trình nghiên cứu nào.

Tác giả luận văn

Nguyễn Xuân Phú

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

MỤC LỤC

TRANG PHỤ BÌA

LỜI CAM ĐOAN

DANH MỤC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT

DANH MỤC CÁC HÌNH VÀ BẢNG BIỂU

MỞ ĐẦU ........................................................................................................................1

CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA DOANH NGHIỆP ..........4

1.1 Cạnh tranh và năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp ..................................4

1.1.1 Khái niệm về cạnh tranh.....................................................................4

1.1.2 Năng lực cạnh tranh............................................................................5

1.1.3 Lợi thế cạnh tranh ...............................................................................6

1.2 Các yếu tố tác động đến năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp..................8

1.2.1 Các yếu tố môi trường bên ngoài doanh nghiệp.................................8

1.2.2 Nhóm yếu tố môi trường bên trong doanh nghiệp ...........................12

1.2.3 Các tiêu chí đánh giá năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp ..........14

1.3 Chuỗi giá trị và năng lực lõi của doanh nghiệp ..........................................16

1.3.1 Chuỗi giá trị của doanh nghiệp.........................................................16

1.3.2 Các liên kết bên trong và giữa các chuỗi giá trị ...............................18

1.3.3 Năng lực lõi của doanh nghiệp .........................................................19

1.4.Phương pháp phân tích năng lực cạnh tranh của DN .................................20

1.4.1. Phân tích theo cấu trúc thị trường.....................................................20

1.4.2. Phân tích trên cơ sở đánh giá lợi thế so sánh....................................20

1.4.3. Phân tích theo quan điểm tổng thể....................................................20

1.4.4. Ma trận đánh giá các yếu tố bên ngoài (EFE) ..................................21

1.4.5. Ma trận đánh giá các yếu tố bên trong (IFE)....................................22

1.4.6. Ma trận hình ảnh cạnh tranh (CPM).................................................22

1.5.Vai trò của cạnh tranh trong lĩnh vực viễn thông ở Việt Nam ...................23

Kết luận Chương 1........................................................................................................24

CHƯƠNG 2 ..................................................................................................................25

ĐÁNH GIÁ NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA VNPT PHÚ YÊN...........................25

2.1 Giới thiệu tổng quan về VNPT Phú Yên ....................................................25

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

2.1.1 Quá trình hình thành và phát triển....................................................25

2.1.2 Lĩnh vực kinh doanh :.......................................................................26

2.1.3 Cơ cấu tổ chức và nhân sự................................................................26

2.1.4 Các sản phẩm dịch vụ.......................................................................27

2.1.5 Hệ thống kênh phân phối..................................................................28

2.1.6 Kết quả SXKD giai đoạn 2011-2013................................................28

2.2 Đánh giá năng lực cạnh tranh của VNPT Phú Yên ....................................29

2.2.1 Các yếu tố môi trường bên ngoài......................................................29

2.2.2 Các yếu tố môi trường bên trong......................................................41

2.2.3 Ma trận hình ảnh cạnh tranh .............................................................59

2.2.4 Đánh giá chung về năng lực cạnh tranh của VNPT Phú Yên ..........63

Kết luận chương 2 .............................................................................................65

CHƯƠNG 3 ..................................................................................................................66

MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA

VNPT PHÚ YÊN ĐẾN NĂM 2020 .............................................................................66

3.1 Định hướng và mục tiêu phát triển .............................................................66

3.1.1 Định hướng phát triển.......................................................................66

3.1.2 Mục tiêu cụ thể .................................................................................67

3.2 Một số giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của VNPT Phú Yên

đến năm 2020 ..............................................................................................68

3.2.1 Nhóm giải pháp về đầu tư, nâng cao chất lượng mạng viễn thông ..68

3.2.2 Nhóm giải pháp hoàn thiện tổ chức sản xuất và cơ chế quản lý ......70

3.2.3 Nhóm giải pháp nâng cao chất lượng nguồn nhân lực .....................72

3.2.4 Nhóm giải pháp hoàn thiện hoạt động marketting ...........................76

3.2.5 Giải pháp xây dựng văn hóa doanh nghiệp VNPT...........................82

3.3 Kiến nghị đối với cơ quan quản lý Nhà nước.......................................................84

Kết luận Chương 3.............................................................................................85

KẾT LUẬN...................................................................................................................86

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT

1. CBCNV : Cán bộ công nhân viên

2. CNTT : Công nghệ thông tin

3. DN : Doanh nghiệp

4. EFE : External factors environment matrix (Ma trận

đánh giá các yếu tố bên ngoài)

5. GTGT : Giá trị gia tăng

6. IFE : Internal factors environment matrix (Ma trận

đánh giá các yếu tố bên trong)

7. KHCN : Khoa học công nghệ

8. SXKD : Sản xuất kinh doanh

9. VNPT : Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam

10. VNPT Phú Yên : Viễn thông Phú Yên

11. Viettel Tập đoàn Viễn thông uân đội

12. VT-CNTT : Viễn thông – Công nghệ thông tin

13. UBND : Ủy ban nhân dân

14. WTO : Tổ chức thương mại thế giới

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

DANH MỤC CÁC HÌNH VÀ BẢNG BIỂU

DANH MỤC CÁC HÌNH

Hình 1.1: Mô hình 5 áp lực cạnh tranh của Michael Porter ------------------------- 10

Hình 1.2: Chuỗi giá trị tổng quát ------------------------------------------------------- 16

Hình 2.1: Mô hình tổ chức VNPT Phú Yên ------------------------------------------ 27

Hình 2.2: Cơ cấu doanh thu các dịch vụ năm 2013 ---------------------------------- 45

Hình 2.3: Thị phần dịch vụ Vinaphone ------------------------------------------------ 46

Hình 2.4: Thị phần dịch vụ internet ---------------------------------------------------- 46

Hình 2.5: Chi phí khuyến mại, chăm sóc khách hàng qua các năm --------------- 54

DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU

Bảng 1.1: Ba chiến lược tổng quát tạo lợi thế cạnh tranh bền vững------------------7

Bảng 1.2: Kết quả kết hợp 4 tiêu chí VRIO ---------------------------------------------8

Bảng 1.3: Ma trận đánh giá các yếu tố bên ngoài (Ma trận EFE) ------------------ 22

Bảng 1.4: Ma trận đánh giá các yếu tố bên trong (Ma trận IFE) ------------------- 22

Bảng 2.1: Kết quả SXKD từ năm 2011 đến năm 2012 ------------------------------ 28

Bảng 2.2: Ma trận đánh giá các yếu tố bên ngoài ------------------------------------ 40

Bảng 2.3: Tình hình nhân sự từ năm 2011 đến năm 2013 -------------------------- 42

Bảng 2.4: Kết quả kinh doanh một số dịch vụ cơ bản ------------------------------- 45

Bảng 2.5: Ma trận đánh giá các yếu tố bên trong ------------------------------------ 57

Bảng 2.6: Bảng đánh giá các nguồn lực chính của VNPT Phú Yên -------------- 59

Bảng 2.7: Ma trận hình ảnh cạnh tranh của VNPT Phú Yên ---------------------- 60

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Cùng với sự phát triển mạnh mẽ của cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật, công

nghệ hiện nay, nhiều công trình khoa học công nghệ tiên tiến ra đời tạo ra các sản

phẩm, dịch vụ tốt, đáp ứng nhu cầu mọi mặt của con người. Chính vì vậy, các doanh

nghiệp luôn phải đi sâu nghiên cứu thị trường, phát hiện ra những nhu cầu mới của

khách hàng để qua đó có thể lựa chọn phương án phù hợp với năng lực kinh doanh

của mình và đáp ứng nhu cầu khách hàng. Trong cuộc cạnh tranh này doanh nghiệp

nào nhạy bén hơn thì doanh nghiệp đó sẽ thành công.

Trong điều kiện hội nhập kinh tế với khu vực và thế giới theo cam kết gia

nhập Tổ chức thương mại thế giới (WTO) cho phép các doanh nghiệp nước ngoài

được tham gia cung cấp các dịch vụ VT-CNTT thông qua các hình thức liên doanh,

góp vốn và phát triển một số dịch vụ mới. Điều này tạo động lực phát triển cho các

doanh nghiệp và cho cả ngành VT-CNTT Việt Nam. Cạnh tranh và phát triển tạo cơ

hội cho các doanh nghiệp viễn thông trong nước tự đổi mới và tái cơ cấu để hoạt

động có hiệu quả, cải cách quy trình quản lý, khai thác, tập trung nguồn lực vào các

lĩnh vực mang tính chiến lược, nâng cao chất lượng dịch vụ và chất lượng chăm sóc

khách hàng.

Trải qua một thời gian dài kinh doanh theo cơ chế độc quyền, trong những

năm qua sự xuất hiện ngày càng nhiều các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ VT￾CNTT trên địa bàn tỉnh Phú Yên, đặc biệt trong lĩnh vực điện thoại di động và

internet đã gây ra nhiều khó khăn trong hoạt động SXKD của VNPT Phú Yên. Thị

phần bị chia sẻ, nhiều khách hàng rời mạng và chuyển sang sử dụng dịch vụ của

doanh nghiệp khác, doanh thu tăng trưởng chậm, hiệu quả kinh doanh thấp…là

những khó khăn mà VNPT Phú Yên đang phải đối mặt trong thời điểm hiện nay.

Chính vì vậy, việc phân tích, đánh giá thực trạng năng lực cạnh tranh nhằm đưa ra

các giải pháp hoàn thiện và nâng cao năng lực cạnh tranh là thực sự cần thiết đối với

VNPT Phú Yên trong điều kiện hiện nay.

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

2

2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài :

- Phân tích, đánh giá thực trạng năng lực cạnh tranh, chuỗi giá trị; xác định

giá trị cốt lõi… của VNPT Phú Yên

- Đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của VNPT Phú

Yên

3. Đối tượng nghiên cứu

- Nghiên cứu các yếu tố năng lực cạnh tranh nội tại của VNPT Phú Yên.

- Nghiên cứu các yếu tố môi trường bên ngoài ảnh hưởng đến năng lực cạnh

tranh của VNPT Phú Yên.

4. Phạm vi nghiên cứu

- Về lĩnh vực : kinh doanh dịch vụ VT - CNTT.

- Về không gian : thị trường dịch vụ VT - CNTT tại địa bàn tỉnh Phú Yên

- Về thời gian :

+ Thời gian nghiên cứu giai đoạn từ năm 2011 đến năm 2013

+ Thời gian khảo sát quí 4 năm 2013.

+ Thời gian ứng dụng của đề tài : Từ sau thời điểm hoàn thành đề tài

nghiên cứu và được thẩm định. Dự kiến từ đầu tháng 7 năm 2014.

5. Phương pháp nghiên cứu

* Nguồn dữ liệu :

- Dữ liệu thứ cấp : Các báo cáo của VNPT Phú Yên, Tập đoàn Bưu chính

Viễn thông Việt Nam, Bộ Thông tin Truyền thông, Sở Thông tin Truyền thông Phú

Yên, Chi cục thống kê tỉnh Phú Yên; tạp chí chuyên ngành viễn thông công nghệ

thông tin; các báo cáo SXKD của các doanh nghiệp viễn thông khác …

- Dữ liệu sơ cấp : Lập bảng câu hỏi, phỏng vấn lấy ý kiến chuyên gia trong

ngành. Sử dụng phần mềm Excel để tổng hợp số liệu thu thập được.

* Phương pháp thực hiện

Luận văn sử dụng các phương pháp nghiên cứu sau :

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

3

- Luận văn sử dụng tổng hợp các phương pháp nghiên cứu, trong đó chủ

yếu là phương pháp thu thập, phân tích, kết hợp khái quát hóa.

- Trao đổi, lấy ý kiến chuyên gia về các nhân tố bên trong và bên ngoài có

ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của VNPT Phú Yên

6. Ý nghĩa thực tiễn của đề tài

Trong bối cảnh thị trường viễn thông Việt Nam nói chung, và tại tỉnh Phú

Yên nói riêng chịu sự cạnh tranh ngày càng gay gắt, việc nâng cao năng lực cạnh

tranh là hết sức quan trọng đối với VNPT Phú Yên. Chính vì vậy, việc nghiên cứu đề

tài luận văn là thực sự cần thiết và có ý nghĩa thực tiễn :

- Xác định các yếu tố ảnh hưởng đến vị thế cạnh tranh, các điểm mạnh và

hạn chế của doanh nghiệp.

- Giúp lãnh đạo VNPT Phú Yên nhận biết được giá trị mà doanh nghiệp tạo

ra cho khách hàng, cũng như nhận biết giá trị cốt lõi của doanh nghiệp, từ đó nâng

cao năng lực cạnh tranh.

- Trên cơ sở phân tích, đánh giá thực tế, đề xuất một số giải pháp hữu hiệu

nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của VNPT Phú Yên

7. Kết cấu của Luận văn

Ngoài các phần mở đầu, mục lục, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, luận

văn bao gồm 3 chương sau

- Chương 1 Cơ sở lý luận về cạnh tranh và năng lực cạnh tranh của doanh

nghiệp

- Chương 2 Đánh giá năng lực cạnh tranh của VNPT Phú Yên

- Chương 3 Một số giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của VNPT

Phú Yên

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

4

CHƯƠNG 1

CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NĂNG LỰC CẠNH TRANH

CỦA DOANH NGHIỆP

1.1 Cạnh tranh và năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp

1.1.1 Khái niệm về cạnh tranh

Cạnh tranh được xem là một trong những đặc trưng cơ bản của nền kinh tế

thị trường, liên quan đến sự tồn tại của mỗi doanh nghiệp. Hiện nay, có nhiều khái

niệm khác nhau về cạnh tranh :

- Theo kinh tế học định nghĩa “Cạnh tranh là sự giành giật thị trường để

tiêu thụ hàng hóa giữa các doanh nghiệp”. Ở đây, định nghĩa mới chỉ đề cập đến

cạnh tranh trong khâu tiêu thụ hàng hóa, sản phẩm.

- Theo Michael Porter (1980) thì “cạnh tranh là giành lấy thị phần, bản

chất của cạnh tranh là tìm kiếm lợi nhuận, là khoản lợi nhuận cao hơn mức lợi

nhuận trung bình mà doanh nghiệp đang có. Kết quả quá trình cạnh tranh là sự bình

quân hóa lợi nhuận trong ngành theo chiều hướng cải thiện sâu dẫn đến hệ quả giá

cả có thể giảm đi”.

- Khi nghiên cứu về cạnh tranh K. Marx cho rằng: "Cạnh tranh là sự ganh

đua, đấu tranh gay gắt giữa các nhà tư bản nhằm giành giật những điều kiện thuận

lợi trong sản xuất và tiêu dùng hàng hóa để thu được lợi nhuận siêu ngạch". Nghiên

cứu sâu về sản xuất hàng hóa tư bản chủ nghĩa và cạnh tranh tư bản chủ nghĩa Marx

đã phát hiện ra quy luật cơ bản của cạnh tranh tư bản chủ nghĩa là quy luật điều

chỉnh tỷ suất lợi nhuận bình quân, và qua đó hình thành nên hệ thống giá cả thị

trường. Quy luật này dựa trên những chênh lệch giữa giá cả chi phí sản xuất và khả

năng có thể bán hàng hoá dưới giá trị của nó nhưng vẫn thu được lợi nhuận.

- Theo Từ điển Bách khoa Việt Nam (tập 1) thì “Cạnh tranh trong kinh

doanh là hoạt động tranh đua giữa những người sản xuất hàng hoá, giữa các thương

nhân, các nhà kinh doanh trong nền kinh tế thị trường, chi phối quan hệ cung cầu,

nhằm dành các điều kiện sản xuất, tiêu thụ thị trường có lợi nhất”.

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]