Luận văn thạc sĩ UEH đo lường khả năng sai lệch số liệu báo cáo tài chính của các công ty niêm yết

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH

_________________

TRẦN PHÚ MINH

ĐO LƯỜNG KHẢ NĂNG SAI LỆCH SỐ LIỆU BÁO

CÁO TÀI CHÍNH CỦA CÁC CÔNG TY NIÊM YẾT

VIỆT NAM BẰNG ĐỊNH LUẬT BENFORD

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2016

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH

_________________

TRẦN PHÚ MINH

ĐO LƯỜNG KHẢ NĂNG SAI LỆCH SỐ LIỆU BÁO

CÁO TÀI CHÍNH CỦA CÁC CÔNG TY NIÊM YẾT

VIỆT NAM BẰNG ĐỊNH LUẬT BENFORD

Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng

Mã số: 60340201

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:

TS. NGUYỄN THỊ UYÊN UYÊN

TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2016

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan rằng Luận văn “Đo lường khả năng sai lệch số liệu báo cáo tài chính

của các công ty niêm yết Việt Nam bằng định luật Benford” là công trình nghiên cứu

của riêng rôi và có sự hỗ trợ của Giáo viên hướng dẫn là TS. Nguyễn Thị Uyên Uyên.

Các thông tin, dữ liệu sử dụng trong Luận văn là trung thực; các nội dung trích dẫn đều

được ghi rõ nguồn gốc, các kết quả nghiên cứu được trình bày trong Luận văn này

chưa được công bố tại bất kỳ công trình nghiên cứu nào khác.

TP.Hồ Chí Minh, Ngày 31 tháng 10 năm 2016

Người thực hiện

Trần Phú Minh

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

MỤC LỤC

TRANG PHỤ BÌA

LỜI CAM ĐOAN

MỤC LỤC

DANH MỤC BẢNG

DANH MỤC HÌNH VẼ

TÓM TẮT

CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI........................................................................ 2

1.1. Lý do chọn đề tài................................................................................................ 2

1.2. Mục tiêu nghiên cứu và câu hỏi nghiên cứu ...................................................... 3

1.3. Đối tượng nghiên cứu ........................................................................................ 3

1.4. Phương pháp nghiên cứu.................................................................................... 4

1.5. Ý nghĩa của nghiên cứu ..................................................................................... 4

1.6. Bố cục của đề tài ................................................................................................ 4

CHƯƠNG 2: NỀN TẢNG LÝ THUYẾT VÀ CÁC BẰNG CHỨNG THỰC

NGHIỆM TRÊN THẾ GIỚI........................................................................................ 6

2.1. Nền tảng lý thuyết của định luật Benford .......................................................... 6

2.1.1. Chất lượng thông tin của báo cáo tài chính và sự cần thiết của việc đo lường

khả năng sai lệch số liệu báo cáo tài chính ..................................................................... 6

2.1.2. Nội dung định luật Benford............................................................................... 8

2.1.3. Định luật Benford và đo lường khả năng sai lệch số liệu báo cáo tài chính... 14

2.2. Kết quả các nghiên cứu thực nghiệm trước đây .............................................. 16

CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU................................................... 19

3.1. Dữ liệu nghiên cứu........................................................................................... 19

3.2. Phương pháp nghiên cứu.................................................................................. 21

3.2.1. Kiểm định khả năng mô tả của định luật Benford cho toàn mẫu.................... 22

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

3.2.2. Kiểm định hiện tượng làm tròn số liệu khoản mục cho toàn mẫu .................. 26

3.2.3. Kiểm định độ sai lệch với định luật Benford cho từng báo cáo tài chính....... 27

3.2.4. Kiểm định độ sai lệch với định luật Benford cho từng loại báo cáo tài chính 27

3.2.5. Mô hình hồi quy – Mô tả biến hồi quy – Tương quan kỳ vọng...................... 28

CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU.............................................................. 34

4.1. Kết quả đo lường sai lệch báo cáo tài chính bằng định luật Benford .............. 34

4.1.1. Kiểm định khả năng mô tả của định luật Benford cho toàn mẫu.................... 34

4.1.2. Kiểm định hiện tượng làm tròn số liệu khoản mục cho toàn mẫu .................. 36

4.1.3. Kiểm định độ sai lệch với định luật Benford cho từng báo cáo tài chính....... 45

4.1.4. Kiểm định độ sai lệch với định luật Benford cho từng loại báo cáo tài chính 49

4.2. Kết quả mô hình hồi quy.................................................................................. 51

4.2.1. Hồi quy OLS theo phương trình (3.11) cho mẫu từ năm 2012 tới năm 2015. 52

4.2.2. Hồi quy OLS theo phương trình (3.11) cho mẫu từ năm 2004 tới năm 2011. 54

4.2.3. Hồi quy Logit theo phương trình (3.23) cho mẫu từ năm 2012 tới năm 2015 56

CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN....................................................................................... 59

5.1. Kết luận ............................................................................................................ 59

5.2. Hạn chế của nghiên cứu và hướng nghiên cứu tiếp theo ................................. 60

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

DANH MỤC BẢNG

Bảng 2.1: Phân phối xác xuất chữ số đầu tiên theo định luật Benford........................ 8

Bảng 2.2: Mức chặn c(α) ứng với các kiểm định KS, KSB và Leemis..................... 24

Bảng 4.1: KS, dN và MAD của toàn mẫu và hai mẫu con 2004-2011 và 2012-201535

Bảng 4.2: Kết quả kiểm định Z của phân phối chữ số đầu tiên của toàn mẫu........... 36

Bảng 4.3: Kết quả kiểm định Z của phân phối chữ số thứ hai của toàn mẫu ............ 38

Bảng 4.4: Kết quả kiểm định Z với hai chữ số đầu tiên ............................................ 40

Bảng 4.5: Thống kê tỷ lệ sai lệch với Định luật Benford của mẫu theo năm bằng kiểm

định KS, KSB, Leemis và Cho-Gaines ở mức ý nghĩa 5%....................... 45

Bảng 4.6: Độ sai lệch với định luật Benford của mẫu theo loại báo cáo................... 49

Bảng 4.7: Kết quả kiểm định Z cho ba loại báo cáo.................................................. 50

Bảng 4.8: Thống kê mô tả các biến hồi quy .............................................................. 51

Bảng 4.9: Ma trận hệ số tương quan Pearson của các biến ....................................... 52

Bảng 4.9: Kết quả hồi quy OLS cho mẫu sau năm 2012........................................... 52

Bảng 4.10: Kết quả hồi quy OLS cho mẫu trước năm 2012........................................ 54

Bảng 4.11: Kết quả hồi quy logit cho mẫu từ năm 2012 tới năm 2015....................... 56

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]