Luận văn thạc sĩ UEH các nhân tố ảnh hưởng đến tăng chi tiêu của các hộ nông dân nghèo thuộc các

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÁO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP HỒ CHÍ MINH

************************

Phạm Thị Thanh Tuyền

*****

CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN TĂNG CHI TIÊU

CỦA CÁC HỘ NÔNG DÂN NGHÈO THUỘC CÁC

TỈNH KHU VỰC TỨ GIÁC LONG XUYÊN -

ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG

Chuyên ngành: KINH TẾ PHÁT TRIỂN

Mã số: 60.31.05

LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ

Người hướng dẫn khoa học

TS NGUYỄN NHƯ Ý

TP HCM, 2011

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÁO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP HỒ CHÍ MINH

************************

Phạm Thị Thanh Tuyền

*****

CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN TĂNG CHI TIÊU

CỦA CÁC HỘ NÔNG DÂN NGHÈO THUỘC CÁC

TỈNH KHU VỰC TỨ GIÁC LONG XUYÊN -

ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG

Chuyên ngành: KINH TẾ PHÁT TRIỂN

Mã số: 60.31.05

LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ

TP HCM, 2011

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

MỤC LỤC

LỜI MỞ ĐẦUU ........................................................................................................... 1

1. TẠI SAO PHẢI NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI NÀY ?: ............................................. 1

2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU. ................................................................................ 2

3. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU. .................................................................................. 2

4. GIẢ THIẾT NGHIÊN CỨU. .............................................................................. 3

5. PHẠM VI NGHIÊN CỨU: .................................................................................. 3

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ĐÓI NGHÈO ............................................. 6

1.1. LÝ THUYẾT VỀ NGHÈO ĐÓI: ..................................................................... 7

1.1.1 Các định nghĩa về nghèo đói: ...................................................................... 7

1.1.2 Nghèo tuyệt đối: ........................................................................................... 8

1.1.3 Nghèo tương đối. ......................................................................................... 9

1.2. CÁC THƯỚC ĐO CHỈ SỐ NGHÈO ĐÓI VÀ BẤT BÌNH ĐẲNG. ............. 9

1.2.1. Xác định nghèo đói: .............................................................................. 9

1.2.2. Phương pháp xác định chuẩn đói nghèo quốc tế. ............................... 10

1.2.3. Phương pháp các định chuẩn đói nghèo theo Chương trình xóa

đói giảm nghèo quốc gia. .......................................................................... 11

1.2.4. Thước đo chỉ số nghèo đói và bất bình đẳng: .................................... 12

1.2.5. Đường cong Lorenz và hệ số Gini. ..................................................... 13

1.3. CÁC KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN NGHÈO ĐÓI : ....... 14

Hình 1.1: Bản đồ nghèo đói cấp xã ........................................................................ 18

CHƯƠNG 2:TỔNG QUAN VỀ TÌNH HÌNH NGHÈO ĐÓI ............................. 19

TRÊN THẾ GIỚI, VIỆT NAM, ĐBSCL VÀ VÙNG TGLX ............................. 19

2.1 TỔNG QUAN VỀ TÌNH HÌNH NGHÈO ĐÓI: ............................................ 19

2.1.1 Trên thế giới .............................................................................................. 20

2.1.2 Ở Việt Nam ................................................................................................ 21

2.2 THỰC TRẠNG VỀ NGHÈO ĐÓI Ở VÙNG TGLX VÀ SỰ PHÂN

HÓA GIÀU NGHÈO: ...................................................................................... 28

2.2.1 Điều kiện tự nhiên các tỉnh thuộc vùng TGLX. ....................................... 28

2.2.2 Tình hình kinh tế, văn hóa, xã hội của các tỉnh thuộc vùng TGLX ........... 29

2.2.3 Sự phân hóa giàu nghèo và bất bình đẳng ở vùng TGLX ........................ 34

CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP VÀ KẾT QUẢ PHÂN TÍCH ........................... 38

3.1 PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG NGHÈO ĐÓI VÀ SỰ KHÁC BIỆT

GIÀU NGHÈO CỦA NHỮNG HỘ NÔNG DÂN VÙNG TGLX THEO

MÔ HÌNH KINH TẾ LƯỢNG: ..................................................................... 39

3.1.1 Sử dụng chi tiêu bình quân làm tiêu chí phân tích nghèo và xác

định cơ sở nghèo: ....................................................................................... 39

3.1.2 Mô tả dữ liệu điều tra mức sống các hộ nông dân vùng TGLX: ............ 40

3.1.3 Phương pháp trích dữ liệu điều tra tại các đơn vị nghiên cứu: ............ 41

3.1.4 Phương pháp phân tích thực trạng đói nghèo .......................................... 42

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

3.2 KẾT QUẢ PHÂN TÍCH: ................................................................................. 44

3.2.1 Sự khác biệt lớn nhất giữa những hộ giàu nghèo của nông dân ở

vùng TGLX ................................................................................................. 44

3.2.2 Các nhân tố ảnh hưởng đến việc tăng chi tiêu cho nông dân vùng

TGLX.......................................................................................................... 52

CHƯƠNG 4: MỘT SỐ GIẢI PHÁP XÓA ĐÓI GIẢM NGHÈO VÀ

NÂNG CAO MỨC SỐNG CÁC HỘ NÔNG DÂN VÙNG TGLX ............. 54

4.1 CÁC GIẢI PHÁP ĐỀ XUẤT NHẰM XÓA ĐÓI GIẢM NGHÈO VÀ

TĂNG CHI TIÊU CHO NGƯỜI NÔNG DÂN VÙNG TGLX: ................. 55

4.1.1 Đối với chính quyền địa phương: .............................................................. 55

4.1.2 Đối với Chính phủ .................................................................................... 58

4.1.3 Đối với bản thân người nghèo. .................................................................. 59

4.2 NHỮNG HẠN CHẾ CỦA ĐỀ TÀI: ................................................................ 59

KẾT LUẬN ............................................................................................................. 61

TÀI LIỆU THAM KHẢO...................................................................................... 62

BẢNG PHỤ LỤC .................................................................................................... 64

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU

Bảng 0.1 Các huyện, thị trong vùng nghiên cứu

Bảng 1.1 Tiêu chuẩn đói nghèo của Ngân hàng thế giới.

Bảng 1.2 Tiêu chuẩn đói nghèo của Việt Nam.

Bảng 2.1 Tỷ lệ nghèo chung phân theo thành thị và nông thôn.

Bảng 2.2 Tỷ lệ nghèo và khoảng cách nghèo.

Bảng 2.3 Tỷ lệ hộ nghèo giữa các vùng.

Bảng 2.4 Tỷ lệ chi tiêu của nhóm ngũ vị phân trong dân số.

Bảng 2.5 Một số đặc điểm của vùng nghiên cứu.

Bảng 2.6 Diện tích, năng suất, sản lượng lúa ở các tỉnh thuộc khu vực

nghiên cứu.

Bảng 2.7 Thu nhập bình quân đầu người/tháng năm 2008 phân theo 5 nhóm

thu nhập và phân theo địa phương.

Bảng 2.8 Chi tiêu bình quân đầu người/tháng năm 2008 phân theo 5 nhóm

thu nhập và phân theo địa phương.

Bảng 2.9 Tỷ lệ sở hữu ruộng đất của nông dân vùng nghiên cứu.

Bảng 2.10 Tỷ lệ sở hữu đất canh tác của nông dân vùng nghiên cứ theo 5

nhóm thu nhập

Bảng 2.11 Tỷ lệ hộ nghèo phân theo địa phương.

Bảng 3.1 Các biến số của mô hình các nhân tố ảnh hưởng đến chi tiêu.

Bảng 3.2 Phân tích chi tiêu bình quân đầu người/ tháng vùng TGLX

Bảng 3.3 Hệ số Gini theo chi tiêu.

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

Bảng 3.4 Giới tính chủ hộ và sự khác biệt giữa hộ giàu và hộ nghèo.

Bảng 3.5 Nhóm dân tộc chủ hộ và sự khác biệt giữa hộ giàu và hộ nghèo.

Bảng 3.6 Quy mô hộ, số người phụ thuộc của chủ hộ và sự khác biệt giữa hộ

giàu và hộ nghèo.

Bảng 3.7 Trình độ học vấn của chủ hộ và sự khác biệt giữa hộ giàu và hộ

nghèo.

Bảng 3.8 Diện tích đất canh tác và tổng vay của chủ hộ và sự khác biệt giữa

hộ giàu và hộ nghèo.

Bảng 3.9 Kết quả ước lượng tham số hồi quy đánh giá những nhân tố tác

động lên chi tiêu bình quân đầu người vùng nghiên cứu.

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ VÀ ĐỒ THỊ

Hình 0.1 Bản đồ tỷ lệ nghèo đói theo tỉnh -Việt Nam.

Hình 0.2 Bản đồ khu vực Đồng bằng sông Cửu Long

Hình 0.3 Bản đồ vùng nghiên cứu chụp qua vệ tinh .

Hình 1.1 Bản đồ nghèo đói cấp xã

Hình 2.1 Tỷ lệ nghười nghèo qua các năm.

Hình 2.2 Tỷ lệ người nghèo giữa thành thị và nông thôn qua các năm.

Hình 3.1 Đường cong Lorenz khu vực nông thôn vùng TGLX

Hình 3.2 Tỷ lệ các nhóm chi chiêu theo dân tộc

Hình 3.3 Tỷ lệ các nhóm chi tiêu theo quy mô hộ và người phụ thuộc.

Hình 3.4 Tỷ lệ các nhóm chi tiêu theo diện tích đất bình quân.

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]

ADB Ngân hàng Phát triển Châu Á

UNDP Chương trình Phát triển Liên Hiệp Quốc

BCPTVN Báo cáo phát triển Việt Nam

Bộ LĐTBXH Bộ Lao động, Thương Binh và Xã hội

ĐBSCL Đồng bằng sông Cửu Long

TGLX Tứ giác Long Xuyên

TCTK Tổng cục Thống kê

KH – ĐT Kế hoạch – Đầu tư

NHTG/WB Ngân hàng thế giới (World Bank)

VHLSS Điều tra mức sống hộ gia đình Việt Nam (VietNam Living

Household Standard Survey)

UBND Ủy ban nhân dân

WFP Chương trình lương thực thế giới ( World Food Program)

NN&PTNT Nông nghiệp và phát triển nông thôn.

BHYT Bảo hiểm y tế.

LUAN VAN CHAT LUONG download : add [email protected]