Luận văn thạc sĩ UEB năng lực lãnh đạo của cán bộ quản lý cấp trung nghiên cứu tình huống tại công

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ

--------------------

ĐỖ NGỌC HẢI

NĂNG LỰC LÃNH ĐẠO CỦA CÁN BỘ QUẢN LÝ CẤP TRUNG:

NGHIÊN CỨU TÌNH HUỐNG TẠI

CÔNG TY CỔ PHẦN VINACONEX 25

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH

CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH

Hà Nội - 2015

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ

-----------------------

ĐỖ NGỌC HẢI

NĂNG LỰC LÃNH ĐẠO CỦA CÁN BỘ QUẢN LÝ CẤP TRUNG:

NGHIÊN CỨU TÌNH HUỐNG TẠI

CÔNG TY CỔ PHẦN VINACONEX 25

CHUYEN NGANH: QUẢN TRỊ KINH DOANH

MÃ SỐ: 60340102

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH

CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. ĐỖ TIẾN LONG

XÁC NHẬN CỦA

CÁN BỘ HƯỚNG DẪN

XÁC NHẬN CỦA CHỦ TỊCH

HỘI ĐỒNG CHẤM LUẬN VĂN

TS. ĐỖ TIẾN LONG PGS.TS. TRẦN ANH TÀI

Hà Nội - 2015

LỜI CẢM ƠN

Tôi xin chân thành cám ơn quý Thầy, Cô của Trường Đại Học Kinh Tế đại

học Quốc gia Hà Nội đã tận tình giảng dạy cho tôi nhiều kiến thức quý báu trong

suốt thời gian theo học tại trường.

Xin chân thành cám ơn TS. Đỗ Tiến Long, người đã tận tình hướng dẫn tôi

thực hiện luận văn này.

Xin chân thành cám ơn qúy Thầy, Cô trong Hội đồng chấm luận văn tốt

nghiệp đã đóng góp ý kiến thiết thực cho luận văn.

Xin chân thành cám ơn Ban lãnh đạo và cán bộ nhân viên Công ty cổ phần

Vinaconex 25 đã tạo điều kiện để tôi được tham gia khóa học cũng như đã đóng

góp nhiều ý kiến đánh giá thiết thực trong quá trình hoàn thành luận văn này.

Xin cám ơn Ban cán sự lớp QH-2012-E.CH đã giúp đỡ tôi trong suốt quá

trình thực hiện đề tài này.

Tác giả

ĐỖ NGỌC HẢI

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi.

Các số liệu, kết quả nêu trên trong luận văn là trung thực và chưa từng được

công bố trong bất kỳ công trình nào khác.

Tác giả

ĐỖ NGỌC HẢI

TÓM TẮT

Phát triển năng lực lãnh đạo của đội ngũ Quản lý cấp trung, đội ngũ thường

đóng vai trò rất quan trọng trong chiến lược phát triển của các doanh nghiệp lấy con

người làm nền tảng, sẽ góp phần vào công tác hoàn thiện nhân sự lãnh đạo của

doanh nghiệp. Năm 2015 là năm đầu tiên của giai đoạn phát triển 2015 - 2020, là

năm Công ty tập trung hoàn thiện nhân sự cấp trung và chuẩn bị đội ngũ để quy

hoạch lên lãnh đạo cấp cao, không những đảm bảo hoàn thành mục tiêu chiến lược

của giai này mà quan trọng hơn là phát triển đột phá trong giai đoạn tiếp theo. Với

tầm quan trọng như trên, bản thân tác giả cũng là một cán bộ Quản lý cấp trung của

Công ty, tác giả đã chọn đề tài "Năng lực lãnh đạo của cán bộ Quản lý cấp trung:

Nghiên cứu tình huống tại Công ty cổ phần Vinaconex 25" để nghiên cứu nhằm đề

ra giải pháp phát triển năng lực lãnh đạo của đội ngũ Quản lý cấp trung, đáp ứng

được yêu cầu phát triển của Công ty trong giai đoạn 2015 - 2020 và các giai đoạn

phát triển tiếp theo.

Qua đề tài này, tác giả đã rà soát lại năng lực lãnh đạo của đội ngũ Quản lý

cấp trung hiện tại, đánh giá công tác phát triển đội ngũ lãnh đạo đang thực hiện, xây

dựng hệ thống các tiêu chí năng lực lãnh đạo cần có cho một Quản lý cấp trung phù

hợp và có cơ sở lý luận để từ đó xây dựng các giải pháp phát triển năng lực lãnh đạo

cho đội ngũ Quản lý cấp trung của Công ty. Bên cạnh đó, đây cũng là cơ sở để Công

ty có thể củng cố lại công tác đánh giá năng lực lãnh đạo của đội ngũ Quản lý cấp

trung một cách có hệ thống, bài bản, góp phần giúp mỗi cán bộ Quản lý cấp trung

trong Công ty cổ phần Vinaconex 25 nhận thức được tầm quan trọng của việc rèn

luyện nâng cao năng lực lãnh đạo của mình, tự tin hơn trong công tác lãnh đạo để có

thể dẫn dắt phòng ban, đơn vị trực thuộc, bộ phận của mình không những hoàn

thành tốt nhiệm vụ được giao mà còn có được những bước thay đổi để theo kịp sự

thay đổi của tổ chức cũng như toàn xã hội.

MỤC LỤC

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT.....................................................................................I

DANH MỤC BẢNG................................................................................................II

DANH MỤC HÌNH VẼ..........................................................................................III

PHẦN MỞ ĐẦU.......................................................................................................1

1. Tính cấp thiết của đề tài:...............................................................................1

2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu:...............................................................2

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu:...............................................................3

4. Những đóng góp chủ yếu của luận án:..........................................................3

5. Kết cấu của luận văn:....................................................................................4

Chương 1. Tổng quan tình hình nghiên cứu và Cơ sở khoa học về năng lực lãnh

đạo và phát triển năng lực lãnh đạo cho Quản lý cấp trung....................5

1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu..........................................................5

1.2. Lãnh đạo, năng lực lãnh đạo................................................................7

1.2.1. Lãnh đạo..................................................................................7

1.2.2. Năng lực lãnh đạo.....................................................................8

1.2.3. Quản lý cấp trung (Quản lý cấp trung).........................................8

1.2.4. Vai trò, đặc điểm và năng lực lãnh đạo của Quản lý cấp trung.......8

1.2.5. Mối quan hệ giữa Lãnh đạo, cấp dưới và tổ chức........................10

1.2.6. Lãnh đạo và tình huống...........................................................10

1.2.7. Phân biệt giữa lãnh đạo và quản lý............................................11

1.2.8. Một số quan niệm chưa đúng về lãnh đạo như sau......................12

1.3. Tiêu chí năng lực lãnh đạo................................................................13

Tiêu chí 1: Tầm nhìn................................................................................14

Tiêu chí 2: Hiểu mình - hiểu người..........................................................15

Tiêu chí 3: Năng lực giải quyết vấn đề và ra quyết định..........................17

Tiêu chí 4: Năng lực phân quyền và ủy quyền.........................................18

Tiêu chí 5: Năng lực tạo động lực............................................................21

Tiêu chí 6: Năng lực giao tiếp lãnh đạo....................................................25

Tiêu chí 7: Năng lực gây ảnh hưởng và xây dựng hình ảnh.....................27

1.4. Phát triển năng lực lãnh đạo..............................................................29

1.5. Kinh nghiệm công tác phát triển năng lực lãnh đạo của Quản lý cấp trung 30

Tóm tắt chương 1:..........................................................................................31

Chương 2. Phương pháp luận và thiết kế nghiên cứu.............................................34

2.1. Xác định nhiệm vụ:..........................................................................34

2.2. Các bước thiết kế luận văn:...............................................................34

2.3. Phương pháp nghiên cứu:.................................................................37

2.4. Phương pháp thu thập số liệu và số liệu nghiên cứu.............................37

2.4.1. Số liệu thứ cấp................................................................................37

2.4.2. Số liệu sơ cấp.................................................................................38

2.4.3. Đối tượng nghiên cứu, quy mô mẫu...............................................38

2.4.4. Các hạn chế của phương pháp nghiên cứu.....................................38

Chương 3. Thực trạng năng lực lãnh đạo và phát triển năng lực lãnh đạo của

Quản lý cấp trung tại Công ty cổ phần Vinaconex 25. 39

3.1. Tổng quan về Công ty cổ phần Vinaconex 25................................39

3.1.1. Giới thiệu về Công ty cổ phần Vinaconex 25.................................39

3.1.2. Cơ cấu tổ chức doanh nghiệp và đội ngũ Quản lý cấp trung..........39

3.2. Xây dựng tiêu chí năng lực lãnh đạo đội ngũ Quản lý cấp trung. .. 40

3.3. Đánh giá thực trạng năng lực lãnh đạo của đội ngũ Quản lý cấp

trung..............................................................................................44

3.3.1. Thực trạng kiến thức chung về lãnh đạo và năng lực lãnh đạo.......44

3.3.2. Thực trạng kỹ năng lãnh đạo của Quản lý cấp trung......................46

3.4. Nội dung và phương pháp phát triển đội ngũ Quản lý cấp trung tại

Công ty cổ phần Vinaconex 25......................................................60

3.5. Nhân tố tác động đến công tác phát triển năng lực lãnh đạo của

Quản lý cấp trung tại Công ty cổ phần Vinaconex 25....................61

3.6. Đánh giá chung..............................................................................63

3.6.1. Những ưu điểm của thực trạng năng lực lãnh đạo công tác phát

triển năng lực lãnh đạo của Quản lý cấp trung...............................63

3.6.2. Những hạn chế về năng lực lãnh đạo của Quản lý cấp trung và công

tác phát triển năng lực lãnh đạo của Quản lý cấp trung.................63

3.6.3. Những nguyên nhân ảnh hưởng đến thực trạng năng lực lãnh đạo và

công tác phát triển năng lực lãnh đạo của Quản lý cấp trung.........64

Chương 4. Giải pháp phát triển năng lực lãnh đạo cho Quản lý cấp trung tại Công

ty cổ phần Vinaconex 25. 65

4.1. Sự cần thiết phải nâng cao năng lực lãnh đạo của Quản lý cấp

trung...............................................................................................65

4.2. Xây dựng bảng tiêu chí năng lực lãnh đạo áp dụng cho đội ngũ Quản lý

cấp trung..................................................................................................66

4.3. Xác định chênh lệch giữa thực trạng và yêu cầu của năng lực lãnh đạo.. 68

4.4. Giải pháp phát triển năng lực lãnh đạo đội ngũ Quản lý cấp trung..........69

4.4.1. Ban hành bảng tiêu chuẩn chức danh cho đội ngũ Quản lý cấp trung. .. 69

4.4.2. Giải pháp nâng cao nhận thức về phát triển năng lực lãnh đạo............70

4.4.3. Giải pháp phát triển các kỹ năng, năng lực lãnh đạo...........................71

4.4.4. Phương pháp phát triển năng lực lãnh đạo đội ngũ Quản lý cấp trung: . 77

4.4.5. Kế hoạch thực hiện, nguồn lực và biện pháp bảo đảm thực thi............80

4.4.6. Những kiến nghị hạn chế những ảnh hưởng đến công tác phát triển

năng lực lãnh đạo của đội ngũ Quản lý cấp trung....................................82

Tóm tắt Chương 4..........................................................................................82

KẾT LUẬN.............................................................................................................85

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................92

Công ty

ĐHĐCĐ

ĐHĐCĐ Công ty

HĐQT

HĐQT Công ty

Ban điều hành

Ban điều hành Công ty

Trưởng phòng và

tương đương:

Phó phòng và tương

đương:

QLCT

NĐ

QĐ

NQ

NXB

i

Ký hiệu

Bảng 3.1.

Bảng 3.2.

Bảng 3.3.

Bảng 3.4.

Bảng 3.5.

Bảng 3.6.

Bảng 3.7.

Bảng 3.8.

Bảng 3.9.

Bảng 3.10.

Bảng 3.11.

Bảng 3.12.

Bảng 4.1.

Bảng 4.2.

ii

DANH MỤC HÌNH VẼ

Ký hiệu

Hình 1.1.

iii

PHẦN MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài:

Trong môi trường kinh doanh ngày càng cạnh tranh gay gắt và khốc liệt,

ngoài vai trò của ban lãnh đạo cấp cao của doanh nghiệp thì vai trò của các bộ Quản

lý cấp trung ngày càng được nâng cao và mang tính quyết định trong hoạt động của

mỗi tổ chức, mỗi doanh nghiệp.

Công ty cổ phần Vinaconex 25 là một doanh nghiệp đang phát triển mạnh,

phát triển dựa trên nền tảng con người. Đặc thù ở Công ty là giao việc mang tính ủy

quyền cao, đồng thời công tác quy hoạch cán bộ cũng được đặt lên hàng đầu. Vì

vậy, ngoài việc chú trọng hoàn thiện năng lực lãnh đạo cấp cao, Công ty luôn ưu

tiên phát triển năng lực lãnh đạo cho đội ngũ là các trưởng phó phòng, ban, đơn vị,

kỹ sư trưởng, nhóm trưởng,... công tác này còn nhằm phát huy tối đa nguồn lực con

người trong tổ chức. Điều này, đòi hỏi đội ngũ Quản lý cấp trung này phải trở thành

những người lãnh đạo, có như vậy họ mới dẫn dắt tổ chức hạt nhân của mình bắt

nhịp được với sự phát triển của Công ty. Bên cạnh đó, giúp Công ty chủ động hơn

trong công tác quy hoạch lãnh đạo cấp cao cho những năm tiếp theo.

Tuy nhiên, trong những năm qua, đội ngũ Quản lý cấp trung của Công ty cổ

phần Vinaconex 25 chỉ mới phát triển về số lượng, phần lớn được cất nhắc lên từ

các cán bộ có kinh nghiệm quản lý kỹ thuật và giỏi về chuyên môn, có thái độ tích

cực trong công việc. Còn kỹ năng lãnh đạo chưa được đào tạo một cách bài bản, có

hệ thống, mà chủ yếu có được từ bản năng và tự học hỏi từ kinh nghiệm người đi

trước. Đồng thời, hệ thống đánh giá năng lực lãnh đạo cho đội ngũ Quản lý cấp

trung vẫn còn đang xây dựng và theo yêu cầu của Hội đồng quản trị, Công ty sẽ

hoàn thiện bảng tiêu chí kèm theo kết quả rà soát đánh giá và giải pháp nâng cao

năng lực lãnh đạo cho đội ngũ Quản lý cấp trung để trình Đại hội đồng cổ đông của

Công ty vào cuối Quý I năm 2015.

Do đó, nghiên cứu ứng dụng thực hành đề tài: "Năng lực lãnh đạo của Quản

lý cấp trung: Nghiên cứu tình huống tại Công ty cổ phần Vinaconex 25" là cần thiết

cần để xây dựng một bảng tiêu chí năng lực lãnh đạo cho đội ngũ Quản lý cấp

1

trung, phục vụ công tác đánh giá và đề ra các giải pháp phát triển năng lực lãnh đạo

cho đội ngũ Quản lý cấp trung tại Công ty cổ phần Vinaconex 25.

Nội dung của đề tài sẽ trả lời được câu hỏi: Làm thế nào để phát triển năng

lực lãnh đạo của đội ngũ Quản lý cấp trung tại Công ty cổ phần Vinaconex 25 nhằm

góp phần hoàn thành mục tiêu chiến lược 2015 - 2020 và các giai đoạn phát triển

tiếp theo.

Đây là đề tài nghiên cứu về công tác quản trị một doanh nghiệp. Với mục

tiêu cần hướng tới của đề tài, trên cơ sở những kiến thức đã học trong các môn Lãnh

đạo, Quản trị nhân sự, Văn hóa doanh nghiệp và một số môn khác cùng với tài liệu

tham khảo sẽ đảm bảo lượng kiến thức để xây dựng đề tài thành công.

2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu:

Mục đích nghiên cứu:

Đề ra giải pháp nhằm phát triển năng lực lãnh đạo của Quản lý cấp trung tại

Công ty cổ phần Vinaconex 25, góp phần thực hiện nhiệm vụ về nhân sự cấp trung

do Hội đồng quản trị đề ra để thực hiện hoàn thành tốt mục tiêu chiến lược giai đoạn

2015 - 2020 và các giai đoạn phát triển tiếp theo.

Nhiệm vụ nghiên cứu:

- Nghiên cứu vấn đề lý thuyết chung về năng lực lãnh đạo của Quản lý cấp

trung và công tác Phát triển năng lực lãnh đạo của Quản lý cấp trung tại doanh

nghiệp.

- Xây dựng bảng tiêu chí năng lực lãnh đạo cho Quản lý cấp trung tại Công ty

cổ phần Vinaconex 25.

- Đánh giá thực trạng năng lực lãnh đạo của Quản lý cấp trung và công tác

phát triển năng lực lãnh đạo của Quản lý cấp trung tại Công ty cổ phần Vinaconex

25.

- Đưa ra các giải pháp nhằm phát triển năng lực lãnh đạo của Quản lý cấp

trung tại Công ty cổ phần Vinaconex 25.

2