Luận văn thạc sĩ UEB hoàn thiện cơ chế tự chủ tài chính tại trường đại học công nghiệp quảng ninh

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ

--------o0o---------

NGUYỄN THỊ THU HÀ

HOÀN THIỆN CƠ CHẾ TỰ CHỦ TÀI CHÍNH

TẠI TRƢỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP

QUẢNG NINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG

Hà Nội - Năm 2016

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ

--------o0o---------

NGUYỄN THỊ THU HÀ

HOÀN THIỆN CƠ CHẾ TỰ CHỦ TÀI

CHÍNH TẠI TRƢỜNG ĐẠI HỌC

CÔNG NGHIỆP QUẢNG NINH

Chuyên ngành: Tài chính ngân hàng

Mã số: 60340201

LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. LÊ HOÀNG NGA

Hà Nội - Năm 2016

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan Luận văn thạc sỹ này là công trình nghiên cứu của riêng tôi,

được hình thành và phát triển trên cơ sở nghiên cứu lý thuyết và thực hành thực tế. Luận

văn được thực hiện với sự hướng dẫn của PGS.TS Lê Hoàng Nga. Các đoạn trích dẫn,

số liệu sử dụng, kết quả nêu trong luận văn là trung thực, nguồn gốc trích dẫn rõ ràng,

có độ chính xác cao nhất trong phạm vi hiểu biết của tôi và chưa từng được ai công bố

trong bất kỳ công trình nào khác.

Hà Nội, ngày tháng 11 năm 2016

Học viên

Nguyễn Thị Thu Hà

LỜI CẢM ƠN

Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Chương trình giảng dạy sau đại học Tài

chính – Ngân hàng, các Quý Thầy Cô giáo trường Đại học Kinh tế - Đại học Quốc Gia

Hà Nội đã giúp tôi trang bị kiến thức, tạo môi trường điều kiện thuận lợi nhất trong suốt

quá trình học tập và thực hiện luận văn này.

Với lòng kính trọng và biết ơn, tôi xin bày tỏ lời cảm ơn tới PGS.TS Lê Hoàng

Nga đã khuyến khích, chỉ dẫn tận tình cho tôi trong suốt thời gian thực hiện công trình

nghiên cứu này.

Xin chân thành cảm ơn các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp đã hợp tác chia sẻ

thông tin, cung cấp cho tôi nhiều nguồn tài liệu, tư liệu, hữu ích phục vụ cho đề tài

nghiên cứu.

Tôi xin gửi lời tri ân sâu sắc đến gia đình và những người bạn đã động viên, hỗ

trợ tôi rất nhiều trong suốt quá trình học tập, làm việc và hoàn thành luận văn.

Chân thành cảm ơn!

Học viên

Nguyễn Thị Thu Hà

TÓM TẮT

Tác giả thiết kế bản luận văn của mình gồm 4 chương, trong đó đã giải quyết

các vấn đề căn bản sau:

- Nêu lên xu hướng và sự cần thiết phải thực hiện quá trình tự chủ tài chính tại

các trường đại học công lập Việt nam;

- Qua kinh nghiệm một số nước có nền giáo dục gần với Việt nam về giao

quyền tự chủ tài chính cho các đại học, rút ra bài học kinh nghiệm cho Việt nam;

- Nêu lên một số khái niệm liên quan đến trường đại học công lập, tài chính và

tự chủ tài chính tại các trường đại học công lập;

- Nêu lên thực trạng tự chủ tại các trường đại học công lập thuộc Bộ Giáo dục

hiện nay và thực trạng tình hình tự chủ tài chính tại Đại học Công nghiệp Quảng Ninh

(ĐHCNQN) ;

- Một số kiến nghị và giải pháp chung cho các trường đại học công lập trong

giai đoạn tiếp theo;

- Kiến nghị và giải pháp cụ thể đối với Trường ĐHCNQN về công tác quản lý

tài chính theo hướng tự chủ, tự chịu trách nhiệm.

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

Danh mục các chữ viết tắt…………………………………………………..........i

Danh mục các bảng ……………………………………………………….. ii

Danh mục các biểu đồ, sơ đồ …………………………………………….............iii

LỜI NÓI ĐẦU………………………………………………………………... 1

CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ CƠ CHẾ TỰ CHỦ TÀI CHÍNH CỦA

ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP CÔNG LẬP…………………………………………. 5

1.1. Một số khái niệm chung………………………………………………..... 5

1.1.1. Khái niệm về đơn vị sự nghiệp công……………………….... 5

1.1.2. Khái niệm và cơ cấu tổ chức của trường đại học công lập…….. 5

1.1.3. Cơ chế tự chủ tài chính và tự chủ tài chính.................................................6

1.1.4. Tài chính trong các trường đại học công lập..............................................8

1.1.5. Tổ chức tài chính trong các trường đại học công lập..............................9

1.2. Cơ chế tự chủ tài chính tại các trƣờng đại học công lập…………….. 10

1.2.1. Khái niệm cơ chế tự chủ tài chính tại trường đại học…………... 10

1.2.2. Tính tất yếu của tự chủ tài chính…………………................. 12

1.2.3. Mục tiêu và nguyên tắc tự chủ tài chính……………………..... 14

1.2.4. Nội dung cơ chế tự chủ tài chính tại đại học công lập.............................15

1.2.5. Yếu tố ảnh hưởng đến tự chủ tài chính tại đại học công lập..................21

1.3. Kinh nghiệm tự chủ tài chính ở một số trƣờng đại học và bài học rút

22

ra cho trƣờng Đại học công nghiệp Quảng Ninh .................................

1.3.1. Tự chủ tài chính tại các trường đại học công lập của một số quốc 22

gia ...........................................................................................

1.3.2. Kinh nghiệm của một số trường đại học công lập....................................24

1.3.3. Một số đánh giá và bài học kinh nghiệm.....................................................33

CHƢƠNG 2: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VỀ CƠ CHẾ TỰ CHỦ 36

TÀI CHÍNH TẠI TRƢỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP QUẢNG NINH

2.1. Mô hình nghiên cứu……………………………………………........ 36

2.2. Phƣơng pháp nghiên cứu………………………………………........ 37

2.2.1. Thu thập dữ liệu......................................................................................................37

2.2.2. Phương pháp nghiên cứu tài liệu......................................................................37

CHƢƠNG 3: THỰC TRẠNG CƠ CHẾ TỰ CHỦ TÀI CHÍNH CỦA 40

TRƢỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP QUẢNG NINH

3.1. Giới thiệu về trƣờng Đại học công nghiệp Quảng Ninh...................................40

3.1.1. Quá trình hình thành và phát triển...................................................................40

3.1.2. Cơ cấu tổ chức.........................................................................................................41

3.2. Thực trạng tự chủ tài chính tại trƣờng Đại học công nghiệp Quảng

41

Ninh...............................................................................................................................

3.2.1. Tự chủ về xây dựng các văn bản pháp lý......................................................41

3.2.2. Tự chủ về các khoản thu, mức thu...................................................................42

3.2.3. Tự chủ về nội dung chi và định mức chi.......................................................49

3.2.4. Tự chủ về quản lý và sử dụng tài sản..............................................................53

3.2.5. Tự chủ về quản lý cân đối thu chi....................................................................54

3.2.6. Tự chủ công cụ thực hiện quản lý tài chính.................................................55

3.2.7. Tự chủ trong kiểm tra, giám sát việc thực hiện...........................................59

3.3. Đánh giá chung về cơ chế tự chủ tài chính tại trƣờng Đại học công

60

nghiệp Quảng Ninh .....................................................................

3.3.1. Ưu điểm và nguyên nhân.....................................................................................60

3.3.2. Hạn chế và nguyên nhân......................................................................................62

3.3.3. Một số vấn đề đặt ra cần tập trung giải quyết..............................................64

CHƢƠNG 4: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CƠ CHẾ TỰ CHỦ TÀI

66

CHÍNH TẠI TRƢỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP QUẢNG NINH

4.1. Mục tiêu và phƣơng hƣớng tự chủ tài chính của trƣờng Đại học công 66

nghiệp Quảng Ninh ......................................................................

4.1.1. Mục tiêu tự chủ tài chính.....................................................................................66

4.1.2. Phương hướng tự chủ tài chính.........................................................................68

4.2. Giải pháp thực hiện tự chủ tài chính..........................................................................69

4.2.1. Giải pháp về tổ chức..............................................................................................69

4.2.2. Giải pháp về hoàn thiện các quy định quản lý nội bộ...............................71

4.2.3. Giải pháp về huy động nguồn thu và thực hiện nhiệm vụ chi...............72

4.3. Một số kiến nghị....................................................................................................................75

4.3.1. Kiến nghị với Chính phủ.....................................................................................75

4.3.2. Kiến nghị với Bộ giáo dục và đào tạo............................................................77

4.3.3. Kiến nghị với Bộ công thương..........................................................................78

KẾT LUẬN 81

TÀI LIỆU THAM KHẢO 83

STT Ký hiệu 1 CCVC 2 CNH, HĐH 3 CSVC 4 ĐHCL 5 ĐHCNQN 6 GDĐH 7 GD&ĐT 8 KHCN 9 NSNN

10 NCKH

11 SV

12 TCTC

13 TSCĐ

14 XDCB

15 XHCN i

DANH MỤC BẢNG

TT Bảng

1 Bảng 1.1

2 Bảng 3.1

3 Bảng 3.2

4 Bảng 3.3

5 Bảng 3.4

6 Bảng 3.5

ii