Luận văn thạc sĩ UEB hoàn thiện cơ chế quản lý tài chính các cơ sở giáo dục đại học công lập thực

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ

ĐỖ THÀNH NAM

HOÀN THIỆN CƠ CHẾ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH

CÁC CƠ SỞ GIÁO DỤC ĐẠI HỌC CÔNG LẬP

THỰC HIỆN TỰ CHỦ Ở VIỆT NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ

CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG ỨNG DỤNG

Hà Nội - 2018

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ

ĐỖ THÀNH NAM

HOÀN THIỆN CƠ CHẾ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH

CÁC CƠ SỞ GIÁO DỤC ĐẠI HỌC CÔNG LẬP

THỰC HIỆN TỰ CHỦ Ở VIỆT NAM

Chuyên ngành: Quản lý kinh tế

Mã số:

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ

CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG ỨNG DỤNG

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. TRẦN ANH TÀI

XÁC NHẬN CỦA

CÁN BỘ HƢỚNG DẪN

XÁC NHẬN CỦA CHỦ TỊCH HĐ

CHẤM LUẬN VĂN

PGS.TS. TRẦN ANH TÀI PGS.TS.LÊ DANH TỐN

Hà Nội - 2018

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan luận văn này là kết quả nghiên cứu của riêng tôi, chưa

được công bố trong bất cứ một công trình nghiên cứu nào của người khác.

Việc sử dụng kết quả, trích dẫn tài liệu của người khác đảm bảo theo đúng các

quy định. Các nội dung trích dẫn và tham khảo các tài liệu, sách báo, thông tin

được đăng tải trên các tác phẩm, tạp chí và trang web theo danh mục tài liệu

tham khảo của luận văn.

Học viên

Đỗ Thành Nam

LỜI CÁM ƠN

Đầu tiên, tôi xin được bày tỏ lời cám ơn sâu sắc tới Thầy hướng dẫn

khoa học PGS.TS Trần Anh Tài đã tận tình chỉ bảo, hướng dẫn cho tôi trong

suốt quá trình nghiên cứu và thực hiện đề tài luận văn tốt nghiệp.

Tôi cũng xin chân thành cảm ơn tập thể lãnh đạo Trường Đại học Kinh

tế - Đại hocc̣ Quốc gia Hà Nội, Khoa Kinh tế Chính trị, Hôịđồng khoa hocc̣ và

các thầy, cô giáo đa ̃giảng daỵ , truyền đạt kiến thức trong suốt thời gian học

tập và thực hiện đề tài luận văn tốt nghiệp.

Tôi muốn gửi lời cảm ơn tới các tác giả của những tài liệu tham khảo,

những người đi trước đã để lại cho chúng tôi những kinh nghiệm quý báu.

Tôi xin được cám ơn Ban giám hiệu các Trường đại học đã tạo điều

kiện thuận lợi cho tôi thu thập hồ sơ, số liệu để thực hiện luận văn và xin cám

ơn bạn bè, đồng nghiệp đã động viên, đóng góp ý kiến cho tôi trong suốt thời

gian học tập và hoàn thành luận văn tốt nghiệp này.

Xin chân thành cảm ơn!

Học viên

Đỗ Thành Nam

MỤC LỤC

Trang

Danh mục bảng…………………………………………………….............i

Danh mục hình ……………………………………..…………………….ii

LỜI MỞ ĐẦU........................................................................................................1

CHƢƠNG 1. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU, CƠ SỞ LÝ

LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CƠ CHẾ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH CÁC CƠ

SỞ GIÁO DỤC ĐẠI HỌC CÔNG LẬP.............................................................5

1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài.........................5

1.2. Cơ sở lý luận về cơ chế quản lý tài chính tại cơ sở giáo dục đại học

công lập thực hiện tự chủ..........................................................................8

1.2.1. Khái quát về cơ sở giáo dục đại học công lập.................................8

1.2.2. Khái niệm, đặc điểm, vai trò của cơ chế tự chủ tài chính..............12

1.2.3. Cơ chế quản lý tài chính cơ sở giáo dục đại học công lập............18

1.3. Kinh nghiệm quốc tế về cơ chế quản lý tài chính các cơ sở giáo dục

đại học công lập thực hiện tự chủ............................................................30

1.3.1. Kinh nghiệm của một số nước trên thế giới...................................30

1.3.2. Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam................................................32

CHƢƠNG 2. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU...........................................35

2.1. Phương pháp thu thập tài liệu, số liệu..............................................35

2.2. Phương pháp xử lý tài liệu, số liệu...................................................35

CHƢƠNG 3. THỰC TRẠNG CƠ CHẾ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH CƠ SỞ GIÁO

DỤC ĐẠI HỌC CÔNG LẬP THỰC HIỆN TỰ CHỦ Ở VIỆT NAM..........37

3.1. Khái quát về đề án tự chủ của các trường đại học công lập và về một

số trường đại học công lập thực hiện tự chủ theo Nghị quyết số

77/2014/NQ-CP của Chính phủ...............................................................37

3.1.1. Khái quát về đề án tự chủ của các trường đại học công lập theo

Nghị quyết số 77/2014/NQ-CP của Chính phủ........................................37

3.1.2. Khái quát về một số trường đại học công lập thực hiện tự chủ theo

Nghị quyết số 77/2014/NQ-CP của Chính phủ........................................40

3.2. Thực trạng thực hiện cơ chế quản lý tài chính trước và sau khi được

phê duyệt Đề án tự chủ theo Nghị quyết số 77/2014/NQ-CP của Chính

phủ..........................................................................................................41

3.2.1. Về cơ chế thu và quản lý các nguồn thu tài chính.........................41

3.2.2. Về cơ chế sử dụng các nguồn thu tài chính...................................46

3.2.3. Về cơ chế giám sát.........................................................................49

i

3.3. Đánh giá mức độ hoàn thiện cơ chế quản lý tài chính cơ sở giáo dục

đại học công lập thực hiện tự chủ............................................................50

3.3.1. Tính hiệu lực của cơ chế quản lý tài chính....................................50

3.3.2. Tính hiệu quả của cơ chế quản lý tài chính...................................52

3.3.3. Tính linh hoạt của cơ chế quản lý tài chính...................................54

3.3.4. Tính công bằng của cơ chế quản lý tài chính................................55

3.3.5. Tính ràng buộc về mặt tổ chức của cơ chế quản lý tài chính.........59

3.3.6. Sự thừa nhận của cộng đồng.........................................................60

CHƢƠNG 4. CÁC GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CƠ CHẾ QUẢN LÝ TÀI

CHÍNH CƠ SỞ GIÁO DỤC ĐẠI HỌC CÔNG LẬP THỰC HIỆN TỰ

CHỦ Ở VIỆT NAM.............................................................................................62

4.1. Quan điểm, định hướng của việc thực hiện cơ chế tự chủ tài chính các

trường đại học công lập Việt Nam...........................................................62

4.1.1. Nhà nước tạo ra cơ chế quản lý tài chính phù hợp thực tế, phù hợp

năng lực phát triển của các cơ sở giáo dục đại học công lập.................62

4.1.2. Đổi mới nhận thức về vai trò, địa vị pháp lý, môi trường hoạt động

của cơ sở giáo dục đại học công lập trong nền kinh tế thị trường định

hướng XHCN...........................................................................................63

4.1.3. Nâng cao nhận thức vai trò quản lý của Nhà nước trong việc tạo

nguồn tài chính cho các cơ sở giáo dục đại học công lập hoạt động và

nâng cao chất lượng đào tạo...................................................................64

4.2. Các giải pháp hoàn thiện cơ chế quản lý tài chính cơ sở giáo dục đại

học công lập ở Việt Nam.........................................................................65

4.2.1. Nhóm giải pháp nâng cao tính hiệu lực của cơ chế quản lý tài chính 66

4.2.2. Nhóm giải pháp nâng cao tính hiệu quả của cơ chế quản lý tài

chính.......................................................................................................69

4.2.3. Nhóm giải pháp nâng cao tính linh hoạt của cơ chế quản lý tài

chính.......................................................................................................75

4.2.4. Nhóm giải pháp nâng cao tính công bằng của cơ chế quản lý tài

chính.......................................................................................................75

4.2.5. Nhóm giải pháp nâng cao tính ràng buộc tổ chức của cơ chế quản

lý tài chính...............................................................................................78

4.2.6. Nhóm giải pháp nâng cao sự đồng thuận của cộng đồng xã hội...79

4.3. Một số điều kiện để thực hiện giải pháp.........................................81

KẾT LUẬN............................................................................................84

TÀI LIỆU THAM KHẢO....................................................................86

ii

DANH MỤC BẢNG

STT

1

2

3

4

5

iii

DANH MỤC HÌNH

STT

1

2

iv