Luận văn thạc sĩ UEB hoàn thiện chính sách thuế để phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa ở việt nam

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ

---------------------

PHẠM THỊ HỒNG NGỌC

HOÀN THIỆNCHÍNH SÁCH THUẾ

ĐỂ PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP

NHỎ VÀ VỪA Ở VIỆT NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ

CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH

Hà Nội – 2015

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ

---------------------

PHẠM THỊ HỒNG NGỌC

HOÀN THIỆNCHÍNH SÁCH THUẾ ĐỂ

PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ

VỪA Ở VIỆT NAM

Chuyên ngành : Quản lý kinh tế

Mã số: 60 34 01

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ

CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS NGUYỄN NGỌC THANH

Hà Nội – 2015

MỤC LỤC

Danh mục các chữ viết tắt..................................................................................i

Danh mục bảng.................................................................................................ii

Danh mục hình vẽ............................................................................................iii

MỞ ĐẦU...........................................................................................................1

Chương 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CHÍNH

SÁCH THUẾ ĐỐI VỚI PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA .. 6

1.1. Khái quát chung về DNNVV.................................................................6

1.1.1. Khái niệm DNNVV.........................................................................6

1.1.2. Đặc trưng của DNNVV...................................................................8

1.1.3.Vai trò của DNNVV trong nền kinh tế.............................................9

1.2. Chính sách thuế và vai trò đối với phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa

.....................................................................................................................10

1.2.1. Khái niệm chính sách thuế............................................................10

1.2.2. Nội dung chính sách thuế..............................................................11

1.2.3 Vai trò của chính sách thuế đối với phát triển DNNVV.................19

1.3 Các yếu tố cơ bản ảnh hưởng đến chính sách thuế đối với DNNVV...21

1.4. Kinh nghiệm một số nước trong xây dựng chính sách thuế nhằm phát

triển DNNVV và bài học rút ra đối với Việt Nam......................................24

1.4.1. Kinh nghiệm xây dựng và áp dụng chính sách thuế đối với

DNNVV ở một số quốc gia.....................................................................24

1.4.2. Bài học kinh nghiệm đối với Việt Nam.........................................30

Chương 2: THỰC TRẠNG CHÍNH SÁCH THUẾ ĐỐI VỚI PHÁT TRIỂN

DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA Ở VIỆT NAM.........................................32

2.1. Khái quát quá trình hình thành và phát triển DNNVV Việt Nam........32

2.2. Tình hình chính sách thuế đối với phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa

ở Việt...........................................................................................................35

2.2.1. Quá trình triển khai chính sách thuế đối với phát triển DNNVV ở

Việt Nam thời gian qua ...........................................................................

2.2.2. Đánh giá chung việc triển khai chính sách thuế đối với phát triển

DNNVV ở Việt Nam trong thời gian qua ...............................................

Chương 3: ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CHÍNH SÁCH

THUẾ ĐỐI VỚI PHÁT TRIỂN DNNVV Ở VIỆT NAM TỪ NAY ĐẾN

2020 .................................................................................................................

3.1. Định hướng hoàn thiện chính sách thuế ở Việt Nam ...........................

3.1.1Dự báo tình hình kinh tế xã hội Việt Nam đến năm 2020 .............

3.1.2Mục tiêu hoàn thiện chính sách thuế đến năm 2020 ......................

3.1.3Định hướng chính sách thuế GTGT, thuế xuất nhập khẩu, thuế

TNDN ở Việt Nam trong thời gian tới ....................................................

3.2. Một số giải pháp hoàn thiện chính sách thuế để phát triển DNNVV ở

Việt Nam .....................................................................................................

3.2.1Về thuế GTGT. ...............................................................................

3.2.2Về thuế xuất, nhập khẩu. ................................................................

3.2.3 Về thuế TNDN ...............................................................................

3.2.4. Tăng cường công tác quản lý thuế ................................................

KẾT LUẬN .....................................................................................................

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO........................................................

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

STT Chữ viết tắt

1 ADB

2 APEC

3 ASEAN

4 CEPT

5 DN

6 DNNN

7 DNNVV

8 GDP

9 GTGT

10 IMF

11 NN

12 NH

13 WB

14 WTO

i

DANH MUCC̣ BẢNG

STT Số hiệu

1 Bảng 1.1

2 Bảng 2.1

3 Bảng 2.2

4 Bảng 2.3

ii

DANH MUCC̣ HÌNH VE

STT Số hiệu

1 Hình 2.1

2 Hình 2.2

3 Hình 2.3

iii

MỞ ĐẦU

1. Sự cần thiết của đề tài nghiên cứu.

DNNVV có vị trí, vai trò rất quan trọng trong nền kinh tế của mỗi

nước, kể cả các nước có trình độ phát triển cao. Trong bối cảnh cạnh tranh

toàn cầu gay gắt như hiện nay, các nước đều chú ý hỗ trợ các DNNVV nhằm

huy động tối đa các nguồn lực, tăng sức cạnh tranh cho sản phẩm. Về số

lượng, các DNNVV chiếm ưu thế tuyệt đối: chiếm trên 97% ở Nhật Bản, Đức

và ở Việt Nam cũng chiếm khoảng 97% trong tổng số các doanh nghiệp. Sự

phát triển của DNNVV đã góp phần quan trọng giải quyết những mục tiêu

kinh tế - xã hội.

Ở Việt Nam, DNNVV đăng ký hoạt động chiếm 97% tổng số DN trong

nền kinh tế. Tỷ lệ tăng trưởng DNNVV thành lập mới tại các tỉnh, thành phố

bình quân là 22%/năm, còn đối với các tỉnh khó khăn là 15%. Các DNNVV

Việt Nam phát triển ở tất cả các ngành, vùng miền trong cả nước, huy động

được nhiều nguồn lực vào SXKD, tạo nhiều công ăn việc làm, thúc đẩy phân

công lao động xã hội, tăng thu nhập NSNN, góp phần chuyển dịch cơ cấu

kinh tế theo hướng CNH, HĐH. Hàng năm, DNNVV Việt Nam đóng góp trên

40% GDP, tạo việc làm cho trên 50% tổng số lao động và đóng góp khoảng

17,64% tổng thu ngân sách từ các doanh nghiệp, góp phần đáng kể trong việc

duy trì đà tăng trưởng kinh tế. Do vậy, đối với Việt Nam, đẩy mạnh phát triển

DNNVV cũng là một xu thế tất yếu và được coi là chiến lược lâu dài trong

phát triển nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần định hướng XHCN.

Hoạt động sản xuất kinh doanh của DNNVV chịu tác động của nhiều

yếu tố (điều kiện phát triển kinh tế xã hội, chính sách tài chính,…), trong đó

có chính sách thuế của chính phủ mỗi quốc gia. Thời gian qua, Chính phủ Việt

Nam đã sử dụng khá thành công chính sách thuế trong việc hỗ trợ

1

DNNVV phát triển, góp phần thúc đẩy DNNVV tăng nhanh cả về số lượng,

quy mô và hiệu quả. Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đạt được cũng xuất

hiện một số tồn tại bất cập trong hoạch định và thực thi chính sách thuế làm

ảnh hưởng đến sự phát triển của DNNVV. Chính vì vậy, việc nghiên cứu và đề

xuất các giải pháp vĩ mô về chính sách thuế (dưới góc độ quản lý vĩ mô của

Nhà nước) với tư cách là một trong những yếu tố của môi trường tác động tới

các DNNVV Việt Nam có ý nghĩa cả về lý luận và thực tiễn. Với ý nghĩa đó,

tôi đã chọn đề tài “Hoàn thiện chính sách thuế để phát triển doanh nghiệp

nhỏ và vừa ở Việt Nam” cho việc nghiên cứu luận văn của mình.

Đề tài ‘‘Hoàn thiện chính sách thuế để phát triển doanh nghiệp nhỏ

và vừa ở Việt Nam” được chọn làm đề tài nghiên cứu của luận văn với các

câu hỏi nghiên cứu chính như sau:

- Thực trạng Chính sách thuế đối với các DNNVV Việt Nam từ năm

2009 đến nay như thế nào? Thành tựu là gì? và còn những hạn chế nào? các

nguyên nhân của những hạn chế này do đâu?

- Cần có những giải pháp gì để hoàn thiện chính sách thuế để phát triển

doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Việt Nam trong thời gian sắp tới?

2. Tình hình nghiên cứu:

Vấn đề hỗ trợ thúc đẩy phát triển sản xuất kinh doanh nói chung, tài

chính nói riêng của các DNNVV ở Việt Nam cũng như trên thế giới đã được

một số nhà khoa học, các viện, các trung tâm nghiên cứu kinh tế quan tâm

nghiên cứu, đã có một số công trình được công bố như:

Luận án tiến sỹ “Phát huy vai trò của nhà nước trong phát triển

DNNVV ở Việt Nam” của Lê Quang Mạnh đã chỉ ra những yếu tố cơ bản ảnh

hưởng đến sự phát triển của các DNNVV. Bằng việc phân tích tính hiệu quả

của những can thiệp từ nhà nước vào các yếu tố này, luận án đã rút ra những

2

thành tựu bước đầu và cả những hạn chế của nhà nước ta trong thời gian qua

và xây dựng mô hình nhà nước can thiệp vào nền kinh tế để phát triển

DNNVV. Tuy nhiên, luận án chưa đi sâu xem xét vai trò của nhà nước trong

việc hỗ trợ nâng cao năng lực tài chính của doanh nghiệp; ....

Luận án tiến sỹ “Phát triển chiến lược cạnh tranh cho các DNNVV Việt

Nam trong tiến trình hội nhập nền kinh tế thế giới ” của Phạm Thuý Hồng phân

tích năng lực cạnh tranh của các DNNVV từ đó đề ra một số giải pháp phát triển

chiến lược cạnh tranh cho các DNNVV trong quá trình hội nhập

Luận án phó tiến sĩ khoa học kinh tế “Sử dụng các công cụ tài chính

để khuyến khích và định hướng phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Việt

Nam”của Bạch Đức Hiển(1996) đã đánh giá thực trạng sử dụng các công cụ

tài chính vĩ mô như chính sách tín dụng, thuế, chi NSNN... trong việc phát

triển DNNVV và đồng thời đưa ra các giải pháp phát triển DNNVV bằng việc

sử dụng công cụ tài chính; Luận án tiến sỹ "Các giải pháp tín dụng nhằm thúc

đẩy phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Việt Nam" của Nghiêm Văn

Bảy(2009) xem xét một cách tổng quát thực trạng sử dụng tín dụng trong việc

hỗ trợ thúc đẩy phát triển các DNNVV trong thời gian qua, kinh nghiệm của

một số nước trong lĩnh vực này; đề xuất một số giải pháp chủ yếu sử dụng tín

dụng trong việc hỗ trợ thúc đẩy phát triển DNNVV ở Việt Nam trong thời

gian tới.

Các nghiên cứu như: "Doanh nghiệp vừa và nhỏ Việt Nam - thực trạng

và giải pháp" của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (1998) đã

nghiên cứu về thực trạng phát triển DNNVV nước ta trong những năm sau đổi

mới kinh tế và khẳng định tầm quan trọng của DNNVV trong sự phát

triển của đất nước. Các ấn phẩm của Bô ̣Kếhoacḥ đầu tư "Sách trắng DNNVV

ViêṭNam " các năm 2009, 2010, 2011,… nghiên cứu về thực trạng

3