(Luận Văn Thạc Sĩ) Thực Hiện Chính Sách Giảm Nghèo Vùng Ven Đô - Nghiên Cứu Trường Hợp Phường Phú

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

………/………

BỘ NỘI VỤ

………/………

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

NGÔ THỊ NHUNG

THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH GIẢM NGHÈO

VÙNG VEN ĐÔ - NGHIÊN CỨU TRƯỜNG HỢP

PHƯỜNG PHÚ ĐÔ, QUẬN NAM TỪ LIÊM

HÀ NỘI

LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG

HÀ NỘI - NĂM 2018

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ

…………/………… ……/……

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

NGÔ THỊ NHUNG

THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH GIẢM NGHÈO

VÙNG VEN ĐÔ - NGHIÊN CỨU TRƯỜNG HỢP

PHƯỜNG PHÚ ĐÔ, QUẬN NAM TỪ LIÊM HÀ NỘI

LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG

Chuyên ngành: CHÍNH SÁCH CÔNG

Mã số: 8 34 04 02

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS NGUYỄN HỮU HẢI

HÀ NỘI - NĂM 2018

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đề tài “Thực hiện chính sách giảm nghèo vùng ven đô -

Nghiên cứu trường hợp Phường Phú Đô, Quận Nam Từ Liêm, thành phố Hà

Nội” là công trình nghiên cứu của bản thân tôi và chưa từng được công bố ở bất kỳ

công trình nào khác. Các thông tin trích dẫn trong đề tài nghiên cứu này là trung

thực và đều đã được chỉ rõ nguồn gốc.

Hà Nội, ngày 30 tháng 9 năm 2017

Học viên

Ngô Thị Nhung

LỜI CẢM ƠN

Với tình cảm sâu sắc, chân thành, cho phép tôi được bày tỏ lòng biết ơn tới tất

cả các cơ quan và cá nhân và đã tạo điều kiện giúp đỡ cho tôi trong quá trình học tập

và nghiên cứu hoàn thành luận văn này.

Tôi xin chân thành cảm ơn toàn thể quý thầy, cô giáo và các cán bộ công chức

của Học viện Hành chính Quốc Gia đã giúp đỡ tôi về mọi mặt trong suốt quá trình

học tập và nghiên cứu.

Đặc biệt tôi xin bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc đến PGS.TS.

Nguyễn Hữu Hài - người trực tiếp hướng dẫn, giúp đỡ tận tình tôi trong suốt thời

gian học tập và nghiên cứu để hoàn thành luận văn này.

Tôi xin chân thành cảm ơn Lãnh đạo Đảng ủy, HĐND, UBND Phường Phú

Đô, các cán bộ công chức và hộ nghèo trên địa bàn Phường đã tạo điều kiện giúp đỡ

tôi trong quá trình công tác, trong nghiên cứu thực tế tại đơn vị cũng như chia sẻ cho

tôi những ý kiến quý báu trong quá trình thực hiện nghiên cứu và hoàn thành luận

văn này.

Cuối cùng, tôi xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ, động viên của gia đình, bạn

bè và người thân trong suốt thời gian hoàn thành luận văn này.

Hà Nội, ngày 30 tháng 9 năm 2017

Học viên

Ngô Thị Nhung

MỤC LỤC

Trang

Trang phụ bìa

Lời cam đoan

Lời cảm ơn

Mục lục

Danh mục các chữ viết tắt trong luận văn

Danh mục các bảng

Danh mục các sơ đồ, biểu đồ

MỞ ĐẦU ........................................................................................................................... 1

Chương 1: LÝ LUẬN CHUNG VỀ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH GIẢM

NGHÈO ........................................................................................................................... 10

1.1. Đói nghèo và sự cần thiết phải có chính sách xóa đói giảm nghèo ................. 10

1.1.1. Đói nghèo và tác động của nó đến phát triển kinh tế xã hội .................. 10

1.1.2. Sự cần thiết phải có chính sách xóa đói giảm nghèo ............................. 18

1.2. Thực thi chính sách giảm nghèo .................................................................. 21

1.2.1. Chủ thể thực hiện .................................................................................... 21

1.2.2. Điều kiện thực hiện ................................................................................. 24

1.2.3. Quy trình, phương pháp thực hiện ......................................................... 28

1.2.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến thực hiện chính sách giảm nghèo ................ 33

1.3. Kinh nghiệm thực hiện chính sách giảm nghèo ........................................... 36

1.3.1. Kinh nghiệm trong nước ........................... Error! Bookmark not defined.

1.4. Bài học cho địa phương phường Phú Đô.................................................. 39

Tiểu kết chương 1 .......................................................................................................... 40

Chương 2: THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH GIẢM NGHÈO Ở PHƯỜNG PHÚ

ĐÔ, QUẬN NAM TỪ LIÊM, THÀNH PHỐ HÀ NỘI ......................................... 41

2.1. Khái quát chung về kinh tế - xã hội phường Phú Đô................................... 41

2.1.1. Điều kiện tự nhiên ................................................................................... 41

2.1.2. Kinh tế..................................................................................................... 42

2.1.3. Văn hóa - xã hội ...................................................................................... 43

2.1.4. Tác động của điều kiện tự nhiên - kinh tế xã hội đến thực thi chính sách

giảm nghèo .............................................................................................................. 44

2.1.5. Thực trạng nghèo đói tại Phường Phú Đô ............................................. 48

2.2. Tổ chức và hoạt động thực thi chính sách giảm nghèo ................................ 60

2.2.1. Tổ chức hệ thống thực thi chính sách giảm nghèo ................................. 60

2.2.2. Hoạt động thực thi chính sách giảm nghèo ............................................ 64

2.3. Đánh giá thực thi chính sách giảm nghèo ở phường Phú Đô, Quận Nam Từ

Liêm, thành phố Hà Nội .......................................................................................... 79

2.3.1. Kết quả đạt được ..................................................................................... 79

2.3.2. Hạn chế................................................................................................... 81

2.3.3. Nguyên nhân ........................................................................................... 82

Tiểu kết chương 2 .......................................................................................................... 83

Chương 3: ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ........

GIẢM NGHÈO Ở PHƯỜNG PHÚ ĐÔ, QUẬN NAM TỪ LIÊM, THÀNH

PHỐ HÀ NỘI ĐẾN NĂM 2020 .................................................................................. 84

3.1. Định hướng thực hiện chính sách giảm nghèo ở phường Phú Đô, Quận Nam

Từ Liêm, thành phố Hà Nội .................................................................................... 84

3.2. Giải pháp thực hiện chính sách giảm nghèo ở phường Phú Đô, Quận Nam

Từ Liêm, thành phố Hà Nội .................................................................................... 86

3.2.1. Đổi mới công tác ban hành văn bản và xây dựng kế hoạch tổ chức triển

khai thực hiện .......................................................................................................... 86

3.2.2. Tăng cường công tác phổ biến tuyên truyền về chính sách giảm nghèo và

trợ giúp pháp lý cho người nghèo ........................................................................... 89

3.2.3. Xây dựng cơ chế phối hợp thực hiện trên cơ sở quyền hạn đi đôi với

nghĩa vụ và trách nhiệm của các cơ quan phối hợp thực hiện ............................... 90

3.2.4. Thực hiện các biện pháp nhằm huy động tối đa các nguồn lực ............. 92

3.2.5. Tăng cường công tác kiểm tra, đánh giá................................................ 93

Tiểu kết chương 3 .......................................................................................................... 95

KẾT LUẬN ..................................................................................................................... 96

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN

STT Chữ viết tắt Giải thích

1 ANQP An ninh quốc phòng

2 BHYT Bảo hiểm y tế

3 CSXH Chính sách xã hội

4 CT-XH Chính trị xã hội

5 DA Dự án

6 GDP Tổng sản phẩm trong nước

7 HĐND Hội đồng nhân dân

8 KT-XH Kinh tế - xã hội

9 LLLĐ Lực lượng lao động

10 NSTW Ngân sách trung ương

11 NXB Nhà xuất bản

12 TB-XH Thương binh - Xã hội

13 UBND Ủy ban nhân dân

14 UNDP Chương trình phát triển Liên Hợp Quốc

15 WB Ngân hàng thế giới

16 XĐGN Xóa đói giảm nghèo

17 XTĐT Xúc tiến đầu tư

DANH MỤC CÁC BẢNG

STT Số hiệu bảng Nội dung Trang

1 Bảng 1.1: Chuẩn nghèo và cận nghèo ở Việt Nam 15

2 Bảng 2.1:

Tỷ lệ các gia đình được hưởng hỗ trợ của nhà

nước theo thu nhập

59

3 Bảng 2.2: Thống kê phương tiện di chuyển của các hộ 60

4 Bảng 2.3:

Mối liên hệ giữa trình độ học vấn và thu nhập

của các chủ hộ

64

5 Bảng 2.4:

Nhân lực tham gia Ban Chỉ đạo trợ giúp người

nghèo tại phường Phú Đô qua 3 năm 2014 - 2016

69

6 Bảng 2.5:

Tình hình ban hành văn bản và kế hoạch tổ chức

thực hiện xóa đối giảm nghèo trên địa bàn

phường Phú Đô qua 3 năm 2014-2016

72

7 Bảng 2.6:

Tình hình phổ biến tuyên truyền về xóa đói giảm

nghèo trên địa bàn phường Phú Đô qua 3 năm

2014-2016

76

8 Bảng 2.7:

Tổng nguồn vốn huy động phục vụ xóa đói giảm

nghèo tại phường Phú Đô qua 3 năm 2014 - 2016

82

9 Bảng 2.8:

Kiểm tra, đánh giá quá trình thực hiện giảm

nghèo bền vững tại phường Phú Đô qua 3 năm

2014 - 2016

84

DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ

STT Số hiệu Nội dung Trang

1 Sơ đồ 1.1: Nội dung quy trình tổ chức thực hiện 36

2 Sơ đồ 2.1:

Tổ chức Ban chỉ đạo xóa đói giảm nghèo

phường Phú Đô

68

3 Biểu đồ 2.1:

Tỷ lệ các hộ được phỏng vấn trong từng nhóm

thu nhập

56

4 Biểu đồ 2.2:

Nguồn thu nhập (không tính trợ giúp) giữa các

nhóm thu nhập

57

5 Biểu đồ 2.3:

Phân bố các nguồn thu nhập giữa các nhóm thu

nhập

58

6 Biểu đồ 2.4: Thống kê trang thiết bị ở các hộ được khảo sát 60

7 Biểu đồ 2.5: Tỷ lệ của khu vực phi chính thức 61

8 Biểu đồ 2.6: Các kỹ năng cần thiết cho việc đang làm 62

9 Biểu đồ 2.7: Những khó khăn trong việc tiếp cận việc làm 62

10 Biểu đồ 2.8: Trình độ học vấn của các chủ thể được khảo sát 63

11 Biểu đồ 2.9: Tổng hợp các lý do bỏ học của trẻ 65

12 Biểu đồ 2.10: Tỷ lệ người được hưởng bảo hiểm y tế 66

13 Biểu đồ 2.11:

Đánh giá của cán bộ, công chức phường Phú Đô

trong tổ chức và phối hợp thực hiện

70

14 Biểu đồ 2.12:

Mức độ tham gia của người dân vào quá trình

thực hiện

74

15 Biểu đồ 2.13:

Sự phù hợp của chính sách với địa phương và

người nghèo

75

16 Biểu đồ 2.14: Các kênh phổ biến chính sách 78

17 Biểu đồ 2.15:

Đánh giá của cán bộ, công chức về công tác

tuyên truyền

80

18 Biểu đồ 2.16: lệ người dân tham gia kiểm tra, giám sát quá 85

trình thực thi chính sách

19 Biểu đồ 2.17:

Sự tham gia của các tổ chức chính trị - xã hội

trong kiểm tra, đánh giá quá trình thực thi

chính sách

86

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài luận văn

Giảm nghèo là một mục tiêu chiến lược phát triển của các quốc gia,

trong đó có Việt Nam. Ở nước ta giảm nghèo luôn là một mục tiêu chiến lược

và nhiệm vụ quan trọng hàng đầu trong các quyết sách phát triển theo hướng

bền vững của Đảng và Nhà nước. Những năm gần đây, Nhà nước đã ban hành

và tổ chức triển khai thực hiện nhiều chính sách giảm nghèo nhằm cải thiện

đời sống vật chất và tinh thần của người nghèo như quyết định số 1614/QĐ￾TTg, ngày 15 tháng 9 năm 2015, về phê duyệt đề án tổng thể chuyển đổi

phương pháp tiếp cận đo lường nghèo từ đơn chiều sang đa chiều áp dụng cho

giai đoạn 2016-2020; Quyết định số 59/QĐ-TTg, ngày 19 tháng 11 năm 2015,

về việc ban hành chuẩn nghèo tiếp cận đa chiều áp dụng cho giai đoạn 2016-

2020 góp phần thu hẹp khoảng cách chênh lệch về mức sống giữa nông thôn

và thành thị, giữa các vùng, các dân tộc và các nhóm dân cư; đồng thời thể

hiện quyết tâm trong việc thực hiện Mục tiêu thiên niên kỷ của Liên hợp quốc

mà Việt Nam đã cam kết.

Hà Nội là một trong số ít các tỉnh, thành đã tổ chức và thực hiện tốt các

chương trình vì người nghèo, đã triển khai có hiệu quả các dự án giảm nghèo.

Hà Nội xem công tác giảm nghèo có tầm quan trọng đặc biệt, giảm nghèo là

động lực thúc đẩy tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Vì vậy, những

năm qua, mục tiêu không có hộ đói đã được giữ vững và trên 32.000 hộ thoát

được nghèo. Tuy nhiên, đến cuối năm 2016 thành phố vẫn còn 65.377 hộ

nghèo. Thực tế này cản trở sự phát triển bền vững và ảnh hưởng đến việc thực

hiện các mục tiêu kinh tế - xã hội của thành phố.

Phường Phú Đô được thành lập ngày 27 tháng 12 năm 2013 thuộc quận

Nam Từ Liêm, thành phố Hà Nội trên cơ sở chia tách từ xã Mễ Trì cũ. Đây là