Luận văn thạc sĩ sự tham gia của cán bộ đoàn thanh niên cộng sản hồ chí minh vào quản lý nhà nước

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

……………../……………..

BỘ NỘI VỤ

...../…..

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

LÊ NGUYỄN XUÂN LINH

SỰ THAM GIA CỦA CÁN BỘ ĐOÀN THANH NIÊN

CỘNG SẢN HỒ CHÍ MINH TRONG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC

TẠI TỈNH PHÚ YÊN

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG

PHÚ YÊN - NĂM 2018

i

e

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

……………../……………..

BỘ NỘI VỤ

...../…..

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

LÊ NGUYỄN XUÂN LINH

SỰ THAM GIA CỦA CÁN BỘ ĐOÀN THANH NIÊN

CỘNG SẢN HỒ CHÍ MINH TRONG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC

TẠI TỈNH PHÚ YÊN

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG

Mã số: 60 34 04 03

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:

PGS.TS. BÙI HUY KHIÊN

PHÚ YÊN - NĂM 2018

ii

e

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của bản thân tôi. Các số

liệu khảo sát là khách quan, do bản thân trực tiếp thực hiện. Các kết quả

nghiên cứu được trình bày trong luận văn là trung thực, có nguồn gốc và chưa

được công bố.

Phú Yên, tháng 10 năm 2018

Tác giả Luận văn

Lê Nguyễn Xuân Linh

iii

e

LỜI CẢM ƠN

Tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc và lời cảm ơn chân thành nhất

tới PGS.TS. Bùi Huy Khiên, công tác tại Học viện Hành chính Quốc gia,

người thầy đã tận tình hướng dẫn, động viên, giúp đỡ tác giả trong suốt thời

gian học tập, nghiên cứu và hoàn thành Luận văn.

Trân trọng cảm ơn Ban Giám đốc, Khoa sau Đại học, Phân viện Tây

Nguyên cùng các cán bộ, giảng viên của Học viện Hành chính Quốc gia đã

tạo điều kiện, nhiệt tình giảng dạy và giúp đỡ tác giả trong quá trình theo học

chuyên ngành Cao học Quản lý công tại Trường.

Trân trọng cảm ơn Ban Tổ chức Tỉnh ủy, Sở Nội vụ, các Sở, Ban ngành

có liên quan, Ban Thường vụ Tỉnh Đoàn, Ban Tổ chức Kiểm tra Tỉnh Đoàn

Phú Yên, Ban Thường vụ Huyện ủy, Ban Tổ chức Huyện ủy Đồng Xuân, các

anh, chị cán bộ Đoàn qua các thời kỳ, đồng nghiệp trong cơ quan Huyện

Đoàn Đồng Xuân, đã quan tâm giúp đỡ và tạo mọi điều kiện thuận lợi để tác

giả hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình.

Xin được bày tỏ lòng tri ân đến gia đình, người thân và bạn bè đã động

viên, chia sẻ và khích lệ tác giả trong suốt thời gian học tập và hoàn thành

Luận văn.

Phú Yên, tháng 10 năm 2018

Tác giả Luận văn

Lê Nguyễn Xuân Linh

iv

e

MỤC LỤC

Trang

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

MỤC LỤC

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ, PHỤ LỤC

MỞ ĐẦU....................................................................................................1

1. Lý do chọn đề tài luận văn......................................................................1

2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn ..............................3

3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn ...................................3

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn.....................................4

5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn................6

6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn...............................................7

7. Kết cấu luận văn......................................................................................7

Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ SỰ THAM GIA CỦA CÁN BỘ ĐOÀN

THANH NIÊN CỘNG SẢN HỒ CHÍ MINH VÀO HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ

NHÀ NƯỚC .............................................................................................8

1.1. Các khái niệm......................................................................................8

1.2.Tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm của Đảng và Nhà nước.............11

1.3. Tham gia vào hoạt động quản lý nhà nước .........................................18

1.4. Nội dung tham gia của cán bộ Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh

vào hoạt động quản lý nhà nước.................................................................20

1.5. Các yếu tố bảo đảm sự tham gia của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí

Minh vào hoạt động quản lý nhà nước.......................................................29

Tiểu kết chương 1.......................................................................................33

v

e

Chương 2. THỰC TRẠNG THAM GIA CỦA CÁN BỘ ĐOÀN THANH

NIÊN CỘNG SẢN HỒ CHÍ MINH VÀO HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ NHÀ

NƯỚC TẠI TỈNH PHÚ YÊN.....................................................................34

2.1. Khái quát về tổ chức và hoạt động của Đoàn......................................34

2.2. Tình hình tham gia của cán bộ Đoàn ..................................................54

2.3. Đánh giá về thực trạng tham gia của cán bộ Đoàn .............................74

Tiểu kết chương 2.......................................................................................80

Chương 3. GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG SỰ THAM GIA CỦA CÁN BỘ

ĐOÀN THANH NIÊN CỘNG SẢN HỒ CHÍ MINH VÀO HOẠT ĐỘNG

QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC TẠI TỈNH PHÚ YÊN .......................................81

3.1. Quan điểm tăng cường sự tham gia ....................................................81

3.2. Các giải pháp tăng cường sự tham gia ................................................83

3.3. Kiến nghị..............................................................................................100

Tiểu kết chương 3.......................................................................................102

KẾT LUẬN.................................................................................................103

TÀI LIỆU THAM KHẢO..........................................................................105

PHỤ LỤC....................................................................................................109

vi

e

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

UVBCH Ủy viên Ban Chấp hành

UVBTV Ủy viên Ban Thường vụ

CNH Công nghiệp hóa

HĐH Hiện đại hóa

ĐVTN Đoàn viên, thanh niên

NXB Nhà xuất bản

HĐND Hội đồng Nhân dân

LHTN Liên hiệp Thanh niên

TNCS Thanh niên Cộng sản

TNTP Thiếu niên tiền phong

TTN Thanh thiếu nhi

UBMTTQVN Ủy ban Mặt trận tổ quốc Việt Nam

UBND Ủy ban Nhân dân

XHCN Xã hội chủ nghĩa

QLNN Quản lý nhà nước

CBCC Cán bộ công chức

DANH MỤC CÁC BẢNG, SƠ ĐỒ, PHỤ LỤC

Số

thứ tự

Nội dung Trang

1. Sơ đồ 2.1 Khái lược về cơ cấu tổ chức 36

2. Bảng 2.2: Thống kê chất lượng người hưởng lương ngân sách 50

3. Bảng 2.3: Cán bộ Đoàn tham gia cấp ủy 61

v

e

4. Bảng 2.4: Cán bộ Đoàn tham gia Hội đồng Nhân dân 63

5. Phụ lục 1: Mẫu phiếu khảo sát số 1 109

6. Phụ lục 2: Tổng hợp kết quả khảo sát số 1 111

7. Phụ lục 3: Mẫu phiếu khảo sát số 2 114

8. Phụ lục 4: Tổng hợp kết quả khảo sát số 2 115

9. Phụ lục 5: Mẫu phiếu khảo sát số 3 116

10. Phụ lục 6: Tổng hợp kết quả khảo sát số 3 117

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài luận văn

Trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng, Chủ tịch Hồ Chí Minh

luôn quan tâm đến vấn đề cán bộ, Người cho rằng “Cán bộ là những

người đem chính sách của Đảng, của Chính phủ giải thích cho dân

chúng hiểu rõ và thi hành. Đồng thời đem tình hình của dân chúng báo

cáo cho Đảng, cho Chính phủ hiểu rõ để đặt chính sách cho đúng”. Vì

thế, Người cho rằng: “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc”, “Cán bộ

là tiền vốn của đoàn thể”, “Cán bộ quyết định mọi việc” [26, tr269].

vi

e

Từ những luận điểm ấy, có thể thấy rõ cán bộ là một trong những vấn

đề chiến lược, quan trọng, quyết định sự thành bại của cách mạng.

Ngày nay, đất nước ta đang bước vào giai đoạn phát triển, yêu cầu đổi mới

và xây dựng chính phủ kiến tạo, phục vụ và giai đoạn đẩy mạnh công nghiệp

hoá, hiện đại hoá, hội nhập quốc tế sâu rộng. Để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ cách

mạng đặt ra trong giai đoạn này, đòi hỏi Đảng và Nhà nước ta phải có một đội

ngũ cán bộ, công chức có đủ đức và tài. Song thực trạng đội ngũ cán bộ, công

chức hiện nay năng lực và phẩm chất chưa tương xứng với yêu cầu.

Năm 1931 Đoàn TNCS Hồ Chí Minh được thành lập. Chủ tịch Hồ Chí

Minh đã dành trọn niềm tin vào thế hệ trẻ Việt Nam, Người khẳng định:

“Thanh niên là người chủ tương lai của nước nhà. Nước nhà thịnh hay suy,

yếu hay mạnh một phần lớn là do thanh niên”[25, tr185]. Trước lúc đi xa,

trong bản Di chúc Người đã không quên căn dặn: “Bồi dưỡng thế hệ cách

mạng cho đời sau là một việc rất quan trọng và rất cần thiết, Đảng cần phải

chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng cho họ, đào tạo họ thành những người

kế thừa xây dựng chủ nghĩa xã hội vừa “hồng”, vừa “chuyên”. Vậy nên,

“Thanh niên chính là nguyên khí của quốc gia, là vận mệnh của dân tộc" [27,

tr172].

Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng Cộng sản

Việt Nam chủ trương: “Có cơ chế, chính sách phù hợp tạo môi trường, điều

kiện thuận lợi cho thế hệ trẻ học tập nghiên cứu, lao động, giải trí, phát triển

trí tuệ, kỹ năng, thể lực. Khuyến khích, cổ vũ thanh niên nuôi dưỡng ước mơ,

hoài bão, xung kích, làm chủ khoa học, công nghệ hiện đại. Phát huy vai trò

của thế hệ trẻ trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Thu hút rộng rãi

thanh niên, thiếu niên và nhi đồng tham gia các tổ chức do Đoàn Thanh niên

Cộng sản Hồ Chí Minh làm nòng cốt và phụ trách”[19, tr162-163]. Từ đây,

nhận thấy rằng vai trò của tổ chức Đoàn trong thời đại hiện nay là tổ chức

nòng cốt và phụ trách giáo dục chính trị tư tưởng, nâng cao lòng tự hào dân

tộc, góp phần cổ vũ thế hệ trẻ sẽ cống hiến vì một đất nước Việt Nam phát

vii

e

triển bền vững. Cán bộ làm công tác Đoàn sẽ là những người thực hiện tốt

nhiệm vụ trên để tổ chức Đoàn đảm đương được trọng trách của mình, do đó

chất lượng cán bộ Đoàn là một khâu hết sức quan trọng, cần có những con

người thực sự tâm huyết, có lý tưởng tốt, có uy tín cao, có trách nhiệm để

đảm đương tốt nhiệm vụ của Đảng, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh giao phó.

Sự tham gia của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh vào hoạt động quản lý nhà

nước xuất phát từ thể chế chính trị Nhà nước Việt Nam. Điều 2 Hiến pháp

(2013, sửa đổi) khẳng định: “Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam

là nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của Nhân dân, do Nhân dân, vì

Nhân dân”, Điều 6 Hiến pháp (2013, sửa đổi) “Nhân dân thực hiện quyền lực

nhà nước bằng dân chủ trực tiếp, bằng dân chủ đại diện thông qua Quốc hội,

Hội đồng nhân dân và thông qua các cơ quan khác của Nhà nước”[22]. Điều

đó có nghĩa là nhân dân, trong đó có thanh niên có quyền tham gia xây dựng

Nhà nước, giám sát hoạt động của cơ quan nhà nước và đề xuất với Nhà nước

nhựng vấn đề thuộc về quyền và lợi ích hợp pháp của mình.

Với đặc thù công tác mà đối tượng là thanh niên, thiếu niên và nhi đồng

nên điều đương nhiên những cán bộ Đoàn sẽ là những người trẻ, khi hết tuổi

phát triển công tác mới thì đây sẽ là một nguồn cán bộ kế cận thực hiện các

nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội trong tương lai thế nên chất lượng cán bộ

Đoàn là điều cần quan tâm và nâng cao chất lượng nhằm thực hiện mục tiêu

phát triển bền vững đã đề ra. Tuy nhiên, hiện nay chất lượng cán bộ Đoàn

không đồng đều, có hiện tượng vào tham gia công tác Đoàn nhằm làm bệ đỡ

cho bước nhảy trong tương lai, vẫn có những cán bộ Đoàn không thật sự là

“thủ lĩnh Đoàn”.

Từ những lý do trên, với tầm quan trọng của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh

trong hệ thống chính trị, cán bộ Đoàn đối với quá trình phát triển của tỉnh Phú

Yên nói riêng và Việt Nam nói chung, trong quá trình học tập, nghiên cứu

chương trình thạc sỹ chuyên ngành Quản lý công tại Học viện Hành chính

viii

e

Quốc gia, tác giả thực hiện luận văn “Sự tham gia của cán bộ Đoàn TNCS Hồ

Chí Minh trong quản lý nhà nước tại tỉnh Phú Yên”

2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn

Khoảng 20 năm trở lại đây, theo mức độ tìm hiểu của tác giả đã có

nhiều công trình nghiên cứu liên quan đến vấn về quản lý nhà nước về công

tác thanh niên, có một số đã xuất bản thành sách cũng có một số đề tài luận

văn, luận án đã được công bố có thể kể ra như sau:

Nguyễn Văn Trung, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội (1997) “Chính

sách và quản lý nhà nước về công tác thanh niên ở một số nước trên thế

giới”, đã trình bày vấn đề về chính sách thanh niên và tổ chức bộ máy cơ

quan quản lý nhà nước về công tác thanh niên ở một số nước.

Lê Văn Cầu (1999) trong Luận án Tiến sĩ “Đổi mới đội ngũ cán bộ

Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh cấp huyện trong điều kiện hiện nay

(qua thực tế một số tỉnh Miền Trung)”, hay tác giả Nguyễn Thọ Ánh (2004)

trong bài viết Đổi mới công tác đào tạo cán bộ Đoàn TNCS Hồ Chí Minh

đăng trên tạp chí xây dựng Đảng số 10 đều cho rằng cần phải đổi mới công

tác đào tạo cán bộ Đoàn TNCS Hồ Chí Minh; cả hai tác giả đều đã đi sâu

phân tích và tổng kết thực tiễn đội ngũ cán bộ Đoàn nói chung, cấp huyện nói

riêng. Trên cơ sở thực tiễn, các tác giả đã đề xuất phương hướng và những

giải pháp cơ bản nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ Đoàn trong thời

kỳ mới. Các giải pháp của hai tác giả trên đến nay vẫn còn nguyên giá trị.

Vũ Trọng Kim, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội (1999) trong “Quản

lý nhà nước về công tác thanh niên trong thời kỳ mới”, đã trình bày kết quả

nghiên cứu về tình hình thanh niên về công tác thanh niên, chỉ ra một số nội

dung, giải pháp tăng cường quản lý nhà nước về công tác thanh niên trong

thời kỳ mới.

Đào Ngọc Dung (2005), trong đề tài luận văn thạc sĩ “Sự tham gia của

Đoàn TNCS Hồ Chí Minh vào hoạt động quản lý nhà nước về công tác thanh

niên”, đề tài đã phân tích những tồn tại, hạn chế của tổ chức Đoàn TNCS Hồ

ix

e

Chí Minh trong việc tham gia quản lý nhà nước đồng thời đưa ra những giải

pháp góp phần nâng cao sự hiệu quả tham gia của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh

vào hoạt động quản lý nhà nước về công tác thanh niên, tạo sự chuyển biến tích

cực về tình hình thanh niên về công tác thanh niên qua đó phát huy tiềm năng to

lớn của thanh niên trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Doãn Đức Hảo (2009) trong Luận văn Thạc sĩ Chính trị học “Xây dựng

đội ngũ cán bộ Đoàn cơ sở hiện nay” đã làm rõ một số vấn đề lý luận chung

về đội ngũ cán bộ Đoàn cơ sở và nêu những định hướng đổi mới hoạt động

của tổ chức Đoàn cơ sở trong tình hình hiện nay. Qua đó chỉ ra những mặt

mạnh, mặt yếu, nguyên nhân thực trạng và rút ra bài học kinh nghiệm; dự báo

tình hình công tác Đoàn và phong trào TTN ở cấp cơ sở và đề xuất các giải

pháp xây dựng đội ngũ cán bộ Đoàn cơ sở.

Lê Thị Thanh Bích (2016) trong Luận văn Thạc sĩ “Chất lượng Bí thư

Đoàn cấp xã ở tỉnh Phú Yên hiên nay” ̣ dựa trên cơ sở phân tích cơ sở lý luận

về chất lượng Bí thư Đoàn cấp xã, đánh giá thực trạng chất lượng Bí thư

Đoàn cấp xã trên địa bàn tỉnh Phú Yên, luận văn đề xuất các giải pháp nhằm

nâng cao chất lượng đội ngũ Bí thư Đoàn cấp xã trên địa bàn tỉnh đáp ứng yêu

cầu của công tác Đoàn và phong trào TTN thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH đất

nước, phù hợp với đặc thù địa phương ở một tỉnh duyên hải miền Trung như

Phú Yên. Đây là tài liệu tham khảo quan trọng trong việc xem xét chất lượng

cán bộ Đoàn trong việc thực hiện nhiệm vụ xây dựng tổ chức Đoàn TNCS Hồ

Chí Minh nói riêng và công tác tham gia quản lý nhà nước tại tỉnh Phú Yên

nói chung.

Dựa trên cơ sở những nghiên cứu về công tác thanh niên, cán bộ Đoàn

TNCS Hồ Chí Minh đã được công bố nói trên, tác giả nhận thấy rằng với vai

trò của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong công tác quản lý nhà nước ngày càng

quan trọng trong đó vai trò của cán bộ trẻ (cán bộ Đoàn hoặc cán bộ Đoàn

viên trẻ) tham gia ngày càng tích cực vào công tác quản lý nhà nước và sẽ là

động lực để phát triển chính phủ điện tử, đẩy mạnh công tác tham gia vào thời

x

e