Luận văn thạc sĩ ngôn ngữ và văn hóa việt nam trường ca của hoàng trần cương nhìn từ quan niệm thơ

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH

Đỗ Thị Thiên Thu

TRƯỜNG CA CỦA HOÀNG TRẦN CƯƠNG

NHÌN TỪ QUAN NIỆM THƠ CA

CỦA ADONIS

LUẬN VĂN THẠC SĨ

NGÔN NGỮ VÀ VĂN HÓA VIỆT NAM

Thành phố Hồ Chí Minh – 2017

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH

Đỗ Thị Thiên Thu

TRƯỜNG CA CỦA HOÀNG TRẦN CƯƠNG

NHÌN TỪ QUAN NIỆM THƠ CA

CỦA ADONIS

Chuyên ngành : Lí luận văn học

Mã số : 60 22 01 20

LUẬN VĂN THẠC SĨ

NGÔN NGỮ VÀ VĂN HÓA VIỆT NAM

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:

PGS.TS. ĐINH PHAN CẨM VÂN

Thành phố Hồ Chí Minh – 2017

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan công trình luận văn thạc sĩ với đề tài “Trường ca Hoàng Trần

Cương nhìn từ lí thuyết Adonis” là sự nỗ lực hết mình của tôi trong quá trình nghiên

cứu, được thực hiện dưới sự hướng dẫn khoa học của PGS. TS. Đinh Phan Cẩm Vân.

Nội dung luận văn có tham khảo và sử dụng tài liệu, thông tin được đăng tải trên các

tác phẩm, tạp chí khoa học theo danh mục tài liệu tham khảo của luận văn. Bên cạnh

đó, những số liệu thống kê hoàn toàn do tôi tự nghiên cứu. Tôi xin chịu trách nhiệm về

luận văn của mình.

Người cam đoan

Tác giả luận văn

Đỗ Thị Thiên Thu

LỜI CẢM ƠN

Lời đầu tiên tôi xin bày tỏ lòng biết ơn tới các thầy, cô giáo đã tận tình truyền đạt

những tri thức quý báu, dìu dắt giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu.

Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn và sự trân trọng sâu sắc đến cô, PGS.TS.

Đinh Phan Cẩm Vân đã giúp đỡ tôi rất nhiều trong quá trình nghiên cứu, đồng thời đã

hướng dẫn tận tình, đóng góp những ý kiến quý báu cho tôi hoàn thành luận văn này.

Tôi xin cảm ơn tới Khoa Ngữ Văn, Phòng sau đại học trường Đại học sư phạm

Tp. Hồ Chí Minh đã có những hướng dẫn cụ thể và tạo điều kiện giúp tôi hoàn thành

luận văn.

Ngoài ra, tôi cũng vô cùng biết ơn khi nhận được sự hỗ trợ, giúp đỡ tận tình, quý

báu của các đồng nghiệp, gia đình, bạn bè đã động viên, giúp đỡ tạo điều kiện thuận

lợi cho tôi hoàn thành luận văn tốt nghiệp này. Dù đã cố gắng thực hiện và hoàn thành

luận văn bằng tất cả tâm huyết và nỗ lực của mình nhưng luận văn sẽ không tránh khỏi

những thiếu sót. Rất mong nhận được những ý kiến đóng góp chân thành của quý

thầy cô.

Tp Hồ Chí Minh, ngày 30 tháng 9 năm 2017

Tác giả luận văn

Đỗ Thị Thiên Thu

MỤC LỤC

Trang phụ bìa

Lời cam đoan

Lời cảm ơn

Mục lục

MỞ ĐẦU ...................................................................................................................1

Chương 1. NHỮNG QUAN NIỆM NGHỆ THUẬT CỦA ADONIS VÀ

TRƯỜNG CA CỦA HOÀNG TRẦN CƯƠNG ....................................9

1.1. Những quan niệm về nghệ thuật thơ của Adonis..................................................9

1.1.1. Đôi nét về cuộc đời và sự nghiệp sáng tác của Adonis ...............................9

1.1.2. Quan niệm của Adonis về thơ....................................................................11

1.1.3. Tiếp cận trường ca của Hoàng Trần Cương nhìn từ quan niệm của

Adonis........................................................................................................20

1.2.1. Những quan niệm về trường ca trên thế giới nói chung và Việt

Nam nói riêng ............................................................................................23

1.2.2. Trường ca của Hoàng Trần Cương trong tiến trình thơ Việt Nam

đương đại ...................................................................................................28

1.2.3. Ý thức sáng tạo của Hoàng Trần Cương trong quá trình phát triển

trường ca Việt Nam hiện đại......................................................................32

Tiểu kết chương 1 ........................................................................................................37

Chương 2. NGHỆ THUẬT MƠ HỒ VÀ TƯ DUY SÁNG TẠO

TRONG TRƯỜNG CA CỦA HOÀNG TRẦN CƯƠNG NHÌN

TỪ QUAN NIỆM CỦA ADONIS ........................................................38

2.1. Những loại hình kết cấu trong trường ca của Hoàng Trần Cương -

phương thức biểu hiện “nghệ thuật mơ hồ” .......................................................38

2.1.1. Kết cấu mở - cuộc hành hương trong thế giới mơ hồ...................................39

2.1.2. Kết cấu song tuyến trái chiều – lằn ranh mơ hồ giữa song song và

chuyển hóa....................................................................................................45

2.2. Tư duy sáng tạo “Đứt đoạn” trong Trường ca Hoàng Trần Cương nhìn từ

quan niệm của Adonis........................................................................................51

2.2.1. Tư duy đứt đoạn qua mạch vận động của hình tượng thơ............................51

2.2.2. Tư duy đứt đoạn qua liên kết ngôn từ...........................................................54

Tiểu kết chương 2 ........................................................................................................58

Chương 3. NHỮNG SÁNG TẠO TRONG NGÔN NGỮ TRƯỜNG CA

HOÀNG TRẦN CƯƠNG NHÌN TỪ QUAN NIỆM CỦA

ADONIS..................................................................................................59

3.1. Khái niệm ngôn ngữ nghệ thuật..........................................................................59

3.2. Quan niệm về sáng tạo ngôn ngữ của Hoàng Trần Cương .................................60

3.2.1. Sự gặp gỡ trong quan niệm sáng tạo ngôn ngữ của Hoàng Trần

Cương và Adonis..........................................................................................60

3.2.2. Sáng tạo nghệ thuật ngôn ngữ trong trường ca Hoàng Trần Cương ............67

3.3. Các loại hình ngôn ngữ trong trường ca Hoàng Trần Cương .............................69

3.3.1. Ngôn ngữ kể chuyện.....................................................................................69

3.3.3. Ngôn ngữ đối thoại .......................................................................................78

Tiểu kết chương 3 ........................................................................................................81

KẾT LUẬN .................................................................................................................82

TÀI LIỆU THAM KHẢO...........................................................................................85

PHỤ LỤC

1

MỞ ĐẦU

1. Lý Do Chọn Đề Tài

1.1. Bàn về sáng tạo thi ca người ta thường nhắc đến nghệ thuật và ngôn ngữ.

Nghệ thuật xuất phát từ quan điểm, tư tưởng của tác giả để từ đó xây dựng những

“viên gạch” ngôn từ. Văn học Trung Đông không còn xa lạ gì với những câu chuyện

cổ tích “Nghìn lẻ một đêm” đầy kỳ ảo, lung linh. Đi sâu vào khám phá nền văn minh

nơi đây, ta như lạc vào một mê cung huyền diệu, bước vào khu vườn thi ca, dưới nhãn

quan của các nhà thơ cũng thường trở nên độc đáo, khác biệt lạ thường. Adonis (1930)

là nhà thơ Ả Rập, ông được mệnh danh là “con chim đầu đàn của văn chương Ả Rập”.

Nếu thơ ca chủ nghĩa hiện đại phương Tây không thể không nhắc đến T.S.Eliot thì

Adonis là một nhà thám hiểm tiên phong về thơ của thế giới Ả Rập. Với những quan

điểm hết sức mới mẻ, đa dạng trong chủ đề, phong cách đã mang tên tuổi Adonis vào

hàng ngũ những ngòi bút đương đại và quan trọng nhất. Từng là cái tên được nhắc đến

nhiều lần, Adonis liên tục được đề cử giải Nobel Văn học, điều đó khiến chúng tôi

dành sự quan tâm đặc biệt đến nhà thơ Trung Đông này. Ở Việt Nam, sự tiếp cận thơ

Adonis được giới thiệu qua các bản dịch ngày càng nhiều, tuy nhiên, vẫn chưa có một

công trình nghiên cứu đầy đủ nào về quan điểm của Adonis, chúng tôi thiết nghĩ dựa

trên nền tảng lý thuyết Adonis sẽ là một hướng đi mới phục vụ cho các nghiên cứu thơ

ca.

1.2. Đến với thi ca, không chỉ các nhà thơ mà ngay cả độc giả cũng mong muốn

tìm thấy một thế giới của sự sáng tạo, những mộng tưởng nhưng ẩn chứa bóng dáng

của thế giới hiện tồn. Dòng chảy văn học Việt Nam sau 1975 đã đánh dấu một chặng

đường mới, thể loại trường ca nói riêng đã thổi một luồng sinh khí mới về tư duy nghệ

thuật và những cách tân mới mẻ. Trường ca “Trầm tích” đánh dấu sự phát triển trở lại

của trường ca hiện đại. Chỉ chưa đầy một thập kỷ, “Trầm tích” đã gây tiếng vang với

ba giải thưởng: giải nhất báo Văn Nghệ, giải A của Hội nhà văn Việt Nam, giải thưởng

Văn học viết về đề tài lực lượng vũ trang của Bộ quốc phòng, chưa kể là giải A giải

thưởng Hồ Xuân Hương ở Nghệ An. Hoàng Trần Cương vốn là một cử nhân học Tài

chính – Kế toán, nhưng niềm say mê văn chương đã ngấm vào người con xứ Nghệ

này, một người bạn từng nói: “ông là một người nghiện thơ và trong con người nghiện

2

thơ đó lại có một cái nghiện khác, đó là nghiện viết trường ca” (Trần Vũ Long

(2013),”Hoàng Trần Cương người thơ trầm tích”). Nếu “Trầm tích” được xem là một

trong những đỉnh cao của trường ca Việt Nam hiện đại cuối thế kỉ XX thì “Long

mạch” là sự tiếp nối xuất sắc và tỏa sáng ở thế kỉ XXI, đánh dấu bước phát triển và sự

tìm tỏi không ngừng nghỉ của nhà thơ trên con đường chinh phục trường ca. Sức sống

lâu bền của các tác phẩm trường ca nói chung và trường ca Hoàng Trần Cương nói

riêng bao giờ cũng tiềm ẩn những giá trị đòi hỏi chúng ta phải tiếp tục công cuộc khám

phá.

1.3. Nền lí luận văn học Việt Nam đang hòa trong dòng chảy của xu thế hội nhập

quốc tế, tình hình nghiên cứu sôi động trên thế giới thời gian qua không cho phép các

nhà nghiên cứu ngừng tìm tòi, khám phá những khoảng đất trống của lí luận văn học.

Với mong muốn góp một “giọt nước” nhỏ bé trong đại dương lí luận văn học mênh

mông, chúng tôi mạnh dạn tìm hiểu, tiếp nhận nền tảng lý thuyết Adonis tạo cơ sở tiến

đến khám phá sự sáng tạo trong trường ca Hoàng Trần Cương. Xuất phát từ những cơ

sở đó, chúng tôi chọn vấn đề Trường ca Hoàng Trần Cương nhìn từ lý thuyết của

Adonis làm đề tài luận văn cao học. Qua đó, luận văn mong muốn sẽ góp thêm một cơ

sở để khái quát thành tựu và hướng đi mới của thể loại trường ca hiện đại. Đó là ý

nghĩa lịch sử văn học mà luận văn muốn hướng đến.

1.4. Bên cạnh đó, trường ca là một thể loại có trong chương trình giảng dạy Ngữ

Văn Trung học phổ thông. Kỳ thi tốt nghiệp Trung học phổ thông 2017 vừa qua có yêu

cầu cảm nhận một đoạn trong bài “Đất nước” của Nguyễn Khoa Điềm trích trường ca

“Mặt đường khát vọng”…Thiết nghĩ, chúng tôi sẽ góp một phần nhỏ thiết thực phục

vụ cho việc dạy và học các trường ca trong nhà trường Trung học phổ thông, Cao đẳng

và Đại học.

2. Lịch sử vấn đề

2.1. Adonis có một đóng góp to lớn trong nền văn học Ả Rập, đặc biệt từ thế kỷ

XX cho đến nay, các tác phẩm văn học và lý thuyết của Adonis được giới nghiên cứu

trên thế giới quan tâm, thảo luận ngày càng nhiều. Ở Việt Nam, việc tiếp nhận lý

thuyết Adonis chủ yếu dựa trên những bản dịch lẻ tẻ, chưa có một bài nghiên cứu hoàn

chỉnh khám phá chuyên sâu về nhà thơ Ả Rập này. Về nhà thơ Hoàng Trần Cương bắt

3

đầu sự nghiệp văn chương khá sớm với những tác phẩm văn xuôi viết về đề tài lực

lượng vũ trang. Nhưng có lẽ phải đến các sáng tác thơ, đặc biệt là trường ca, Hoàng

Trần Cương mới thực sự tìm được chính mình.

2.2. Có không ít những bài nghiên cứu nhỏ lẻ viết về trường ca “Trầm tích” của

Hoàng Trần Cương, tuy nhiên để có một nghiên cứu toàn vẹn hệ thống quá trình vận

động sáng tác trường ca của Hoàng Trần Cương cho đến nay vẫn chưa có một công

trình nghiên cứu nào hoàn chỉnh và đầy đủ. Trong bối cảnh hội nhập và giao lưu việc

dịch, giới thiệu và ứng dụng lý thuyết thơ hiện đại vào việc nghiên cứu văn học ở Việt

Nam đang khá khởi sắc, trong đó có lý thuyết thơ của Adonis. Ông là một nhà thơ và

cũng là nhà phê bình hàng đầu của văn chương Ả Rập. Những quan niệm về thơ của

ông khá mới mẻ, tạo được sự thu hút và tranh luận trên diễn đàn văn chương qua các

tập tiểu luận nổi tiếng như Sự mơ hồ trong thơ (Hải Ngọc dịch); tiểu luận Tôi viết bằng

một thứ ngôn ngữ đã biến tôi thành kẻ lưu đày (bản dịch của Phan Quỳnh Trâm) và

tiểu luận Sáu ghi chú về phía gió (Diễm Châu dịch).

Trên bình diện phương pháp tiếp cận văn học, chúng tôi tập trung giới thiệu lịch

sử vấn đề nghiên cứu sáng tác của Hoàng Trần Cương ở một số cách tiếp cận thông

dụng như phong cách tiếp nhận xã hội học, phong cách học,…… Trong đó, trên

phương diện tiếp cận phong cách học nhằm khám phá tư tưởng nghệ thuật của nhà thơ

Hoàng Trần Cương, tác giả Nguyễn Trọng Tạo là người đầu tiên đã nêu lên một số

nhận xét khái quát về mảng nghiên cứu trường ca của Hoàng Trần Cương. Ông thán

phục trước hồn thơ nặng tình nghĩa với quê hương, lối viết sáng tạo, khả năng tư duy

độc đáo, đã viết bằng cả tấm lòng của một người con xứ Nghệ, gắn trường ca của mình

với cuộc sống hôm nay. Nhà thơ Nguyễn Trọng Tạo đã có những nhận xét xác đáng:

“Một hồn thơ vạm vỡ cuộn trào như thế mà cày bút vào Trường ca thì quả là không

nhầm… Phải đến anh thì đất và người xứ Nghệ mới thực sự được dựng lên sừng sững

như một quần thể tượng đài với những hình tượng nghệ thuật độc đáo hiếm thấy.” [57]

Tác giả Trần Vũ Long trên báo điện tử http://www.tienphong.vn/van-nghe/nghe￾tho-hoang-tran-cuong-vo-mat đã ghi lại những cảm xúc của mình sau khi đọc thơ

Hoàng Trần Cương: “đọc thì giật cục. Ngâm thì nghiêng nghiêng ngửa ngửa, buồn đến

não cả lòng, cay đến xóc óc” Thậm chí tác giả đã thốt lên: “Đọc xong, im lặng không

4

được bởi trong lòng cứ thấy rấm rứt, hậm hực…”. Nhà thơ Phạm Tiến Duật đã đánh

giá công lao đóng góp của Hoàng Trần Cương trong đội ngũ của những nhà thơ viết

trường ca với những tác phẩm có giá trị và ảnh hưởng mạnh mẽ trong nền văn học:

“Vũ khí lợi hại của Hoàng Trần Cương là trường ca. Hàng trăm bài thơ ngắn Hoàng

Trần Cương đã công bố trên báo chí dường như cũng để chuẩn bị cho trường ca. Chỉ

một dòng của anh thôi, tôi đã gọi anh là thi sĩ: “Anh ngồi ngăn nắp trong chiều vắng”.

Trong cuốn “Nhà thơ Hoàng Trần Cương”, tác giả Vũ Thanh Nhàn bên cạnh

việc chủ yếu phân tích quá trình Hoàng Trần Cương trưởng thành từ sáng tác truyện

ngắn, thơ đến trường ca, tác giả còn có những phát hiện thú vị trong phong cách thơ

của ông: “Thực ra cái hồn thơ của Hoàng Trần Cương là sự tiếp nhận vô thức của đời

sống, cảm xúc bởi những ảo ảnh có khi hằn vết, có khi sắc mỏng như cật nứa làm tứa

máu tuổi thơ ông… Người làm thơ thì không bao giờ thoát ra khỏi những ám ảnh quá

khứ, điều đó có lẽ đã góp phần tạo nên tính cách thơ Hoàng Trần Cương hôm nay”

[51]. Phần còn lại của cuốn sách chủ yếu tuyển chọn những đoạn, chương đặc sắc trích

trong các tác phẩm trường ca của Hoàng Trần Cương.

Đỗ Ngọc Yên trong bài “Hoàng Trần Cương – Trầm tích miền Trung” nhận xét:

“Thơ Hoàng Trần Cương là sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa những chất liệu, hình ảnh

và ngôn ngữ của đời sống, với sự đào sâu những suy tư, khát vọng sống của con người

và một vùng quê mà anh đã nặng nghĩa sinh thành..” [69].

Phần lớn các bài báo, các tiểu luận đề cập đến những tác phẩm trường ca có giá

trị, tạo tiếng vang lớn như “Trầm tích”. Bên cạnh đó, những cuộc tọa đàm về Trường

ca Trầm tích - Hoàng Trần Cương (2002) ít nhiều đã khẳng định đóng góp của ông

trong thời đại mới của trường ca hiện đại. Các tác giả thống nhất khi nói đến sự phát

hiện, sáng tạo mới mẻ, cả sự đầu tư nhiệt huyết của Hoàng Trần Cương…song đó mới

chỉ là những nhận xét chung, lẻ tẻ trên từng phương diện. Có thể nhận định: thể loại

trường ca ở Việt Nam vẫn tiềm tàng một lực hấp dẫn lâu bền với giới nghiên cứu

nhằm đánh giá và có những đóng góp nhất định vào việc phát hiện những sáng tạo

trong bút pháp của các tác giả. Bên cạnh đó đời sống văn chương nước ta đang từng

ngày từng giờ khởi sắc với sự đóng góp của một thế hệ nhà văn tài năng và tâm huyết,

5

trong đó có Trường ca Hoàng Trần Cương. Tuy nhiên, cần có những nghiên cứu

chuyên sâu trên mọi phương diện khác nhau để lí giải một cách triệt để và hệ thống.

2.3. Trên cơ sở tiếp thu và kế thừa ý kiến của những người đi trước, chúng tôi

tiến hành nghiên cứu đề tài “Trường ca Hoàng Trần Cương nhìn từ lý thuyết của

Adonis” với mong muốn, mỗi tác giả trong một nền văn học có nhiều cách tiếp nhận

khác nhau. Trên lĩnh vực lí luận văn học, chúng tôi mạnh dạn ứng dụng về lý thuyết

Adonis, một nhà lý luận với những quan đểm hết sức mới mẻ và sáng tạo, tạo tiền để

có thêm cơ sở lí luận giúp giải mã các giá trị trường ca và nhà thơ Hoàng Trần Cương.

Trong một chừng mực nhất định chúng tôi mong rằng sẽ góp thêm một cách nhìn, cách

cảm mới về trường ca Hoàng Trần Cương trong nền văn học Việt Nam.

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

3.1. Đối tượng nghiên cứu

Trong luận văn này, chúng tôi khảo sát và nghiên cứu toàn bộ các sáng tác

trường ca của Hoàng Trần Cương, bao gồm :

- Trầm tích (1999)

- Đỉnh vua (2002)

- Long mạch (2004)

Đây là các tuyển tập tập hợp gần như đầy đủ tất cả các trường ca của tác giả kể từ

khi ông bắt đầu sáng tác cho đến nay. Người viết không đi sâu nghiên cứu phân tích

trường ca theo hướng độc lập mà chủ yếu dựa trên nền tảng lý thuyết Adonis khai thác

những quan niệm, những bàn luận về nghệ thuật và tư duy sáng tạo, cách sử dụng

ngôn ngữ. Các lý thuyết, trường phái, phương pháp sáng tác khác nếu được nhắc đến

chỉ đóng vai trò là một yếu tố tương tác, soi chiếu để làm rõ thêm vấn đề, không phải

là đối tượng nghiên cứu của luận văn.

Với lý thuyết Adonis chúng tôi tiếp nhận dựa trên những công trình dịch thuật,

trong đó có các tập tiểu luận “Sự mơ hồ trong thơ” (Hải Ngọc dịch); tiểu luận “Tôi viết

bằng một thứ ngôn ngữ đã biến tôi thành kẻ lưu đày” (Phan Quỳnh Trâm dịch) và tiểu

luận “Sáu ghi chú về phía gió” (Diễm Châu dịch), ngoài ra chúng tôi dịch bài phỏng

vấn: “Adonis- There are many East’s in the East and many West’s in the West”, đăng

trên Tạp chí Banipal số 2, 6/1998. Ngoài những bản dịch trên, chúng tôi còn tham

6

khảo một số tài liệu khác nhằm phục vụ quá trình nghiên cứu như: A Revolutionary of

Arabic Verse của Charles Mc Grath đăng trên báo New York Times; Adonis: a life in

writing của Maya Jaggi đăng trên tờ The Guardian, Syrian poet Adonis says poetry ‘

can save Arab world của Agence France-Presse.

3.2. Phạm vi nghiên cứu

Hoàng Trần Cương là một nhà văn sáng tác nhiều thể loại: ký sự, truyện ngắn,

thơ, trường ca. Trong phạm vi luận văn này, chúng tôi chỉ tập trung nghiên cứu về sự

nghiệp trường ca, thể loại tạo nên nhiều tiếng vang trong sự nghiệp văn chương của tác

giả. Dựa trên nền tảng tiếp nhận lý thuyết Adonis, chúng tôi sử dụng những công trình

dịch thuật từ các tập tiểu luận của Adonis về thế giới nghệ thuật mơ hồ, tư duy sáng

tạo và ngôn ngữ nghệ thuật tạo cơ sở tiếp cận trường ca Hoàng Trần Cương theo

hướng mới.

4. Phương pháp nghiên cứu

Trong quá trình thực hiện luận văn, việc xác định phương pháp nghiên cứu được

xem là một trong những vấn đề quan trọng ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng bài

viết. Ý thức điều này, chúng tôi khá thận trọng trong việc lựa chọn và áp dụng các

phương pháp để nghiên cứu, cụ thể là các phương pháp nghiên cứu khoa học sau:

Phương pháp hệ thống: hệ thống hóa các quan điểm, ý kiến khác nhau về

trường ca thành những hướng nghiên cứu, những vấn đề nhất định để theo dõi và đánh

giá.

Phương pháp lịch sử: Tìm hiểu nền tảng lí luận thơ ca thế giới nói chung và

trường ca Việt Nam sau 1975 để thấy được sự tác động của xu thế thời đại với các nhà

nghiên cứu, trên cơ sở đó, tìm hiểu tình hình nghiên cứu vấn đề lý thuyết Adonis và

trường ca Hoàng Trần Cương trong dòng chảy văn học, làm rõ sự vận động và phát

triển.

Phương pháp trực giác: phương pháp này vốn được các nhà phê bình – lí luận

sử dụng trong việc cảm thụ văn chương, dựa vào trực giác tinh tế để cảm thụ cái hay,

cái đẹp của tác phẩm.

Phương pháp so sánh: Tiến hành so sánh các sáng tác trường ca của một số nhà

thơ thuộc các giai đoạn trước như Nguyễn Khoa Điềm, Thanh Thảo… ở những vấn đề

7

liên quan nhằm có cái nhìn khách quan và đúng đắn về nghệ thuật trường ca Hoàng

Trần Cương; so sánh các lý thuyết thơ ca ở phương Tây với Adonis để phát hiện

những điểm giống và khác nhau trong nghiên cứu lí luận văn học.

Phương pháp phân loại: Phân loại các đoạn, chương điển hình trong trường ca

Hoàng Trần Cương để hỗ trợ cho phương pháp so sánh, rút ra sự tương đồng và khác

biệt giữa các trường ca.

Phương pháp thống kê: Thống kê trường ca Hoàng Trần Cương qua những tiêu

chí nhất định, rút ra những số liệu xác thực góp phần vào việc đánh giá thế giới nghệ

thuật của tác giả này.

Phương pháp thi pháp học: nghiên cứu các thành tố, cấu trúc trong tác phẩm

như không gian, kết cấu, ngôn ngữ, giọng điệu.. hỗ trợ cho thao tác phân tích, tổng

hợp.

Phương pháp liên ngành: kết hợp với chuyên ngành ngôn ngữ học để có những

cái nhìn mới mẻ, và so sánh cụ thể về trường ca Hoàng Trần Cương.

Ngoài ra còn có các thao tác phân tích, tổng hợp. Các phương pháp trên đây

không phải thực hiện riêng lẻ, biệt lập mà phối hợp với nhau trong suốt quá trình

nghiên cứu, giải quyết những vấn đề mà luận văn đề ra.

5. Đóng góp của Luận văn

Về mặt lý thuyết, nghiên cứu “Trường ca của Hoàng Trần Cương nhìn từ quan

niệm thơ ca của Adonis” giúp chúng ta có một hướng tiếp nhận mới đối với một vấn

đề lý luận văn học. Đặc biệt hướng nghiên cứu này thể hiện mối quan hệ gắn bó giữa

lý luận với thực tiễn, nhìn thấy tính thực tiễn và tiến bộ của lý luận. Hơn nữa, từ đó

góp phần nhìn nhận quá trình vận động lịch sử của dòng chảy thơ Việt Nam hiện đại

nói riêng và thơ thế giới nói chung, kịp thời ghi nhận những nỗ lực của các nhà thơ

Việt Nam bắt kịp với sự tiến bộ chung của văn học thế giới.

Ngoài ra, kết quả của luận văn cũng có tác dụng phục vụ công việc giảng dạy,

học tập thể loại trường ca trong nhà trường trung học phổ thông và Đại học.

6. Cấu trúc Luận văn

Luận văn gồm ba phần: Mở đầu, Kết luận và ba chương: