(Luận Văn Thạc Sĩ) Nghiên Cứu Xây Dựng Phương Án Phòng Chống Cháy Nổ Trong Quá Trình Thi Công Công

i

LỜI CẢM ƠN

Luận văn thạc sỹ với đề tài: “Nghiên cứu, xây dựng phương án

phòng chống cháy nổ trong quá trình thi công công trình thủy điện

Thượng Kon Tum". được hoàn thành dưới với sự nỗ lực của bản thân tác

giả, sự giúp đỡ của Khoa Công trình – Trường Đại học Thủy Lợi, Hà Nội

và các bạn bè đồng nghiệp.

Tác giả đặc biệt xin được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới Thầy giáo –

GS. TS Vũ Thanh Te đã trực tiếp hướng dẫn tận tình để tác giả hoàn thành

luận văn.

Tác giả xin chân thành cảm ơn các Thầy giáo, Cô giáo trong bộ môn

Công nghệ và quản lý xây dựng – Trường Đại học Thủy Lợi đã nhiệt tình

giúp đỡ tác giả về tài liệu, thông tin khoa học kỹ thuật trong quá trình thực

hiện luận văn này.

Cuối cùng tác giả xin gửi lời cảm ơn chân thành tới gia đình, bạn bè,

đồng nghiệp và những người đi trước đã chỉ bảo khích lệ động viên ủng hộ

nhiệt tình về mọi mặt để tác giả đảm bảo hoàn thành luận văn này đúng tiến độ.

Do trình độ và thời gian có hạn nên luận văn không thể tránh khỏi

những tồn tại và hạn chế. Tác giả rất mong nhận được các ý kiến đóng góp và

trao đổi. Tác giả rất mong muốn những vấn đề còn tồn tại sẽ được tác giả phát

triển ở mức độ nghiên cứu sâu hơn góp phần đưa những kiến thức khoa học

ứng dụng vào thực tiễn xây dựng công trình.

Hà Nội, ngày 17 tháng 05 năm 2015

Tác giả Luận văn

Nguyễn Thị Hương

ii

BẢN CAM KẾT

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các thông

tin, tài liệu trích dẫn trong luận văn đã được ghi rõ nguồn gốc. Kết quả nêu

trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công

trình nào trước đây.

Tác giả

Nguyễn Thị Hương

iii

MỤC LỤC

LỜI CẢM ƠN................................................................................................... i

BẢN CAM KẾT ..............................................................................................ii

MỤC LỤC .......................................................................................................iii

DANH MỤC HÌNH ẢNH..............................................................................vi

DANH MỤC BẢNG BIỂU ...........................................................................vii

LỜI MỞ ĐẦU .................................................................................................. 1

CHƯƠNG I. TỔNG QUAN VỀ CÔNG TÁC PHÒNG CHỐNG CHÁY

NỔ TRÊN CÁC CÔNG TRÌNH XÂY DỰNG THỦY LỢI – THỦY ĐIỆN

........................................................................................................................... 7

1.1. Các nhân tố ảnh hưởng đến cháy nổ....................................................... 7

1.1.1 Khái quát về cháy nổ trên công trình xây dựng. ............................... 7

1.1.2 Tính bắt cháy và độ chịu lửa của vật liệu, kết cấu xây dựng ............ 9

1.1.3 Độ chịu lửa của kết cấu gạch đá, bê tông cốt thép. .......................... 9

1.2. Các ví dụ thực tế đã xảy ra.................................................................... 10

1.3. Thực trạng công tác quản lý về an toàn cháy nổ trong quá trình thi công

hiện nay. ....................................................................................................... 14

1.3.2 Đặc điểm người lao động trong ngành xây dựng............................ 15

1.3.3. Đặc điểm doanh nghiệp trong ngành xây dựng ............................. 16

1.3.4. Đối với doanh nghiệp tư vấn giám sát............................................ 17

1.4. Kết luận chương I.................................................................................. 18

CHƯƠNG II. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHÁY NỔ LIÊN QUAN ĐẾN AN

TOÀN TRONG QUÁ TRÌNH THI CÔNG XÂY DỰNG ......................... 19

2.1. Cơ sở pháp lý trong quản lý an toàn về cháy nổ................................... 19

2.1.1. Các văn bản pháp lý quy định về cháy nổ trong xây dựng............. 19

2.1.2 Những kiến thức cơ bản về cháy nổ................................................. 20

2.2.2. Cháy nổ của bụi trong không khí................................................... 38

iv

2.2. Các kết cấu xây dựng............................................................................ 40

2.2.1. Tính bắt cháy và độ chịu lửa của vật liệu, kết cấu xây dựng. ........ 40

2.2.2. Độ chịu lửa của kết cấu gạch đá, bê tông cốt thép. ....................... 43

2.2. Các hiện tượng cháy nổ có thể xảy ra trong quá trình xây dựng.......... 47

2.2.1. Hiện tượng cháy: ............................................................................ 48

2.2.2. Hiện tượng nổ: ................................................................................ 48

2.3. Cơ chế phá hoại của hiện tượng cháy nổ............................................. 51

2.4. Các giải pháp thường dùng để đảm bảo an toàn về cháy nổ .............. 52

2.4.1. Nâng cao độ chịu lửa của kết cấu thép.......................................... 52

2.4.2. Bảo vệ các kết cấu gỗ khỏi cháy..................................................... 55

2.4.3. Biện pháp phòng ngừa phát sinh đám cháy. .................................. 57

2.4.4. Biện pháp hạn chế đám cháy lan rộng. .......................................... 57

2.4.5. Biện pháp thoát người và cứu tài sản an toàn................................ 58

2.4.6. Biện pháp tạo điều kiện dập tắt đám cháy có hiệu quả. ................. 58

2.4.7. Sử dụng chất chữa cháy.................................................................. 59

2.5. Kết luận chương II ............................................................................... 63

CHƯƠNG III. XÂY DỰNG PHƯƠNG ÁN AN TOÀN VỀ CHÁY NỔ

TRONG QUÁ TRÌNH THI CÔNG NHÀ MÁY THỦY ĐIỆN THƯỢNG

KON TUM ..................................................................................................... 64

3.1 Giới thiệu về công trình. ........................................................................ 64

3.2 Các công việc có khả năng xảy ra cháy nổ và các nhân tố ảnh hưởng.. 68

3.2.1. Không thận trọng và coi thường khi dùng lửa. .............................. 68

3.2.2. Cháy do điện. .................................................................................. 69

3.2.3. Cháy do ma sát, va đập................................................................... 69

3.2.4. Cháy do tĩnh điện............................................................................ 69

3.2.5. Cháy do sét đánh............................................................................. 70

3.2.6. Cháy do tàn lửa, đốm lửa. .............................................................. 70

v

3.2.7. Sử dụng, tàng trữ, bảo quản nguyên vật liệu không đúng nơi quy định.

................................................................................................................... 70

3.2.8. Thiếu sự quan tâm, theo dõi của người quản lý sản xuất............... 70

3.3. Xây dựng phương án an toàn về cháy................................................... 70

3.3.1. Phương án kỹ thuật......................................................................... 70

3.3.2. Phương án sản xuất ........................................................................ 73

3.4. Xây dựng phương án an toàn về nổ phá ............................................... 79

3.4.1. Biện pháp an toàn về bảo quản, vận chuyển và sử dựng vật liệu nổ.

................................................................................................................... 79

3.4.2. An tòan lao động............................................................................. 81

3.5. Những biện pháp phòng ngừa............................................................... 83

3.6. Kết luận chương III............................................................................... 85

PHẦN KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.......................................................... 86

TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 88

vi

DANH MỤC HÌNH ẢNH

Hình 1.1: Cháy công trình nhà cao tầng, TTTM Lotte Kim Mã, Hà Nội....... 12

Hình 1.2: Cháy ở tòa Keangnam Hà Nội ........................................................ 13

Hình 1.3: Hầm thủy điện Nghệ An ................................................................. 14

Hình 2-1: Sơ đồ biểu diễn quá trình cháy ....................................................... 22

Hình 2-2: Diễn biến nhiệt độ trong quá trình cháy ......................................... 23

Hình 3-1: Những khối lượng công việc đồ sộ trên công trường thuỷ điện

Thượng Kon Tum đang được gấp rút hoàn thành........................................... 66

Hình 3-2: Diễn tập phòng cháy chữa cháy tại công trường............................ 71

Hình 3-3:Dụng cụ bảo hộ lao động và một số thiết bị PCCC......................... 72

Hình 3-4: Biển hiệu, cáo hiệu PCCC.............................................................. 73

Hình 3-5: Sơ đồ hệ thống quản lý ................................................................... 74

Hình 3-6: Quy trình sử dụng bình chữa cháy bằng khí CO2 .......................... 76

Hình 3-7: Chữa cháy bằng bọt khí .................................................................. 77

Hình 3-8: Quy trình sử dụng bình chữa cháy bằng bột khô.......................... 78

Hình 3-9: Chữa cháy bằng bột khô ................................................................. 78

vii

DANH MỤC BẢNG BIỂU

Bảng 2-1: Nhiệt độ tự bốc cháy tt

của một số chất cháy. ............................... 23

Bảng 2-2: Đặc trưng cháy (nổ) của một số chất hơi, khí................................ 34

Bảng 2-3: Đặc trưng cháy của một số chất lỏng............................................. 35

Bảng 2-4: Đặc trưng cháy của một số chất rắn............................................... 37

Bảng 2-5: Giới hạn chịu lửa tối thiểu của các kết cấu xây dựng; giờ............. 43

1

LỜI MỞ ĐẦU

1. Sự cần thiết của đề tài:

Trong những năm vừa qua, hoạt động xây dựng đã có sự phát triển mạnh

mẽ, nhiều công trình xây dựng lớn được hoàn thành và đưa vào sử dụng đem

lại những hiệu quả kinh tế - xã hội to lớn, góp phần vào thành tựu chung của

đất nước. Nhận thấy, cùng với các bước tiến đó thì công sức con người bỏ ra

là không nhỏ, từ các công trình dân dụng nhà ở đến các công trình cao tầng,

trung tâm thương mại, từ các công trình ở đồng bằng đến các công trình miền

núi, vùng sâu vùng xa. Các công trình giao thông, cơ sở hạ tầng đến các công

trình thủy lợi thủy điện. Tất cả thành quả đã cho thấy được công sức lao động

của con người cụ thể là các người công nhân, các kỹ sư, các nhà thiết kế, khảo

sát...làm việc trực tiếp trên các công trình đó. Tuy nhiên, đã có không ít

những điều đáng tiếc xảy ra trên công trường xây dựng, nguyên nhân không

phải do thiên tai mà do chính sự bất cẩn của con người gây ra làm thiệt hại về

người và tài sản cho toàn xã hội.

Việc nơi là tắc trách, coi thường trong an toàn lao động của cả công nhân

lao động trực tiếp trên công trình và cả các nhà quản lý, chủ đầu tư đã nhận

được kết quả không đáng có. Trong các công tác an toàn lao động trong thi

công công trình phải kể đến công tác an toàn về cháy nổ, vì nó rất nguy hiểm,

nếu xảy ra sẽ gây thiệt hại to lớn. Cụ thể: ''Theo thống kê của Bộ Công an,

năm 2013, cả nước xảy ra gần 2.394 vụ cháy, làm chết 60 người và bị

thương 199 người; 35 vụ nổ, làm chết 48 người và bị thương 105 người

tài sản thiệt hại 1.664.148 tỷ đồng Điều đáng lo là số vụ nghiêm trọng,

đặc biệt nghiêm trọng làm nhiều người chết cũng gia tăng..'' Con số sẽ

không dừng lại ở đó nếu cán bộ và công nhân còn lơ là coi thường công tác an

toàn về cháy nổ trong thi công. Việc ban hành các chỉ thị, thông tư hướng dẫn

2

của Nhà nước về công tác thực hiện an toàn cháy nổ trong thi công cũng

nhằm đảm bảo cho an toàn về người và tài sản cho xã hội. Do đó, cần phải

nâng cao ý thức về an toàn lao động cho toàn thể nhân dân và phải có từng

phương án cụ thể cho từng công trình xây dựng trên địa bàn cả nước.

Hiện nay, để thấy được tầm quan trọng của phòng chống cháy nổ và tác hại

của nó, Nhà nước ta đã gắn những biển báo – khẩu hiệu trên khắp các ngã tư

đường phố về tầm quan trọng của phòng chống cháy nổ trong sinh hoạt cũng

như trong sản xuất.