Luận văn thạc sĩ nghiên cứu hiện trạng gây trồng sơn tra tại huyện than uyên, lai châu

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

BÙI THỤY ANH

NGHIÊN CỨU HIỆN TRẠNG GÂY TRỒNG SƠN TRA

TẠI HUYỆN THAN UYÊN, LAI CHÂU

LUẬN VĂN THẠC SĨ LÂM NGHIỆP

THÁI NGUYÊN, 2021

m

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

BÙI THỤY ANH

NGHIÊN CỨU HIỆN TRẠNG GÂY TRỒNG SƠN TRA

TẠI HUYỆN THAN UYÊN, LAI CHÂU

Ngành: Lâm học

Mã số: 8.62.02.01

Người hướng dẫn khoa học:

1. TS. DƯƠNG VĂN THẢO

2. TS. NGUYỄN MINH CHÍ

THÁI NGUYÊN, 2021

m

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan khóa luận văn này là kết quả nghiên cứu của riêng bản

thân tôi không sao chép của ai. Các kết quả nghiên cứu trình bày trong luận

văn là quá trình điều tra, nghiên cứu hoàn toàn trung thực, khách quan. Nội

dung luận văn có tham khảo và sử dụng các tài liệu, thông tin được đăng tải

trên các tác phẩm, tạp chí theo danh mục tài liệu của luận văn.

Thái Nguyên, ngày tháng năm 2021

Học viên

Bùi Thụy Anh

m

ii

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành luận văn này trước hết em xin gửi lời cảm ơn chân thành

đến quý thầy, cô giáo trong Trường đại học Nông Lâm Thái Nguyên. Đặc

biệt, em xin gửi đến TS. Dương Văn Thảo và TS. Nguyễn Minh Chí, những

người đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ em hoàn thành luận văn lời cảm ơn sâu

sắc nhất.

Tôi xin chân thành cảm ơn Trung tâm Nghiên cứu Bảo vệ rừng - Viện

Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam, đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi được tìm

hiểu thực tiễn trong suốt quá trình thực tập. Đồng thời tôi xin gửi lời cảm ơn

đến KS. Nguyễn Viết Lực và các đồng nghiệp đã hỗ trợ, giúp đỡ tôi trong quá

trình thu số liệu.

Trong quá trình thực tập, hoàn thiện đề tài luận văn này em không tránh

khỏi những sai sót, kính mong nhận được những ý kiến đóng góp từ quý thầy

cô và các đồng nghiệp để luận án được hoàn thiện hơn.

Thái Nguyên, ngày tháng năm 2021

Học viên

Bùi Thụy Anh

m

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................. i

LỜI CẢM ƠN .................................................................................................. ii

MỤC LỤC ....................................................................................................... iii

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT, KÝ HIỆU .................................................. vi

DANH MỤC BẢNG BIỂU ........................................................................... vii

DANH MỤC HÌNH ...................................................................................... viii

MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1

1. Đặt vấn đề .................................................................................................... 1

2. Mục tiêu nghiên cứu .................................................................................... 2

3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn .................................................................... 3

3.1. Ý nghĩa khoa học ..................................................................................... 3

3.2. Ý nghĩa thực tiễn ..................................................................................... 3

4. Những đóng góp mới của luận văn ............................................................ 3

Chương 1 TỔNG QUAN TÀI LIỆU ............................................................... 4

1.1. Tình hình nghiên cứu trên thế giới ............................................................. 4

1.1.1. Các nghiên cứu về phân bố của cây Sơn tra ....................................... 4

1.1.2. Các nghiên cứu về giá trị sử dụng của cây Sơn tra ............................. 4

1.1.3. Các nghiên cứu về gây trồng Sơn tra .................................................. 5

1.1.4. Các nghiên cứu về sâu, bệnh hại Sơn tra ............................................ 6

1.2. Tình hình nghiên cứu ở Việt Nam ............................................................. 9

1.1.1. Các nghiên cứu về phân bố của cây Sơn tra ....................................... 9

1.1.2. Các nghiên cứu về giá trị sử dụng của cây Sơn tra ............................. 9

1.1.3. Các nghiên cứu về gây trồng Sơn tra ................................................ 11

1.1.4. Các nghiên cứu về sâu, bệnh hại Sơn tra .......................................... 17

1.3. Nhận xét chung ....................................................................................... 19

1.4. Tổng quan về khu vực nghiên cứu ....................................................... 19

1.4.1. Vị trí địa lý ......................................................................................... 19

1.4.2. Khí hậu thời tiết ................................................................................ 20

1.4.3. Địa hình, địa chất, thủy văn ............................................................. 20

m

iv

1.4.4. Tài nguyên nước ............................................................................... 21

1.4.5. Tài nguyên đất đai ............................................................................. 21

1.4.6. Tài nguyên rừng: .............................................................................. 23

1.4.7. Các yếu tố tài nguyên dân số, nguồn nhân lực ............................... 23

Chương 2 ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI, NỘI DUNG ........................................ 24

VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............................................................ 24

2.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ............................................................ 24

2.1.1. Đối tượng nghiên cứu ........................................................................ 24

2.1.2. Phạm vi nghiên cứu............................................................................ 24

2.2. Nội dung nghiên cứu ................................................................................ 24

2.2.1. Điều tra hiện trạng gây trồng Sơn tra tại huyện Than Uyên............. 24

2.2.2. Điều tra hiện trạng sản xuất giống Sơn tra tại huyện Than Uyên .... 24

2.2.3. Nghiên cứu đặc điểm sinh trưởng và quả bói của cây Sơn tra ở các

điều kiện gây trồng khác nhau ..................................................................... 24

2.2.4. Nghiên cứu thành phần sâu, bệnh hại chính đối với cây Sơn tra tại

huyện Than Uyên ......................................................................................... 25

2.2.5. Đề xuất giải pháp kỹ thuật gây trồng cây Sơn tra tại huyện Than

Uyên, Lai Châu ............................................................................................ 25

2.3. Phương pháp nghiên cứu .......................................................................... 25

2.3.1. Phương pháp kế thừa ......................................................................... 25

2.2.2. Phương pháp điều tra hiện trạng gây trồng Sơn tra tại huyện Than

Uyên, Lai Châu ............................................................................................ 25

2.2.3. Phương pháp điều tra hiện trạng sản xuất giống Sơn tra tại huyện

Than Uyên, Lai Châu ................................................................................... 28

2.2.4. Phương pháp nghiên cứu đặc điểm sinh trưởng và quả bói của cây

Sơn tra ở các điều kiện gây trồng khác nhau .............................................. 28

2.2.5. Phương pháp nghiên cứu thành phần sâu, bệnh hại chính đối với cây

Sơn tra tại huyện Than Uyên, Lai Châu ...................................................... 31

2.2.6. Phương pháp đề xuất giải pháp kỹ thuật gây trồng cây Sơn tra tại

huyện Than Uyên, Lai Châu ........................................................................ 32

2.3.7. Phương pháp xử lý số liệu ................................................................. 32

Chương 3 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ........................................................... 33

m

v

3.1. Hiện trạng gây trồng Sơn tra tại huyện Than Uyên, Lai Châu ................ 33

3.1.1. Kết quả điều tra hiện trạng diện tích gây trồng Sơn tra tại huyện

Than Uyên, Lai Châu ................................................................................... 33

3.1.2. Bản đồ hiện trạng trồng Sơn tra tại huyện Than Uyên, Lai Châu .... 35

3.2. Hiện trạng sản xuất giống Sơn tra tại huyện Than Uyên, Lai Châu ........ 40

3.2.1. Kết quả điều tra về nguồn giống ........................................................ 40

3.2.2. Kết quả điều tra về kỹ thuật nhân giống ............................................ 40

3.2.3. Kết quả điều tra về tiêu chuẩn xuất vườn và chất lượng giống ......... 41

3.3. Đặc điểm sinh trưởng và quả bói của cây Sơn tra ở các điều kiện gây

trồng khác nhau ............................................................................................... 42

3.3.1. Đặc điểm sinh trưởng và quả bói của cây Sơn tra ở các loại đất ..... 42

3.3.2. Đặc điểm sinh trưởng và quả bói của cây Sơn tra ở các mật độ hiện

tại .................................................................................................................. 43

3.3.3. Đặc điểm sinh trưởng và quả bói của cây Sơn tra ở các phương thức

trồng ............................................................................................................. 45

3.3.4. Kết quả điều tra kỹ thuật trồng, chăm sóc, thâm canh ...................... 46

3.4. Thành phần sâu, bệnh hại chính đối với cây Sơn tra tại huyện Than Uyên,

Lai Châu .......................................................................................................... 48

3.4.1. Kết quả điều tra, thu mẫu sâu, bệnh hại chính cây Sơn tra .............. 48

3.4.2. Kết quả giám định loài sâu, bệnh hại Sơn tra ................................... 50

3.5. Đề xuất giải pháp kỹ thuật gây trồng cây Sơn tra tại huyện Than Uyên,

Lai Châu .......................................................................................................... 56

KẾT LUẬN, TỒN TẠI VÀ KIẾN NGHỊ....................................................... 59

Kết luận ........................................................................................................ 59

Tồn tại .......................................................................................................... 60

Kiến nghị ...................................................................................................... 60

CÔNG TRÌNH KHOA HỌC ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN

VĂN ................................................................................................................ 61

TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................... 62

PHỤ LỤC ........................................................................................................ 68

m

vi

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT, KÝ HIỆU

Chữ viết tắt/ký hiệu Giải nghĩa đầy đủ

BNN &PTNT Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn

CT Công thức

Doo Đường kính gốc

DT Đường kính tán

Fpr Xác suất tính

Hvn Chiều cao vút ngọn

KHKT Khoa học kỹ thuật

LSD Khoảng sai dị

NN Nông nghiệp

NXB Nhà xuất bản

OTC Ô tiêu chuẩn

P% Tỷ lệ cây bị sâu, bệnh hại (%);

PTNT Phát triển nông thôn

QĐ Quyết định

R Chỉ số bị hại trung bình

TCLN Tổng cục Lâm nghiệp

m

vii

DANH MỤC BẢNG BIỂU

Bảng 3.1: Thống kê diện tích Sơn tra trồng rừng thay thế ........................... 34

Bảng 3.2: Thống kê diện tích Sơn tra trồng theo đề án của tỉnh .................. 35

Bảng 3.3: Đặc điểm sinh trưởng và quả bói của cây Sơn tra trồng trên các

loại đất khác nhau ......................................................................................... 42

Bảng 3.4: Đặc điểm sinh trưởng và quả bói của cây Sơn tra ở các mật độ

khác nhau ...................................................................................................... 43

Bảng 3.5: Đặc điểm sinh trưởng và quả bói của cây Sơn tra ở các phương

thức trồng khác nhau ..................................................................................... 45

Bảng 3.6: Thành phần loài sâu hại cây Sơn tra ở rừng trồng ....................... 50

Bảng 3.7: Thành phần loài bệnh hại cây Sơn tra ở rừng trồng ..................... 54

m

viii

DANH MỤC HÌNH

Hình 1.1: Cây giống Sơn tra ghép ................................................................... 15

Hình 1.2: Bản đồ huyện Than Uyên, tỉnh Lai Châu ....................................... 22

Hình 3.1: Đất rừng trước khi trồng Sơn tra tại Than Uyên ............................. 33

Hình 3.2: Rừng trồng Sơn tra 5 năm tuổi tại Than Uyên ................................ 34

Hình 3.3: Sơ đồ hiện trạng rừng trồng Sơn tra tại xã Khoen On .................... 36

Hình 3.4: Sơ đồ hiện trạng rừng trồng Sơn tra tại tại xã Tà Mung ................. 37

Hình 3.5: Sơ đồ hiện trạng rừng trồng Sơn tra tại tại xã Tà Hừa.................... 38

Hình 3.6: Sơ đồ hiện trạng rừng trồng Sơn tra tại tại xã Mường Than .......... 39

Hình 3.7: Cây giống Sơn tra............................................................................ 40

Hình 3.8: Cây Sơn tra trồng trên đất tốt (a) và đất xấu (b) ............................. 43

Hình 3.9: Cây Sơn tra ở mật độ 400 cây/ha (trái) và 1.000 cây/ha (phải) ...... 45

Hình 3.10: Cây Sơn tra được áp dụng kỹ thuật trồng thâm canh (a) và trồng

quảng canh (b) ................................................................................................. 47

Hình 3.11: Cây Sơn tra bị Xén tóc đục thân (trái) và sâu róm hại lá (phải) ... 49

Hình 3.12: Quả Sơn tra bị thối (trái) và cây bị bệnh khô cành ngọn (phải) ... 50

Hình 3.13: Xén tóc đục thân, cành hại Sơn tra tại Than Uyên ....................... 53

Hình 3.14: Xén tóc đục thân, cành hại Sơn tra tại Than Uyên ....................... 53

Hình 3.15: Bào tử của nấm Colletotrichum siamense .................................... 55

m