(Luận Văn Thạc Sĩ) Kiểm Sát Điều Tra Vụ Án Xâm Phạm Tình Dục Trẻ Em Từ Thực Tiễn Tỉnh Quảng Nam.pdf

VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM

HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

TRẦN XUÂN VĨ

KIỂM SÁT ĐIỀU TRA

VỤ ÁN XÂM PHẠM TÌNH DỤC TRẺ EM

TỪ THỰC TIỄN TỈNH QUẢNG NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC

HÀ NỘI – năm 2020

VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM

HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

TRẦN XUÂN VĨ

KIỂM SÁT ĐIỀU TRA

VỤ ÁN XÂM PHẠM TÌNH DỤC TRẺ EM

TỪ THỰC TIỄN TỈNH QUẢNG NAM

Chuyên ngành : Luật Hình sự và Tố tụng Hình sự

Mã số : 838.01.04

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:

TS. TÔN THIỆN PHƯƠNG

HÀ NỘI – năm 2020

LỜI CẢM ƠN

Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến các thầy cô Học viện Khoa học Xã hội,

đặc biệt là Khoa Luật học đã truyền đạt cho tôi những kiến thức quý báu làm nền

tảng cho việc thực hiện luận văn này.

Tôi đặc biệt cảm ơn Thầy giáo Ts. Tôn Thiện Phương đã tận tình hướng dẫn,

chỉ bảo để tôi có thể hoàn tất luận văn thạc sĩ này.

Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn đến bạn bè, đồng nghiệp và những người đã giúp

tôi thu thập dữ liệu cho việc phân tích để tạo ra kết quả nghiên cứu của luận văn

này.

Cuối cùng, tôi chân thành cảm ơn những người thân trong gia đình đã động

viên và tạo động lực để tôi hoàn thành luận văn này một cách thành công.

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan luận văn “Kiểm sát điều tra vụ án xâm phạm tình dục

trẻ em từ thực tiễn tỉnh Quảng Nam” là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các

số liệu trong luận văn này được thu thập và sử dụng một cách trung thực. Kết quả

nghiên cứu được trình bày trong luận văn này không sao chép của bất cứ luận văn

nào và cũng chưa được trình bày hay công bố ở bất cứ công trình nghiên cứu nào

khác trước đây.

Tác giả luận văn

Trần Xuân Vĩ

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU................................................................................................................1

CHƯƠNG 1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ KIỂM SÁT ĐIỀU TRA VỤ

ÁN XÂM PHẠM TÌNH DỤC TRẺ EM CỦA CƠ QUAN VIỆN KIỂM SÁT

NHÂN DÂN ...........................................................................................................7

1.1. Những vấn đề lý luận chung về kiểm sát điều tra vụ án hình sự tội phạm

xâm phạm tình dục trẻ em .......................................................................................7

1.2. Quy định của pháp luật tố tụng hình sự về kiểm sát điều tra vụ án hình sự

xâm phạm tình dục trẻ em ..................................................................................... 18

CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG KIỂM SÁT ĐIỀU TRA VỤ ÁN HÌNH SỰ

XÂM PHẠM TÌNH DỤC TRẺ EM TẠI TỈNH QUẢNG NAM ....................... 33

2.1. Tổng quan về tình hình liên quan đến thực trạng kiểm sát điều tra vụ án hình

sự xâm phạm tình dục trẻ em của các Cơ quan Viện kiểm sát nhân dân tỉnh

Quảng Nam ........................................................................................................... 33

2.2. Thực trạng kiểm sát điều tra vụ án hình sự xâm phạm tình dục trẻ em của

các cơ quan Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Quảng Nam ........................................... 39

2.3. Đánh giá kết quả hoạt động kiểm sát điều tra vụ án xâm phạm tình dục trẻ

em của các cơ quan Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Quảng Nam ............................... 60

2.4. Những hạn chế bất cập và nguyên nhân trong kiểm sát điều tra đối với các

vụ án xâm phạm tình dục trẻ em............................................................................ 61

CHƯƠNG 3. CÁC GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG KIỂM SÁT

ĐIỀU TRA VỤ ÁN HÌNH SỰ XÂM PHẠM TÌNH DỤC TRẺ EM ................. 66

3.1. Dự báo tình hình về kiểm sát điều tra vụ án hình sự xâm phạm tình dục trẻ

em trong thời gian tới ............................................................................................ 66

3.2. Hoàn thiện các quy định pháp luật liên quan đến kiểm sát điều tra vụ án hình

sự các tội phạm xâm phạm tình dục trẻ em ............................................................ 69

3.3. Các giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động kiểm sát điều tra các vụ án xâm

hại tình dục trên địa bản tỉnh Quảng Nam.............................................................. 74

KẾT LUẬN.......................................................................................................... 81

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

BLHS Bộ luật hình sự

BLTTHS Bộ luật tố tụng hình sự

CQĐT Cơ quan điều tra

KSĐT Kiểm sát điều tra

KSV Kiểm sát viên

TAND Toà án nhân dân

TTHS Tố tụng hình sự

VKSND Viện kiểm sát nhân dân

XPTDTE Xâm phạm tình dục trẻ em

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Trong những năm vừa qua, thực hiện sự nghiệp đổi mới toàn diện các mặt

đời sống xã hội, chúng ta đã đạt được nhiều thành tựu to lớn về kinh tế xã hội, đời

sống của nhân dân ta ngày càng được nâng cao. Lớp thế hệ trẻ được sinh ra sau

những năm tháng chiến tranh luôn tràn đầy sự năng động, sáng tạo, là nhân tố quan

trọng quyết định tương lai tươi sáng của dân tộc. Mỗi trẻ em được sinh ra là niềm

hạnh phúc của gia đình, là tương lai của đất nước. “Trẻ em như búp trên cành. Biết

ăn ngủ, biết học hành là ngoan” câu thơ của Bác Hồ đến nay vẫn còn nguyên những

giá trị. Đầu tư cho việc chăm sóc trẻ em bảo vệ sự phát triển bình thường của trẻ em

cũng chính là đầu tư cho phát triển nguồn nhân lực, góp phần vào sự phát triển bền

vững của đất nước. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, tình trạng trẻ em bị bạo

hành, ngược đãi, xâm phạm đến nhân phẩm, sức khỏe, nhất là bị xâm phạm tình dục

ở Việt Nam đã trở nên đáng lo ngại. Các tội phạm XPTDTE vẫn còn diễn ra ở nhiều

nơi, gây ra hậu quả nghiêm trọng cho tính mạng, sức khỏe của nạn nhân, làm suy

đồi đạo đức xã hội và ảnh hưởng nghiêm trọng đời sống văn minh trong xã hội hiện

đại.

KSĐT là hoạt động nằm trong chuỗi hoạt động tư pháp quan trọng của Nhà

nước ta nhằm đảm bảo mọi hoạt động điều tra hành vi phạm tội phải được thực hiện

đúng quy định của pháp luật. KSĐT là một chức năng hoạt động quan trọng của

VKSND trong quá trình giải quyết các vụ án hình sự. Hoạt động KSĐT vụ án hình

sự có vai trò quan trọng trong hoạt động TTHS nhằm bảo đảm cho hoạt động điều

tra được thực hiện theo đúng quy định của pháp luật. Bên cạnh đó, hoạt động KSĐT

còn có vai trò đảm bảo cho mọi hành vi vi phạm và tội phạm phải được phát hiện,

xử lý chính xác, kịp thời, nhanh chóng và công minh nhằm nâng cao hiệu quả đấu

tranh phòng, chống tội phạm, giữ gìn trật tự, kỷ cương của pháp luật. Nhận thức rõ

tầm quan trọng của hoạt động này, thời gian qua, Đảng và Nhà nước ta đã xây dựng

và hoàn thiện chủ trương, chính sách cũng như nhiều quy định pháp luật liên quan.

2

Hoạt động KSĐT đã và đang góp phần quan trọng, đảm bảo việc truy tố đúng

người, đúng tội và giảm oan sai. Trong những năm qua, công tác KSĐT các vụ án

hình sự nói chung và các vụ án XPTDTE nói riêng luôn được Lãnh đạo Viện kiểm

sát nhân dân tỉnh Quảng Nam đặc biệt quan tâm, chỉ đạo và đạt được những kết quả

đáng kích lệ. Các vụ án XPTDTE đã được xử lý kịp thời, nghiêm minh, góp phần

có hiệu quả vào công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm này, góp phần đảm bảo

trật tự an toàn xã hội trên địa bàn tỉnh Quảng Nam. Tuy nhiên, qua tổng kết, đánh

giá thực tiễn tác giả nhận thấy rằng công tác KSĐT của Viện kiểm sát nhân dân tỉnh

Quảng Nam vẫn còn bộc lộ một số tồn tại, hạn chế như: chưa đảm bảo quyền lợi

hợp pháp của bị hại, thậm chí một số vụ án phải điều tra bổ sung, hủy án để điều tra,

xét xử lại, nhiều đơn vị, nhiều kiểm sát viên không thực hiện công tác KSĐT ngay

từ giai đoạn ban đầu khi phát hiện sự việc có dấu hiệu tội phạm, còn thụ động trong

hoạt động KSĐT đối với hoạt động điều tra của Cơ quan điều tra, một số vụ án bị

kéo dài phải gia hạn điều tra làm kéo dài quá trình tố tụng không cần thiết... Để tăng

cường hơn nữa pháp chế cũng như hoạt động giám sát, kiểm tra trong kiểm sát các

hoạt động tư pháp nói chung và nâng cao chất lượng hoạt động trong KSĐT đối với

tội phạm XPTDTE nói riêng cần phải nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động

của VKSND.

Xuất phát từ những vấn đề nêu trên, đồng thời để hoạt động này của Viện

kiểm sát hai cấp tỉnh Quảng Nam ngày một tốt hơn, đáp ứng yêu cầu cải cách tư

pháp và đòi hỏi của xã hội nói chung, tác giả chọn đề tài: “Kiểm sát điều tra vụ án

xâm phạm tình dục trẻ em từ thực tiễn tỉnh Quảng Nam”.

2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài

Nghiên cứu những vấn đề liên quan đến tội phạm XPTDTE phạm tội và công

tác KSĐT vụ án hình sự đối với loại tội phạm này đã được một số nhà khoa học và

cán bộ làm công tác thực tiễn tiến hành, công bố trong nhiều công trình khoa học.

Tình hình nghiên cứu đề tài này đã được thể hiện trong các đề tài nghiên cứu khoa

học, luận án tiến sỹ, luận văn thạc sỹ luật học, một số giáo trình giảng dạy của các

trường đại học và được đăng tải thường xuyên và liên tục trên các tạp chí chuyên