Hứng thú học tập môn Giáo dục học đại cương của sinh viên trường Cao đẳng Cộng đồng Hậu Giang

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH

----------

LÊ KHÁNH VÂN

LUẬN VĂN THẠC SĨ

HỨNG THÚ HỌC TẬP MÔN GIÁO DỤC HỌC ĐẠI

CƯƠNG CỦA SINH VIÊN TRƯỜNG CAO ĐẲNG CỘNG

ĐỒNG HẬU GIANG

Chuyên ngành: TÂM LÝ HỌC

Mã số: 60 31 80

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:

PGS. TS. TRẦN TUẤN LỘ

T.P Hồ Chí Minh, năm 2010

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các số liệu và kết quả nghiên cứu

nêu trong luận văn là trung thực chưa từng được công bố trong bất kỳ một công trình nào khác.

LÊ KHÁNH VÂN

LỜI CẢM ƠN

Trong suốt quá trình hoàn thành luận văn: Hứng thú học tập môn Giáo dục học đại

cương của sinh viên Giáo dục mầm non trường Cao đẳng cộng đồng Hậu Giang, tôi đã nhận

được sự giúp đỡ tận tình, chu đáo của thầy hướng dẫn, trường Cao đẳng cộng đồng Hậu

Giang, đồng nghiệp, các em sinh viên Giáo dục mầm non trong trường. Với lòng biết ơn sâu

sắc tôi xin được bày tỏ lời cảm ơn chân thành tới:

Phó giáo sư- Tiến sĩ Trần Tuấn Lộ, thầy đã hết lòng giúp đỡ, đóng góp những ý kiến quý

báu, động viên cho tôi hoàn thành đề tài luận văn này.

Ban giám hiệu trường Cao đẳng cộng đồng Hậu Giang, đồng nghiệp trong trường tạo

mọi điều kiện thuận lợi cho tôi trong quá thu thập số liệu tại trường.

Các em sinh viên đã hợp tác và cung cấp cho tôi những thông tin trong quá trình

nghiên cứu đề tài.

T.p Hồ Chí Minh, ngày 15 tháng 08 năm 2011.

MỤC LỤC

0TLỜI CAM ĐOAN0T.................................................................................................................2

0TLỜI CẢM ƠN0T ......................................................................................................................3

0TMỤC LỤC0T ............................................................................................................................4

0TMỞ ĐẦU0T ..............................................................................................................................7

0T1.Lý do chọn đề tài0T...................................................................................................................................7

0T2. Mục đích nghiên cứu0T ............................................................................................................................8

0T3. Khách thể, đối tượng nghiên cứu0T ..........................................................................................................8

0T4. Giả thuyết khoa học0T..............................................................................................................................8

0T5. Nhiệm vụ nghiên cứu0T ...........................................................................................................................8

0T6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu0T................................................................................................................8

0T7. Phương pháp nghiên cứu0T ......................................................................................................................9

0T8. Đóng góp mới của đề tài0T.......................................................................................................................9

0TCHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CHO VIỆC NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI NÀY0T.................11

0T1.1. LỊCH SỬ NGHIÊN CỨU VẤN ĐỀ0T ................................................................................................11

0T1.1.1. Những nghiên cứu về hứng thú0T ................................................................................................11

0T1.1.2. Những nghiên cứu về hứng thú nhận thức0T ................................................................................12

0T1.1.3. Những nghiên cứu về hứng thú học tập0T ....................................................................................12

0T1.1.4. Những nghiên cứu về hứng thú học tập bộ môn.0T......................................................................13

0T1.2. LÝ LUẬN NGHIÊN CỨU VẤN ĐỀ0T..............................................................................................16

0T1.2.1. Lý luận về hứng thú0T ................................................................................................................16

0T1.2.1.1. Khái niệm0T ........................................................................................................................16

0T1.2.1.2. Biểu hiện của hứng thú0T .....................................................................................................17

0T1.2.1.3. Mối quan hệ của hứng thú với đặc điểm, trạng thái tâm lý khác. 0T .......................................19

0T1.2.1.4. Sự hình thành, phát triển hứng thú0T ....................................................................................21

0T1.2.1.5 Phân loại hứng thú0T.............................................................................................................22

0T1.2.2. Hứng thú nhận thức0T..................................................................................................................23

0T1.2.2.1. Khái niệm0T .........................................................................................................................23

0T1.2.2.2. Đặc điểm của hứng thú nhận thức0T .....................................................................................24

0T1.2.3. Hứng thú học tập0T......................................................................................................................25

0T1.2.3.1. Khái niệm0T .........................................................................................................................25

0T1.2.3.2. Biểu hiện của hứng thú học tập0T .........................................................................................26

0T1.2.3.3. Các yếu tố ảnh hưởng tới sự hình thành, phát triển hứng thú học tập.0T................................26

0T1.2.4. Hứng thú học tập môn Giáo dục học đại cương0T .......................................................................30

0T1.2.4.1. Khái quát hứng thú học tập môn Giáo dục học đại cương0T .................................................30

0T1.2.4.2. Biểu hiện của hứng thú học tập môn Giáo dục học đại cương0T ...........................................30

0T1.2.4.3. Các yếu tố ảnh hưởng tới sự hình thành, phát triển hứng thú học tập môn Giáo dục học đại

cương. 0T...........................................................................................................................................32

0TCHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG HỨNG THÚ HỌC TẬP MÔN GIÁO DỤC HỌC ĐẠI

CƯƠNG CỦA SINH VIÊN GIÁO DỤC MẦM NON TRƯỜNG CAO ĐẲNG CỘNG

ĐỒNG HẬU GIANG VÀ NGUYÊN NHÂN CỦA NÓ0T ....................................................38

0T2.1. TỔ CHỨC NGHIÊN CỨU0T..............................................................................................................38

0T2.1.1. Mẫu nghiên cứu0T .......................................................................................................................38

0T2.1.2. Dụng cụ nghiên cứu0T .................................................................................................................38

0T2.1.2.1. Cấu trúc bảng trưng cầu ý kiến sinh viên về thực trạng và nguyên nhân hứng thú học tập

môn Giáo dục học đại cương của sinh viên Giáo dục mầm non trường Cao đẳng cộng đồng Hậu

Giang0T ............................................................................................................................................38

0T2.1.2.2. Quy cách trả lời bảng trưng cầu ý kiến. 0T.............................................................................41

0T2.1.2.3.Cách xử lý bảng trưng cầu ý kiến. 0T......................................................................................42

0T2.1.2.4.Quy định phiếu không hợp lệ0T .............................................................................................43

0T2.1.3.Xử lý số liệu thống kê bằng phần mền SPSS for Windows 11.5 .0T ..............................................43

0T2.2. TÌNH HÌNH HỨNG THÚ HỌC MÔN GIÁO DỤC HỌC ĐẠI CƯƠNG CỦA SINH VIÊN

GIÁO DỤC MẦM NON TRƯỜNG CAO ĐẲNG CỘNG ĐỒNG HẬU GIANG. 0T ..........................43

0T2.2.1. Nhận thức của sinh viên Giáo dục mầm non trường Cao đẳng cộng đồng Hậu Giang về ý nghĩa

môn Giáo dục học đại cương. 0T ............................................................................................................43

0T2.2.2. Cảm xúc của sinh viên Giáo dục mầm non trường Cao đẳng cộng đồng Hậu Giang đối với môn

Giáo dục học đại cương.0T ....................................................................................................................44

0T2.2.3. Hành động học tập của sinh viên Giáo dục mầm non trường Cao đẳng cộng đồng Hậu Giang

trong quá trình học môn Giáo dục học đại cương0T ...............................................................................47

0T2.2.4. Hứng thú học tập môn Giáo dục học đại cương của sinh viên Giáo dục mầm non trường Cao

đẳng cộng đồng Hậu Giang.0T...............................................................................................................49

0T2.3. NGUYÊN NHÂN TÁC ĐỘNG ĐẾN HỨNG THÚ HỌC TẬP MÔN GIÁO DỤC HỌC ĐẠI

CƯƠNG CỦA SINH VIÊN GIÁO DỤC MẦM NON TRƯỜNG CAO ĐẲNG CỘNG ĐỒNG HẬU

GIANG0T ..................................................................................................................................................53

0T2.3.1. Những nguyên nhân tác động tích cực tới hứng thú học tập môn Giáo dục học đại cương của

sinh viên Giáo dục mầm non.0T.............................................................................................................53

0T2.3.2. Những nguyên nhân tác động tiêu cực tới hứng thú học tập môn Giáo dục học đại cương.0T .......56

0TCHƯƠNG 3: MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO HỨNG THÚ HỌC TẬP MÔN GIÁO

DỤC HỌC ĐẠI CƯƠNG CHO SINH VIÊN GIÁO DỤC MẦM NON TRƯỜNG CAO

ĐẲNG CỘNG ĐỒNG HẬU GIANG0T ................................................................................62

0T3.1. TỒ CHỨC NGHIÊN CỨU0T..............................................................................................................62

0T3.1.1. Cấu trúc bảng trưng cầu ý kiến về biện pháp nâng cao hứng thú học tập môn Giáo dục học đại

cương cho sinh viên Giáo dục mầm non trường Cao đẳng cộng đồng Hậu Giang0T ...............................62

0T3.1.2. Cách trả lời bảng trưng cầu ý kiến0T ............................................................................................63

0T3.1.3. Cách sử lý bảng trưng cầu ý kiến0T .............................................................................................64

0T3.2. CÁC BẢNG TRƯNG CẦU Ý KIẾN VỀ BIỆN PHÁP NÂNG CAO HỨNG THÚ HỌC TẬP MÔN

GIÁO DỤC HỌC ĐẠI CƯƠNG CHO SINH VIÊN GIÁO DỤC MẦM NON0T................................64

0T3.2.1. Ý kiến của sinh viên Giáo dục mầm non về những biện pháp nâng cao hứng thú học tập môn

Giáo dục học đại cương0T .....................................................................................................................64

0T3.2.2. Ý kiến của giảng viên về những biện pháp nâng cao hứng thú học tập môn Giáo dục học đại

cương0T ................................................................................................................................................68

0T3.2.3. Ý kiến của sinh viên Giáo dục mầm non về những bài học trong môn Giáo dục học đại cương. 0T71

0T3.2.4. Ý kiến của giảng viên về những bài học trong môn Giáo dục học đại cương.0T ...........................72

0T3.3. ĐỀ XUẤT MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO HỨNG THÚ HỌC TẬP MÔN GIÁO DỤC HỌC

ĐẠI CƯƠNG CHO SINH VIÊN GIÁO DỤC MẦM NON0T ....................................................................73

0T3.3.1. Nhóm biện pháp về người học0T..................................................................................................73

0T3.3.2. Nhóm biện pháp môi trường học tập0T ........................................................................................74

0T3.3.3. Nhóm biện pháp về môn học0T....................................................................................................76

0T3.3.4. Nhóm biện pháp về giảng viên0T .................................................................................................77

0TKẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ0T ...........................................................................................81

0TKết luận0T .................................................................................................................................................81

0TKiến nghị0T ...............................................................................................................................................81

0TTÀI LIỆU THAM KHẢO0T .................................................................................................84

0TPHỤ LỤC0T ...........................................................................................................................86

0TPhụ lục 10T ................................................................................................................................................86

0TPhụ lục 2:0T ...............................................................................................................................................94

MỞ ĐẦU

1.Lý do chọn đề tài

Sự phát triển nhanh chóng của xã hội hiện nay, đặt ra yêu cầu rất cao đối với nguồn nhân lực，

những người lao động tương lai cần có tri thức, năng động, sáng tạo…để đạt được những yêu cầu

đó, giáo dục nhà trường đóng vai trò rất quan trọng. Mục đích của giáo dục là biến quá trình giáo

dục thành quá trình tự giáo dục để người học có thể tự học suốt đời. Trong mối quan hệ giữa thầy và

trò, hiệu quả giáo dục phụ thuộc nhiều vào việc làm thế nào để người học hoạt động một cách tích

cực. Hứng thú là nguồn tạo nên tính tích cực đó.

Hứng thú là một trong những vấn đề phức tạp của tâm lý học, nhưng nó có ý nghĩa quan

trọng đối với con người. Hứng thú kích thích hoạt động của con người, làm cho con người say mê,

đem lại hiệu quả cao trong hoạt động của mình. Hoạt động nào có hứng thú cao hơn, người thực

hiện nó một cách dễ dàng, có hiệu quả cao, tạo ra xúc cảm dương tính mạnh mẽ đối với người tiến

hành hoạt động đó. Họ sẽ tìm thấy niềm vui trong hoạt động, hoạt động sẽ trở nên nhẹ nhàng, ít tốn

công sức hơn, có sự tập trung cao. Ngược lại, người ta cảm thấy gượng ép, hoạt động trở nên nặng

nhọc, khó khăn làm cho người ta mệt mỏi, chất lượng hoạt động giảm rõ rệt.

Hứng thú học tập có ý nghĩa rất lớn đến thành tích kết quả học tập của sinh viên. Usinxki cho

rằng: “Trong học tập không có hứng thú mà chỉ dùng sức mạnh của sự cưỡng ép, nó sẽ làm cho óc

sáng tạo của người ta ngày thêm mai một, nó sẽ làm cho người ta ngày một thờ ơ với loại hình hoạt

động này” [38 – tr 29]

Cũng như các lĩnh vực hoạt động khác, học tập là một loại lao động gian khổ, phức tạp.

Muốn đạt tới đỉnh cao của khoa học, cần phải thường xuyên, tích cực, sáng tạo trong học tập. Do

vậy, nếu có hứng thú học tập con người có cảm giác dễ chịu, giảm mệt mỏi, căng thẳng, tăng sự chú

ý, thúc đẩy tính tự giác, độc lập, chủ động, tích cực, làm nẩy sinh khát vọng học tập một cách sáng

tạo, lĩnh hội tri thức cũng trở nên dễ dàng hơn, sẽ đạt được những thành tích nhất định trong học

tập. Ngược lại, không có hứng thú, học tập chỉ mang tính chất đối phó, miễn cưỡng thì sẽ trở nên

nặng nề và khó đạt được kết quả cao.

Giáo dục học đại cương là một trong những môn học căn bản của sinh viên sư phạm. Việc

hình thành hứng thú học tập đặc biệt là hứng thú học tập môn giáo dục học đại cương là cơ sở để

sinh viên – những thầy cô giáo tương lai có thái độ và phương pháp giáo dục phù hợp đặc điểm tâm

lý, sinh lý của trẻ. Đối với bậc mầm non, phương pháp giáo dục của thầy, cô giáo như thế nào, tác

động rất lớn tới các em nhỏ. Do vậy, việc trau dồi phương pháp giảng dạy của sinh viên Giáo dục

mầm non lại càng phải được quan tâm nhiều hơn, góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy, giáo

dục, tăng thêm lòng yêu nghề, yêu trẻ của sinh viên Giáo dục mầm non.

Để góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy, giáo dục, trong điều kiện tỉnh Hậu Giang còn

nghèo, trình độ dân trí thấp, rất cần đội ngũ lao động giỏi phục vụ cho tỉnh nhà, thì việc làm thế nào

để người học hứng thú trong học tập là vấn đề cần phải suy nghĩ. Trong khuôn khổ của đề tài, tôi

lựa chọn nghiên cứu hứng thú học tập môn Giáo dục học đại cương. Trên cơ sở đó, đề ra biện pháp

nâng cao hứng thú cho sinh viên Giáo dục mầm non, giúp các em học tập tốt môn học này.

2. Mục đích nghiên cứu

Tìm hiểu thực trạng hứng thú học tập môn Giáo dục học đại cương của sinh viên Giáo dục

mầm non trường Cao đẳng cộng đồng Hậu Giang. Từ đó, đề xuất các biện pháp nâng cao hứng thú

học tập môn này cho sinh viên Giáo dục mầm non trường Cao đẳng cộng đồng Hậu Giang.

3. Khách thể, đối tượng nghiên cứu

3.1. Khách thể nghiên cứu: Sinh viên Giáo dục mầm non trường Cao đẳng cộng đồng Hậu

Giang đã học môn Giáo dục học đại cương.

3.2. Đối tượng nghiên cứu: Hứng thú học tập môn Giáo dục học đại cương của sinh viên

Giáo dục mầm non.

4. Giả thuyết khoa học

Hứng thú học tập môn Giáo dục học đại cương của sinh viên Giáo dục mầm non trường Cao

đẳng cộng đồng Hậu Giang chưa cao và có thể tìm ra những biện pháp nâng cao hứng thú này.

5. Nhiệm vụ nghiên cứu

5.1. Xây dựng cơ sở lý luận của đề tài.

5.2. Nghiên cứu thực trạng hứng thú học tập môn Giáo dục học đại cương của sinh viên Giáo

dục mầm non trường Cao đẳng cộng đồng Hậu Giang và tìm hiểu nguyên nhân của nó.

5.3. Đề xuất biện pháp nâng cao hứng thú học tập môn Giáo dục học đại cương cho sinh viên

Giáo dục mầm non trường Cao đẳng cộng đồng Hậu Giang.

6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu

Tập trung nghiên cứu vấn đề hứng thú học tập môn Giáo dục học đại cương và tìm ra biện

pháp cụ thể để nâng cao hứng thú học tập môn này cho sinh viên Giáo dục mầm non trường Cao

đẳng cộng đồng Hậu Giang.

7. Phương pháp nghiên cứu

7.1. Phương pháp nghiên cứu tài liệu

Sử dụng các phương pháp đọc, phân tích, khái quát các tài liệu, văn bản nhằm xây dựng cơ

sở lý luận cho việc nghiên cứu đề tài.

Nghiên cứu các bài kiểm tra của sinh viên để bổ sung cho kết quả điều tra.

7.2. Phương pháp quan sát

Sử dụng phương pháp quan sát nhằm tìm hiểu những biểu hiện hứng thú học môn Giáo dục

học đại cương của sinh viên trong những giờ lên lớp.

7.3. Phương pháp đàm thoại

Trò chuyện với các em sinh viên và các giảng viên giảng dạy những lớp tiến hành nghiên cứu

để có thông tin cho vấn đề nghiên cứu.

7.4. Phương pháp chuyên gia

Tham khảo ý kiến chuyên gia trong lĩnh vực Tâm lý – Giáo dục đối với những vấn đề còn

chưa rõ trong quá trình nghiên cứu.

7.5. Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi

Với phương pháp điều tra sử dụng bảng hỏi, việc soạn bảng hỏi dựa vào cơ sở lý luận của đề

tài. Soạn thảo bảng hỏi gồm các bước sau:

Bước thăm dò thử

Sinh viên trả lời câu hỏi sau:

Các em có suy nghĩ gì về môn Giáo dục học đại cương mà các em đã học ? Vì sao ?

Các em có kiến nghị gì đối với giảng viên và nhà trường, để nâng cao hứng thú học tập môn

Giáo dục học đại cương ?

Trên cơ sở câu trả lời của sinh viên để tiến hành soạn bảng thăm dò chính thức.

Bước soạn bảng thăm dò chính thức

Bảng hỏi gồm nhiều câu dễ hiểu, rõ ràng. Các câu có sự ràng buộc nhau để kiểm tra độ chân

thực trong các câu trả lời, có câu hỏi đóng và câu hỏi mở.

Ngoài bảng hỏi dành cho sinh viên còn có bảng hỏi dành cho giảng viên, nhằm tham khảo ý

kiến của các thầy, cô về thực trạng hứng thú và về những biện pháp nâng cao hứng thú học tập môn

Giáo dục học đại cương.

8. Đóng góp mới của đề tài

Đề tài này là nghiên cứu mới, thiết thực. Cái mới ở đây là nghiên cứu hứng thú học tập môn

Giáo dục học đại cương, trên đối tượng là các em sinh viên Giáo dục mầm non trường Cao đẳng

cộng đồng Hậu Giang, thuộc một tỉnh nghèo, trình độ dân trí thấp, mới được thành lập, rất cần đội