Hứng thú sở hữu sản phẩm cá nhân hoá của sinh viên đại học

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH

Lê Thanh Lâm

HỨNG THÚ SỞ HỮU SẢN PHẨM

CÁ NHÂN HOÁ CỦA SINH VIÊN ĐẠI HỌC

LUẬN VĂN THẠC SĨ TÂM LÝ HỌC

Thành phố Hồ Chí Minh – 2018

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH

Lê Thanh Lâm

HỨNG THÚ SỞ HỮU SẢN PHẨM

CÁ NHÂN HOÁ CỦA SINH VIÊN ĐẠI HỌC

Chuyên ngành: Tâm lý học

Mã số: 8310401

LUẬN VĂN THẠC SĨ TÂM LÝ HỌC

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC

TS. NGUYỄN VĂN PHƯƠNG

Thành phố Hồ Chí Minh – 2018

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan luận văn là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các kết

quả nêu trong luận văn chưa được công bố trong bất kỳ công trình nào khác,

trung thực và từ những nguồn hợp pháp.

Tôi xin chân thành cảm ơn!

TpHCM, ngày 03 tháng 10 năm 2018

LÊ THANH LÂM

LỜI CÁM ƠN

Qua thời gian học tập, nghiên cứu nhằm hoàn thành luận văn này tôi xin

bày tỏ sự kính trọng và lòng biết ơn sâu sắc tới:

– Thầy hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Văn Phương, trường Đại học

Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh.

– Các thầy, cô giáo khoa Tâm lý học trường Đại học Sư phạm Thành phố

Hồ Chí Minh đã hướng dẫn và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình tôi theo học Cao

học và thực hiện đề tài nghiên cứu khoa học này.

– Bên cạnh đó sự giúp đỡ của gia đình, bạn bè và người thân đã luôn ủng

hộ và tạo điều kiện tốt nhất để tôi có thể tập trung nghiên cứu và hoàn thành đề

tài này.

Do về mặt kiến thức và thời gian còn hạn chế, luận văn còn nhiều khiếm

khuyết. Tôi mong được sự đóng góp ý kiến của các thầy, cô và mọi người để

luận văn được hoàn thiện hơn.

TpHCM, ngày 03 tháng 10 năm 2018

LÊ THANH LÂM

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU .............................................................................................................. 1

CHƯƠNG 1 LÝ LUẬN CHUNG VỀ HỨNG THÚ SỞ HỮU SẢN PHẨM

CÁ NHÂN HOÁ CỦA SINH VIÊN ĐẠI HỌC ................................................ 6

1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề .................................................................... 6

1.1.1. Một số công trình tiêu biểu nghiên cứu về vấn đề hứng thú .............. 6

1.1.2. Một số công trình nghiên cứu sở hữu sản phẩm cá nhân hoá .......... 13

1.2. Những khái niệm cơ bản .......................................................................... 15

1.2.1 Cá nhân hoá ....................................................................................... 15

1.2.2 Sản phẩm và sản phẩm cá nhân hoá.................................................. 17

1.2.3 Sở hữu và sở hữu sản phẩm cá nhân hoá .......................................... 19

1.2.4 Hứng thú và hứng thú sở hữu ............................................................ 20

1.2.5 Hứng thú sở hữu sản phẩm cá nhân hoá ........................................... 31

1.2.6 Đặc điểm của sinh viên đại học ......................................................... 34

1.2.7 Hứng thú sở hữu sản phẩm cá nhân hoá của sinh viên đại học ........ 44

TIỂU KẾT CHƯƠNG 1 ................................................................................... 55

CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG HỨNG THÚ SỞ HỮU SẢN PHẨM CÁ

NHÂN HOÁ CỦA SINH VIÊN ĐẠI HỌC ..................................................... 56

2.1. Tổ chức nghiên cứu thực trạng ................................................................ 56

2.1.1. Mục đích nghiên cứu thực trạng ....................................................... 56

2.1.2. Phương pháp nghiên cứu thực trạng ................................................ 56

2.1.3. Mẫu khách thể nghiên cứu ................................................................ 59

2.2. Kết quả nghiên cứu thực trạng ................................................................. 60

2.2.1. Phương tiện tiếp cận sản phẩm cá nhân hoá của sinh viên đại học 60

2.2.2. Vị trí của sản phẩm cá nhân hoá đối với sinh viên đại học.............. 61

2.2.3. Hứng thú sở hữu sản phẩm cá nhân hoá của sinh viên đại học qua

biểu hiện nhận thức ..................................................................................... 63

2.2.4. Hứng thú sở hữu sản phẩm cá nhân hoá của sinh viên đại học qua

biểu hiện thái độ .......................................................................................... 64

2.2.5. Hứng thú sở hữu sản phẩm cá nhân hoá của sinh viên đại học qua

biểu hiện hành động .................................................................................... 65

2.2.6. Sự tương quan về 3 yếu tố thành phần: nhận thức, thái độ, hành

động của sinh viên đại học đến hứng thú sở hữu sản phẩm cá nhân hoá . 67

2.2.7. So sánh sự khác biệt về mức độ hứng thú sở hữu sản phẩm cá nhân

hoá của sinh viên đại học ............................................................................ 68

2.2.8. Yếu tố ảnh hưởng đến mức độ hứng thú sở hữu sản phẩm cá nhân

hoá của sinh viên đại học ............................................................................ 71

2.2.9. Khảo sát ý kiến biện pháp nâng cao hứng thú sở hữu sản phẩm cá

nhân hoá của sinh viên đại học .................................................................. 73

TIỂU KẾT CHƯƠNG 2 ................................................................................... 76

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .......................................................................... 78

TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................ 83

1

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Xã hội ngày càng phát triển, kéo theo đó là nhu cầu của con người

ngày càng cao, từ nhu cầu ăn uống đến nhu cầu tự khẳng định, liên tục đòi

hỏi cần được đáp ứng ở mức độ cao hơn. Nhu cần ăn uống không chỉ dừng

lại ở đủ ăn, “ăn no mặc ấm” như quan niệm trước đây, mà bây giờ còn phải

là “ăn ngon, mặc đẹp”. Ngày xưa, người ta khẳng định bản thân bằng

những mặt hàng có logo, thương hiệu tên tuổi, thì giờ đây, người ta khẳng

định mình bằng món hàng, sản phẩm được cá nhân hoá cho riêng mình, là

đặc biệt độc nhất chỉ có mình sở hữu. Trên thị trường hiện nay, sản phẩm,

hàng hoá liên tục được phát triển, sản xuất để đáp ứng cho nhu cầu của

người tiêu dùng. Các mặt hàng được bày bán, sản xuất hàng loạt rất đa

dạng và phong phú. Chính vì thế, người mua hàng với cùng mục đích sử

dụng thì những sản phẩm họ sở hữu là tương tự nhau, giống nhau. “Người

tiêu dùng ngày nay không còn muốn lựa chọn những sản phẩm đại trà, mà

muốn những sản phẩm độc đáo, mang đậm dấu ấn phong cách cá nhân của

người sử dụng", theo Peter Firth - Giám đốc Công ty nghiên cứu thị trường

TNS Global. Do vậy “cá nhân hoá sản phẩm” là một hướng đi cho các

doanh nghiệp đang tìm hướng đi hoặc làm mới mô hình kinh doanh của

mình. (Peter Firth, 2014)

Sinh viên đại học là một nhóm xã hội đặc biệt, là những người đang

theo học ở các trường để chuẩn bị cho hoạt động sản xuất vật chất hay tinh

thần của xã hội. Nhóm xã hội đặc biệt này là nguồn bổ sung cho đội ngũ trí

thức, được đào tạo cho lao động trí óc với nghiệp vụ cao và tham gia tích

cực vào hoạt động đa dạng có ích cho xã hội. Lứa tuổi sinh viên có những

nét đặc trưng tâm lý điển hình, đặc biệt là định hình cái tôi trong nhân cách,

nhu cầu tự thể hiện, muốn được tự khẳng định trong xã hội. Cùng với năng

2

lực và tình cảm trí tuệ phát triển, điều đó đã thôi thúc sinh viên cố gắng

hoàn thiện bản thân, khẳng định bản thân, tìm tòi và khám phá cái mới.

Tâm lý con người luôn có xu hướng khác biệt, con người thích sở

hữu những cái mới, cái độc nhất, mang dấu ấn, bản sắc cá nhân. Sở hữu

những sản phẩm như vậy, khi đó trở thành một sự thích thú, một nhu cầu.

Nhà sản xuất cần tạo ra sự khác biệt trong một thế giới phẳng, tạo ra những

sản phẩm khác biệt dành cho mỗi cá nhân, tác động vào hứng thú muốn sở

hữu sản phẩm của khách hàng.

Hứng thú là một trong những vấn đề phức tạp của tâm lý học, nhưng

nó có ý nghĩa quan trọng đối với con người. Trên thực tế, muốn cá nhân

hướng sự quan tâm của mình tới một hoạt động nào đó cần phải kể đến vai

trò quan trọng của hứng thú. Hứng thú làm tích cực hoá các quá trình tâm

lý (tri giác, trí nhớ, tư duy, tưởng tượng...), giúp cho sự nhận thức về đối

tượng trở nên sâu sắc hơn, làm tăng hiệu quả hoạt động nhận thức, làm nảy

sinh khát vọng hành động và hành động sáng tạo. Khi có hứng thú với một

cái gì, thì cá nhân sẽ hoạt động tích cực chiếm lĩnh đối tượng, để thỏa mãn

nhu cầu trong cuộc sống. Hứng thú sở hữu đóng vai trò quan trọng trong

việc kinh doanh các mặt hàng nói riêng là sản phẩm cá nhân hoá nói chung.

Vấn đề hứng thú trên thế giới đã xuất hiện từ rất sớm và được nhiều

người quan tâm, tiến hành tìm hiểu, nghiên cứu các công trình khoa học.

Và cho đến nay, các công trình nghiên cứu về hứng thú vẫn còn sức hấp

dẫn rất lớn và tiếp tục được đào sâu, bởi tính thiết thực và ứng dụng cao

của nó, đóng góp vào sự phong phú, đa dạng của đề tài này. Các công trình

nghiên cứu phổ biến ở Việt Nam là xu hướng nghiên cứu các vấn đề lý luận

mang tính đại cương của hứng thú, xu hướng nghiên cứu hứng thú trong

các môn học, xu hướng nghiên cứu hứng thú học nghề phổ thông và nghề

nghiệp, nhưng chưa có công trình nghiên cứu hứng thú của sinh viên đại

học về việc sở hữu những món đồ, sản phẩm mang tính cá nhân hoá.

3

Xuất phát từ những lý do trên, tác giả lựa chọn nghiên cứu “Hứng

thú sở hữu sản phẩm cá nhân hoá của sinh viên đại học” làm đề tài luận

văn Thạc sĩ Tâm lý học.

2. Mục đích nghiên cứu

Qua nghiên cứu lý luận, khảo sát thực trạng hứng thú sở hữu sản

phẩm cá nhân hoá của sinh viên đại học, nhằm đề xuất một số biện pháp

nâng cao hứng thú sở hữu sản phẩm cá nhân hoá của sinh viên đại học.

3. Đối tượng và khách thể nghiên cứu

3.1. Đối tượng nghiên cứu

Hứng thú sở hữu sản phẩm cá nhân hoá của sinh viên đại học.

3.2. Khách thể nghiên cứu

Sinh viên đại học các trường đại học.

4. Giả thuyết khoa học

Giả thuyết 1: Hứng thú sở hữu sản phẩm cá nhân hoá của sinh viên

đại học ở mức trung bình

Giả thuyết 2: Có sự khác biệt hứng thú sở hữu sản phẩm cá nhân hoá

của sinh viên đại học giữa nam và nữ.

Giả thuyết 3: Yếu tố ảnh hưởng cao nhất đến hứng thú sở hữu cá

nhân hoá của sinh viên đại học là “gu thẩm mỹ” của sinh viên.

5. Nhiệm vụ nghiên cứu

5.1. Hệ thống một số vấn đề lý luận cơ bản của đề tài: cá nhân hoá,

sản phẩm và sản phẩm cá nhân hoá, sở hữu và sở hữu sản phẩm cá nhân

hoá, hứng thú và hứng thú sở hữu, đặc điểm sinh viên đại học, hứng thú sở

hữu sản phẩm cá nhân hoá của sinh viên đại học.

5.2. Nghiên cứu thực trạng hứng thú sở hữu sản phẩm cá nhân hoá

của sinh viên đại học và nguyên nhân của thực trạng;

5.3. Đề xuất một số biện pháp nâng cao hứng thú sở hữu sản phẩm cá

nhân hoá của sinh viên đại học.

4

6. Giới hạn nghiên cứu

6.1. Giới hạn nội dung nghiên cứu

- Nghiên cứu hứng thú sở hữu sản phẩm cá nhân hoá qua các biểu

hiện tâm lý của hứng thú như:

+ Biểu hiện nhận thức của hứng thú sở hữu sản phẩm cá nhân hóa

+ Biểu hiện thái độ của hứng thú sở hữu sản phẩm cá nhân hóa

+ Biểu hiện hành động của hứng thú sở hữu sản phẩm cá nhân hóa

6.2. Giới hạn khách thể nghiên cứu

Đề tài nghiên cứu khách thể là sinh viên đại học các trường.

7. Phương pháp nghiên cứu

7.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận

Mục đích: Nghiên cứu những vấn đề lý luận có liên quan đến nhiệm

vụ của đề tài hứng thú sở hữu sản phẩm cá nhân hóa của sinh viên đại học.

Cách tiến hành: Đọc, phân tích, tổng hợp sách, báo, tạp chí, công

trình nghiên cứu trước đó có liên quan đến đề tài.

7.2. Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi

Mục đích: Khảo sát ý kiến của sinh viên đại học về thực trạng hứng

thú sở hữu sản phẩm cá nhân hoá của sinh viên đại học.

Hình thức bảng hỏi: Đề tài sử dụng hai hình thức bảng hỏi là bảng

hỏi viết trên giấy và bảng hỏi trực tuyến được xây dựng bằng công cụ

Google Form.

Nội dung bảng hỏi: Cả hai bảng hỏi đều có cùng nội dung sau:

- Phương tiện sinh viên đại học tiếp cận sản phẩm cá nhân hoá

- Vị trí sản phẩm cá nhân hoá đối với sinh viên đại học

- Hứng thú sở hữu sản phẩm cá nhân hoá của sinh viên đại học qua

biểu hiện nhận thức

- Hứng thú sở hữu sản phẩm cá nhân hoá của sinh viên đại học qua

biểu hiện thái độ