Hứng thú học học phần kỹ năng học tập của sinh viên năm nhất tại trường Cao đẳng thực hành FPT Polytechnic

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

Cao Thị Thùy Trang

HỨNG THÚ HỌC HỌC PHẦN KỸ NĂNG HỌC TẬP

CỦA SINH VIÊN NĂM NHẤT TẠI TRƯỜNG

CAO ĐẲNG THỰC HÀNH FPT POLYTECHNIC

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ TÂM LÍ HỌC

Thành phố Hồ Chí Minh – 2019

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

Cao Thị Thùy Trang

HỨNG THÚ HỌC HỌC PHẦN KỸ NĂNG HỌC TẬP

CỦA SINH VIÊN NĂM NHẤT TẠI TRƯỜNG

CAO ĐẲNG THỰC HÀNH FPT POLYTECHNIC

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

Chuyên ngành: Tâm lí học

Mã số: 8 31 04 01

LUẬN VĂN THẠC SĨ TÂM LÍ HỌC

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:

TS. NGUYỄN VĂN PHƯƠNG

Thành phố Hồ Chí Minh – 2019

LỜI CAM ĐOAN

Tôi là Cao Thị Thuỳ Trang, học viên cao học chuyên ngành Tâm lý học

K28 niên khoá 2017-2019.

Tôi xin cam đoan đề tài “Hứng thú học học phần kỹ năng học tập của

sinh viên năm nhất tại trường Cao đẳng thực hành FPT Polytechnic Thành

phố Hồ Chí Minh” là công trình khoa học do tôi thực hiện. Tôi xin chịu hoàn

toàn trách nhiệm nếu có sự khiếu nại, tố cáo về bản quyền tác giả.

TP. Hồ Chí Minh, ngày 28 tháng 11 năm 2019

Tác giả

Cao Thị Thuỳ Trang

LỜI CẢM ƠN

Trước hết, tôi xin được tỏ lòng biết ơn và gửi lời cám ơn chân thành và

sâu sắc nhất đến TS. Nguyễn Văn Phương người trực tiếp hướng dẫn luận văn,

đã tận tình chỉ bảo và hướng dẫn tôi tìm ra hướng nghiên cứu, góp ý và chỉnh

sửa các điểm chưa tốt của luận văn… nhờ đó tôi mới có thể hoàn thành luận

văn của mình.

Ngoài ra, trong quá trình học tập, nghiên cứu và thực hiện đề tài tôi còn

nhận được nhiều sự quan tâm, góp ý, hỗ trợ quý báu của quý thầy cô, đồng

nghiệp, bạn bè và người thân. Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến:

• Ba tôi - người là động lực lớn nhất của tôi, Má tôi - người luôn quan

tâm nhắc nhở, tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong suốt thời gian qua

và đặc biệt trong thời gian tôi theo học khóa Thạc sĩ tại trường Đại học

Sư phạm TP.HCM.

• Quý thầy cô Khoa Tâm lý học và quý thầy cô Phòng Sau đại học –

Trường Đại học Sư Phạm Thành phố Hồ Chí Minh đã truyền đạt cho

tôi những kiến thức bổ ích trong suốt hai năm học vừa qua.

• Ban giám đốc Công ty Sức Trẻ Mới, trung tâm Toán trí tuệ Superbrain

quận 12 và các bạn bè, đồng nghiệp luôn động viên, hỗ trợ tôi trong quá

trình học tập và nghiên cứu.

• Quý Thầy Cô trường Cao đẳng thực hành FPT Polytechnic TP.HCM đã

hỗ trợ nhiệt tình trong quá trình nghiên cứu.

Tác giả

Cao Thị Thuỳ Trang

MỤC LỤC

Lời cam đoan

Lời cảm ơn

Mục lục

Danh mục các chữ viết tắt

Danh mục các bảng

Danh mục các biểu đồ

MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1

CHƯƠNG 1. LÍ LUẬN VỀ HỨNG THÚ HỌC HỌC PHẦN KỸ

NĂNG HỌC TẬP.................................................................... 5

1.1. Lịch sử nghiên cứu hứng thú học........................................................... 5

1.1.1. Lịch sử nghiên cứu hứng thú học ở nước ngoài ............................. 5

1.1.2. Lịch sử nghiên cứu hứng thú học ở trong nước.............................. 9

1.2. Một số khái niệm.................................................................................. 17

1.2.1. Hứng thú........................................................................................ 17

1.2.2. Hứng thú học................................................................................. 30

1.2.3. Khái niệm hứng thú học học phần kỹ năng học tập...................... 38

1.2.4. Đặc điểm tâm lý người học...........Error! Bookmark not defined.

1.3. Các tiêu chí đánh giá hứng thú học học phần Kỹ năng học tập

tại trường Cao đẳng thực hành FPT Polytechnic TP.HCM................ 43

Tiểu kết chương 1.......................................................................................... 44

CHƯƠNG 2. HỨNG THÚ HỌC HỌC PHẦN KỸ NĂNG HỌC

TẬP CỦA SINH VIÊN NĂM NHẤT TẠI TRƯỜNG

CAO ĐẲNG THỰC HÀNH FPT POLYTECHNIC

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH............................................ 45

2.1. Tổ chức nghiên cứu.............................................................................. 45

2.1.1. Mô tả mẫu nghiên cứu................................................................... 45

2.1.2. Mục đích nghiên cứu thực trạng ................................................... 45

2.1.3. Phương pháp nghiên cứu thực trạng ............................................. 46

2.1.4. Vài nét về nội dung chương trình học học phần Kỹ năng học

tập tại trường Cao đẳng thực hành FPT Polytechnic ................... 49

2.2. Thực trạng hứng thú học học phần kỹ năng học tập của sinh

viên năm nhất tại trường Cao đẳng thực hành FPT Polytechnic

TP.HCM.............................................................................................. 50

2.2.1. Hứng thú học học phần KNHT biểu hiện qua nhận thức của

sinh viên........................................................................................ 50

2.2.2. Hứng thú học học phần KNHT biểu hiện qua thái độ của

sinh viên........................................................................................ 57

2.2.3. Hứng thú học học phần KNHT biểu hiện qua hành động của

sinh viên........................................................................................ 60

2.3. Các yếu tố ảnh đến hưởng đến hứng thú học học phần Kỹ năng

học tập của sinh viên........................................................................... 67

2.4. Đề xuất một số biện pháp giúp nâng cao hứng thú học học phần

kỹ năng học tập ................................................................................... 73

2.4.2. Biện pháp 1: Nâng cao nhận thức của sinh viên về tầm quan

trọng của học phần kỹ năng học tập ............................................. 75

2.4.2. Biện pháp 2: Không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn

nghiệp vụ của giảng viên.............................................................. 76

2.4.3. Biện pháp 3: Tăng cường hoạt động dã ngoại và trải nghiệm

thực tế cho sinh viên..................................................................... 77

2.4.4. Biện pháp 4: Thiết kế bảng đánh giá điện tử và trình chiếu

kết quả hoạt động cũng như tần số đóng góp của sinh viên

cho toàn lớp học............................................................................ 79

2.4.5. Biện pháp 5: Tổ chức các buổi hỏi đáp, chia sẻ khó khăn và

trao đổi kinh nghiệm giữa sinh viên với sinh viên khóa trước

và giảng viên................................................................................. 80

Tiểu kết chương 2.......................................................................................... 81

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ...................................................................... 83

TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 86

PHỤ LỤC .....................................................................................................PL1

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

CNTT : Công nghệ thông tin

DL-NH-KS : Du lịch - nhà hàng – Khách sạn

ĐTB : Điểm trung bình

SV : Sinh viên

KNHT : Kỹ năng học tập

KT : Kinh tế

GV : Giảng viên

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2.1. Tổng quan về mẫu khảo sát sinh viên............................................. 50

Bảng 2.2. Nhận thức về mức độ cần thiết học học phần Kỹ năng học tập ..... 51

Bảng 2.3. So sánh sự khác biệt nhận thức về mức độ cần thiết của học

phần KNHT giữa sinh viên các ngành........................................... 52

Bảng 2.4. Nhận thức của sinh viên về giá trị của học phần KNHT................ 53

Bảng 2.5. Nhận thức của sinh viên về nội dung của học phần Kỹ năng

học tập ............................................................................................. 55

Bảng 2.6. Đánh giá mức độ yêu thích học phần KNHT của sinh viên........... 57

Bảng 2.7. Hứng thú học học phần KNHT biểu hiện qua thái độ của sinh

viên.................................................................................................. 59

Bảng 2.9. Hứng thú học học phần KNHT biểu hiện qua hành động trên

lớp của sinh viên ............................................................................. 61

Bảng 2.10. Hứng thú học học phần KNHT biểu hiện qua hành động

ngoài lớp của sinh viên ................................................................. 63

Bảng 2.11. So sánh sự khác biệt về nhóm hành động trong lớp và ngoài

lớp giữa các nhóm sinh viên. ........................................................ 65

Bảng 2.12. Các yếu tố ảnh đến hưởng đến hứng thú học học phần Kỹ

năng học tập của sinh viên............................................................ 67

Bảng 2.13. Những nguyên nhân đến từ bản thân SV...................................... 68

Bảng 2.14. Các yếu tố ảnh đến hưởng đến hứng thú học học phần Kỹ

năng học tập của giảng viên ......................................................... 69

Bảng 2.15. Các yếu tố ảnh đến hưởng đến hứng thú học học phần Kỹ

năng học tập của nhà trường......................................................... 70

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ

Biểu đồ 2.1. Đánh giá mức độ cần thiết học học phần KNHT ....................... 52

Biểu đồ 2.2. Nhận thức của sinh viên về giá trị của học phần KNHT............ 55

Biểu đồ 2.3. Đánh giá mức độ yêu thích học phần KNHT của sinh viên....... 58

Biểu đồ 2.4. Hứng thú học học phần KNHT biểu hiện qua hành động

trên lớp của sinh viên ................................................................. 62

Biểu đồ 2.5. Hứng thú học học phần KNHT biểu hiện qua hành động

ngoài lớp của sinh viên .............................................................. 63

1

MỞ ĐẦU

1. Lí do chọn đề tài

Giáo dục đào tạo đóng vai trò quan trọng là nhân tố chìa khóa, là động lực

thúc đẩy nền kinh tế phát triển. Không chỉ ở Việt Nam mà ở hầu hết các quốc

gia khác trên thế giới, các chính phủ đều coi giáo dục là quốc sách hàng đầu. Ý

thức rõ tầm quan trọng của giáo dục, nghị quyết đại hội Đảng XII đã coi đổi mới

giáo dục và đào tạo là một trong ba giải pháp có tính đột phá chiến lược nhằm

nâng cao chất lượng tăng trưởng, năng suất lao động và sức cạnh tranh của nền

kinh tế. Giáo dục cao đẳng, đại học với vai trò đào tạo nguồn nhân lực chất

lượng cao đáp ứng nhu cầu của kinh tế - xã hội trong bối cảnh mới, nghị quyết

29 của Chính phủ về “Đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục đào tạo” đã nêu

rõ: “Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy và học theo hướng hiện đại;

phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và vận dụng kiến thức, kỹ năng của

người học; khắc phục lối truyền thụ áp đặt một chiều, ghi nhớ máy móc. Tập

trung dạy cách học, cách nghĩ, khuyến khích tự học, tạo cơ sở để người học tự

cập nhật và đổi mới tri thức, kỹ năng, phát triển năng lực. Chuyển từ học chủ

yếu trên lớp sang tổ chức hình thức học tập đa dạng, chú ý các hoạt động xã

hội, ngoại khóa, nghiên cứu khoa học. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin

và truyền thông trong dạy và học.” Như một giải pháp hiệu quả để nâng cao chất

lượng giáo dục cao đẳng đại học. Chính phủ đã chỉ rõ trong đổi mới nội dung

giáo dục đào tạo, bên cạnh những kiến thức khoa học công nghệ, cần chú trọng

đào tạo cho người học các kỹ năng cần thiết như: kỹ năng nghề nghiệp, năng lực

hoạt động trong cộng đồng và khả năng lập nghiệp. Giáo dục kỹ năng bắt đầu

được quan tâm và chú trọng trong công tác giảng dạy và đào tạo. Một số trường

cao đẳng đại học bắt đầu đưa giáo dục kỹ năng vào trường học và trở thành môn

học bắt buộc.

Hứng thú quyết định đến chất lượng và hiệu quả học tập của sinh viên,

hứng thú giúp các em chủ động hơn trong học tập, say mê, hăng hái và khao

khát tìm hiểu chiếm lĩnh tri thức từ đó giúp các em có được kết quả học tập tốt

2

và tự tin hơn. Đặc biệt với những môn kỹ năng còn khá mới mẻ, nhưng lại rất

quan trọng và cần thiết với sinh viên, thì các em sinh viên có thật sự hứng thú

và say mê?

Trong quá trình công tác và giảng dạy tại Trường Cao đẳng thực hành FPT

Polytechnic TP.HCM, đặc biệt là trực tiếp giảng dạy bộ môn kỹ năng học tập

cho sinh viên năm nhất. Tác giả thấy được tầm quan trọng của việc trang bị kỹ

năng cho sinh viên, cũng như quan sát thực tế thấy đại đa số sinh viên còn thiếu

khá nhiều kỹ năng cần thiết. Với mong muốn tìm hiểu thực trạng hứng thú học

học phần kỹ năng học tập của sinh viên năm nhất tại trường từ đó đề xuất các

biện pháp nhằm tác động tích cực đến hứng thú học của các em.

Với những lí do trên tác giả quyết định chọn và nghiên cứu đề tài “Hứng

thú học học phần kỹ năng học tập của sinh viên năm nhất tại trường Cao

đẳng thực hành FPT Polytechnic Thành phố Hồ Chí Minh”.

2. Mục đích nghiên cứu

Xác định thực trạng hứng thú học học phần kỹ năng học tập của sinh viên

năm nhất tại trường Cao đẳng Thực hành FPT Polytechnic Thành phố Hồ Chí

Minh (TP.HCM), trên cơ sở đó đề xuất một số biện pháp nhằm tác động tích cực

đến hứng thú học học phần kỹ năng học tập.

3. Đối tượng và khách thể nghiên cứu

- Đối tượng nghiên cứu: hứng thú học học phần kỹ năng học tập của sinh

viên năm nhất tại trường Cao đẳng Thực hành FPT Polytechnic TP.HCM.

- Khách thể nghiên cứu: 367 sinh viên năm nhất và 3 giảng viên tại Cao

đẳng Thực hành FPT Polytechnic TP.HCM.

4. Giả thuyết nghiên cứu

- Hứng thú học học phần kỹ năng học tập của sinh viên năm nhất tại trường

Cao đẳng Thực hành FPT Polytechnic TP.HCM ở mức độ cao.

- Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến hứng thú học học phần kỹ năng học tập

của sinh viên năm nhất tại trường Cao đẳng Thực hành FPT Polytechnic

TP.HCM, trong đó các yếu tố chủ quan ảnh hưởng ở mức độ nhiều.

3

5. Nhiệm vụ nghiên cứu

- Hệ thống hóa những vấn đề lý luận có liên quan đến hứng thú học học

phần kỹ năng học tập: hứng thú, hứng thú học, học phần kỹ năng học tập, sinh

viên năm nhất, hứng thú học học phần kỹ năng học tập.

- Khảo sát thực trạng hứng thú học học phần kỹ năng học tập của sinh viên

năm nhất tại trường Cao đẳng Thực hành FPT Polytechnic TP.HCM. Phân tích

các yếu tố ảnh hưởng đến hứng thú học học phần kỹ năng học tập của sinh viên

năm nhất tại trường Cao đẳng Thực hành FPT Polytechnic TP.HCM.

- Đề xuất một số biện pháp nâng cao hứng thú học học phần kỹ năng học

tập của sinh viên năm nhất tại trường Cao đẳng Thực hành FPT Polytechnic

TP.HCM.

6. Phương pháp nghiên cứu

6.1. Phương pháp nghiên cứu lí luận

Phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa, khái quát hóa những vấn đề lí luận trong

tài liệu, văn bản, công trình nghiên cứu để xây dựng cơ sở lí luận cho vấn đề

nghiên cứu.

6.2. Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi

- Mục tiêu: Phương pháp được thực hiện nhằm thu thập thông tin về thực

trạng hứng thú học học phần kỹ năng học tập của sinh viên năm nhất

- Đối tượng khảo sát: sinh viên năm nhất trường Cao đẳng Thực hành FPT

Polytechnic TP.HCM.

- Công cụ: Bảng hỏi được xây dựng dưới dạng phiếu thăm dò ý kiến theo

các bước:

Bước 1: Xây dựng phiếu thăm dò mở

Bước 2: Xây dựng phiếu thăm dò thử nghiệm

Bước 3: Xây dựng phiếu thăm dò chính thức

- Nội dung hứng thú học học phần kỹ năng học tập của sinh viên năm nhất

được khảo sát:

+ Khái niệm hứng thú học

4

+ Vai trò của hứng thú học

+ Các đặc điểm và biểu hiện của hứng thú học

+ Các yếu tố ảnh hưởng đến hứng thú học

- Chọn mẫu: 367 sinh viên năm nhất các khối ngành.

6.3. Phương pháp phỏng vấn

- Mục tiêu: Tìm hiểu sâu hơn thực trạng hứng thú học học phần kỹ năng

học tập của sinh viên năm nhất tại trường Cao đẳng Thực hành FPT Polytechnic

TP.HCM.

- Cách thức tiến hành: trao đổi trực tiếp; phỏng vấn gián tiếp bằng văn bản

phỏng vấn.

- Đối tượng phỏng vấn: 3 Giảng viên và 10 sinh viên năm nhất tại Trường

Cao đẳng Thực hành FPT Polytechnic TP.HCM.

- Chọn mẫu:10 sinh viên và 3 giảng viên bộ môn kỹ năng học tập.

- Thời gian: Dự kiến từ tháng 03/2019 – 08/2019.

6.4. Phương pháp thống kê toán học

Sử dụng phần mềm SPSS 20.0 để phân tích các số liệu liên quan với nhiệm

vụ nghiên cứu.

7. Cấu trúc nội dung của đề tài

Ngoài phần mở đầu, phần kết luận, danh mục các tài liệu tham khảo, nội

dung của đề tài được trình bày trong 2 chương:

Chương 1: Lý luận hứng thú học học phần kỹ năng học tập

Chương 2: Hứng thú học học phần kỹ năng học tập của sinh viên năm nhất

tại trường Cao đẳng Thực hành FPT Polytechnic Thành phố Hồ Chí Minh.

5

CHƯƠNG 1

LÍ LUẬN VỀ HỨNG THÚ HỌC HỌC PHẦN KỸ NĂNG HỌC TẬP

1.1. Lịch sử nghiên cứu hứng thú học

1.1.1. Lịch sử nghiên cứu hứng thú học ở nước ngoài

Các đối tượng của ngành khoa học nghiên cứu luôn đa dạng, phong phú và

không ngừng đổi mới, hứng thú cũng là một trong số đó. Hứng thú được bắt đầu

nghiên cứu từ sớm và có một lịch sử nghiên cứu tương đối dài. Tầm quan trọng

mà khái niệm “Hứng thú” có thể có trong bối cảnh giáo dục đã được các học giả

vĩ đại nhấn mạnh từ nhiều thế kỷ trước, ví dụ: Johann Amos Comenius (1592-

1670) hoặc Jean Jacques Rousseau (1712 1778), đặc biệt là Johann Friedrich

Herbart (1776 - 1841) (Andreas Krapp, Manfred Prenzel, 2010).

Những công trình của A.G.Côvaliôp về “Tâm lý học cá nhân” đã góp phần

quan trọng trong nghiên cứu về hứng thú.

J.Piaget (1896 – 1996) nhà tâm lý học nổi tiếng người Thụy Sĩ có rất nhiều

công trình nghiên cứu về trí tuệ trẻ em và giáo dục. Ông rất chú trọng đến hứng

thú của học sinh và cho rằng “Nhà trường kiểu mới đòi hỏi phải hoạt động thực

sự, phải làm việc một cách chủ động dựa trên nhu cầu và hứng thú cá nhân”.

Ông nhấn mạnh: cũng giống như người lớn, trẻ em là một thực thể mà hoạt động

cũng bị chi phối bởi quy luật hứng thú hoặc của nhu cầu. Nó sẽ không đem lại

hiệu suất đầy đủ nếu người ta không khêu gợi những động cơ nội tại của hoạt

động đó. Ông cho rằng mọi việc làm của trí thông minh đều dựa trên hứng thú,

hứng thú chẳng qua chỉ là một trạng thái chức năng động của sự đồng hóa những

công trình nghiên cứu trên, có thể khái quát lịch sử nghiên cứu hứng thú trên thế

giới chia làm các xu hướng sau:

Xu hướng thứ I: Giải thích bản chất tâm lý của hứng thú:

Đại diện cho xu hướng này là A.F.Bêliep. Năm 1944 tác giả tiến hành thành

công luận án tiến sĩ “Tâm lý học hứng thú” nội dung cơ bản của luận án là những

vấn đề lý luận tổng quát về hứng thú trong tâm lý học.