Hoàn thiện kiểm soát nội bộ các khoản chi tại Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình tỉnh Bình Định

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƢỜNG ĐẠI HỌC QUY NHƠN

NGUYỄN THỊ NGỌC ĐIỆP

HOÀN THIỆN KIỂM SOÁT NỘI BỘ CÁC KHOẢN CHI

TẠI CHI CỤC DÂN SỐ- KẾ HOẠCH HÓA GIA ĐÌNH

TỈNH BÌNH ĐỊNH

Chuyên ngành: KẾ TOÁN

Mã số: 8340301

Ngƣời hƣớng dẫn: PGS.TS. Võ Văn Nhị

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số

liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chƣa đƣợc công bố trong các

công trình khác.

Bình Định, ngày 20 tháng 8 năm 2021

Ngƣời cam đoan

Nguyễn Thị Ngọc Điệp

LỜI CẢM ƠN

Tác giả xin chân thành cảm ơn sự hƣớng dẫn tận tình của giảng viên

PGS.TS.Võ Văn Nhị trong suốt quá trình tác giả nghiên cứu và hoàn thành

luận văn.

Tác giả bày tỏ lòng cảm ơn đến toàn thể các thầy, cô giáo tham gia

giảng dạy lớp Thạc sĩ Kế toán K22; các thầy, cô giáo của Khoa Kinh tế & Kế

toán, các thầy, cô ở Phòng Đào tạo Sau Đại học - Trƣờng Đại học Quy Nhơn

đã quan tâm, giúp đỡ tác giả trong suốt quá trình học tập.

Tác giả cũng xin trân trọng cảm ơn Ban lãnh đạo cùng đội ngũ cán bộ

công chức Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình (DS-KHHGĐ) tỉnh Bình

Định đã nhiệt tình giúp đỡ tác giả trong quá trình thu thập tài liệu.

Trong quá trình học tập, nghiên cứu viết luận văn, chắc chắn không thể

tránh khỏi những thiếu sót, tác giả rất mong nhận đƣợc sự thông cảm và ý

kiến đóng góp của quý thầy, cô giáo.

Xin trân trọng cảm ơn!

Bình Định, ngày 20 tháng 8 năm 2021

Tác giả

Nguyễn Thị Ngọc Điệp

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

MỤC LỤC

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

DANH MỤC BẢNG BIỂU

DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ

MỞ Đ U........................................................................................................... 1

1. Tính cấp thiết của đề tài ............................................................................ 1

2. Tổng quan các đề tài đã nghiên cứu có liên quan ..................................... 2

3. Mục tiêu nghiên cứu đề tài........................................................................ 4

4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu............................................................. 5

5. Phƣơng pháp nghiên cứu........................................................................... 5

6. Ý nghĩa thực tiễn của đề tài....................................................................... 5

7. Kết cấu của đề tài ...................................................................................... 5

CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KIỂM SOÁT NỘI BỘ CÁC KHOẢN CHI

TRONG KHU VỰC CÔNG ........................................................................................7

1.1. TỔNG QUAN VỀ KIỂM SOÁT NỘI BỘ ................................................ 7

1.1.1. Khái niệm kiểm soát nội bộ theo INTOSAI 1992 VÀ INTOSAI 2013....7

1.1.2. Các bộ phận hợp thành của hệ thống kiểm soát nội bộ trong khu

vực công .................................................................................................. 8

1.1.3. Tính hữu hiệu và những hạn chế tiềm tàng của hệ thống KSNB

trong khu vực công ............................................................................... 15

1.2. KHÁI QUÁT VỀ ĐƠN VỊ HÀNH CHÍNH NHÀ NƢỚC VÀ CÁC

KHOẢN CHI TRONG ĐƠN VỊ HÀNH CHÍNH NHÀ NƢỚC.................... 16

1.2.1. Khái niệm và đặc điểm của đơn vị hành chính nhà nƣớc ................. 16

1.2.2. Phân loại đơn vị hành chính nhà nƣớc.............................................. 18

1.2.3. Nội dung các khoản chi trong đơn vị hành chính nhà nƣớc ............. 19

1.3. ĐẶC ĐIỂM KIỂM SOÁT NỘI BỘ CÁC KHOẢN CHI TẠI CHI CỤC

DÂN SỐ -KẾ HOẠCH HÓA GIA ĐÌNH ...................................................... 20

1.3.1. Đặc điểm hoạt động của Chi cục Dân số -Kế hoạch hóa gia đình.... 20

1.3.2. Đặc điểm các khoản chi tại Chi cục Dân số -Kế hoạch hóa gia đình25

1.3.3. Đặc điểm KSNB các khoản chi tại Chi cục Dân số -Kế hoạch hóa

gia đình.................................................................................................. 27

KẾT LUẬN CHƢƠNG 1 ...........................................................................................31

CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ CÁC KHOẢN CHI TẠI

CHI CỤC DÂN SỐ - KẾ HOẠCH HÓA GIA ĐÌNH TỈNH BÌNH ĐỊNH..........32

2.1. KHÁI QUÁT VỀ CHI CỤC DÂN SỐ -KẾ HOẠCH HÓA GIA ĐÌNH

TỈNH BÌNH ĐỊNH ......................................................................................... 32

2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Chi cục Dân số -Kế hoạch

hóa gia đình tỉnh Bình Định.................................................................. 32

2.1.2. Chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của Chi cục Dân số - Kế hoạch

hóa gia đình tỉnh Bình Định.................................................................. 33

2.1.3. Tổ chức bộ máy quản lý tại Chi cục Dân số -Kế hoạch hóa gia đình

tỉnh Bình Định....................................................................................... 36

2.2. TÌNH HÌNH CHI VÀ KIỂM SOÁT CHI TẠI CHI CỤC DÂN SỐ -KẾ

HOẠCH HÓA GIA ĐÌNH TỈNH BÌNH ĐỊNH ............................................. 40

2.2.1. Các khoản chi từ nguồn kinh phí thƣờng xuyên và không thƣờng

xuyên tại Chi cục Dân số -Kế hoạch hoá gia đình tỉnh Bình Định....... 40

2.2.2. Tình hình kiểm soát các khoản chi tại Chi cục Dân số -Kế hoạch

hoá gia đình tỉnh Bình Định.................................................................. 53

2.3. THỰC TRẠNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ CÁC KHOẢN CHI TẠI CHI

CỤC DÂN SỐ-KẾ HOẠCH HÓA GIA ĐÌNH TỈNH BÌNH ĐỊNH ............. 61

2.3.1. Mô tả quá trình khảo sát thực trạng KSNB các khoản chi tại Chi

cục Dân số- Kế hoạch hóa gia đình tỉnh Bình Định ............................. 61

2.3.2. Kết quả khảo sát của KSNB các khoản chi tại Chi cục Dân số -Kế

hoạch hoá gia đình tỉnh Bình Định ....................................................... 63

2.3.3 Nhận xét về KSNB các khoản chi tại Chi cục Dân số -Kế hoạch hóa

gia đình tỉnh Bình Định......................................................................... 70

KẾT LUẬN CHƢƠNG 2 ...........................................................................................82

CHƢƠNG 3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN KIỂM SOÁT NỘI BỘ CÁC

KHOẢN CHI TẠI CHI CỤC DÂN SỐ-KẾ HOẠCH HÓA GIA ĐÌNH TỈNH

BÌNH ĐỊNH .................................................................................................................83

3.1. QUAN ĐIỂM HOÀN THIỆN KIỂM SOÁT NỘI BỘ CÁC KHOẢN

CHI TẠI CHI CỤC DÂN SỐ -KẾ HOẠCH HÓA GIA ĐÌNH TỈNH BÌNH

ĐỊNH............................................................................................................... 83

3.1.1. Quan điểm kế thừa có chọn lọc......................................................... 83

3.1.2. Quan điểm hội nhập .......................................................................... 83

3.1.3. Quan điểm phù hợp........................................................................... 84

3.1.4. Quan điểm ứng dụng công nghệ thông tin........................................ 85

3.2. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN KIỂM SOÁT NỘI BỘ CÁC KHOẢN CHI

TẠI CHI CỤC DÂN SỐ -KẾ HOẠCH HÓA GIA ĐÌNH TỈNH BÌNH

ĐỊNH............................................................................................................... 85

3.2.1. Về môi trƣờng kiểm soát................................................................... 85

3.2.2. Về nhận diện và đánh giá rủi ro các khoản chi................................. 86

3.2.3. Về hoạt động kiểm soát..................................................................... 88

3.2.4. Về thông tin và truyền thông............................................................. 91

3.2.5. Về hoạt động giám sát....................................................................... 93

3.3. ĐIỀU KIỆN ĐỂ THỰC HIỆN CÁC GIẢI PHÁP................................... 94

3.3.1. Đối với Chi cục Dân số -Kế hoạch hoá gia đình tỉnh Bình Định ..... 94

3.3.2. Đối với các cơ quan Nhà nƣớc cấp trên............................................ 95

KẾT LUẬN CHƢƠNG 3 ...........................................................................................98

KẾT LUẬN CHUNG..................................................................................................99

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

QUYẾT ĐỊNH GIAO ĐỀ TÀI LUẬN VĂN (bản sao)

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

TT Chữ viết tắt Giải nghĩa

1 BHTN Bảo hiểm thất nghiệp

2 BHXH Bảo hiểm xã hội

3 BHYT Bảo hiểm y tế

4 CC, NLĐ Công chức, ngƣời lao động

5 COSO Ủy ban các tổ chức đồng bảo trợ

6 DS-KHHGĐ Dân số -Kế hoạch hoá gia đình

7 ĐVT Đơn vị tính

8 HC-KH Hành chính –Kế hoạch

9 INTOSAI Tổ chức Quốc tế các cơ quan

kiểm toán tối cao

10 KBNN Kho bạc nhà nƣớc

11 KPCĐ Kinh phí công đoàn

12 KSNB Kiểm soát nội bộ

13 NQ/TW Nghị quyết Trung ƣơng

14 NSNN Ngân sách nhà nƣớc

15 PLDS Pháp lệnh Dân số

16 TT-DS Truyền thông – Dân số

17 UBND Ủy ban nhân dân

18 UNC Ủy nhiệm chi

DANH MỤC BẢNG BIỂU

Bảng 2.1: Tổng hợp số tiền chi NSNN tại Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh Bình Định

giai đoạn 2018- 2020 .................................................................................40

Bảng 2.2: Bảng chi tiết số liệu chi ngân sách tại Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh Bình

Định giai đoạn 2018-2020.........................................................................42

Bảng 2.3: Bảng chi quản lý nhà nƣớc tại Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh Bình Định

giai đoạn 2018- 2020 .................................................................................48

Bảng 2.4: Bảng chi tiết các nội dung chi từ nguồn kinh phí không tự chủ tại Chi

cục DS-KHHGĐ tỉnh Bình Định giai đoạn 2018- 2020........................51

Bảng 2.5: Bảng chi Sự nghiệp dân số tại Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh Bình Định

giai đoạn 2018 – 2020 (bao gồm cả ngân sách TW & ĐP)...................52

Bảng 2.6: Bảng tổng hợp kết quả khảo sát về “Tính chính trực và giá trị

đạo đức” .......................................................................................... 63

Bảng 2.7: Bảng tổng hợp kết quả khảo sát về “Quan điểm của lãnh đạo

Chi cục”........................................................................................... 64

Bảng 2.8: Bảng tổng hợp kết quả khảo sát về “Đội ngũ cán bộ công chức” ........64

Bảng 2.9: Bảng tổng hợp kết quả khảo sát về “Cơ cấu tổ chức”............................65

Bảng 2.10: Bảng tổng hợp kết quả khảo sát về “Chính sách nhân sự”..................65

Bảng 2.11: Bảng tổng hợp kết quả khảo sát về “Nhận diện và đánh giá rủi ro”....66

Bảng 2.12: Bảng tổng hợp kết quả khảo sát về “Hoạt động kiểm soát”.................67

Bảng 2.13: Bảng tổng hợp kết quả khảo sát về “Hệ thống thông tin và

truyền thông”..............................................................................................68

Bảng 2.14: Bảng tổng hợp kết quả khảo sát về “Hoạt động giám sát”...................69

Bảng 3.1: Hệ thống nhận diện rủi ro, dự phòng rủi ro và xử lý rủi ro liên quan

đến các khoản chi NSNN..........................................................................87

DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ

Sơ đồ 1.1: Các bộ phận hợp thành hệ thống kiểm soát nội bộ...................................9

Sơ đồ 2.1: Tổ chức bộ máy tại Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh Bình Định....................37

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Kiểm soát nội bộ (KSNB) là một trong những nhiệm vụ quan trọng, góp

phần phòng ngừa, phát hiện, xử lý kịp thời rủi ro, đặc biệt là ngăn ngừa các

hành vi gian lận, sử dụng hiệu quả, minh bạch ngân sách, tài sản nhà nƣớc tại

cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp công lập, từ đó đề xuất các kiến nghị và

giải pháp nhằm hoàn thiện kiểm soát nội bộ tại đơn vị.

Thực hiện Nghị định số 130/2005/NĐ-CP ngày 17/10/2005 của Chính

phủ Quy định chế độ tự chủ, tự chịu trách nhiệm về sử dụng biên chế và kinh

phí quản lý hành chính đối với cơ quan nhà nƣớc; Thông tƣ liên tịch số

71/2014/TTLT-BTC-BNV ngày 30/05/2014 của Bộ Tài chính-Bộ Nội vụ Quy

định chế độ tự chủ, tự chịu trách nhiệm về sử dụng kinh phí quản lý hành

chính đối với các cơ quan nhà nƣớc; các cơ quan hành chính nhà nƣớc đặt ra

yêu cầu phải sử dụng hiệu quả nguồn ngân sách đƣợc giao hàng năm nhằm

hoàn thành các chỉ tiêu, nhiệm vụ đƣợc giao đồng thời tiết kiệm chi và tăng

thu nhập cho cán bộ công chức và ngƣời lao động.

Hiện nay việc kiểm soát các khoản chi chƣa đƣợc chặt ch , thiếu tính

chuyên nghiệp, chủ yếu do công tác quản trị nội bộ yếu kém, chất lƣợng, hiệu

quả dịch vụ thấp, cơ cấu đội ngũ cán bộ, công chức chƣa hợp lý, chất lƣợng

chƣa cao, năng suất lao động thấp,... tại đơn vị làm thất thoát trong công tác

quản lý các nguồn tài chính trong khu vực công.

Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh Bình Định là đơn vị dự toán cấp 2, trực thuộc

Sở Y tế Bình Định, do ngân sách đảm bảo toàn bộ kinh phí hoạt động. Chi

cục DS-KHHGĐ tỉnh Bình Định có 11 Trung tâm DS-KHHGĐ các huyện, thị

xã, thành phố là đơn vị trực thuộc. Ngày 01/01/2019, các Trung tâm DS￾KHHGĐ giải thể, tổ chức lại thành Phòng DS-KHHGĐ trực thuộc Trung tâm

2

Y tế các huyện, thị xã, thành phố. Kinh phí hoạt động hàng năm do ngân sách

trung ƣơng và địa phƣơng bảo đảm.

Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh Bình Định là cơ quan đầu mối chịu trách

nhiệm về việc lập dự toán, phân bổ kinh phí, tổ chức kiểm tra, giám sát và lập

báo cáo kết quả hoạt động về DS-KHHGĐ thuộc chƣơng trình mục tiêu Y tế -

Dân số cho Sở Y tế và Tổng cục DS-KHHGĐ. Đồng thời cũng là đơn vị chịu

trách nhiệm tiếp nhận và phân phối các phƣơng tiện tránh thai miễn phí cho

ngƣời dân, nhận từ Tổng cục DS-KHHGĐ và cấp lại cho ngƣời dân thuộc đối

tƣợng thụ hƣởng thông qua Trung tâm Y tế.

Với đặc thù trên, hàng năm lãnh đạo và công chức của Chi cục thƣờng xuyên

đi công tác ngoài tỉnh tham dự các cuộc hội thảo chuyên đề, tập huấn hƣớng dẫn

chuyên môn do Tổng cục DS-KHHGĐ tổ chức và đi kiểm tra, giám sát, phối hợp

hoạt động chuyên môn tại Trung tâm Y tế các huyện, thị xã, thành phố.

Mặt khác, hàng năm Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh Bình Định tạm ứng kinh

phí chƣơng trình mục tiêu Y tế- Dân số trên cơ sở Quyết định phê duyệt kế

hoạch hoạt động của Sở Y tế về cho các Trung tâm Y tế để hoạt động thông qua

Hợp đồng trách nhiệm giữa Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh Bình Định và Trung tâm

Y tế các huyện, thị xã, thành phố.

Với KSNB các khoản chi trong khu vực công nói chung và KSNB các

khoản chi tại Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh Bình Định nói riêng trong thời gian qua

đã hoạt động tƣơng đối hiệu quả, tuy nhiên, vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế nhất

là việc thanh toán xăng xe, công tác phí đi công tác; lập kế hoạch và giải ngân

kinh phí chƣơng trình mục tiêu Y tế -Dân số; kiểm soát chi chứng từ thanh toán

với kho bạc nhà nƣớc (KBNN) còn chƣa thực sự hiệu quả và chặt ch .

2. Tổng quan các đề tài đã nghiên cứu có liên quan

Có thể nói, đề tài và công trình nghiên cứu liên quan đến KSNB các

khoản chi trong khu vực công. Mỗi công trình nghiên cứu đều có những giá