Hoàn thiện kiểm soát chi đầu tư xây dựng cơ bản tại Kho bạc Nhà nước Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www. lrc.tnu.edu.vn/

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

VŨ THÀNH KIÊN

HOÀN THIỆN KIỂM SOÁT CHI ĐẦU TƯ XÂY DỰNG

CƠ BẢN TẠI KHO BẠC NHÀ NƯỚC TAM DƯƠNG,

TỈNH VĨNH PHÚC

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

Chuyên ngành: QUẢN LÝ KINH TẾ

THÁI NGUYÊN - 2017

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www. lrc.tnu.edu.vn/

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

VŨ THÀNH KIÊN

HOÀN THIỆN KIỂM SOÁT CHI ĐẦU TƯ XÂY DỰNG

CƠ BẢN TẠI KHO BẠC NHÀ NƯỚC TAM DƯƠNG,

TỈNH VĨNH PHÚC

Chuyên ngành: Quản lý Kinh tế

Mã số: 60.34.04.10

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Nguyễn Cúc

THÁI NGUYÊN - 2017

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www. lrc.tnu.edu.vn/

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan rằng số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn là hoàn

toàn trung thực và chưa hề được sử dụng trong bất cứ công trình nghiên cứu khoa

học nào. Mọi sự giúp đỡ cho việc hoàn thành luận văn đã được ghi trong lời cảm

ơn. Các thông tin, tài liệu trình bày trong luận văn đã được ghi rõ nguồn gốc.

Tác giả luận văn

Vũ Thành Kiên

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www. lrc.tnu.edu.vn/

ii

LỜI CẢM ƠN

Trong quá trình thực hiện luận văn với đề tài: “Hoàn thiện kiểm soát chi

đầu tư xây dựng cơ bản tại Kho bạc Nhà nước Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc” tôi

đã nhận được sự hướng dẫn, giúp đỡ, động viên của các cá nhân và tập thể. Tôi xin

bày tỏ sự cảm ơn sâu sắc nhất tới tất cả các cá nhân và tập thể đã tạo điều kiện giúp

đỡ tôi trong học tập và nghiên cứu.

Trước hết, tôi xin bày tỏ sự cảm ơn đối với Ban giám hiệu nhà trường, Phòng

QLĐT Sau đại học và các thầy, cô giảng viên Trường Đại học Kinh tế và Quản trị

Kinh doanh Thái Nguyên đã tạo mọi điều kiện về tinh thần và vật chất để giúp đỡ

tôi hoàn thành chương trình học tập và nghiên cứu.

Có được kết quả này tôi vô cùng biết ơn và bày tỏ lòng kính trọng sâu sắc

đối với PGS.TS. Nguyễn Cúc - người đã tận tình hướng dẫn giúp đỡ tôi hoàn thành

luận văn này.

Tôi cũng xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến các đồng nghiệp Kho bạc Nhà

nước Tam Dương và các tổ chức, cá nhân trên địa bàn huyện đã cung cấp những số liệu

thực tế, khách quan giúp tôi có được những phân tích một cách hệ thống và đầy đủ.

Tôi xin cảm ơn sự động viên, giúp đỡ của bạn bè, đồng nghiệp và những

người thân trong gia đình đã chia sẻ những khó khăn và động viên tôi hoàn thành

luận văn này.

Thái Nguyên, tháng 6 năm 2017

Tác giả luận văn

Vũ Thành Kiên

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www. lrc.tnu.edu.vn/

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ........................................................................................................i

LỜI CẢM ƠN .............................................................................................................ii

MỤC LỤC................................................................................................................. iii

DANH MỤC NHỮNG TỪ VIẾT TẮT....................................................................vii

DANH MỤC CÁC BẢNG, SƠ ĐỒ........................................................................ viii

MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1

1. Tính cấp thiết của đề tài ..........................................................................................1

2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài ...............................................................................2

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu...........................................................................2

4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài ................................................................3

5. Bố cục của luận văn ................................................................................................3

Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ KIỂM SOÁT CHI

ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC QUA

KHO BẠC NHÀ NƯỚC...........................................................................................5

1.1. Kho bạc Nhà nước trong Kiểm soát Chi đầu tư xây dựng cơ bản từ NSNN

qua Kho bạc Nhà nước .......................................................................................5

1.1.1. Hệ thống Kho bạc Nhà nước của Việt Nam......................................................5

1.1.2. Chức năng và nhiệm vụ của Kho bạc Nhà nước trong KSC đầu tư xây

dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước ...................................................................7

1.2. Chi đầu tư xây dựng cơ bản từ NSNN qua Kho bạc Nhà nước.................................8

1.2.1. Khái niệm và đặc điểm chi đầu tư xây dựng cơ bản từ Ngân sách Nhà nước .........8

1.2.2. Vai trò chi đầu tư xây dựng cơ bản từ Ngân sách Nhà nước ..........................10

1.2.3. Nội dung chi đầu tư xây dựng cơ bản từ Ngân sách Nhà nước ......................12

1.2.4. Quy trình chi đầu tư xây dựng cơ bản của ngân sách nhà nước .....................15

1.3. Kiểm soát Chi đầu tư xây dựng cơ bản từ NSNN qua Kho bạc Nhà nước........16

1.3.1. Khái niệm kiểm soát chi đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước......16

1.3.2. Nguyên tắc và căn cứ kiểm soát cấp phát thanh toán chi đầu tư xây dựng

cơ bản từ ngân sách nhà nước ........................................................................17

1.3.3. Quy trình và nội dung kiểm soát cấp phát thanh toán chi đầu tư xây

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www. lrc.tnu.edu.vn/

iv

dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước ...............................................................22

1.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến kiểm soát chi đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân

sách nhà nước .................................................................................................25

1.4.1. Các yếu tố khách quan.......................................................................................25

1.4.2. Các yếu tố chủ quan ........................................................................................27

1.5. Kinh nghiệm về kiểm soát chi đầu tư XDCB ở một số địa phương ở Việt

Nam...........................................................................................................................28

1.5.1. Bài học kinh nghiệm ở một số địa phương tại Việt Nam ...............................28

1.5.2. Bài học kinh nghiệm rút ra cho huyện Tam Dương, Vĩnh Phúc ....................31

Chương 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ......................................................33

2.1. Câu hỏi nghiên cứu ............................................................................................33

2.2. Các phương pháp nghiên cứu.............................................................................33

2.2.1. Phương pháp thu thập thông tin ......................................................................33

2.2.2. Phương pháp tổng hợp thông tin.....................................................................34

2.2.3. Phương pháp phân tích thông tin ....................................................................34

2.3. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu .............................................................................35

Chương 3: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KIỂM SOÁT CHI ĐẦU TƯ

XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TẠI KHO BẠC

NHÀ NƯỚC TAM DƯƠNG, TỈNH VĨNH PHÚC ..............................................37

3.1. Giới thiệu về huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc và Kho bạc Nhà nước

Tam Dương ....................................................................................................37

3.1.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội của huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc..........37

3.1.2. Khái quát về Kho bạc Nhà nước Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc ......................38

3.1.3. Sơ lược về kết quả hoạt động của KBNN Tam Dương ..................................42

3.2. Thực trạng công tác kiểm soát chi đầu tư XDCB từ NSNN qua KBNN

Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc ..........................................................................43

3.2.1. Thực hiện kiểm soát chi đầu tư XDCB từ nguồn NSNN tại KBNN Tam Dương........43

3.2.2. Áp dụng công nghệ thông tin trong khai thác số liệu báo cáo và phục vụ công

tác kiểm soát chi vốn đầu tư XDCB từ nguồn NSNN tại KBNN Tam Dương......58

3.2.3.Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác kiểm soát chi đầu tư XDCB từ NSNN

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www. lrc.tnu.edu.vn/

v

tại KBNN Tam Dương ....................................................................................59

3.3. Kết quả khảo sát về công tác kiểm soát chi đầu tư XDCB từ NSNN tại

KBNN Tam Dương ........................................................................................62

3.3.1. Phân tích số liệu sơ cấp về tình hình kiểm soát chi đầu tư XDCB từ

nguồn NSNN trong nước tại KBNN Tam Dương .........................................62

3.4. Đánh giá việc kiểm soát chi NSNN về đầu tư XDCB của KBNN Tam

Dương, tỉnh Vĩnh Phúc ..................................................................................69

3.4.1. Kết quả đạt được .............................................................................................69

3.4.2. Hạn chế và nguyên nhân trong kiểm soát chi NSNN về đầu tư XDCB

XDCB tại KBNN Tam Dương.......................................................................74

Chương 4: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC

KIỂM SOÁT CHI ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ

NƯỚC TẠI KHO BẠC NHÀ NƯỚC TAM DƯƠNG, TỈNH VĨNH PHÚC ...........88

4.1. Quan điểm và định hướng hoàn thiện công tác kiểm soát chi đầu tư

XDCB từ NSNN qua Kho bạc Nhà nước.......................................................88

4.1.1. Quan điểm kiểm soát chi đầu tư XDCB từ NSNN qua Kho bạc Nhà nước..........88

4.1.2. Định hướng hoàn thiện công tác kiểm soát chi qua KBNN............................89

4.2.2. Chuyển đổi mô hình kiểm soát chi đầu tư XDCB theo cơ chế “một cửa” .....94

4.2.3. Phối hợp điều hành công tác kiểm soát thanh toán vốn đầu tư XDCB từ

NSNN một cách thống nhất với các đơn vị chủ đầu tư..................................97

4.2.4. Nâng cao trình độ chuyên môn, phẩm chất đạo đức của cán bộ làm công

tác kiểm soát thanh toán vốn đầu tư tại KBNN Tam Dương.......................101

4.2.5. Tăng cường đầu tư, triển khai hiện đại hoá công nghệ thông tin tại

KBNN Tam Dương ......................................................................................103

4.2.6. Cải tiến chế độ thông tin báo cáo và nâng cấp chương trình kiểm soát

vốn đầu tư tại KBNN Tam Dương...............................................................104

4.3. Một số kiến nghị...............................................................................................105

4.3.1. Kiến nghị với Nhà nước................................................................................106

4.3.2. Kiến nghị với KBNN Trung ương ................................................................106

4.3.3. Kiến nghị với các cơ quan hữu quan của huyện ...........................................107

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www. lrc.tnu.edu.vn/

vi

KẾT LUẬN............................................................................................................108

TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................................110

PHỤ LỤC...............................................................................................................112

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www. lrc.tnu.edu.vn/

vii

DANH MỤC NHỮNG TỪ VIẾT TẮT

CKC : Cam kết chi

ĐTXDCB : Đầu tư xây dựng cơ bản

ĐVSDNS : Đơn vị sử dụng ngân sách

KBNN : Kho bạc nhà nước

KHPT : Kế hoạch phát triển

KLHT : Khối lượng hoàn thành

KSC : Kiếm soát chi

KTXH : Kinh tế xã hội

NSĐP : Ngân sách địa phương

NSNN : Ngân sách nhà nước

NSTW : Ngân sách trung ương

UBND : Ủy ban nhân dân

VĐT : Vốn đầu tư

XDCB : Xây dựng cơ bản

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www. lrc.tnu.edu.vn/

viii

DANH MỤC CÁC BẢNG, SƠ ĐỒ

Bảng

Bảng 3.1: Tổng hợp chi vốn đầu tư huyện Tam Dương giai đoạn 2014-2016 ...............45

Bảng 3.2: Tình hình tạm ứng vốn đầu tư XDCB giai đoạn 2014-2016....................49

Bảng 3.3: Tình hình thanh toán vốn đầu tư ứng trước và số vốn thu hồi vốn ứng

trước giai đoạn 2014-2016.........................................................................51

Bảng 3.4: Số tiết kiệm chi cho NSNN thông qua kiểm soát chi đầu tư XDCB tại

KBNN Tam Dương giai đoạn 2014-2016 .................................................54

Bảng 3.5: Tình hình kiểm soát chi đầu tư XDCB tại KBNN Tam Dương giai đoạn

2014 - 2016 ................................................................................................57

Bảng 3.6: Kết quả điều tra khảo sát về chất lượng công tác kiểm soát chi NSNN về

đầu tư XDCB tại KBNN Tam Dương .......................................................63

Bảng 3.7. Đánh giá của chủ đầu tư về nguồn nhân lực.............................................64

Bảng 3.8. Đánh giá của các đại diện CĐT về yếu tố quy trình thủ tục.....................66

Bảng 3.9. Đánh giá của CĐT về tính công khai, minh bạch.....................................67

Sơ đồ

Sơ đồ 3.1. Tổ chức bộ máy của KBNN Tam Dương................................................39

Sơ đồ 3.2: Quy trình KSC đầu tư XDCB tại KBNN Tam Dương............................44

Sơ đồ 4.1: Mô hình kiểm soát chi đầu tư XDCB theo cơ chế “một cửa” .................96

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www. lrc.tnu.edu.vn/

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Trong tiến trình xây dựng, phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội

chủ nghĩa, công cụ chính sách quản lý vĩ mô của Nhà nước nói chung, công cụ chính

sách tài chính nói riêng, đặc biệt là việc sử dụng vốn đầu tư xây dựng cơ bản (XDCB)

của ngân sách nhà nước (NSNN) có vai trò hết sức quan trọng. Đầu tư XDCB là một

trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu trong quá trình xây dựng và phát triển đất

nước, nhất là đối với những nước đang phát triển như Việt Nam hiện nay.

Trong những năm qua, cùng với sự phát triển của đất nước, huyện Tam Dương,

tỉnh Vĩnh Phúc đã nhận được sự quan tâm nhiều của Đảng, Chính phủ trong tất cả các

lĩnh vực, đặc biệt là lĩnh vực đầu tư XDCB. Tổng vốn đầu tư toàn xã hội trên địa bàn

huyện Tam Dương trung bình hàng năm hàng trăm tỷ đồng, trong đó phần lớn là vốn

NSNN. Nhiều dự án hoàn thành bàn giao đưa vào khai thác, sử dụng đã phát huy được

hiệu quả, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần

của nhân dân trên địa bàn huyện Tam Dương - tỉnh Vĩnh Phúc. Xác định được tầm

quan trọng đó trong những năm qua việc quản lý và sử dụng nguồn vốn đầu tư đã được

huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc đặc biệt quan tâm, chỉ đạo, tổ chức thực hiện hiệu

quả, đặc biệt là công tác kiểm soát chi đầu tư XDCB qua KBNN Tam Dương đã đạt

được nhiều kết quả và có những chuyển biến tích cực; cơ chế quản lý chi đầu tư XDCB

ngày càng được hoàn thiện, rõ ràng, công tác kiểm soát chi đầu tư XDCB qua KBNN

ngày một chặt chẽ và hiệu quả hơn. Kết quả công tác quản lý của KBNN về chi đầu tư

XDCB đó góp phần quan trọng trong việc sử dụng vốn đầu tư XDCB hiệu quả hơn

thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Bên cạnh những kết quả đã đạt được trong những năm qua, công tác kiểm

soát chi đối với các dự án đầu tư xây dựng cơ bản vẫn còn những tồn tại, hạn chế,

bất cập và còn có những vướng mắc cần được tháo gỡ nhằm tiết kiệm, chống lãng

phí trong chi Ngân sách Nhà nước như:

Cơ chế chính sách còn một số bất cập, mới thực hiện kiểm soát cam kết chi,

một mặt làm công tác quản lý chi đầu tư XDCB chưa hiệu quả, dễ phát sinh tiêu

cực, mặt khác cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến nợ thanh toán xây

dựng cơ bản còn lớn ở một số ngành, địa phương; vẫn thực hiện cơ chế kiểm soát

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www. lrc.tnu.edu.vn/

2

chi đầu tư XDCB theo yếu tố đầu vào, chưa thực hiện kiểm soát chi theo kết quả

đầu ra. Cán bộ làm nhiệm vụ chi đầu tư xây dựng cơ bản tại các đơn vị thụ hưởng

NSNN còn có tình trạng chưa am hiểu đầy đủ về quản lý đầu tư XDCB và chưa

được đào tạo cơ bản. Do vậy, công tác quản lý và kiểm soát chi thanh toán vốn đầu

tư còn bộc lộ những hạn chế và tồn tại, ảnh hưởng đến chất lượng sử dụng ngân

sách, chưa đáp ứng yêu cầu hiện đại hóa quy trình nghiệp vụ và cải cách thủ tục

hành chính trong xu thế đẩy mạnh mở cửa và hội nhập quốc tế.

Do vậy vấn đề đặt ra về quản lý, kiểm soát chi vốn đầu tư XDCB đóng vai trò

hết sức quan trọng. Việc hoàn thiện và tăng cường quản lý kiểm soát chi vốn đầu tư

XDCB từ NSNN là việc làm cần thiết và cấp bách trong giai đoạn phát triển hiện nay.

Xuất phát từ những lý do trên tôi lựa chọn nghiên cứu đề tài: “Hoàn thiện kiểm soát

chi đầu tư xây dựng cơ bản tại Kho bạc Nhà nước Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc”.

2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài

2.1. Mục tiêu chung

Hoàn thiện công tác kiểm soát chi đầu tư XDCB qua KBNN, góp phần nâng

cao hiệu quả đầu tư, nhằm tiết kiệm, chống lãng phí, thất thoát trong chi NSNN trên

địa bàn huyện Tam Dương.

2.2. Mục tiêu cụ thể

Căn cứ vào mục tiêu chung như trên, luận văn sẽ thực hiện những nội dung cụ thể

như sau:

- Hệ thống hóa và làm rõ thêm cơ sở lý luận về ngân sách Nhà nước, kiểm

soát thanh toán vốn đầu tư XDCB từ ngân sách Nhà nước.

- Phân tích thực trạng công tác kiểm soát chi thanh toán vốn đầu tư (VĐT)

đối với các dự án đầu tư XDCB qua KBNN Tam Dương trong thời gian qua, đánh

giá kết quả đạt được, những tồn tại và nguyên nhân những tồn tại trong kiểm soát

chi thanh toán VĐT XDCB.

- Đề xuất một số giải pháp hoàn thiện công tác kiểm soát chi vốn đầu tư

nhằm nâng cao vai trò kiểm soát chi đầu tư XDCB tại KBNN Tam Dương trong

thời gian tới.

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

3.1. Đối tượng nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu của đề tài là công tác kiểm soát chi vốn đầu tư XDCB