Hoàn Thiện Kiểm Soát Chi Đầu Tư Xây Dựng Cơ Bản Chương Trình Mục Tiêu Quốc Gia Xóa Đói Giảm Nghèo Chương Trình 30 A Từ Nguồn Vốn Ngân Sách Nhà Nước Tại Kho Bạc Nhà Nước Thanh Hóa

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PTNT

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP

------------------------

LÊ MINH ĐỨC

HOÀN THIỆN KIỂM SOÁT CHI ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN

CHƯƠNG TRÌNH MỤC TIÊU QUỐC GIA XÓA ĐÓI GIẢM NGHÈO

(CHƯƠNG TRÌNH 30A) TỪ NGUỒN VỐN NGÂN SÁCH

NHÀ NƯỚC TẠI KHO BẠC NHÀ NƯỚC THANH HÓA

LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ

Hà Nội, 2014

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PTNT

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP

------------------------

LÊ MINH ĐỨC

HOÀN THIỆN KIỂM SOÁT CHI ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN

CHƯƠNG TRÌNH MỤC TIÊU QUỐC GIA XÓA ĐÓI GIẢM NGHÈO

(CHƯƠNG TRÌNH 30A) TỪ NGUỒN VỐN NGÂN SÁCH

NHÀ NƯỚC TẠI KHO BẠC NHÀ NƯỚC THANH HÓA

Chuyên ngành: Kinh tế nông nghiệp

Mã Số: 60620115

LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:

PGS. TS. VŨ THANH SƠN

Hà Nội, 2014

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan rằng luận văn này là công trình nghiên cứu của riêng

tôi, chưa từng công bố. Kết qủa nghiên cứu là trung thực. Tài liệu tham khảo

và số liệu thống kê trích dẫn có nguồn gốc rõ ràng.

Tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm về lời cam đoan của mình trước các quy

định của Nhà trường và Pháp luật.

Thanh Hoá, ngày 18 tháng 02 năm 2014

Tác giả luận văn

(ký tên)

Lê Minh Đức

ii

MỤC LỤC

Trang

Trang phụ bìa

Lời cam đoan......................................................................................................i

Mục lục..............................................................................................................ii

Danh mục các từ viết tắt.................................................................................... v

Danh mục các bảng .......................................................................................... vi

Danh mục các sơ đồ ......................................................................................... vi

MỞ ĐẦU........................................................................................................... 1

Chương 1 CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ CHI ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN

THEO CHƯƠNG TRÌNH 30A CỦA CHÍNH PHỦ ........................................ 5

1.1. Khuôn khổ quy định Chương trình 30a ..................................................... 5

1.1.1. Mục tiêu của Chương trình 30a của Chính phủ...................................... 5

1.1.2. Nội dung của Chương trình 30a.............................................................. 6

1.2. Hoạt động chi đầu tư xây dựng cơ bản chương trình 30a từ ngân sách

Nhà nước ....................................................................................................... 7

1.2.1. Khái niệm chi đầu tư xây dựng cơ bản ................................................... 7

1.2.2. Đặc điểm của chi đầu tư xây dựng cơ bản Chương trình 30a................. 7

1.2.3. Vai trò của chi đầu tư xây dựng cơ bản Chương trình 30a..................... 8

1.2.4. Phạm vi chi đầu tư xây dựng cơ bản Chương trình 30a ......................... 9

1.3. Nội dung kiểm soát chi đầu tư xây dựng cơ bản Chương trình 30a .......... 9

1.3.1. Sự cần thiết phải kiểm soát chi đầu tư xây dựng cơ bản ........................ 9

1.3.2. Đối tượng kiểm soát chi đầu tư xây dựng cơ bản Chương trình 30a.... 11

1.3.3. Yêu cầu đối với công tác kiểm soát chi đầu tư xây dựng cơ bản Chương

trình 30a........................................................................................................... 11

1.3.4. Nguyên tắc kiểm soát chi đầu tư xây dựng cơ bản Chương trình 30a.. 13

1.3.5. Quy trình kiểm soát thanh toán vốn đầu tư Chương trình 30a ............. 14

iii

1.4. Vai trò của Kho bạc Nhà nước trong kiểm soát chi đầu tư xây dựng cơ

bản Chương trình 30a...................................................................................... 23

1.4.1. Phối hợp với cơ quan chức năng trong kiểm soát chi đầu tư xây dựng

cơ bản .......................................................................................................... 23

1.4.2. Những nhân tố ảnh hưởng tới công tác kiểm soát chi đầu tư xây dựng

cơ bản Chương trình 30a................................................................................. 25

1.5. Tác động của chi đầu tư xây dựng cơ bản Chương trình 30a tới xóa đói,

giảm nghèo ...................................................................................................... 28

1.6. Kinh nghiệm của một số địa phương trong hoạt động chi đầu tư xây dựng

cơ bản Chương trình 30a và bài học cho Thanh Hóa ..................................... 30

1.6.1. Kinh nghiệm của một số địa phương .................................................... 30

1.6.2. Bài học cho Thanh Hóa......................................................................... 33

1.7. Tình hình nghiên cứu liên quan tới đề tài ................................................ 34

Chương 2 ĐẶC ĐIỂM ĐỊA BÀN NGHIÊN CỨU VÀ PHƯƠNG PHÁP

NGHIÊN CỨU................................................................................................ 37

2.1. Giới thiệu tổng thể Chương trình 30a tại Thanh Hóa thời gian qua........ 37

2.1.1. Đối tượng hưởng lợi.............................................................................. 37

2.1.2. Phạm vi hoạt động................................................................................. 37

2.1.3. Nguồn kinh phí đầu tư cho các hạng mục trên địa bàn 07 huyện nghèo .... 38

2.2. Đặc điểm cơ bản của địa bàn nghiên cứu ................................................ 38

2.2.1. Các đặc điểm tự nhiên........................................................................... 38

2.2.2. Các đặc điểm kinh tế xã hội.................................................................. 40

2.2.3. Khái quát tình hình và kết quả hoạt động của Kho bạc nhà nước

Thanh Hóa................................................................................................ 42

2.3. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................... 48

2.3.1. Chọn địa điểm nghiên cứu .................................................................... 48

2.3.2. Phương pháp thu thập số liệu................................................................ 48

2.3.3. Phương pháp chuyên gia ....................................................................... 49

2.3.4. Phương pháp phân tích, xử lý số liệu.................................................... 49

2.3.5. Hệ thống chỉ tiêu đánh giá .................................................................... 50

iv

Chương 3 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ............................................................ 51

3.1. Thực trạng quy trình kiểm soát chi đầu tư xây dựng cơ bản Chương trình

30a tại Kho bạc nhà nước Thanh Hóa............................................................. 51

3.1.1. Thực trạng công tác kiểm soát thanh toán vốn ..................................... 51

3.1.2. Thực trạng công tác kiểm soát thanh toán tạm ứng và thu hồi tạm ứng... 53

3.1.3. Thực trạng về thực hiện chỉ đạo điều hành của cơ quan quản lý nhà nước..... 55

3.1.4. Thực trạng về thời gian thực hiện hợp đồng được quy định trong hợp đồng 56

3.1.5. Thực trạng về chức năng kiểm tra chủ đầu tư của cán bộ làm công tác

kiểm soát chi đầu tư xây dựng cơ bản............................................................. 57

3.1.6. Thực trạng về công tác thực hiện đền bù giải phóng mặt bằng ............ 58

3.1.7. Thực trạng về công tác kiểm soát thanh toán vốn hỗ trợ...................... 60

3.1.8. Công tác quyết toán............................................................................... 61

3.2. Thực trạng chi đầu tư xây dựng cơ bản Chương trình 30a theo đối

tượng chi.................................................................................................. 62

3.3. Tác động của chi đầu tư Chương trình 30a tới công tác xóa đói, giảm

nghèo trên địa bàn ........................................................................................... 63

3.4. Những khó khăn, hạn chế và các nguyên nhân trong kiểm soát chi đầu tư

xây dựng cơ bản Chương trình 30a................................................................. 64

3.4.1. Những khó khăn, hạn chế...................................................................... 64

3.4.2. Nguyên nhân dẫn đến những hạn chế ................................................... 66

3.5. Phương hướng, giải pháp nhằm tăng cường công tác kiểm soát chi đầu tư

xây dụng cơ bản Chương trình 30a qua Kho bạc nhà nước Thanh Hóa......... 71

3.5.1. Phương hướng, mục tiêu thực hiện nhiệm vụ kiểm soát thanh toán vốn

đầu tư xây dựng cơ bản Chương trình 30a...................................................... 71

3.5.2. Các nhóm giải pháp tăng cường kiểm soát chi đầu tư xây dựng cơ bản

Chương trình 30a............................................................................................. 73

KIẾN NGHỊ VÀ KẾT LUẬN......................................................................... 80

TÀI LIỆU THAM KHẢO

v

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

Chữ viết tắt Nguyên nghĩa

GPMB Giải phóng mặt bằng

KBNN Kho bạc Nhà nước

KBNNTH Kho bạc Nhà nước Thanh Hóa

KLTH Khối lượng thực hiện

NSNN Ngân sách Nhà nước

NSTW Ngân sách Trung ương

NSĐP Ngân sách Địa phương

UBND Ủy ban Nhân dân

XDCB Xây dựng cơ bản

vi

DANH MỤC CÁC BẢNG

STT Tên bảng Trang

3.1 Tình hình kiểm soát chi đầu tư qua Kho bạc, 2009-2013 52

3.2 Tỷ lệ giải ngân vốn vốn đầu tư XDCB hàng năm, 2009-2013 53

3.3 Số dư tạm ứng vốn vốn đầu tư XDCB hàng năm, 2009-2013 54

DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ

STT Tên sơ đồ trang

2.1 Cơ cấu tổ chức bộ máy của hệ thống Kho bạc Nhà nước Thanh Hóa 43

2.2

Quy trình thông báo kế hoạch vốn hàng năm cho các dự án

đầu tư thuộc nguồn vốn ngân sách trung ương

44

2.3

Quy trình thông báo kế hoạch vốn hàng năm cho các dự án

đầu tư thuộc nguồn vốn ngân sách địa phương

45

2.4

Quy trình thông báo kế hoạch vốn hàng năm cho các dự án đầu

tư thuộc nguồn vốn ngân sách trung ương

46

2.5

Quy trình thông báo kế hoạch vốn hàng năm cho các dự án

đầu tư thuộc nguồn vốn ngân sách địa phương

47

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Chi ngân sách Nhà nước trong đầu tư xây dựng cơ bản là một khoản chi

chiếm tỷ trọng lớn trong tổng chi ngân sách Nhà nước, nhưng hiệu quả chi

đầu tư thấp, thất thoát chi đầu tư lớn lên tới 20-30% tổng chi đầu tư. Từ thực

trạng đó trong thời gian qua, Nhà nước đã có rất nhiều biện pháp nhằm nâng

cao hiệu quả quản lý Nhà nước trong lĩnh vực thu, chi NSNN nói chung và

quản lý kiểm soát chi đầu tư nói riêng (trong đó có chi đầu tư XDCB cho

chương trình mục tiêu Quốc gia xóa đói giảm nghèo cho các huyện miền núi

gặp nhiều khó khăn (Chương trình 30a).

Kiểm soát chặt chẽ các khoản chi NSNN (đặc biệt là chi đầu tư phát

triển xóa đói giảm nghèo cho các huyện miền núi còn gặp nhiều khó khăn -

chương trình 30a) luôn là mối quan tâm lớn của của các cấp quản lý, góp

phần quan trọng trong việc giám sát sự phân phối và sử dụng nguồn lực tài

chính một cách đúng mục đích, có hiệu quả; đồng thời là một biện pháp hữu

hiệu để thực hành tiết kiệm, chống lãng phí.

Tuy vậy, cơ chế quản lý chi NSNN nói chung và chi đầu tư XDCB từ

nguồn vốn NSNN- chi đầu tư cho chương trình mục tiêu Quốc gia xóa đói

giảm nghèo nói riêng vẫn còn nhiều bất cập, chưa đáp ứng được yêu cầu của

thực tiễn. Công tác điều hành NSNN của các cấp chính quyền đôi lúc còn

lúng túng, năng lực kiểm soát chi NSNN của hệ thống KBNN còn chưa thực

sự đáp ứng với xu thế đổi mới.

Hàng năm, KBNN Thanh Hóa kiểm soát thanh toán khoảng 2.500 tỷ

đồng vốn đầu tư từ nguồn vốn NSTW và khoảng 5.000 tỷ đồng vốn đầu tư

bằng nguồn vốn NSĐP, với trên 600 dự án (gồm cả dự án chuyển tiếp từ năm

trước và dự án mới). Trong đó vốn cho chương trình mục tiêu quốc gia xóa