Dấu hiệu định tội danh của tội giết người do vượt qua giới hạn phòng vệ chính đáng

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƢỜNG ĐẠI HỌC LUẬT TP HỒ CHÍ MINH

TRẦN TH NH T NG

DẤU HIỆU ĐỊNH TỘI CỦ TỘI GIẾT NGƢỜI

DO VƢỢT QUÁ GIỚI HẠN PHÒNG VỆ CHÍNH ĐÁNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ

CHU N NGÀNH LUẬT H NH S VÀ T TỤNG H NH S

ĐỊNH HƢỚNG ỨNG DỤNG

TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM 2020

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƢỜNG ĐẠI HỌC LUẬT TP HỒ CHÍ MINH

DẤU HIỆU ĐỊNH TỘI CỦ TỘI GIẾT NGƢỜI

DO VƢỢT QUÁ GIỚI HẠN PHÒNG VỆ CHÍNH ĐÁNG

Chuyên ngành: Luật Hình sự và Tố tụng hình sự

Định hƣớng ứng dụng

Mã số: 8380104

Người hướng dẫn khoa học: TS. Ph n nh Tuấn

Học viên: Trần Th nh T ng

Lớp: C o học Luật, Sóc Trăng Khóa 2

TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM 2020

LỜI C M ĐO N

i in ca oan Lu n v n n k t qu nghiên c u c a n th n với s

tr gi p nh hướng c a người hướng dẫn TS. Ph n nh Tuấn. Nh ng d i u

v k t qu nghiên c u ho n to n trung th c d a v o th c ti n p d ng ph p

u t c a i t Na kh ng sao ch p t k ngu n n o kh c

i in ho n to n ch u tr ch nhi v ời ca oan n

T c giả uận văn

Trần Th nh T ng

D NH MỤC TỪ VIẾT TẮT

BLDS : u t d n s

BLHS : u t h nh s

HĐ P : H i ng h ph n

TANDCC : a n nh n d n c p cao

TANDTC : a n nh n d n i cao

VKSND : i n ki s t nh n d n

MỤC LỤC

PHẦN MỞ ĐẦU...................................................................................................1

CHƢƠNG 1. DẤU HIỆU ĐỊNH TỘI “VƢỢT QUÁ GIỚI HẠN PHÒNG VỆ

CHÍNH ĐÁNG” TRONG TỘI GIẾT NGƢỜI DO VƢỢT QUÁ GIỚI HẠN

PHÒNG VỆ CHÍNH ĐÁNG ...............................................................................7

1.1. Quy định củ BLHS 2015 về dấu hiệu định tội “vƣợt qu giới hạn

phòng vệ chính đ ng” trong tội Giết ngƣời do vƣợt qu giới hạn phòng vệ

chính đ ng.........................................................................................................7

1.2. Những vƣớng mắc từ thực tiễn khi x c định dấu hiệu định tội “vƣợt

qu giới hạn phòng vệ chính đ ng” trong tội Giết ngƣời do vƣợt qu giới

hạn phòng vệ chính đ ng...............................................................................10

1.3. C c giải ph p nhằm x c định đúng dấu hiệu định tội “vƣợt qu giới

hạn phòng vệ chính đ ng” trong tội giết ngƣời do vƣợt qu giới hạn

phòng vệ chính đ ng ......................................................................................20

Kết uận Chƣơng 1 .............................................................................................24

CHƢƠNG 2. CƠ SỞ LÀM PHÁT SINH QU ỀN PHÒNG VỆ TRONG

TRƢỜNG HỢP PHẠM TỘI GIẾT NGƢỜI DO VƢỢT QUÁ GIỚI HẠN

PHÒNG VỆ CHÍNH ĐÁNG .............................................................................25

2.1. Những hạn chế, vƣớng mắc về cơ sở àm ph t sinh quyền phòng vệ

trong trƣờng hợp phạm tội giết ngƣời do vƣợt qu giới hạn phòng vệ

chính đ ng.......................................................................................................25

2.2. C c giải ph p nhằm x c định đúng cơ sở àm ph t sinh quyền phòng

vệ trong trƣờng hợp phạm tội giết ngƣời do vƣợt qu giới hạn phòng vệ

chính đ ng.......................................................................................................31

Kết uận Chƣơng 2 .............................................................................................34

KẾT LUẬN .........................................................................................................35

D NH MỤC TÀI LIỆU TH M KHẢO

1

PHẦN MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Đi u 19 Hi n ph p qu nh “M

”. Và

Đi u 20 qu nh “M ấ k xâ v â ể,

v ứ k ẻ, d dự và â ẩ ; k ấ , ự ,

ứ , ụ ì ấ kỳ ì ứ xử à k xâ â ể,

ứ k ỏe, xú d dự, â ẩ ” Hành vi gi t người do vư t qu giới

hạn ph ng v chính ng cũng t dạng h nh vi phạ qu n s ng,

qu n t kh phạ v tính ạng c a con người nh ng kh ch th ặc

i t quan trọng ư c u t h nh s o v Dù v t i gi t người do vư t qu giới

hạn ph ng v chính ng r t kh ph n i t v d nh ẫn với c c t i danh kh c

như t i Gi t người t i Gi t người trong trạng th i tinh th n kích ng ạnh

hoặc t i C g thư ng tích trong trường h p vư t qu giới hạn ph ng v

chính ng Do i h i qu tr nh th c h nh t t ng ph i o kh ch quan

ng ph p u t c s t ch ạch rõ r ng ranh giới gi a c c t i danh o

c ng ằng trong vi c p d ng ph p u t.

h c t t ử c a t a n trong i iên h với quan i u n t i c a

i n ki s t ha c a c quan Đi u tra cho th c n c nh ng v n chưa phù

h p với th c t c a h nh vi kh ch quan hoặc chưa phù h p qu nh c a ph p

u t Như vi c c nh d u hi u vư t qu giới hạn ph ng v chính ng chưa

phù h p ho n c nh c a t i phạ cho nên vi c nh t i danh chưa chính c c

th dẫn n nh ng h u qu ph p ng ti c i với người k t n.

Xu t ph t từ th c ti n t c gi qu t nh chọn t i “Dấ ệ

ủ G ế d v ò vệ ” làm t i u n

v n thạc sĩ c a nh h ng qua u n v n n r t ra nh ng gi i ph p h u ích

c th ho n chỉnh h n qu nh c a ph p u t v t i Gi t người do vư t qu giới

hạn ph ng v chính ng v cũng c th h u ích i với c c c quan c th

qu n t t ng trong vi c gi i qu t nh ng v n iên quan n vư t qu giới

hạn ph ng v chính ng trong th c ti n ặc i t c ng t c c a t a n khi ti n

h nh t ử i với v n h nh s hi n na

2

2. Tình hình nghiên cứu đề tài

C c t i i u c iên quan n t i c th k n như:

- C c gi o tr nh Lu t h nh s v c c s ch chu ên kh o như: Đại học Lu t

th nh ph H Chí Minh (2016), G ì ì ự V ệ N , ầ

, ể 1 c a N H ng Đ c th nh ph H Chí Minh; rường Đại học

Lu t H N i (2012) G ì L ì ự V ệ N - P ầ C , Nxb

Công an nhân dân H N i; Lê C (Ch iên) (2007), G ì L ì ự

V ệ N -P ầ C Khoa Lu t rường Đại học Qu c gia H N i

N Đại học Qu c gia H N i; Đinh n Qu (2009) Bì k v

ừ ệ ì ự, N ổng h p th nh ph H Chí Minh;

Nh ng t c ph n ch u tr nh nh ng d u hi u ph p c a t i

Gi t người do vư t qu giới hạn ph ng v chính ng ch chưa c p t c ch

n nh ng t nh hu ng th c t c th g tranh cãi v t i danh hoặc nh ng

u thuẫn trong p d ng ph p u t c a c c c quan ti n h nh t t ng khi c

nh d u hi u c a t i Gi t người do vư t qu giới hạn ph ng v chính ng

từ d i u cho vi c ho n thi n qu nh c a u t h nh s v t i này.

u nhiên nh ng t c ph n ngu n t i i u qu gi n n t ng u n

ch u cho u n v n chu n c cho vi c nh gi t c ch kh ch quan

i với vi c c nh c c d u hi u c a t i Gi t người do vư t qu giới hạn ph ng

v chính ng Đ ng thời cũng n quan i nh hướng cho vi c nghiên c u

ho n thi n h n nh ng n i dung c n t c p o s th ng nh t trong p

d ng ph p u t

- C c s ch nh u n như: Đinh n Qu (2000) Bì k B

ì ự, P ầ , 1: C xâ ứ k ỏe,

â ẩ , d dự ủ , NX h nh ph H Chí Minh; Đinh n

Qu (2012) Bì k B ì ự, P ầ ; 2: C

xâ , ứ k ỏe, â ẩ , d dự ủ , NXB.

Lao ng;

rong c c t c ph n t c gi ã tr nh v nh u n v c c d u hi u

ph p c a t i Gi t người do vư t qu giới hạn ph ng v chính ng t c ch

kh chi ti t th ng qua c c ví d inh họa phong ph v a dạng Đ ng thời c s

3

so s nh c c d u hi u ph p c a c c t i danh tư ng ng v ặt c u th nh t i

phạ nh ng c sở th c ti n h u ích u tiên cho vi c nghiên c u t i

- Lu n v n thạc sĩ u t học “P ò vệ và d v

ò vệ e ì ự V ệ ” c a t c gi

Ngu n S n1

t c gi ã tr nh nh ng d u hi u ph p c a t i Gi t người do

vư t qu giới hạn ph ng v chính ng trong i iên h h qu c a h nh vi

ph ng v chính ng c gi ã ưa ra nh ng ph n tích r t h u ích v c c d u

hi u “vư t qu c c n thi t” trong t i gi t người do vư t qu giới hạn ph ng

v chính ng khi nh gi tính vư t qu c c n thi t t trên hai phư ng

di n i u ki n v tính ch t c a người t n c ng v c a người ph ng v

- i vi t “M vấ ò vệ và v ò

vệ ” c a t c gi Đinh n Qu 2

t c gi ã ph n tích t nh hu ng th c t

v tranh ch p gi a ph ng v chính ng v vư t qu giới hạn ph ng v chính

ng từ t c gi ưa ra nh ng c n c d u hi u ph p r t c n cho h nh vi

ph ng v chính ng v ph ng v tưởng tư ng gi p ích cho vi c c nh nh ng

thu c tính ph p c a tính c n thi t ph n nh với vư t qu c c n thi t trong

t i Gi t người do vư t qu giới hạn ph ng v chính ng

- i vi t “P â à ò vệ ” c a t c gi r nh i n

i t3

, trong v n c th n t c gi ã dẫn ch ng v ph n tích nh ng d u hi u

nh t i quan trọng i với c o c sử d ng vũ khí qu n d ng ch ng tr ại

i với h nh vi t n c ng t c ch c v ằng hung khí ngu hi c a nhi u

người i vi t kinh nghi th c ti n r t h u ích trong vi c c nh c c i

kh c i t c n nh n dạng t h nh vi c ph ng v chính ng ha

vư t qu giới hạn ph ng v

ới nh ng t i i u nêu trên ã hỗ tr t c ch v phư ng di n

u n cho t i gi p ích cho vi c nh n th c v n ư c h n ên cạnh

1 Ngu n S n (2014) P ò vệ và d v ò vệ e

ì ự V ệ N Lu n v n hạc sỹ Lu t học Khoa Lu t - Đại học Qu c gia H N i

2 Đinh n Qu “M t s v n ph ng v chính ng v vư t qu giới hạn ph ng v chính ng” ngu n:

toaan.gov.vn/portal/page/portal/tandtc/baiviet?p_page_id=1754190&p_cateid=1751909&article_details=1&i

te _id=14077026 (tru c p ng 30/7/2019)

3 r nh i n i t (2008) Ph i coi ph ng v chính ng Đại học Đ N ng ngu n: http://beta.kontum.

udn.vn/vi/chuyen-muc-phap-luat/phap-luat-hinh-su/phai-coi-day-la-phong-ve-chinh-dang-26.html