Đánh giá tác động môi trường và phân tích kinh tế của nhữngtác động môi trường phần i

ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG

MÔI TRƯỜNG VÀ PHÂN

TÍCH KINH TẾ CỦA

NHỮNGTÁC ĐỘNG MÔI

TRƯỜNG-PHẦN I

Bởi:

Nguyễn Thế Chinh

ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG MÔI TRƯỜNG (ĐTM)

Khái niệm về đánh giá tác động môi trường.

Cho đến nay đã có nhiều định nghĩa về ĐTM; những định nghĩa đó về nội dung cơ bản

thống nhất với nhau, trong nhiều cách diễn đạt khác nhau là do sự chú ý nhấn mạnh của

từng tác giả tới một khía cạnh nào đó trong ĐTM.

Trên cơ sở xem xét những định nghĩa đã được nhiều nhà nghiên cứu đề xuất, và căn cứ

vào sự phát triển về lý luận và thực tiễn của ĐTM trong thời gian qua, có thể đưa ra một

định nghĩa đầy đủ về ĐTM như sau:

"ĐTM của một hoạt động phát triển kinh tế - xã hội là xác định, phân tích và dự báo

những tác động lợi và hại, trước mắt và lâu dài mà việc thực hiện hoạt động đó có thể

gây ra cho tài nguyên thiên nhiên và chất lượng môi trường sống của con người tại nơi

có liên quan đến hoạt động, trên cơ sở đó đề xuất các biện pháp phòng, tránh, khắc phục

các tác động tiêu cực".

Luật bảo vệ môi trường được Quốc hội nước Việt Nam thông qua vào tháng 12 năm

1993 có đưa ra khái niệm ĐTM như sau:

"Đánh giá tác động môi trường là quá trình phân tích, đánh giá, dự báo ảnh hưởng đến

môi trường của các dự án, quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội của các cơ sở sản xuất

ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG MÔI TRƯỜNG VÀ PHÂN TÍCH KINH TẾ CỦA NHỮNGTÁC

ĐỘNG MÔI TRƯỜNG-PHẦN I

1/20

kinh doanh, công trình kinh tế khoa học, kỹ thuật, y tế, văn hoá, xã hội, an ninh quốc

phòng và các công trình khác, đề xuất các giải pháp thích hợp về bảo vệ môi trường".

Tác động môi trường là vấn đề cốt lõi của những sự quan tâm tới phát triển bền vững.

Đánh giá tác động môi trường là một công cụ giúp cho sự phòng ngừa và ngăn chặn

những ảnh hưởng tới môi trường trong chính sách môi trường và đây là công cụ lồng

ghép trong quá trình kế hoạch hoá về môi trường. Mục đích của ĐTM là xem xét bao

quát toàn diện và đánh giá những ảnh hưởng môi trường tiềm năng của những dự án

công cộng hay cá nhân đã được đề xuất trong lựa chọn ưu tiên thực hiện. Một ĐTM cần

phải được xem xét tât cả những ảnh hưởng mong đợi đối với sức khoẻ con người, hệ

sinh thái (bao gồm thực vật và động vật), khí hậu và khí quyển. Một ĐTM cần phải đảm

bảo rằng tất cả những hậu quả cần phải được xem xét trong suốt quá trình thiết kế, thực

hiện và vận hành của dự án.

Tương tự, một ĐTM bao gồm những sự quan tâm của các đảng phải và tổ chức (có

nghĩa là cộng đồng địa phương, các nhà chính trị, các nhà đầu tư) và lồng ghép những

ảnh hưởng xã hội liên quan đến những giải pháp về giới hoặc liên quan tới các nhóm xã

hội đặc biệt trong các dự án (có nghĩa là tái định cư của người dân bản địa vì sự thay đổi

cảnh quan hoặc môi trường, vị trí khảo cổ học, đài tưởng niệm)

Một ĐTM đòi hỏi phải ưu tiên cho những dự án là nguyên nhân của những thay đổi

đáng kể đối với nguồn tài nguyên có khả năng tái sinh, sự thay đổi có ý nghĩa đối với

hoạt động thực tiễn của nghề đánh cá và nghề nông và xem xét tới khai thác tài nguyên

thuỷ điện. Các dự án hạ tầng, hoạt động công nghiệp, các dự án đổ bỏ và quản lý chất

thải cũng cần một ĐTM.

Tất cả những hậu quả có hại tới môi trường cần phải được tính toán bằng biện pháp giảm

nhẹ, biện pháp bảo vệ môi trường hoặc thay thế. Những biện pháp giảm nhẹ này thường

được trình bày bằng một kế hoạch quản lý môi trường. Một kết luận của ĐTM cần phải

được xem xét lại, sau đó các nhà làm kế hoạch dự án có thể thiết kế đề xuất dự án với

mục tiêu tối thiểu hoá tác động tới môi trường

Lịch sử của ĐTM.

ĐTM được biết đến như là một sự đáp lại liên quan đến những biểu hiện của quản lý môi

trường trong những năm của thập kỷ 60. Trong những năm đó những sự vận động biểu

hiện quan tâm về ảnh hưởng nghiêm trọng của hoạt động con người, đặc biệt là ô nhiễm

công nghiệp, với sự tồn tại các biện pháp kiểm soát ô nhiễm và kế hoạch hoá những quy

định đã không đáp ứng đầy đủ yêu cầu thực tiễn.

Vào năm 1969 lần đầu tiên ĐTM được giới thiệu ở Mỹ, sau đó ĐTM đã trở thành phổ

biến thực sự ở tất cả các nước công nghiệp trên thế giới. Hiện nay ĐTM đã trở thành

ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG MÔI TRƯỜNG VÀ PHÂN TÍCH KINH TẾ CỦA NHỮNGTÁC

ĐỘNG MÔI TRƯỜNG-PHẦN I

2/20