Đánh giá tác động của việc khai thác khoáng sản đến môi trường và đời sống của người dân Khu vực mỏ Apatit Lào Cai giai đoạn 2012-2016

ÐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ÐẠI HỌC NÔNG LÂM

ĐỖ KHÁNH LINH

ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG CỦA VIỆC KHAI THÁC

KHOÁNG SẢN ĐẾN MÔI TRƯỜNG VÀ ĐỜI SỐNG

CỦA NGƯỜI DÂN KHU VỰC MỎ APATIT LÀO CAI

GIAI ĐOẠN 2012 - 2016

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC MÔI TRƯỜNG

THÁI NGUYÊN - 2017

ÐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ÐẠI HỌC NÔNG LÂM

ĐỖ KHÁNH LINH

ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG CỦA VIỆC KHAI THÁC

KHOÁNG SẢN ĐẾN MÔI TRƯỜNG VÀ ĐỜI SỐNG

CỦA NGƯỜI DÂN KHU VỰC MỎ APATIT LÀO CAI

GIAI ĐOẠN 2012 - 2016

Ngành: Khoa học môi trường

Mã số: 60 44 03 01

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC MÔI TRƯỜNG

Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Đức Nhuận

THÁI NGUYÊN - 2017

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết

quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kì công

trình nào khác.

Tôi xin cam đoan các thông tin trích dẫn trong luận văn đều đã được chỉ rõ

nguồn gốc.

Thái nguyên, ngày 21 tháng 09 năm 2017

Tác giả luận văn

Đỗ Khánh Linh

ii

LỜI CẢM ƠN

Thực tập tốt nghiệp là một giai đoạn cần thiết và hết sức quan trọng của mỗi

sinh viên, đó là thời gian để sinh viên tiếp cận với thực tế, nhằm củng cố và vận

dụng những kiến thức mà mình đã học được trong nhà trường.

Được sự nhất trí của Ban Giám hiệu nhà trường, Ban chủ nhiệm Khoa Môi

trường, trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên, em đã nghiên cứu đề tài: “Đánh

giá tác động của việc khai thác khoáng sản đến môi trường và đời sống của

người dân khu vực mỏ Apatit Lào Cai giai đoạn 2012 - 2016”

Em xin chân thành cảm ơn Khoa Môi trường, phòng Đào Tạo Trường Đại học

Nông Lâm Thái Nguyên đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho em hoàn thành bài báo

cáo này.

Xin cảm ơn giáo viên hướng dẫn TS. Nguyễn Đức Nhuận và các thầy cô đã

tận tình hướng dẫn em trong suốt quá trình thực hiện đề tài.

Do lần đầu làm đề tài nên không thể tránh khỏi những thiếu sót và hạn chế,

rất mong nhận được những ý kiến đóng góp từ phía thầy cô để đề tài được hoàn

thiện hơn.

Em xin chân thành cảm ơn!

Thái nguyên, ngày 21 tháng 09 năm 2017

Sinh Viên

Đỗ Khánh Linh

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ....................................................................................................... i

LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................ ii

MỤC LỤC................................................................................................................. iii

DANH MỤC CÁC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT...........................................................v

DANH MỤC CÁC BẢNG........................................................................................ vi

MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1

1. Tính cấp thiết của đề tài.....................................................................................1

2. Mục tiêu nghiên cứu ..........................................................................................3

2.1. Mục tiêu tổng quát..........................................................................................3

2.2. Mục tiêu cụ thể ...............................................................................................3

3. Ý nghĩa của đề tài ..............................................................................................3

Chương 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU......................................................................4

1.1. Cơ sở khoa học ...............................................................................................4

1.2. Cơ sở pháp lý................................................................................................13

1.3. Cơ sở thực tiễn..............................................................................................16

1.3.1. Tình hình khai thác khoáng sản trên thế giới.......................................16

1.3.2. Tình hình khai thác khoáng sản tại Việt Nam......................................19

1.3.3. Khái quát mỏ Apatit Lào Cai. ..............................................................26

1.4. Một số kết quả nghiên cứu ...........................................................................32

CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ...35

2.1. Đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu .............................................35

2.1.1. Đối tượng nghiên cứu ..........................................................................35

2.1.2. Phạm vi nghiên cứu..............................................................................35

2.2. Nội dung nghiên cứu. ...................................................................................35

2.3. Phương pháp nghiên cứu ..............................................................................35

2.3.1. Phương pháp thu thập số liệu thứ cấp..................................................35

2.3.2. Phương pháp thu thập số liệu sơ cấp ...................................................36

2.3.3. Phương pháp khảo sát thực địa ............................................................37

iv

2.3.4. Phương pháp phân tích tổng hợp và xử lý số liệu................................37

2.3.5. Phương pháp lấy mẫu, phân tích và chỉ tiêu nghiên cứu .....................37

2.3.6. Phương pháp so sánh ...........................................................................38

Chương 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN..................................39

3.1. Khái quát về mỏ Cóc ....................................................................................39

3.1.1. Lịch sử hoạt động của mỏ Cóc - Mỏ Apatit Lào Cai...........................39

3.1.2. Điều kiện tự nhiên................................................................................40

3.1.3. Thực trạng khai thác khoáng sản tại mỏ Cóc trong giai đoạn 2012 - 2016.. 43

3.2. Ảnh hưởng của việc khai thác quặng Apatit tới môi trường và con người..44

3.2.1. Ảnh hưởng của việc khai thác tới môi trường đất ...............................44

3.2.2. Ảnh hưởng của việc khai thác tới môi trường nước ............................45

3.2.3. Ảnh hưởng của việc khai thác tới môi trường không khí ....................56

3.2.4. Chất thải ...............................................................................................63

3.3. Đề xuất các biện pháp nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường do hoạt động

khai thác tại khu vực mỏ Cóc ..............................................................................65

3.3.1. Trong khai thác lộ thiên .......................................................................65

3.3.2. Các biện pháp giảm thiểu ô nhiễm môi trường cụ thể .........................66

KẾT LUẬN..............................................................................................................70

1. Kết luận............................................................................................................70

2. Kiến nghị .........................................................................................................70

TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................72

v

DANH MỤC CÁC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT

CHỮ VIẾT TẮT GIẢI THÍCH

BTNMT : Bộ Tài nguyên – Môi trường

BVMT : Bảo vệ môi trường

BXD : Bộ xây dựng

CNH – HDH : Công nghiệp hóa – Hiện đại hóa

CTSH : Chất thải sinh hoạt

KPH : Không phát hiện

KTQG : Kĩ thuật quốc gia

ND-CP :Nghị định - chính phủ

ONMT

QCVN

QT

TCMT

: Ô nhiễm môi trường

: Quy chuẩn Việt Nam

: Quan trắc

: Tiêu chuẩn môi trường

TCVN : Tiêu chuẩn Việt Nam

TTg-CP : Thủ tướng – Chính phủ

TT : Thông tư

TTQT

UBND

VLXD

: Trung tâm quan trắc

: Ủy ban nhân dân

: Vật liệu xây dựng

vi

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 1.1: Sản lượng khai thác và tuyển quặng dự kiến giai đoạn 2008-2020 ......... 29

Bảng 3.1: Trữ lượng quặng đã khai thác và còn lại .................................................. 43

Bảng 3.2: Kết quả phân tích mẫu đất........................................................................ 44

Bảng 3.3: Ảnh hưởng của việc khai thác quặng đến môi trường đất qua ý kiến

của người dân ........................................................................................... 45

Bảng 3.4: Kết quả phân tích mẫu nước (suối Cóc phía Bắc mỏ).............................. 47

Bảng 3.5: Kết quả phân tích mẫu nước (suối Cóc phía Bắc mỏ) cuối năm 2016............. 48

Bảng 3.6: Kết quả phân tích mẫu nước ( suối Ngòi Đường phía Nam mỏ) ............. 49

Bảng 3.7: Kết quả phân tích mẫu nước (suối Ngòi Đường phía Nam mỏ) cuối

năm 2016 .................................................................................................. 50

Bảng 3.8: Kết quả phân tích mẫu nước thải cuối hồ lắng ......................................... 51

Bảng 3.9: Kết quả phân tích mẫu nước thải cuối hồ lắng cuối năm 2016 ................ 52

Bảng 3.10: Kết quả phân tích mẫu nước giếng khoan hộ gia đình ........................... 53

Bảng 3.11: Ảnh hưởng đến nguồn nước suối qua đánh giá của người dân .............. 54

Bảng 3.12: Ảnh hưởng đến nguồn nước sinh hoạt qua đánh giá của người dân ...... 55

Bảng 3.13: Ảnh hưởng đến nguồn nước suối qua đánh giá của người dânError! Bookmark not defined.

Bảng 3.14: Ảnh hưởng đến nguồn nước sinh hoạt qua đánh giá của người dânError! Bookmark not defined.

Bảng 3.15: Mức độ phát tán của bụi vào môi trường tại khu vực qua đánh giá

của người dân ........................................................................................... 57

Bảng 3.16: Kết quả phân tích mẫu bụi tại khai trường ............................................. 59

Bảng 3.17: Kết quả phân tích mẫu bụi khu vực dân cư gần khai trường (chỉ

tiêu bụi lơ lửng) ........................................................................................ 60

Bảng 3.18: Kết quả phân tích mẫu không khí khu vực khai trường khai thác.......... 60

Bảng 3.19: Kết quả phân tích mẫu khí sau nổ mìn ................................................... 61

Bảng 3.20: Kết quả phân tích mẫu không khí cuối năm 2016 ( khu vực xưởng

sửa chữa)................................................................................................... 62

Bảng 3.21: Kết quả phân tích mẫu không khí khu vực khai trường khai thác

năm 2016 .................................................................................................. 63

Bảng 3.22: Kết quả quan trắc môi trường không khí tại đường ra bãi thải. ............. 64

Bảng 3.23: Hiểu biết của người dân về khu vực xả thải........................................... 64