Đánh giá tác động của Dự án trồng rừng nguyên liệu đến phát triển kinh tế, xã hội và bảo vệ môi trường ở huyện Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

-----  -----

NGUYỄN THANH HOÀNG

ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG CỦA DỰ ÁN TRỒNG RỪNG NGUYÊN

LIỆU ĐẾN PHÁT TRIỂN KINH TẾ, XÃ HỘI VÀ BẢO VỆ MÔI

TRƢỜNG Ở HUYỆN ĐỒNG HỶ, TỈNH THÁI NGUYÊN

LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC NÔNG NGHIỆP

Thái Nguyên, năm 2010

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

-----  -----

NGUYỄN THANH HOÀNG

ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG CỦA DỰ ÁN TRỒNG RỪNG NGUYÊN

LIỆU ĐẾN PHÁT TRIỂN KINH TẾ, XÃ HỘI VÀ BẢO VỆ MÔI

TRƢỜNG Ở HUYỆN ĐỒNG HỶ, TỈNH THÁI NGUYÊN

LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC NÔNG NGHIỆP

Chuyên ngành: Lâm học

Mã số: 60.62.60

Ngƣời hƣớng dẫn: TS. Nguyễn Văn Thái

Thái nguyên, năm 2010

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

i

LỜI CẢM ƠN

Luận văn thạc sỹ khoa học Lâm nghiệp này đƣợc hoàn thành tại

Trƣờng Đại học Nông Lâm Thái Nguyên theo chƣơng trình đào tạo cao hoc

Lâm nghiệp hệ chính quy, khóa học 2008-2010.

Trong quá trình thực hiện và hoàn thành bản luận văn, tôi đã nhận đƣợc

sự quân tâm, giúp đỡ của của Ban giám hiệu, Khoa Sau đại học và các thầy,

cô giáo Trƣờng Đại học Nông Lâm Thái Nguyên, các sở, ban, ngành, các cơ

quan đơn vị, các bạn bè đồng nghiệp và địa phƣơng nơi tôi thực hiện nghiên

cứu. Nhân dịp này tôi xin chân thành cảm ơn về sự giúp đỡ quý báu đó.

Trƣớc tiên, tôi xin đặc biệt cảm ơn TS. Nguyễn Văn Thái là ngƣời

hƣớng dẫn khoa học, đã tận tình hƣớng dẫn tôi trong quá trình thực hiện luận

văn này.

Tôi cũng xin cảm ơn Sở Nông nghiệp & PTNT tỉnh Thái Nguyên, Chi

cục Lâm nghiệp tỉnh Thái Nguyên, Chi cục Kiểm lâm tỉnh Thái Nguyên,

Công ty Ván dăm Thái Nguyên, Ủy ban nhân dân huyện Đồng Hỷ, Phòng

Nông nghiệp & PTNT huyện Đồng Hỷ, Ủy ban nhân dân các xã, thị trấn các

cơ quan, đơn vị, và một số hộ nông dân trên địa bàn huyện Đồng Hỷ tỉnh Thái

Nguyên đã tạo điều kiện cung cấp thông tin và số liệu giúp tôi hoàn thành bản

luận văn thạc sỹ lâm nghiệp này.

Tôi xin chân thành cảm ơn!

Trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên, tháng 9 năm 2010

Tác giả

Nguyễn Thanh Hoàng

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

ii

MỤC LỤC

LỜI CẢM ƠN .................................................................................................i

MỤC LỤC .....................................................................................................ii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ............................................................. v

DANH MỤC CÁC BẢNG............................................................................ vi

ĐẶT VẤN ĐỀ ............................................................................................... 1

Chƣơng I: TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ...................................... 3

1.2. Trên thế giới............................................................................................ 3

1.2.1.Khái niệm về Dự án............................................................................... 3

1.1.2. Đánh giá Dự án..................................................................................... 4

1.2 Ở Việt nam............................................................................................... 6

1.2.1.Khái niệm về Dự án............................................................................... 6

1.2.2 Đánh giá tác động của Dự án................................................................. 8

1.2.3 Một số kết quả nghiên cứu mô hình trồng rừng công nghiệp ở Việt nam..... 9

Chƣơng 2: MỤC TIÊU - ĐỐI TƢỢNG - NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP

NGHIÊN CỨU............................................................................................. 10

2.1 Mục tiêu nghiên cứu............................................................................... 10

2.2. Đối tƣợng nghiên cứu............................................................................ 10

2.3 Giới hạn nghiên cứu ............................................................................... 10

2.4 Nội dung nghiên cứu .............................................................................. 10

2.5. Phƣơng pháp nghiên cứu ...................................................................... 11

2.5.1. Quan điểm và phƣơng pháp luận ........................................................ 11

2.5.2. Phƣơng pháp thu thập số liệu.............................................................. 12

2.5.3. Phƣơng pháp đánh giá tác động kinh tế .............................................. 14

2.5.4. Phƣơng pháp đánh giá tác động của Dự án về mặt xã hội ................... 14

2.5.5.Phƣơng pháp thu thập số liệu trên các ô mẫu....................................... 16

2.6. Phƣơng pháp xử lý số liệu ..................................................................... 16

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

iii

2.6.2.Phuơng pháp đánh giá tác động của Dự án về mặt xã hội .................... 19

2.6.3.Đánh giá tác động về môi truờng sinh thái........................................... 19

Chƣơng 3: ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, KINH TẾ XÃ HỘI KHU VỰC

NGHIÊN CỨU............................................................................................. 21

3.1.Điều kiện tự nhiên .................................................................................. 21

3.1.1.Vị trí địa lý .......................................................................................... 21

3.1.2.Địa hình, thổ nhƣỡng........................................................................... 21

3.1.3.Khí hậu, thời tiết.................................................................................. 22

3.1.4. Tình tình sử dụng đất đai của Huyện Đồng Hỷ qua 3 năm (2007 -2009)........ 22

3.2. Điều kiện kinh tế - xã hội ...................................................................... 25

3.2.1 Tình hình nhân khẩu và lao động của Huyện Đồng Hỷ qua 3 năm (2007 - 2009).. 25

3.3. Thực trạng cơ sở hạ tầng . ..................................................................... 27

3.4. Văn hoá, Giáo dục ................................................................................. 28

Chƣơng 4: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN .................................................... 30

4.1. Khái quát về Dự án trồng rừng nguyên liệu tại Công ty Ván Dăm Thái

Nguyên......................................................................................................... 30

4.1.1.Dự án trồng rừng nguyên liệu tại Công ty lâm nghiệp Thái Nguyên. ... 30

4.1.2. Xác định đất trồng rừng nguyên liệu theo tiểu khu. ............................ 32

4.1.3. Tiến độ thực hiện................................................................................ 33

4.1.4. Xây dựng vƣờn ƣơm........................................................................... 33

4.1.5. Xây dựng cơ sở hạ tầng và khuyến lâm .............................................. 34

4.1.6. Chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật trồng rừng, chăm sóc và quản lý bảo vệ rừng. .. 34

.1.8. Chi phí vật liệu cho 1ha rừng trồng ...................................................... 38

4.1.9. Nhu cầu về vốn đầu tƣ .......................................................................... 38

4.1.10. Nguồn vốn......................................................................................... 39

4.3.Tình hình thực hiện các hoạt động của Dự án trồng rừng Công nghiệp tại

Công ty lâm nghiệp Thái Nguyên................................................................. 39

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

iv

4.3.1.Lập kế hoạch trồng rừng của Dự án. .................................................... 39

4.3.2.Quy hoạch đất trồng rừng .................................................................... 40

4.3.3.Điều tra lập địa ................................................................................... 43

4.3.4.Đo đạc diện tích và giao đất................................................................ 44

4.3.5.Hoạt động phổ cập và dịch vụ hỗ trợ ................................................... 44

4.10. Các hoạt động dịch vụ phục vụ dự án........................................................... 45

4.3.6 Cung cấp cây giống, vật tƣ cho trồng rừng. ......................................... 46

4.3.7.Hoạt động trồng rừng và chăm sóc rừng .............................................. 47

4.3.8. Hoạt động xây dựng cơ sở hạ tầng...................................................... 49

4.3.9.Công tác giám sát và đánh giá ............................................................. 50

4.4.Đánh giá tác động của Dự án đến phát triển kinh tế, xã hội và môi

trƣờng........................................................................................................... 50

4.4.1.Tác động của Dự án đến phát triển kinh tế........................................... 50

4.4.3.Tác động của Dự án về mặt môi trƣờng. .............................................. 61

4.5. Phân tích hiệu quả một số loài cây trồng rừng của Dự án ...................... 66

4.5.1.Hiệu quả kinh tế các loài cây trồng rừng.............................................. 66

4.5.2.Tình hình sinh trƣởng của các loài cây trồng rừng trong vùng Dự án......... 67

4.6. Một số giải pháp duy trì các hoạt động của Dự án trong giai đoạn tới. .. 70

4.6.1.Giải pháp cho giai đoạn hậu Dự án...................................................... 70

4.6.2.Các giải pháp cho việc thực hiện các Dự án tiếp theo .......................... 71

Chƣơng 5: KẾT LUẬN, TỒN TẠI VÀ KHUYẾN NGHỊ............................ 72

5.1.Kết luận.................................................................................................. 72

5.2.Tồn tại.................................................................................................... 73

5.3.Kiến nghị................................................................................................ 74

TÀI LIỆU THAM KHẢO.................................................................. 75

1. Tiếng Việt ................................................................................................ 75

2. Tiếng Anh ................................................................................................ 78

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

v

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

NN & PTNT Nông nghiệp và Phát triển nông thôn

SD ĐNN Sử dụng đất nông nghiệp

LSNG Lâm sản ngoài gỗ

CLĐ Công lao động

KHKT Khoa học kỹ thuật

NPV Giá trị hiện tại của lợi nhuận ròng

BCR Tỷ suất giữa thu nhập so với chi phí

IRR Tỷ lệ thu hồi vốn nội bộ

NC Nhân công

UBND Ủy ban nhân dân

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

vi

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 3.1: Tình hình đất đai của huyện Hồng Hỷ qua các năm (2007 – 2009) ........ 24

Bảng 3.2: Tình hình nhân khẩu lao động của huyện Đồng Hỷ qua 3 năm

(2007 - 2009)................................................................................................ 26

Bảng 3.3. Một số chỉ tiêu về hệ thống giáo dục huyện Đồng Hỷ .................. 28

Bảng 4.1: Xác định đất trồng rừng nguyên liệu theo tiểu khu ....................... 32

Bảng 4.3: Định mức kinh tế cho trồng rừng.................................................. 37

Bảng 4.4: Chi phí vật liệu cho 1ha trồng rừng .............................................. 38

Bảng 4.5: Qui hoạch đất trồng rừng nguyên liệu theo tiểu khu .................... 41

Bảng 4.7: Kết quả các giai đoạn thực hiện Dự án trồng rừng nguyên liệu ...... 47

Bảng 4.8: Tổng hợp một số chỉ tiêu kinh tế chủ yếu của các nhóm hộ trƣớc và

sau khi tham gia Dự án................................................................................. 52

Bảng 4.9: Thu nhập và chi phí của 3 nhóm hộ .................................................. 53

Bảng 4.10: Cơ cấu thu nhập của các nhóm hộ trƣớc năm 1999 và tại năm 2009...... 55

Bảng 4.11: Cơ cấu chi phí của các nhóm hộ trƣớc năm 1999 và tại năm 2009 ....... 58

Bảng 4.12: Số hộ và lao động tham gia trồng rừng hàng năm ........................ 59

Bảng 4.14. So sánh khả năng xói mòn giữa đất trống và rừng trồng ............ 64

Bảng 4.15: Kết quả quan trắc nhiệt độ mặt đất và độ ẩm không khí ............ 65

Bảng 4.16. Tổng hợp các chỉ tiêu hiệu quả trồng rừng.................................. 66

Bảng 4. 17: Sinh trƣởng rừng trồng Bạch đàn hom....................................... 67

Bảng 4. 18: Sinh trƣởng rừng trồng Mỡ ....................................................... 67

Bảng 4.19: Sinh trƣởng rừng trồng Keo lai................................................... 68

DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ, HÌNH ẢNH

Biểu đồ 4.1 Thu nhập và chi phí của các nhóm hộ (1999-2009)

Biểu đồ 4.2 Cơ cấu thu nhập của các nhóm hộ trƣớc năm 1999 và tại năm 2009

Ảnh 4.1 Rừng trồng Keo lai tại Đồng Hỷ

Ảnh 4.2 Rừng trồng keo tai tƣợng tại huyện Đồng Hỷ