Đánh giá tác động của biến đổi khí hậu đến tính đa dạng sinh học tại Vườn Quốc ga Bái Tử Long

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC

HOÀNG MINH TUẤN

ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG CỦA BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU ĐẾN

TÍNH ĐA DẠNG SINH HỌC TẠI VƢỜN QUỐC GIA BÁI TỬ LONG

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƢỜNG

THÁI NGUYÊN – 2020

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC

HOÀNG MINH TUẤN

ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG CỦA BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU

ĐẾN TÍNH ĐA DẠNG SINH HỌC TẠI VƢỜN QUỐC GIA

BÁI TỬ LONG

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƢỜNG

Chuyên ngành: Quản lý Tài nguyên và Môi trƣờng

Mã số: 8850101

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Hoàng Lƣu Thu Thủy

THÁI NGUYÊN – 2020

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi là Hoàng Minh Tuấn, xin cam đoan luận văn này công trình nghiên

cứu do cá nhân tôi thực hiện dƣới sự hƣớng dẫn khoa học của TS. Hoàng Lƣu

Thu Thủy không sao chép các công trình nghiên cứu của ngƣời khác. Số liệu và

kết quả của luận văn chƣa từng đƣợc công bố ở bất kì một công trình khoa học

nào khác.

Các thông tin thứ cấp sử dụng trong luận văn là có nguồn gốc rõ ràng,

đƣợc trích dẫn đầy đủ, trung thực và đúng qui cách.

Tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm về tính xác thực và nguyên bản của luận văn.

Tác giả

Hoàng Minh Tuấn

ii

LỜI CẢM ƠN

Trong suốt thời gian học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn, tôi đã nhận

đƣợc sự hƣớng dẫn, chỉ bảo tận tình của các thầy cô giáo, sự giúp đỡ, động viên

của bạn bè, đồng nghiệp và gia đình.

Nhân dịp hoàn thành luận văn, cho phép tôi đƣợc bày tỏ lòng kính trọng

và biết ơn sâu sắc đến TS. Hoàng Lƣu Thu Thủy đã tận tình hƣớng dẫn, dành

nhiều công sức, thời gian và tạo điều kiện cho tôi trong suốt quá trình học tập và

thực hiện đề tài.

Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành tới Ban Quản lý đào tạo, Khoa Tài

nguyên & Môi trƣờng – Trƣờng Đại học Khoa học – Đại học Thái Nguyên đã tận

tình giúp đỡ tôi trong quá trình học tập, thực hiện đề tài và hoàn thành luận văn.

Tôi xin chân thành cảm ơn tập thể lãnh đạo, cán bộ Sở Tài nguyên và Môi

trƣờng tỉnh Quảng Ninh, Ban quản lý Vƣờn Quốc gia Bái Tử Long đã giúp đỡ và

tạo điều kiện cho tôi trong suốt quá trình thực hiện đề tài.

Xin chân thành cảm ơn gia đình, ngƣời thân, bạn bè, đồng nghiệp đã tạo mọi

điều kiện thuận lợi và giúp đỡ tôi về mọi mặt, động viên khuyến khích tôi hoàn

thành luận văn./.

Thái Nguyên, ngày ... tháng ... năm 2020

Học viên

Hoàng Minh Tuấn

iii

MỤC LỤC

DANH MỤC HÌNH ............................................................................................. vi

DANH MỤC BẢNG........................................................................................... vii

MỞ ĐẦU............................................................................................................... 1

CHƢƠNG I TỔNG QUAN CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU............................... 3

1.1. Đa dạng sinh học ............................................................................................ 3

1.1.1. Khái niệm.................................................................................................................... 3

1.1.2. Giá trị của đa dạng sinh học........................................................................................ 3

1.2. Biến đổi khí hậu và tác động của biến đổi khí hậu đến đa dạng sinh học và

các hệ sinh thái ...................................................................................................... 4

1.2.1. Biến đổi khí hậu.......................................................................................................... 4

1.2.2. Các tác động của biến đổi khí hậu lên các hệ sinh thái .............................................. 6

1.3. Tác động trực tiếp của biến đổi khí hậu đến tính đa dạng sinh học............... 7

1.4. Các nghiên cứu trên thế giới và Việt Nam về tác động của biến đổi khí hậu

đến đa dạng sinh học ............................................................................................. 9

1.4.1. Các nghiên cứu trên thế giới....................................................................................... 9

1.4.2. Các nghiên cứu ở Việt Nam...................................................................................... 10

1.4.3. Các nghiên cứu về ảnh hƣởng của biến đổi khí hậu và nƣớc biển dâng tại Quảng

Ninh và Bái Tử Long................................................................................................. 10

1.5. Đặc điểm khu vực nghiên cứu Vƣờn Quốc gia Bái Tử Long...................... 11

1.5.1. Vị trí địa lý................................................................................................................ 11

1.5.2. Đặc điểm địa hình, địa mạo ...................................................................................... 12

1.5.3. Đặc điểm khí hậu ...................................................................................................... 14

1.5.4. Chế độ thủy văn, hải văn .......................................................................................... 15

CHƢƠNG II ĐỐI TƢỢNG, PHẠM VI, PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .... 18

2.1. Đối tƣợng nghiên cứu................................................................................... 18

2.2. Phạm vi và thời gian nghiên cứu.................................................................. 18

2.3. Nội dung nghiên cứu.................................................................................... 18

2.4. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu........................................... 18

2.4.1. Phƣơng pháp luận ..................................................................................................... 18

2.4.2. Phƣơng pháp nghiên cứu .......................................................................................... 19

CHƢƠNG III KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU, THẢO LUẬN................................ 22

3.1. Hiện trạng đa dạng sinh học tại Vƣờn Quốc gia Bái Tử Long ................... 22

3.1.1.Hệ sinh thái rừng ....................................................................................................... 22

iv

3.1.2.Hệ thực vật trên các đảo nổi...................................................................................... 23

3.1.3.Hệ thực vật biển........................................................................................................ 24

3.1.4.Khu hệ động vật trên các đảo nổi .............................................................................. 26

3.1.5.Khu hệ động vật biển................................................................................................. 27

3.1.6.Đánh giá chung về hiện trạng đa dạng sinh học........................................................ 27

3.2. Biến đổi khí hậu ở Vƣờn Quốc gia Bái Tử Long......................................... 28

3.2.1.Biến đổi của nhiệt độ................................................................................................. 28

Biến đổi của............................................................................................................... 30

3.2.2.lƣợng mƣa.................................................................................................................. 30

3.2.3.Nƣớc biển dâng ......................................................................................................... 32

3.2.4.Bão, áp thấp nhiệt đới................................................................................................ 33

3.2.5.Một số hiện tƣợng thời tiết đặc biệt........................................................................... 35

3.3. Kịch bản Biến đổi khí hậu cho khu vực Vƣờn Quốc gia Bái Tử Long ....... 36

3.4. Tác động của biến đổi khí hậu đến đa dạng sinh học Vƣờn Quốc gia Bái Tử

Long ................................................................................................................... 40

3.4.1. Các tác động của biến đổi khí hậu lên hệ sinh thái rạn san hô ................................. 40

3.4.2. Các tác động của biến đổi khí hậu lên hệ sinh thái rừng ngập mặn.......................... 42

3.4.3. Các tác động của biến đổi khí hậu đến các hệ sinh thái trên cạn.............................. 43

3.5. Thực trạng quản lý tại Vƣờn Quốc gia Bái Tử Long................................... 47

3.5.1. Kết quả đạt đƣợc ....................................................................................................... 47

3.5.2. Tồn tại, hạn chế......................................................................................................... 47

3.6. Đề xuất một số giải pháp, quản lý bảo tồn đa dạng sinh học....................... 48

3.6.1. Mục tiêu quản lý bảo tồn đa dạng sinh học tại Vƣờn Quốc gia Bái Tử Long .......... 48

3.6.2. Các nhóm giải pháp thích ứng và giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu đến tính

ĐDSH tại VQG Bái Tử Long.................................................................................... 48

3.6.3. Các giải pháp nâng cao năng lực thích ứng và giảm nhẹ tác động của biến đổi khí

hậu ............................................................................................................................. 50

KẾT LUẬN – KHUYẾN NGHỊ......................................................................... 52

Kết luận ............................................................................................................... 52

Khuyến nghị ........................................................................................................ 53

TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................................... 54

HỤ LỤC I............................................................................................................ 56

PHỤ LỤC II ........................................................................................................ 58

v

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

BĐKH Biến đổi khí hậu

BQL Ban quản lý

ĐDSH Đa dạng sinh học

HST Hệ sinh thái

IPCC Ủy ban liên Chính phủ về Biến đổi Khí hậu

PTBV Phát triển bền vững

UBND Ủy ban Nhân dân

VQG Vƣờn Quốc gia