Đánh giá công tác lập qui hoạch, kế hoạch sử dụng đất tỉnh Bắc Kạn giai đoạn 2005-2010, liên hệ thực tế tại huyện Na Rì

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM THÁI NGUYÊN

-----------------------

NGUYỄN ĐÌNH LAI

ĐÁNH GIÁ CÔNG TÁC LẬP QUI HOẠCH, KẾ HOẠCH

SỬ DỤNG ĐẤT TỈNH BẮC KẠN GIAI ĐOẠN 2005-2010,

LIÊN HỆ THỰC TẾ TẠI HUYỆN NA RÌ

Chuyên ngành: Quản lý đất đai

Mã số : 60.62.16

LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC NÔNG NGHIỆP

Người hướng dẫn khoa học: TS. Hoàng Hải

Thái Nguyên, năm 2011

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan rằng đề tài luận văn tốt nghiệp: “Đánh giá công tác

lập qui hoạch, kế hoạch sử dụng đất tỉnh Bắc Kạn giai đoạn 2005-2010.

Liên hệ thực tế tại huyện Na Rì.”đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi.

Các số liệu và kết quả trong luận văn này là hoàn toàn trung thực và

chưa từng được bảo vệ ở một học vị nào.

Mọi sự giúp đỡ cho việc hoàn thành luận văn đều đã được cảm ơn. Các

thông tin, tài liệu trình bày trong luận văn này đã được ghi rõ nguồn gốc.

Tác giả

Nguyễn Đình Lai

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

LỜI CẢM ƠN

Trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn Thạc sĩ khoa

học quản lý đất đai, với đề tài “Đánh giá công tác lập qui hoạch, kế hoạch

sử dụng đất tỉnh Bắc Kạn giai đoạn 2005-2010. Liên hệ thực tế tại huyện

Na Rì.” tôi luôn nhận được sự quan tâm, tạo điều kiện giúp đỡ quý báu của

Nhà trường, tập thể các Thầy, Cô giáo, Lãnh đạo Huyện Ủy, Ủy ban nhân dân

huyện; Lãnh đạo cơ quan chuyên môn chủ quản cấp trên; bạn bè đồng chí,

đồng nghiệp. Nhân dịp hoàn thành luận văn này tôi xin trân trọng bày tỏ lòng

biết ơn chân thành và sâu sắc nhất tới:

Ban giám hiệu Trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên, Khoa Sau Đại

học, khoa Tài nguyên và Môi trường cùng tập thể các thầy cô giáo đã tạo mọi

điều kiện thuận lợi cho tôi hoàn thành luận văn này.

Đặc biệt, tôi xin trân trọng cảm ơn sự quan tâm, giúp đỡ, hướng dẫn tận

tình của thầy giáo hướng dẫn: TS. Hoàng Hải

Nhân dịp này tôi cũng xin được bày tỏ lòng biết ơn chân thành nhất tới gia

đình, đồng nghiệp cơ quan đã giúp đỡ, gánh vác công việc, nhiệm vụ chuyên

môn, động viên, khuyến khích tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu.

Tôi xin trân trọng gửi tới các thầy cô giáo, các quý vị trong Hội đồng

chấm luận văn lời cảm ơn chân thành và lời chúc tốt đẹp nhất.

Thái Nguyên, ngày.....tháng 9 năm 2011

TÁC GIẢ

Nguyễn Đình Lai

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 4.1. Diện tích, cơ cấu sử dụng các loại đất theo phương án quy

hoạch sử dụng tỉnh Bắc kạn giai đoạn 2005 - 2010.........................52

Bảng 4.2. Kết quả thực hiện phương án qui hoạch sử dụng đất giai đoạn

2005-2010 của tỉnh Bắc Kạn............................................................54

Bảng 4.3. Đối tượng được giao đất..................................................................58

Bảng 4.4.Hiện trạng sử dụng đất nông nghiệp năm 2005 của huyện

Na Rì ...................................................................................... 61

Bảng 4.5: Diện tích cơ cấu sử dụng đất phi nông nghiệp năm 2005 huyện

Na Rì ................................................................................................62

Bảng 4.6: Diện tích, cơ cấu sử dụng đất chưa sử dụng năm 2005...................63

Bảng 4.7: Đánh giá kết quả thực hiện phương án quy hoạch sử dụng đất

đến năm 2010 của huyện Na Rì, tỉnh Bắc Kạn................................64

Bảng 4.8: Kết quả thực hiện các chỉ tiêu sử dụng đất nông nghiệp theo

phương án qui hoạch sử dụng đất đến năm 2010 ............................65

Bảng 4.9: Kết quả thực hiện phương án quy hoạch sử dụng đất phi nông nghiệp.....67

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

MỤC LỤC

PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ............................................................................................ 1

1.1. Sự cần thiết của đề tài .............................................................................1

1.2. Mục tiêu, yêu cầu và ý nghĩa của đề tài..................................................3

1.2.1. Mục tiêu ........................................................................................ 3

1.2.2. Yêu cầu.......................................................................................... 3

1.2.3 Ý nghĩa của đề tài........................................................................... 3

PHẦN II: TỔNG QUAN TÀI LIỆU ....................................................................... 4

2.1. Bản chất của quy hoạch sử dụng đất.......................................................4

2.2. Đặc điểm của quy hoạch sử dụng đất đai ..............................................6

2.3. Các loại hình quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đai................................9

2.3.1. Các loại hình quy hoạch sử dụng đất............................................ 9

2.3.2. Các loại hình kế hoạch sử dụng đất ............................................ 11

2.4. Nhiệm vụ và nội dung quy hoạch sử dụng đất đai................................12

2.5. Quy hoạch sử dụng đất đai ở một số nước trên thế giới.......................14

2.6. Quy hoạch đất đai ở Việt Nam..............................................................20

2.7. Công tác lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất tỉnh Bắc Kạn...............30

2.7.1 Việc bố trí và tổ chức cán bộ làm công tác lập quy hoạch, kế

hoạch sử dụng đất.................................................................................. 30

2.7.2. Công tác thẩm định quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất ............... 30

2.7.3. Công tác kiểm tra, giám sát thực hiện quy hoạch, kế hoạch

sử dụng đất ............................................................................................ 31

PHẦN III: NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............................ 34

3.1. Địa điểm, thời gian nghiên cứu.............................................................34

3.2. Nội dung nghiên cứu.............................................................................34

3.3. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................34

3.3.1. Phương pháp điều tra, thu thập tài liệu, số liệu........................... 34

3.3.2. Phương pháp thống kê, phân tích, so sánh, tổng hợp các số

liệu điều tra có xử dụng phần mềm Excell............................................ 34

3.3.3. Phương pháp minh họa bằng bản đồ........................................... 35

3.3.4. Phương pháp chuyên gia............................................................. 35

PHẦN IV: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU .................................................................. 36

4.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội huyện Na Rì..................................36

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

4.1.1. Điều kiện tự nhiên, tài nguyên thiên nhiên................................. 36

4.2. Thực trạng phát triển kinh tế - xã hội....................................................42

4.2.1. Khái quát thực trạng phát triển kinh tế ....................................... 42

4.2.2. Thực trạng phát triển các khu vực kinh tế .................................. 43

4.2.3. Thực trạng phát triển dân số, lao động và việc làm................... 45

4.2.4. Thực trạng phát triển đô thị và khu dân cư nông thôn................ 46

4.2.5. Thực trạng phát triển kết cầu hạ tầng xã hội............................... 47

4.2.6 Đánh giá chung về điều kiện tự nhiên, kinh tế- xã hội gây áp

lực đối với đất đai.................................................................................. 49

4.2.7. Những vấn đề kinh tế - xã hội gây áp lực đối với đất đai........... 50

4.3. Thực trạng đất đai của tỉnh Bắc Kạn.....................................................51

4.3.1. Hiện trạng sử dụng đất tỉnh Bắc Kạn năm 2010......................... 51

4.3.3. Kết quả thực hiện phương án quy hoạch sử dụng đất tỉnh

Bắc Kạn giai đoạn 2005 - 2010............................................................. 53

4.4. Tình hình quản lý và sử dụng đất huyện Na Rì ....................................57

4.4.1. Tình hình quản lý đất đai ............................................................ 57

4.4.2. Hiện trạng sử dụng đất tr ên địa bàn huyện Na Rì...................... 60

4.4.3. Kết quả thực hiện phương án quy hoạch sử dụng đất đến

năm 2010 của huyện Na Rì, tỉnh Bắc Kạn............................................ 64

4.5. Những thuận lợi và khó khăn trong việc thực hiện phương án qui

hoạch sử dụng đất huyện Na Rì giai đoạn 2005 - 2010...................................70

4.5.1. Thuận lợi ..................................................................................... 70

4.5.2. Những khó khăn.......................................................................... 70

4.6. Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả và tính khả thi của

phương án quy hoạch sử dụng đất huyện Na Rì ..............................................72

4.6.1. Các giải pháp trước mắt .............................................................. 72

4.6.2. Các giải pháp lâu dài................................................................... 73

PHẦN V: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ............................................................... 76

5.1. Kết luận .................................................................................................76

5.2. Kiến nghị...............................................................................................77

TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................... 78

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

1

PHẦN I

ĐẶT VẤN ĐỀ

1.1. Sự cần thiết của đề tài

Đất đai là tài nguyên thiên nhiên vô cùng quí giá, là tư liệu sản xuất

đặc biệt, là thành phần quan trọng hàng đầu của môi trường sống, là địa

bàn phân bố dân cư, phát triển các cơ sở kinh tế, văn hóa xã hội và an

ninh quốc phòng.v.v. Hiến pháp nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt

Nam năm 1992, Chương II điều 18 quy định: “Nhà nước thống nhất quản

lý toàn bộ đất đai theo quy hoạch và pháp luật, đảm bảo sử dụng đất

đúng mục đích và có hiệu quả”.

Thực hiện Luật Đất đai, công tác quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất trong

những năm qua đã được các cấp, các ngành quan tâm chỉ đạo thực hiện. Việc

lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất giai đoạn 2001 - 2010 được triển khai ở

4 cấp: Quy hoạch sử dụng đất đến năm 2010 và kế hoạch sử dụng đất 5 năm

(2006 – 2010) cấp quốc gia đã được Quốc hội thông qua; đối với địa phương,

tất cả các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã được Chính phủ xét duyệt

quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; hầu hết các đơn vị hành chính cấp huyện,

cấp xã đã hoàn thành việc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đến năm 2010.

Nhìn chung, việc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của các cấp đã

dần đi vào nề nếp và trở thành công cụ quan trọng của công tác quản lý nhà

nước đối với đất đai, đảm bảo cơ sở pháp lý cho việc thu hồi đất, giao đất, cho

thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất. Nhận thức về vị trí, vai trò

của công tác quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và ý thức chấp hành quy hoạch,

kế hoạch sử dụng đất của các cấp chính quyền đã được nâng lên. Thông qua

việc lập và thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã bước đầu kiểm soát

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

2

được việc chuyển đổi cơ cấu sử dụng đất, cơ bản đáp ứng được nhu cầu về đất

đai cho quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Tỉnh Bắc Kạn đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt qui hoạch tại Quyết

định số 1424/QĐ-TTg ngày 06 tháng 11 năm 2001 và đưa vào triển khai thực

hiện. Việc quy hoạch sử dụng đất đến năm 2010 của tỉnh đã góp phần tích cực

vào việc hoàn thành các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội trong thời kỳ 2005 -

2010, làm căn cứ cho Uỷ ban nhân dân tỉnh quản lý, sử dụng hợp lý nguồn tài

nguyên đất, là cơ sở cho việc xây dựng kế hoạch sử dụng đất 5 năm và hàng năm

của tỉnh Bắc Kạn.

Trong những năm qua, UBND tỉnh Bắc Kạn đã chỉ đạo các ngành, các

cấp căn cứ vào quy hoạch sử dụng đất của tỉnh được duyệt, tiến hành lập

quy hoạch sử dụng đất cho từng ngành, từng huyện, thị xã và kế hoạch sử

dụng đất 5 năm (2005 - 2010) trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Đồng

thời tổ chức triển khai thực hiện những nội dung cơ bản trong phương án

quy hoạch sử dụng đất đã đề ra, góp phần quan trọng vào phát triển kinh tế

- xã hội của tỉnh.

Việc đánh giá qui hoạch, kế hoạch sử dụng đất của tỉnh Bắc Kạn và

liên hệ thực tế tại huyện Na Rì là hết sức quan trọng, cần thiết vì: nó sẽ là

cơ sở, nền tảng cho việc hoạch định chiến lược sử dụng đất đai của tỉnh

một cách hợp lý, hiệu quả; làm tiền đề qui hoạch, kế hoạch sử dụng đất cho

các kỳ sau có tính khả thi cao hơn, tiết kiệm thời gian, kinh phí tổ chức

thực hiện, phù hợp với điều kiện, vị trí địa lý của tỉnh miền núi trước khi

lập qui hoạch, kế hoạch sử dụng đất; hạn chế tối đa việc trình, xin điều

chỉnh qui hoạch, kế hoạch sử dụng đất với các cơ quan Bộ, ngành cấp trên

khi chưa đến kỳ qui hoạch đất đai.

Từ thực trạng sử dụng đất của tỉnh trong 5 năm qua và sự điều chỉnh

phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh đến