Đánh giá công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng tại một số dự án trên địa bàn huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

NGUYỄN VĂN QUÝ

ĐÁNH GIÁ CÔNG TÁC BỒI THƢỜNG,

GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG TẠI MỘT SỐ DỰ ÁN

TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN PHÚ BÌNH,

TỈNH THÁI NGUYÊN

Chuyên ngành: Quản lý Đất đai

Mã số: 60.85.01.03

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC NÔNG NGHIỆP

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. Trần Viết Khanh

Thái Nguyên, năm 2012

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan số liệu và kết quả nghiên cứu trong Luận văn này là trung

thực và chưa hề được sử dụng để bảo vệ một học vị nào.

Tôi xin cam đoan rằng, mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện Luận văn này

đã được cám ơn và các thông tin trích dẫn trong Luận văn đều đã được chỉ rõ

nguồn gốc./.

Tác giả luận văn

Nguyễn Văn Quý

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

ii

LỜI CẢM ƠN

Trong quá trình thực hiện đề tài ngoài sự lỗ lực của bản thân, tôi đã nhận

được sự hướng dẫn nhiệt tình, chu đáo của các nhà khoa học, các thầy cô giáo và sự

giúp đỡ nhiệt tình, những ý kiến đóng góp quý báu của nhiều cá nhân và tập thể để

hoàn thành bản luận văn này.

Nhân dịp này tôi xin chân thành cảm ơn PGS.TS. Trần Viết Khanh, Phó

Giám đốc Đại học Thái Nguyên đã trực tiếp hướng dẫn, chỉ bảo tôi trong suốt thời

gian thực hiện luận văn.

Tôi xin chân thành cảm ơn sự góp ý chân thành của các thầy, cô giáo Trường

Đại học Nông Lâm – Đại học Thái Nguyên đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi thực

hiện đề tài.

Tôi cũng xin chân thành cảm ơn Ban chỉ đạo công tác giải phóng mặt bằng

tỉnh Thái Nguyên, Sở Tài nguyên và Môi trường Thái Nguyên, UBND huyện Phú

Bình, Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Phú Bình, Ban Bồi thường, Giải

phóng mặt bằng Phú Bình, các Phòng ban chức năng của huyện Phú Bình, UBND

các xã, thị trấn, các trưởng thôn, nhân dân các xã đã giúp đỡ tôi trong thời gian

nghiên cứu thực hiện luận văn tại địa phương.

Tôi xin cảm ơn tới gia đình, những người thân, cán bộ, đồng nghiệp và bạn

bè đã tạo điều kiện về mọi mặt cho tôi trong quá trình thực hiện đề tài này.

Một lần nữa tôi xin trân trọng cảm ơn !

Thái Nguyên, ngày 30 tháng 9 năm 2012

Tác giả luận văn

Nguyễn Văn Quý

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

iii

MỤC LỤC

Lời cam đoan................................................................................................................i

Lời cảm ơn ..................................................................................................................ii

Mục lục...................................................................................................................... iii

Danh mục các chữ viết tắt.........................................................................................vii

Danh mục các bảng ................................................................................................. viii

Danh mục các biểu đồ, hình.......................................................................................ix

MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1

1. Tính cấp thiết của đề tài ..........................................................................................1

2. Mục đích nghiên cứu của đề tài ..............................................................................3

3. Yêu cầu của đề tài ...................................................................................................3

Chƣơng 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU...........................................4

1.1. Khái quát về thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư .................................4

1.1.1. Thu hồi đất ........................................................................................................4

1.1.2. Bồi thường.........................................................................................................4

1.1.3. Hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất .......................................................................4

1.1.4. Tái định cư ........................................................................................................4

1.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác bồi thường, GPMB .....................................4

1.2.1. Việc ban hành các văn bản quy phạm pháp luật...............................................4

1.2.2. Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất .....................................................................5

1.2.3. Đăng ký đất đai và cấp GCN quyền sử dụng đất..............................................5

1.2.4. Yếu tố giá đất và định giá đất ...........................................................................6

1.2.5. Thị trường bất động sản ....................................................................................6

1.3. Tổng quan chính sách bồi thường, GPMB của một số nước trong khu vực và

một số tổ chức ngân hàng............................................................................................6

1.3.1. Trung Quốc .......................................................................................................6

1.3.2. Thái Lan ............................................................................................................7

1.3.3. Ngân hàng Thế giới và Ngân hàng phát triển Châu Á......................................7

1.3.4. Nhận xét, đánh giá.............................................................................................8

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

iv

1.4. Chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư ở Việt Nam.......................................8

1.4.1. Trước khi có Luật Đất đai năm 1993 ................................................................8

1.4.2. Thời kỳ 1993 – 2003 .........................................................................................9

1.4.3. Từ khi có Luật Đất đai năm 2003 ...................................................................10

1.4.4. Nhận xét, đánh giá...........................................................................................11

1.5. Thực trạng về bồi thường, giải phóng mặt bằng ở Việt Nam............................12

1.5.1. Việc áp dụng, thực hiện chính sách bồi thường, GPMB ................................12

1.5.2. Giá đất áp dụng trong bồi thường, GPMB......................................................12

1.5.3. Về tình hình đời sống việc làm của các hộ dân có đất bị thu hồi ...................13

Chƣơng 2: NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ..........................14

2.1. Đối tượng, địa bàn nghiên cứu...........................................................................14

2.1.1. Đối tượng nghiên cứu......................................................................................14

2.1.3. Thời gian nghiên cứu ......................................................................................14

2.2. Nội dung nghiên cứu..........................................................................................14

2.1.2. Địa bàn nghiên cứu .........................................................................................14

2.2.2. Hiện trạng sử dụng đất và biến động đất đai của huyện năm 2011 ................14

2.2.3. Thực trạng công tác quản lý quản lý nhà nước về đất đai trên địa bàn huyện .......14

2.2.4. Thực trạng công tác bồi thường, GPMB tại địa phương................................15

2.2.5. Khái quát về 02 dự án nghiên cứu ..................................................................15

2.2.6. Đánh giá công tác bồi thường, GPMB tại 2 dự án thuộc huyện Phú Bình ....15

2.2.7. Đề xuất giải pháp nhằm đẩy mạnh tiến độ bồi thường, GPMB trên địa bàn

huyện Phú Bình, Tỉnh Thái Nguyên .........................................................................15

2.3. Phương pháp nghiên cứu....................................................................................15

2.3.1. Phương pháp điều tra, thu thập tài liệu, số liệu thứ cấp..................................15

2.3.2. Phương pháp điều tra, thu thập tài liệu, số liệu sơ cấp ...................................15

2.3.3. Phương pháp chuyên gia .................................................................................16

2.3.4. Phương pháp so sánh, đối chiếu kết quả điều tra............................................16

2.3.5. Phương pháp tham khảo, kế thừa các tài liệu liên quan đến đề tài.................16

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

v

Chƣơng 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN..................................17

3.1. Khái quát về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội...............................................17

3.1.1. Điều kiện tự nhiên, tài nguyên và cảnh quan môi trường...............................17

3.1.2. Thực trạng phát triển kinh tế - xã hội..............................................................20

3.2. Hiện trạng sử dụng đất và biến động đất đai của huyện năm 2011 ...................23

3.2.1. Hiện trạng sử dụng đất của huyện năm 2011..................................................23

3.2.2. Biến động đất đai của huyện năm 2011 so với năm 2009 ..............................25

3.3. Thực trạng công tác quản lý Nhà nước về đất đai trên địa bàn huyện Phú Bình......27

3.3.1. Đo đạc lập bản đồ địa chính............................................................................27

3.3.2. Giao đất, cho thuê đất......................................................................................27

3.3.3. Thu hồi đất ......................................................................................................27

3.3.4. Đăng ký đất đai, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất..............................28

3.3.5. Thống kê, kiểm kê đất đai .............................................................................28

3.3.6. Tình hình giải quyết tranh chấp đất đai, khiếu nại, tố cáo về đất đai .............28

3.4. Tình hình thực hiện công tác bồi thường, GPMB ở địa phương .......................29

3.4.1. Các văn bản quy phạm pháp luật do cơ quan ở Trung ương ban hành từ năm

2003 đến nay .............................................................................................................29

3.4.2. Các văn bản quy phạm pháp luật được Ủy ban nhân dân tỉnh Thái Nguyên đã

ban hành từ năm 2003 đến nay .................................................................................30

3.4.3. Quy trình tổ chức thực hiện bồi thường, GPMB tại địa phương ....................31

3.5. Khái quát về 02 dự án nghiên cứu .....................................................................34

3.5.1. Dự án: Đường nối Quốc Lộ 37 - Quốc lộ 3 mới trên địa bàn huyện Phú Bình...... 34

3.5.2. Dự án: Nhà máy gạch Tuynel tại cụm công nghiệp Điềm Thụy, Phú Bình ..35

3.6. Đánh giá công tác bồi thường giải phóng mặt bằng tại 02 dự án thuộc huyện

Phú Bình....................................................................................................................37

3.6.1. Đối tượng, điều kiện được bồi thường, hỗ trợ ................................................37

3.6.2. Bồi thường, hỗ trợ về đất ................................................................................42

3.6.3. Bồi thường, hỗ trợ tài sản................................................................................50

3.6.4. Chính sách hỗ trợ ............................................................................................54

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

vi

3.6.5. Chính sách tái định cư.....................................................................................60

3.6.6. Đánh giá chung ...............................................................................................63

3.6.7. Một số giải pháp đấy nhanh tiến độ bồi thường, GPMB ................................65

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ................................................................................67

1. Kết luận .................................................................................................................67

1.1. Việc xác định đối tượng và điều kiện bồi thường:.............................................67

1.2. Về chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư ................................................67

2. Kiến nghị...............................................................................................................68

2.1. Với Chính phủ....................................................................................................68

2.2. Với các Bộ, ngành ở trung ương........................................................................68

2.3. Với UBND tỉnh Thái Nguyên ............................................................................68

2.4. Với UBND huyện Phú Bình...............................................................................69

4.2.5. Với UBND các xã, thị trấn nơi có dự án thu hồi đất.......................................69

2.6. Đối với chủ đầu tư..............................................................................................70

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO...............................................................71

DANH MỤC CÔNG TRÌNH CÔNG BỐ

PHỤ LỤC

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

vii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

GPMB Giải phóng mặt bằng

TĐC Tái định cư

UBND Uỷ ban nhân dân

BĐS Bất động sản

WB Ngân hàng Thế giới

ADB Ngân hàng phát triển Châu Á

GCN Giấy chứng nhận

QSD Quyền sử dụng

BAH Bị ảnh hưởng

CNH Công nghiệp hóa

HĐH Hiện đại hóa

KT - XH Kinh tế - xã hội

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

viii

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 3.1. Diện tích, dân số và mật độ dân số huyện Phú Bình năm 2011 22

Bảng 3.2: Hiện trạng sử dụng đất đai huyện Phú Bình năm 2011 24

Bảng 3.3: Biến động sử dụng đất huyện Phú Bình năm 2011 26

Bảng 3.4. Kết quả xác định đối tượng được bồi thường

và không được bồi thường tại 02 dự án

40

Bảng 3.5. Ý kiến của người có đất bị thu hồi trong việc xác định

đối tượng và điều kiện được bồi thường

41

Bảng 3.6. Kết quả bồi thường hỗ trợ về đất tại Dự án Đường nối

Quốc Lộ 37 - Quốc lộ 3 địa bàn huyện Phú Bình

45

Bảng 3.7. Kết quả bồi thường, hỗ trợ về đất tại Dự án Nhà máy

gạch Tuynel, cụm Công nghiệp Điềm Thụy, huyện Phú Bình

47

Bảng 3.8. Ý kiến của người có đất bị thu hồi trong việc xác định

Đơn giá bồi thường các loại đất tại 02 dự án

49

Bảng 3.9: Tổng hợp đơn giá bồi thường một số loại tài sản của 02 dự án 52

Bảng 3.10. Tổng hợp các khoản hỗ trợ đất nông nghiệp tại 02 dự án

nghiên cứu

57

Bảng 3.11. Ý kiến của người có đất bị thu hồi trong việc

thực hiện các chính sách hỗ trợ

58

Bảng 3.12. Kết quả thực hiện chính sách tái định cư tại 02 dự án

61

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn